İçeriğe atla

Takımada

The Mergui Takımadası

Takımada, çevresi sularla kaplı iki ya da daha fazla toprak parçasının oluşturduğu adalar topluluğudur.[1] Takımada kelimesi literatürde "üstün deniz" anlamına gelen, (GrekçeΑρхιπέλαγος) arkhon (arkhi-) ("lider") ve pelagos ("deniz") kelimelerinden gelir. Antik çağda, Takımada Ege denizi için kullanılan bir kelimeydi ve sonraları ise denizdeki adaların sayısı dikkate alınarak Ege Adaları yerine kullanılmaya başlandı.[1] Şimdilerde ise genellikle ada gruplarını isimlendirmek veya bazen de Ege'deki gibi çok sayıda dağınık ada için kullanılır.

Takımadalar genellikle açık denizlerde buluşur ve en az bir büyük ada kümesi komşusu olur.[1] Örneğin İskoçya civarında 700'den fazla ada vardır. Temel olarak takımadalardan oluşan en büyük dört devlet Japonya, Filipinler, Birleşik Krallık ve Endonezya'dır.[1] (CIA World Factbook kayıtlarındaki dünyanın en büyük takımada devletleri) [1] .

Hacim bakımından dünyanın en büyük takımadası Arktik Okyanusunda bulunan Kuzey Kanada'dır.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

Ayrıca bakınız

Takımada Denizi, Botniya Körfezi ve Finlandiya Körfezi arasında bulunan dünyanın en çok sayıda adasına sahip takımadasıdır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ada</span> çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçası

Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya</span> coğrafi bölge

Okyanusya, Büyük Okyanus'a dağılmış adaları kapsayan ülkelerden ve Avustralya'dan oluşan coğrafi bölgedir. Asya'nın güney ve güneydoğusunda, Antarktika'nın kuzeyinde ve Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nun arasında yer alır. Yüzölçümü 8.970.000 km², nüfusu 35.669.267'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ege Denizi</span> Akdenizin parçası olan deniz

Ege Denizi veya Türkçe diğer adı ile Adalar Denizi, Balkan ve Anadolu Yarımadaları arasında, Akdeniz'e bağlı bir denizdir. Marmara Denizi ve Karadeniz'den Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile ayrılan bu denizin kuzey sınırları karalarla çizilmiş olmakla birlikte, güney sınırlarını Yunanistan'a bağlı adalar olan Rodos ve Girit çizer. Ege Denizi'nin tüm kıyıları Türkiye ve Yunanistan ile çevrilidir. Karadeniz üzerinden taşınan petrol ürünlerinin dünya pazarına ulaşmasında başlıca yoldur.

<span class="mw-page-title-main">Bermuda</span> Atlas Okyanusunda, A.B.D.nin doğu ve Karayiplerin kuzey açıklarında Britanya denizaşırı bölgesi olan bir takımada

Bermuda, tam adıyla Bermuda Adaları, Atlas Okyanusu'nda, ABD'nin doğu ve Karayipler'in kuzey açıklarında bir takımadadır. Birleşik Krallık'ın denizaşırı topraklarından biridir. Ana ada olan Bermuda adası dâhil yedi ana ada ile 150 küçük ada ve kayalıktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hint Okyanusu Toprakları</span> Birleşik Krallıkın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgesi

Britanya Hint Okyanusu Toprakları, Birleşik Krallık'ın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgelerinden bir tanesidir. Birleşik Krallık'ın sahip olduğu bu bölge günümüzde sadece Chagos Takımadaları'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Hawaii ya da Havai, Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletlerinden biridir. Büyük Okyanus'da bulunan ve tamamen adalardan oluşan tek eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada</span> Ege Denizinde bir grup adaya verilen isim

On İki Ada, Menteşe Adaları veya Dodekanez, Adalar Denizi'nde bulunan bir grup adaya verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Nakşa</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Nakşa Yunanistan'a bağlı Ege adası. Tavşan Adaları'ndan (Kiklatlar). Antik Kikladik kültürün merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Dahlak Takımadası</span>

Dahlak Takımadası Eritre'nin Massawa yakınlarında Kızıldeniz'de bulunan takımadalardan biridir. Bu takımada iki büyük ve 124 küçük adadan oluşur. Romalardan beri yapılan inci ve balıkçılık hala birkaç inci adasında yapılır. En büyük ve popüleri Dahlak Kebir de dahil olmak üzere adaların sadece dördünde sürekli olarak insan yaşar. Adalar çeşitli deniz yaşamı ve deniz kuşu (Seabird) vardır ve bazı turistler için cazibe merkezidir.

İskiri, Eskerüs veya İşkebroz, Ege Denizi'nde Şeytan Adaları grubundan Yunan adası. 209 km²'lik yüzölçümüyle takımadanın en büyük adası. 2003 itibarıyla yaklaşık nüfusu 3.000.

<span class="mw-page-title-main">Auckland Adaları</span>

Auckland Adaları, Büyük Okyanus'un güneyinde, idari bakımdan Yeni Zelanda'ya bağlı olan takımada. Güney Adası'nın 467 km güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Dış Hebridler</span>

Dış Hebridler Birleşik Krallık'a bağlı, İskoçya'nın batısında Hebridler takımadasında yer alan bir takımadadır. Takımadada 70'ten fazla ada bulunur. Bunların arasında en büyükleri Lewis ve Harris, Kuzey Uist, Benbecula, Güney Uist ve Barra adalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Takımada Denizi</span> deniz

Takımada Denizi, Finlandiya karasuları içinde Botniya Körfezi, Finlandiya Körfezi ve Åland Denizi arasında yer alan ve Baltık Denizi'nin bir parçası olan denizdir. Takımada Denizi'nde adaların sayısına göre dünyanın en büyük takımadalarından biri yer almaktadır ancak adaların yüzölçümü küçüktür ve birbirlerine çok yakın mesafede yer almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Nakşa Dükalığı</span> Ege Denizinde Venedik çıkarlarını korumak üzere kurulmuş eski bir takımada devleti

Nakşa Dükalığı ya da Nakşa Düklüğü ya da Takımada Düklüğü İtalyanca: Ducato dell'arcipelago, Yunanca: Δουκάτο του Αρχιπελάγους), IV. Haçlı Seferi'nin ardından Ege Denizi'nde Kiklad Adaları üzerinde kurulmuş Venedik çıkarlarını koruyan eski takımada devleti. Nakşa merkezli kurulmuş bu devlet, Mikonos ve Tinos haricindeki tüm Kiklad Adalarına egemendi. 1537'de Osmanlı Devleti tarafından haraca bağlanan dükalık, 1579'da Osmanlı tarafından ilhak edildi.

<span class="mw-page-title-main">Fernando de Noronha</span>

Fernando de Noronha, Brezilya kıyılarından 354 km (220 mi) uzakta olan Atlas Okyanusu'ndaki 21 ada ve adacıktan oluşan bir takımadadır. Takımadalarının adı, Brezilya'dan Portekiz'e ithal ettiği ahşap hizmetleri için ödül alan Portekizli tüccar Fernão de Loronha'nın isminden gelmektedir. Yalnızca ana adada insan yaşamaktadır; 184 km2 (71 sq mi) bir alana ve 2012 yılında 2,718 olarak tahmin edilen bir nüfusa sahiptir. Takımadaların toplam alanı 26 km2 (10 sq mi)'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kvarken</span>

Kvarken,, Botniya Körfezi'nde, Botni Körfezi ile Bothnian Denizi'ni ayıran dar bölgedir. İsveç anakarasından Finlandiya anakarasına olan mesafe yaklaşık 80 km, en uzaktaki adalar arasındaki mesafe ise sadece 25 km'dir. Kvarken bölgesindeki su derinliği 25 metre (82 ft) civarındadır. Bölge ayrıca yılda yaklaşık 10 mm'lik olağan dışı glasiyoizostazi oranına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fornoz</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı takımada

Fornoz, Yunanistan'ın Kuzey Ege bölgesinde bulunan bir takımada ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Joinville Takımadaları</span>

Joinville Takımadaları, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda bulunan bir takımadadır. Adalar, yarımadadan Antarktika Boğazı ile ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Bazaruto Takımadaları Millî Parkı</span>

Bazaruto Takımadaları Ulusal Parkı (BANP), Mozambik'in Inhambane Eyaleti'ndeki Bazaruto Takımadaları'ndaki koruma altındaki bir alandır. Park, 25 Mayıs 1971'de ilan edildi. Vilanculos ve Inhassoro bölgelerinin açıklarında, geniş bir okyanus ve altı adayı kapsamaktadır.