İçeriğe atla

Tainolar

Taino
Santo Domingo'daki Enriquillo heykeli
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Taino dili ; daha sonra İspanyolca, İngilizce ve Kreyol
Din

Tainolar Bahamalar, Büyük Antiller ve Küçük Antiller'in kuzeyinde yaşamış ve denizcilikle uğraşmış bir Amerika yerli halkıdır. Tainolar Güney Amerika'da yaşayan Arawak halkından olup Arawakan Dil Ailesi'nde yer alan Taino dilini konuşmaktaydılar.[1]

Kristof Kolomb 1492'de Hispanyola'ya (günümüzde Haiti ve Dominik Cumhuriyeti) geldiğinde burada 5 Taino şefliği bulunmaktaydı, ayrıca Porto Riko'da Hispania gibi şefliklere bölünmüştü. Ayrıca tüm kabilelerin başında bir lider vardı bu lider Cacique olarak adlandırılır ve liderlik yetkisi babadan oğula geçerdi. İspanyolların fethinde merkezde yaklaşık 3000 kişilik bir nüfus bulunmaktaydı.

Güney Amerika kökenli komşuları Karayipler aynı zamanda en büyük düşmanlarıydı.[2] Özellikle 15. yüzyılda Karayiplerin baskısı yüzünden kuzeydoğu Karayipler'e seferler düzenlemiştir. Ayrıca bulgulara göre birçok Karayipli kadın Taino Dili'ni bilmektedir, bu da seferlerde Karayipli kadınların esir alındığını göstermektedir.[3]

İspanyollar 1492'de Bahamalar'a, Küba'ya, Hispanyola'ya ve daha sonra Porto Riko'ya geldikleri ilk seferde yanlarında kadın getirmemişlerdir. Bu yüzden yerli Tainolu kadınları eş olarak almış ve birçok melez çocuk meydana gelmiştir.[4] Ayrıca birçok yerli kadına da tecavüz edilmiştir. [5][6] Ayrıca bu evlilikler kültürel kaynaşmaya de neden olmuştur. İspanyol Sömürgesinden sonra Tainoların soyu tükenmiştir. Kayıt edilen ilk çiçek hastalığı salgını Hispanyola'da Aralık 1518'den Ocak 1519'a kadar sürmüştür.[7] Eğer soyları tükenmeseydi 1518 salgınında Tainoların %90'ı ölmüş olacaktı. [8]

Kaynakça

  1. ^ "Taino Indian Culture". 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013. 
  2. ^ Saunders, Nicholas J. The Peoples of the Caribbean: An Encyclopedia of Archaeology and Traditional Culture. ABC-CLIO, 2005: xi, xv. ISBN 978-1-57607-701-6
  3. ^ "1492 and Multiculturalism". 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013. 
  4. ^ Guitat, Lynne. "Criollos: The Birth of a Dynamic New Indo-Afro-European People and Culture on Hispaniola". KACIKE: Journal of Caribbean Amerindian History and Anthropology. 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2011. 
  5. ^ Léger 1907, s. 23.
  6. ^ Accilien et al. 2003, s. 12.
  7. ^ Alfred W. Crosby, The Columbian Exchange Westport, 1972, p. 47.
  8. ^ Chrisp 2006, s. 34.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kristof Kolomb</span> İtalyan kaptan, kâşif ve sömürgeci (1451–1506)

Kristof Kolomb, Atlantik Okyanusu'na yaptığı dört seferi tamamlayarak coğrafî keşifleri başlatan ve Amerika'nın kolonizasyonunun yolunu açan Cenevizli kaptan ve kâşiftir. Katolik hükümdarlar tarafından desteklenen keşifleri; Karayipler, Orta Amerika ve Güney Amerika ile Avrupalıların ilk temâsı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bahamalar</span> Batı Hint Adalarında bir ülke

Bahamalar, resmi adıyla Bahama Milletler Topluluğu, Atlas Okyanusu'nda yer alan ve coğrafî açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen Batı Hint Adaları'nın kuzeydoğu sınırını oluşturan bir takımada ülkesi. Bahamalar, Turks ve Caicos Adaları ile birlikte Lucayan Adaları'nı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Antiller</span> Karayiplerde adalar topluluğu

Büyük Antiller, Karayip denizinde Küçük Antiller ile birlikte Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler</span> Karayip Denizini, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan bölge

Karayipler, Karayip Denizi'ni, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan ve coğrafî olarak Orta Amerika'ya dâhil edilen bölgedir. Bu adalar, Florida'nın güneyinden başlayıp bir kıvrım oluşturarak Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey batısına dek inmektedir. Bölgede 7.000 dolayında ada, adacık ve kayalık bulunur. Burada otuz beş bağımsız ülke ya da bağımlı bölge yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları</span> Takımadalar

Virjin Adaları, Atlas Okyanusu ile Karayip Denizi arasında bulunan, Küçük Antiller bölgesine dâhil edilen adalar topluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Antiller</span>

Antiller, Karayipler'deki Batı Hint Adaları'nın esas bölümünü oluşturur. Antiller, kuzeyde Büyük Antiller, guneydoğuda Küçük Antiller olarak iki ana gruba bölünürler.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola</span> Karayiplerde bir ada

Hispanyola adası, Karayiplerin ikinci büyük adası olup Küba'nın doğusunda bulunur. Kristof Kolomb 5 Aralık 1492'de burayı keşfetmiş ve 1493'teki ikinci seferinde burada İspanya'nın Yeni Dünyadaki ilk sömürgesini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Juan Ponce de León</span>

Juan Ponce de León, İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler Futbol Birliği</span>

Karayipler Futbol Birliği, Karayipler ulusal futbol federasyonlarının çek çatı altında toplandığı bir organizasyondur. FIFA tarafından tanınan 25 ve tanınmayan 5 ülkeden oluşur.

Porto Rikolular, Porto Riko'da doğmuş veya aile kökeni bu ülkeye dayanan insanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Aravaklar</span>

Aravaklar, Güney Amerika ve Karayipler'in yerli halklarını kapsamış bir grup. Çeşitli dönemlerde "Aravak" terimi özellikle Güney Amerikalı Lokono ile Karayipler'de yer alan Büyük Antiller ve kuzey Küçük Antiller içinde yaşamış Taino halklarını tanımlamak için kullanılmıştır. Bütün bu gruplar birbirleriyle akraba Aravak dillerini konuşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kasike</span> Kabile şefi

Kasike, Bahamalar, Büyük Antiller ve Küçük Antiller'de bulunan yerlilerin başındaki kişiyi belirtmek için kullanılan unvan. İspanyol kaşifler bölgeye gelmeye başladıktan sonra bu ifadeyi Amerika Kıtası'nda bulunan bütün yerlilerin liderlerini belirtmek için kullanmaya başladılar. Ayrıca günümüzde terim "Kasikeci" olarak, siyasal sistemde önemli bir güç kullanan bir politik patron ya da lideri belirtmek amacı ile İspanya ve bazı Amerika ülkelerinde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola Şeflikleri</span>

Hispanyola Şeflikleri, Taino insanları tarafından Hispanyola bölgesinde kurulmuş yönetim alanlarıdır. Şefliklerin başında bulunan kişiye Kasike adı verilir. Hispanyola'daki Tainolar, Büyük Antiller'deki diğer adaların sakinleriyle akraba olan bir Arawak halkıydı. Avrupalı insanlar ile ilk temasın olduğu zamanlarda, rakip bir yerli grup olan Caribler'in saldırılarına maruz kalıyorlardı. 1508'de Hispanyola adasında yaklaşık 60.000 Taino vardı; 1531 yılına gelindiğinde bulaşıcı hastalık salgınları ve sömürü, nüfusta dramatik bir düşüşe sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arroz con pollo</span>

Arroz con pollo, paella ile yakından ilişkili, İspanya ve Latin Amerika'nın geleneksel yemeğidir. Dominik Cumhuriyeti'nde alternatif olarak locrio de pollo, Saint Martin'de ise lokri veya locreo olarak adlandırılır.

<i>Ara autocthones</i> Soyu tükenmiş Amerikan papağan türü

St. Croix makavı veya Porto Riko makavı, kalıntıları Karayip adalarındaki St. Croix ve Porto Riko'da bulunan soyu tükenmiş bir Amerika papağanı türüydü. 1937'de, St. Croix'de Kolomb öncesi bir bölgede bir mutfaktan ortaya çıkarılan bir tibiotarsus bacak kemiğine dayanılarak tanımlandı. Porto Riko'daki benzer bir bölgedenelde edilen çeşitli kemiklerden oluşan ikinci bir örnek 2008'de tanımlanmışken, Montserrat'ta elde edilen bir korakoid St. Croix makavına veya başka bir soyu tükenmiş Amerika papağanı türüne ait olabilir. St. Croix makavı, Karayip adalarında yaşadığı öne sürülen nesli tükenmiş 13 Amerika papağanı türünden biridir. Amerika papağanları, tarih öncesi ve tarihi zamanlarda insanlar tarafından sık sık uzun mesafelere taşınırdı, bu nedenle yalnızca kemiklerden elde edilen kalıntıların bilinen yerli türlere ait olup olmadığını bilmek mümkün değildir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Virjin Adaları</span>

İspanyol Virgin Adaları, ya da daha eski ismi olan Geçit Adaları olarak adlandırılan ve Porto Riko Virjin Adaları ya da Batı Virjin Adaları olarak da bilinen ve Culebra ve Vieques adalarından oluşan, günümüzde Karayipler'de yer alan ve Amerika Birleşik Devletleri'nin denizaşırı ada bölgelerinden biri konumunda olan Porto Riko Milletler Topluluğu'na bağlı adalar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'nın İspanya tarafından sömürgeleştirilmesi</span>

Amerika'nın İspanyol kolonizasyonu, Cenevizli denizci Kristof Kolomb'un Kastilya Kraliçesi I. Isabella'nın adına yaptığı ilk 1492 yolculuğundan sonra, Karayip adası Hispaniola'da 1493'te başladı. İspanyol İmparatorluğu'nun buradaki denizaşırı toprakları, son yerler 1898'de kaybedilene kadar Kastilya Krallığı'nın yetkisi altındaydı. İspanyollar yerli halkların yoğun nüfusunu önemli bir ekonomik kaynak olarak gördüler ve bölgenin İspanyollar ve kraliyet için büyük zenginlik ürettiğini iddia ettiler. Din, İspanyolların yerli halkları fethetmesinde ve birleştirmesinde önemli bir rol oynadı. Halklar barışçıl veya zorla Katolik Kilisesi'ne alındı. Kraliyet bu geniş bölgeyi yönetmek için sivil ve dini yapılar oluşturdu. İspanyol sömürgeciler, yoğun yerli nüfusun ve çıkarılacak değerli kaynakların bulunduğu yerlere en fazla sayıda yerleştiler.

1492 ve 1504 yılları arasında İtalyan denizci ve kâşif Kristof Kolomb, İspanya'nın Katolik Hükümdarları adına Karayipler'e ve Orta ve Güney Amerika'ya dört transatlantik deniz seferi düzenledi. Bu yolculuklar Yeni Dünya'nın geniş kitlelerce bilinmesine yol açtı. Bu atılım, Keşifler Çağı olarak bilinen dönemi başlatarak Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesini, bununla bağlantılı biyolojik alışverişi ve Atlantik ötesi ticaretin de başlangıcı oldu. Etkileri ve sonuçları günümüze kadar devam eden bu olaylar, sıklıkla modern çağın başlangıcı olarak anılır.