İçeriğe atla

Takrur

Takrur
800'ler-1285
Takrur haritadaki konumu
BaşkentMorfil'de bulunan bir yerleşim
Resmî dil(ler)Serer,[1][2] Fula
Resmî din
İslamiyet, Geleneksel Afrika Dinleri (Serer dini[3][4])
HükûmetMonarşi
• 1030'lar
War Jabi
Tarihî dönemOrta Çağ
• Kuruluşu
800'ler
• İslamiyet'i kabulü
1030'lar
• Mali İmparatorluğu tarafından fethedilişi
1285
Öncüller
Ardıllar
Serer halkı
Fulalar
Takruriler
Kaniaga
Mali İmparatorluğu


Takrur veya Tekrur, (y. 800 - 1285), Gana İmparatorluğu'na paralel olarak gelişen eski bir Batı Afrika medeniyetiydi.

Ticaret

Senegal Vadisi, günümüz Senegal ve Moritanya sınırında yer alan, altın[5] tuz[6] ve Sahel tahılı gibi malların değiş tokuş edildiği bir ticaret merkeziydi.

İslamiyet'e geçiş

Takrur kralı War Jabi 1030'lu yılların sonunda İslamiyet'i kabul etti. 1035'te War Jabi krallıkta Şeriat yasasını uygulamaya koydu. İslam'ın kabulü, devlete ekonomik olarak büyük fayda sağladı ve gelenekçi Gana İmparatorluğu ile kuzey komşuları arasında yaklaşan çatışmalarda da onları etkileyecek kadar büyük siyasi bağlar yarattı.[7]

Gana İmparatorluğu

Takrur, Gana İmparatorluğu güçsüzleştikten sonra bağımsız hale geldi. Takrur hükümdarı Soumaoro Kanté, daha önce Gana İmparatorluğu'nun bir eyaleti olan Diara Krallığı'nı fethetmek için yola çıktı. Soumaoro Kanté 1203 yılında Gana'nın başkenti Kumbi Saleh'in kontrolünü ele geçirdi. Böylece Takrur bölgede tek güç haline geldi.[8]

Yıkılış

Mandinka kabileleri 1235'te Mali İmparatorluğu'nu kurmak için birleştiğinde, Takrur büyük bir çöküş yaşadı ve devlet 1280'lerde Mali İmparatoru Sabakoura tarafından fethedildi.

Takrur daha sonra 15. yüzyılda Jolof tarafından da fethedilmiştir.[9] Ancak Koli (bir Fulalı isyancı) Takrur'u tekrar bağımsız bir medeniyet haline getirmiştir.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ Charles Becker et Victor Martin, « Rites de sépultures préislamiques au Sénégal et vestiges protohistoriques », Archives Suisses d'Anthropologie Générale, Imprimerie du Journal de Genève, Genève, 1982, tome 46, no 2, p. 261-293
  2. ^ Trimingham, John Spencer, "A history of Islam in West Africa", pp 174, 176 & 234, Oxford University Press, USA (1970)
  3. ^ Becker
  4. ^ Gravrand, "Pangool", pp 9, 20-77
  5. ^ Ancient Ghana and Mali. New York: Methuen & Co Ltd. 1973. s. 44. ISBN 0841904316. 
  6. ^ History of Africa. Londra: Palgrave Macmillan. 2012. ss. 94. ISBN 9780230308473. 
  7. ^ Muslim Societies in African History. Cambridge: Cambridge University Press. 12 Ocak 2004. ISBN 978-0-521-53366-9. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2015. 
  8. ^ A History of West Africa (PDF). University of Lagos, Nigeria: Longman. 1965. ISBN 0684826674. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 
  9. ^ Leyti, Oumar Ndiaye. Le Djoloff et ses Bourba. Nouvelles Editions Africaines, 1981. 2-7236-0817-4
  10. ^ Ogot, Bethwell A. General history of Africa: Africa from the sixteenth to the eighteenth century. University of California Press, 1999, 0-520-06700-2, p 146
Genel
  • JF Ade Ajayi, Michael Crowder (ed.). Batı Afrika Tarihi . Columbia Üniversitesi (1972)0-231-03628-0
  • J. Hunwick. "Takrur", İslam Ansiklopedisi, Leiden 2000, X, 142–3.
  • Mary Antin, Nehemya Levtzion. 1400'den Önce Orta Çağ Batı Afrikası: Gana, Takrur, Gao (Songhay) ve Mali . Nehemia Levtzion tarafından çevrilmiştir. JF Hopkins: Katkıda bulunan. Markus Wiener Yayıncılık, New Jersey (1998). 1-55876-165-9ISBN'si 1-55876-165-9
  • JD Fage (ed.). Afrika'nın Cambridge Tarihi, cilt. II, Cambridge University Press (1978), 675–7.
  • HT Norris. "Batı Sahra'da Değişim Rüzgarı". Coğrafya Dergisi, Cilt. 130, No. 1 (Mar., 1964), s. 1-14
  • DW Phillipson. Afrika Arkeolojisi, Cambridge University Press (Revize Edilmiş Baskı 2005). 978-0-521-83236-6ISBN'si 978-0-521-83236-6
  • Leyti, Oumar Ndiaye. Le Djoloff ve ses Bourba. Nouvelles Editions Africaines, 1981. 2-7236-0817-4ISBN'si 2-7236-0817-4
  • Ogot, Bethwell A. Afrika'nın Genel Tarihi: On altıncı yüzyıldan on sekizinci yüzyıla kadar Afrika. Kaliforniya Üniversitesi Yayınları, 1999, 0-520-06700-2, sayfa 146.
  • Oliver, Roland. Afrika'nın Cambridge tarihi: c itibaren. 1600 ila c. 1790. Cambridge Üniversitesi Yayınları, 1982. 0-521-20981-1ISBN'si 0-521-20981-1, p484
  • "Tukrir". Encyclopedia Aethiopica. 4. Harrassowitz. 2010. ss. 998-1000. ISBN 9783447062466. 9783447062466

Okumaya devam

  • The Search for Takrur: Archaeological Excavations and Reconnaissance Along the Middle Senegal Valley. The Yale Peabody Museum. 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sakalavalar</span> Madagaskarın etnik grubu

Sakalavalar, Malaya-Polinezya dili konuşan ve özellikle Madagaskar'ın batı kıyısında yaşayan yaklaşık 380.000 nüfuslu etnik topluluktur.

<span class="mw-page-title-main">Mory Kanté</span>

Mory Kanté, Gineli şarkıcı, kora müzisyeni ve söz yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika felsefesi</span>

Yazılı bir geleneği pek bulunmamakla birlikte, Afrika'nın çoğunlukla sözlü gelenekleri ile örf ve adetlerinden beslenen bir felsefesi olduğundan bahsetmek mümkündür. Afrika'nın yazılı felsefesinin ilk ve ender ürünleri Eski Mısır'a aittir. Buna karşılık çağdaş Afrika felsefesine sözlü gelenek hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya tarihi</span>

Kuzey Makedonya'nın hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra çizildi.

Afrika sosyalizmi klasik sosyalizmden farklı olarak ekonomik kaynakların "geleneksel" Afrika yöntemleri ile paylaşılması düşüncesidir. 1950'lerde ve 1960'larda birçok Afrikalı siyasetçi, bu terimin tanım ve yorumları çeşitlilik gösterse de Afrika sosyalizmini destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Darfur Sultanlığı</span>

Darfur Sultanlığı — günümüz Sudan'da sömürge öncesi bir devleti. 1603'ten 24 Ekim 1874'e kadar vardı, Sudanlı savaş ağası Rabih üz-Zübeyr tarafından fethedildi ve yine 1898'den 1916'ya ne zaman İngilizler tarafından fethedildi ve Britanya-Mısır Sudan'ına entegre edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ekskubitores</span>

Excubitores erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ordusu</span> ordu

Bizans ordusu veya Doğu Roma ordusu, Bizans donanmasının yanında hizmet veren Bizans silahlı kuvvetlerinin başlıca askeri organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Boril</span> 1207-1218 yılları arasında hüküm süren II. Bulgar İmparatorluğu çarı

Boril, 1207-1218 yılları arasında hüküm süren İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'da kölelik</span>

Kölelik tarihsel olarak Afrika'da yaygındı ve Modern Afrika'da kölelik hala bazı Afrika ülkelerinde devam etmektedir.

Orta Çağ Yunancası, ayrıca Bizans Yunancası olarak da bilinir. Geleneksel olarak 1453'te İstanbul'un Fethi ile tarihlenen, 5-6. yüzyıllarda Klasik Antik Çağ'ın sonu ile Orta Çağ'ın sonu arasındaki Yunan dilinin bir aşamasıdır.

II. Ebu Bekir (14.yüzyıl) veya Mansa Ku, Mali İmparatorluğunun 9. mansası olduğu iddia edilen şahıs. Muhammed ibn-i Gao'dan sonra tahta çıktı ve daha sonrasında okyanusun limitlerini keşfetmek için tahttan feragat ederek yerini yeğeni Mansa Musa'ya bıraktı.

Vadi El-Leben Muharebesi veya Vadi al-Laban Muharebesi, 1558'de Mart-Nisan ayları arasında Fas ile Osmanlı kuvvetleri arasında Barbaros Hayreddin Paşa'nın oğlu Hasan Paşa'nın komutasında meydana geldi. Fes'in kuzeyinde Sebou Nehri'nin zengin bir bölgesi olan al-Laban Vadisinde savaş bir Fas zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Senegal-Türkiye ilişkileri</span>

Senegal-Türkiye ilişkileri,, Senegal ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 1962'den beri Dakar'da Büyükelçiliği bulunmaktadır. Senegal'in ise Ankara'da Ağustos 2006'da açılan bir Büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika imparatorlukları listesi</span>

Bu liste maddesinde, bilinen Afrika imparatorlukları ve bunların başkentleri listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mali İmparatorluğu</span> Batı Afrikada eski bir imparatorluk (1230-1670)

Mali İmparatorluğu, Batı Afrika'da bulunan bir imparatorluktur. 1230'dan 1670'e kadar Batı Afrika'da hüküm sürmüştür. İmparatorluk, Sundiata Keita tarafından kuruldu ve yöneticilerinin zenginliği ile özellikle Musa keita zamanında ünlü oldu. İmparatorlukta Manding dili konuşulurdu.

<span class="mw-page-title-main">İlk veba salgını</span> veba salgınları serisi, 541-767

İlk veba salgını, Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu bulaşıcı hastalık olan vebanın ilk Eski Dünya salgınıdır. Erken Orta Çağ Pandemisi olarak da adlandırılan bu hastalık, 541'de Justinianus Veba Salgını ile başladı ve 750 veya 767'ye kadar devam etti; Justinianus Veba Salgını'nı takip eden en az on beş veya on sekiz büyük veba dalgası tarihsel kayıtlardan tespit edilmiştir. Pandemi, en şiddetli ve en sık Akdeniz Havzası'nı etkiledi, ancak Yakın Doğu ve Kuzey Avrupa'yı da etkiledi. Doğu Roma imparatoru I. Justinianus'un adı bazen Geç Antik Çağ'daki tüm veba salgınları dizisinin yanı sıra 540'ların başlarında Doğu Roma İmparatorluğu'nu vuran Justinianus Vebası için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Modern Afrika'da kölelik</span>

Afrika kıtası, çağdaş köleliğin en yaygın olduğu bölgelerden biridir. Afrika'da köleliğin uzun bir tarihi vardır, Sahra-ötesi ve Hint Okyanusu'ndaki köle ticareti ve yine Atlantik-ötesi köle ticareti ile kölelere olan talep, kârlı köle ihracatını tetikleyerek, köle toplamak için sürekli bir savaşan bir dizi krallıkların oluşumuna sebep olmuştur Bu oluşumlar 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyılın başına kadar olan döneme, yani sömürge dönemine kadar devam etmiştir. 1900 yılında itibaren kölelik bastırılmaya çalışılsa da, bu çalışma pek başarılı olamadı ve dekolonizasyondan sonra bile kölelik, teknik olarak yasadışı olmasına rağmen Afrika'nın birçok yerinde hâlâ devam ediyor.