İçeriğe atla

Taifallar

Galya merkezli Equites Honoriani Taifali iuniores birliği simgesi ejderha ve inci işli arma

Taifallar veya Tayfallar (Latince: Taifali, Taifalae veya Theifali) Cermen ve Sarmat kökenli bir tarihî topluluktur. İlk olarak Aşağı Tuna’nın kuzeyinde, MS 3. yüzyıl ortasında kayıtlarda geçmişlerdir.

Taifal grupları, yerleşik olmaya parçalanmış bir yaşam formunu sürdürmüşlerdir. Bu hayat içinde çoklukla Got kabileleri ile beraber yaşamış ve Romalılara karşı savaşmışlardır. Bunun dışında, MS 4. yüzyılda bazı Taifal kabileleri, Roma İmparatorluğu sınırları içinde yerleşmişlerdir. İmparatorluk topraklarında çoklukla Batı Galya kesiminde yer edinmişlerdir. Roma hayatı içinde atlı ve ek bir ordu parçası olarak Roma ordusunda yer almışlardır. 8. yüzyılda yaşadıkları bölge Thifalia adıyla anılmaya başlanmıştır.

Yerleşimleri

Taifallar hakkında söz eden en eski kaynaklardan birisi Got kralı Cniva, Daçya ve Moesia bölgesinde 250 yılı civarlarında yerleştiği döneme rastlar.[1] Bunlar, bazen Cermen asıllı bir kabile olarak belirtilirken bazen de Cermen olmayan, Orta Asya’dan göç etmiş olabileceği söylenen Sarmat kabileleri ile ilişkili olarak belirtilmişlerdir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Herwig Wolfram, History of the Goths, Çeviren: Thomas J. Dunlap, Berkeley: University of California Press, 1988, s. 45. (İngilizce)
  2. ^ Maenchen-Helfen, 26 n50, Diyor ki: "no evidence they were Germans". Dalton, I, 172 n7, calls them "probably of Asiatic descent." Wolfram, 92, mentions hypothesised Vandalic origin which equates the Taifals with the Lacringi and considers "Taifali" to be a Celtic "cult name". (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ</span> 5. yüzyıl – 15. yüzyıl arasını kapsayan tarihî dönem

Orta Çağ, tarihçiler tarafından 5. yüzyılın sonlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar sürdüğü söylenen tarihî dönemi ifade eden kavramdır. Orta Çağ dönemine verilen bir diğer isim olan "Klasik Sonrası Dönem" terimi, "Klasik Antik Çağ" döneminin adından türetilmiş olsa da, daha geniş bir coğrafi tanıma sahiptir. Orta Çağ, tarihçiler tarafından ihtilaflar olmasıyla birlikte, genel olarak MS 500–1500 aralığındaki dönemi kapsamaktadır ve Antik Çağ ile modern zamanlar arasında ayrı bir dönem olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Franklar</span> Roma İmparatorluğunun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyu

Franklar, Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyudur. 4. yüzyıl sonlarından itibaren Galya eyaletinin kuzeyine Roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, 406 tarihinden itibaren ise tam güçle Kuzey Galya'yı istila ederler. 6. yüzyılda Güney Galya'dan Vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. Bu tarihten sonra Galya artık Fransiya yani Fransa olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Cermenler</span> bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanyada MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk

Cermenler, bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanya'da MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olan kimse.

<span class="mw-page-title-main">Vizigotlar</span> Cermen kabilesi Gotların en büyük iki kolundan birisi ve en iyisidir

Vizigotlar büyük bir Cermen kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biridir. MS 370 yılından itibaren Kavimler Göçü ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra Batı Avrupa tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kavimler Göçü</span> İlk XIX. yüzyıl Alman tarihyazımında ortaya atılan ve Avrupada 375-568 arasındaki büyük istilalar ve göçlerin tümüne verilen isim

Kavimler Göçü, MS 350-800 yılları arasında Avrupa'ya yapılan şiddetli insan göçüdür. İlk dönem ve ikinci dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk dönemki kavimler göçü Batı Roma İmparatorluğu ve Hunlar arasındaki yoğun sınır değişikliklerini kapsar. İkinci dönem kavimler göçüyse ilk dönemkinin devamı niteliğindedir. İlk gelen göçmenler Hunlar, Slavlar, Ön Bulgarlar, Alanlar tarafından Batı'ya doğru sürülen Gotlar, Anglo-Saksonlar, Vandallar ve Franklar gibi Cermen kabileleriydi. İkinci dönem göçleri de Kuzey Afrika, Anadolu ve Avrupa'da derin değişimlere sebep olmuştur.

<i>Pax Romana</i> "Roma Barışı" anlamına gelen Latince bir terim

Pax Romana, Latince "Roma Barışı" anlamına gelir. Roma İmparatorluğu'nun uzun soluklu barış dönemi için kullanılır. Terim, Roma yönetimi ve Roma hukuku altında, aralarında kavga eden rakip liderlerin ve eyaletlerin, bazen sert bir şekilde, barıştırılmasından çıkmıştır. Roma'da "Pax Romana"yı sağlayan lider Augustus Caesar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sarmatlar</span>

Sarmatlar, Vistül ile İdil nehirleri arasında, Kafkasya'nın kuzeyi ve güneydoğusunu da içine alan bölgede MÖ 6. yüzyıldan MS 4. yüzyıla dek yaşayan, Doğu İran öbeğine bağlı bir İskit dili olan Sarmatçayla konuşan atlı göçebe halk.

<span class="mw-page-title-main">Osetler</span> Kafkasyada Yaşayan İrani etnik grup

Osetler, Osetya'nın yerli bir etnik grubu olan İranî bir ulustur. Oset, Gürcülerin bu halka verdiği isimdir. Osetlerse kendilerine İron, ülkelerineyse İrişton derler. Osetlerin çoğunluğu Rusya'ya bağlı Kuzey Osetya'da ve Gürcistan'la yaşanan savaştan sonra Rusya tarafından bağımsızlığı tanınan Güney Osetya'da yaşamaktadır. Dilleri Hint-Avrupa dil ailesinin İrani Diller koluna bağlı Osetçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kalemegdan</span>

Kalemegdan Parkı, Türkçe söylenişiyle Kalemeydan Parkı veya kısaca Kalemegdan, Belgrad’ın en büyük parkı ve en önemli tarihi yapısıdır. Belgrad'ın Stari Grad ilçesinde, Sava ile Tuna Nehirlerinin kesişiminde, 125 metrelik bir tepede yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Mezya</span> Balkanlarda tarihi bir bölge ve Roma İmparatorluğunun bir eyaleti

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu</span>

Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu, Roma İmparatorluğu'nun Büyük Britanya'dan çekilmesi üzerine başlayan tarihi dönemi anlatır. Bu dönem tek bir tarihle ifade edilemeyecek kadar karmaşık olmuştur. Adada farklı yerlerdeki Roma hakimiyeti farklı zamanlarda ve farklı mekanizmalarla sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erken Orta Çağ</span> Avrupa tarihinin bir dönemi

Erken Orta Çağ ile birlikte Avrupa Tarihi'nde Orta Çağ başlamış oldu. MS 6. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar sürmüştür. Erken Orta Çağ, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün devamındaki ve Yüksek Orta Çağ'dan önceki dönemdir. Erken Orta Çağ dönemi Geç Antik Çağ ile üst üste gelir. Geç Antik Çağ, Roma İmparatorluğu'nun devam unsurlarına vurgu yapmak için kullanılırken, "Erken Orta Çağ" daha sonraki dönemin özelliklerine vurgu için kullanılır.

Tarih öncesi dönemde Polonya bölgesi, günümüz Polonya topraklarında Homo türlerinin ilk ortaya çıkışından, yaklaşık 500.000 yıllık bir zaman dilimi olan MS 10. yüzyılda Polonya devletinin kurulmasına kadar izlenebilir.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.

Bu, MÖ 113 ile MS 596 yılları arasında Romalılar ile çeşitli Germen kabileleri arasındaki savaşların listesidir. Bu savaşların doğası, Roma fethi, Cermen ayaklanmaları ve daha sonra Roma İmparatorluğu'nda MÖ 2. yüzyılın sonlarında başlayan Germen istilaları arasında zaman içinde değişiklik gösterdi. Çatışmalar dizisi, Batı Roma İmparatorluğu'nun nihai çöküşüne yol açan bir faktördü.

<span class="mw-page-title-main">Abritus Muharebesi</span> Romalılar ile Gotik ve İskit kabileleri arasındaki muharebe (251)

Abritus Muharebesi, aynı zamanda Forum Terebronii Muharebesi olarak da bilinir, 251 yazında Roma'nın Moesia Inferior eyaletindeki Abritus yakınında meydana gelmiştir. Romalılar ile Gotik kral Cniva'nın yönetimindeki Got ve İskit kabilelerinden oluşan bir federasyon arasında gerçekleşmiştir. Roma ordusu büyük bir yenilgiye uğradı ve Roma imparatorları Decius ve oğlu Herennius Etruscus savaşta öldürülmüştür. Yabancı bir düşman tarafından öldürülen ilk Roma imparatorları oldular. Bu, Roma İmparatorluğu'nun Cermen kabilelerine karşı uğradığı en kötü yenilgilerden biriydi ve Romalı tarihçi Ammianus Marcellinus tarafından MS 9'daki Varus Muharebesi, 170'teki Roma İtalya'sının Marcomannic istilası ve 378'de Hadrianapolis Muharebesi ile eşdeğer olarak değerlendirir.