İçeriğe atla

Tahtalı Dağları

Tahtalı Dağları
Tahtalı Dağları
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik3.075 m (10.089 ft)
ListelenmeUltra zirve
Koordinatlar38°20′57.1″K 36°8′36.2″D / 38.349194°K 36.143389°D / 38.349194; 36.143389
Coğrafya
KonumAdana, Kayseri ve Sivas, Türkiye
SıradağToros Dağları
Jeoloji
Dağ türüSıradağlar, Tektonik
Türkiye üzerinde Tahtalı Dağları
Tahtalı Dağları
Türkiye' deki konumu

Tahtalı Dağları Orta Toroslar'da bulanan bir sıradağdır. Büyük çoğunluğu Kayseri, Adana ve Sivas illerinde yer alır, kuzey kısmının ufak bir bölümü de Sivas ilinde bulunur. Seyhan Nehri'nin Zamantı ve Göksu kolları arasında uzanan dağların tümüne denir. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan bu dağların üzerinde, Koç Dağı, Soğanlı Dağı, Beydağı, Alaylı Dağı, Bakır Dağı gibi doruklar sıralanır.

Tahtalı Dağları'nın uzunlugu 170 km, genişliği ise 50 km kadardır. Orta Torosların uzantısı olan ve Adana'nın Tufanbeyli ilçesi yakınlarında en yüksek noktasına 3075 metre ile Bey Dağı'nda ulaşan bu sıradağın pek çok noktası 2500 metrenin üzerindedir.

Tahtalı Dağları Seyhan ve Ceyhan vadileri arasında uzanan Binboğa Dağları'yla birlikte eskiden antitoros denilen dağların bir koludur. Dağlar güneye doğru vadilerle parçalanmış ve geçilmez bir görünüş almıştır. Kuzeydoğuda hemen hemen çıplak olan bu dağlar güneye doğru daha ormanlık bir bitki örtüsüyle kaplıdır.

Tahtalı dağları üzerinde yoğun karstik erime çukurlar oluşmuştur. 146'sı uvala, 846'sı dolin olmak üzere 992 karstik çukur belirlenmiştir. Uzunlukları 192–816 m arası, büyüklükleri 16m² ile 23 hektar arasında değişmektedir.[1]

Alaylı Dağları

Nefes: Vatan Sağolsun filmi burada çekilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ ÖZTÜRK, Muhammed Zeynel; ŞİMŞEK, Mesut; UTLU, Mustafa (2015). "Tahtalı Dağları (Orta Toroslar) karst platosu üzerinde dolin ve uvala gelişiminin CBS tabanlı analizi". Türk Coğrafya Dergisi. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Seyhan Nehri</span> Türkiyenin Akdenize dökülen ırmaklarından birisi

Seyhan Nehri, Türkiye'nin Akdeniz'e dökülen ırmaklarından birisidir. Uzunluğu 560 km'dir. Havza alanı ise 20.600 km²dir. İki önemli kolu vardır: uzun olanı, Kayseri-Pınarbaşı ilçesinden, 1500 metre yükseklikteki Uzun Yayla'dan doğan Zamantı suyudur ve Kayseri'nin Pınarbaşı, Tomarza, Develi ve Yahyalı ilçelerinden geçer. Orta Toroslar'ın uzanış doğrultusunda akan bu su, Çukurova'ya inmeden önce Adana'nın 80 km kuzeyinde Aladağ ilçesinin Akinek Dağı yamaçlarında diğer önemli kolu olan Göksu ile birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Munzur Dağları</span>

Munzur Dağları yahut Mercan sıradağları, Yukarı Fırat bölgesinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nin batısındadır. Torosların uzantısı olup kalkerli, dişli kütledir. Yerleşim olarak Tunceli ile Erzincan arasındaki platoda 130 km uzunlukta batıdan doğuya Avcı Dağları'na uzanır. Yüksekliği 3,300 m'yi geçer. Yaşı 5 milyon yıldır. Üzerinde buzul gölleri, meşe ormanları, yabani türde çeşitli hayvanlar, sayısız bitki ve çiçek türleri, akarsular, dereler, yaylalar, alabalık gölleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Toros Dağları</span>

Toros Dağları ya da kısaca Toroslar, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Teke Yarımadası'ndan Suriye'ye, hatta iç kesimlere de uzayarak Irak sınırına varan, içinde birçok sıradağı da barındıran bir dağ zinciridir. Bu zincirin en yüksek noktası 3.767 metrelik Kızılkaya zirvesidir.

<span class="mw-page-title-main">Koca Balkan Dağları</span> Bulgaristanda bulunan ve ülkeyi ikiye bölen sıradağ

Koca Balkan Dağları ya da İngilizcede yaygın olan kullanımıyla Balkan Dağları, Bulgaristan'ı kuzeybatıdan doğuya, ortasından bölen, 600 kilometre civarında bir dağ sırasıdır. En yüksek yeri Botev'dir. Ünlü Şipka Geçidi ve savaşları burada yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dolin</span>

Dolin karstlaşma sonucu oluşmuş, boyutları bölgenin karstik özelliklerine bağlı olarak değişen, kapalı veya yarı açık çukurluklar. Kalkerli arazilerde erime ve çökme sonucu oluşan tava şeklindeki çukurluklardır.

<span class="mw-page-title-main">Polye</span>

Polye, çözünebilen kayaların çözünmesiyle meydana gelen ve yüksek dağlar arasında bulunan geniş düzlük veya ova. Bilinen diğer ismi Karstik ovadır.

<span class="mw-page-title-main">Nur Dağları</span> Kahramanmaraş ile Hatay arasında uzanan dağ silsilesi

Nur Dağları, Gâvur Dağları ya da Amanos Dağları, Kahramanmaraş'taki Sır Baraj Gölü’nden başlayıp Hatay ilinin Samandağ kıyılarına doğru uzanan 175 km uzunlukta dağ silsilesidir. Çoğunluğu, Doğu Karadeniz'dekilere benzer nemli ve gür ormanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kapuzbaşı Şelaleleri</span>

Kapuzbaşı Şelaleleri Yahyalı ilçesine bağlı Kapuzbaşı Köyü sınırları içerisinde yer alan kaynak şelalelerdir. Şelalelerden birisi Türkiye'nin en yüksek ve Dünya'nın en yüksek ikinci şelalesi olma özelliğini taşımaktadır. Şelaleler Kayseri Yahyalı ve Adana Aladağ ilçelerine yaklaşık 55 km, Kayseri'ye 145 km mesafededir. Kapuzbaşı'nın batı tarafında yer alan Hacer Ormanları 18 bin hektar alanı kaplamakta ve Aladağlar Milli Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Aksu Vadisi'nden Ulupınar Köyü'ne, oradan da Kapuzbaşı'na gelen çay, şelalelerin suyu ile birleşerek ırmak haline gelip biraz ileride Zamantı Irmağı ile birleşir. Zamantı Irmağı, Seyhan Nehri'nin en büyük koludur. İkinci büyük kolu Göksu Irmağı'dır. Göksu ile Zamantı, Kapuzbaşı'nın güneyinde Adana il sınırları içinde birleşerek Seyhan Nehri'ni oluşturur. Göksu Irmağı ve Zamantı Irmağı'nın çıkış yeri Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesidir.

Bozdağ, Denizli il sınırlarında, Acıpayam-Gireniz vadisi ile Tavas Barza ovası arasında, horst özellikli tektonik dağdır. 2.421 metre yüksekliğinde olup, Gölgeli Sıradağları'nın zirvelerindendir. Pek fazla geçit vermediğinden bu iki yerleşim arasında bağlantı çok azdır.

<span class="mw-page-title-main">Geyik Dağları</span>

Geyik Dağları, Antalya'nın kuzey doğusunda Dedegöl dağlarının en kuzey noktasından başlayarak Taşeli Platosu'na kadar uzanan Batı Torosların Orta Toroslarla bağlandığı noktada bulunan sıradağlar. Bu sıradağların kuzeye bakan tepe yamaçlarında yaz aylarında dahi kar bulunur. Geyik dağları dizi halinde Konya, Karaman ve Antalya illeri arasında bir sınır çizgisi çizerler. Geyik Dağları'nın en yüksek tepesi Antalya'nın Gündoğmuş ilçesi'nin kuzey doğusunda bulan Geyik dağı tepesi 2877 metredir. Dikkate değer bir diğer zirvesi ise yine Antalya’nın Gazipaşa ilçesinin doğu-kuzey doğu istikametinde bulunan Sarıtaş Tepesi ise 2339 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Dedegöl Dağı</span>

Dedegöl Dağı, Isparta'nın doğusunda Yenişarbademli ilçesi sınırı içerisinde 2.992 m. yüksekliğiyle Isparta ilinin en yüksek dağıdır. Anamas Dağı olarak da bilinmektedir. Bilinen 15 km uzunluğuyla Türkiye'nin en uzun mağarası olan Pınargözü Mağarası da bu dağ içerisinde yer alır. Dedegöl Dağı, Batı Toroslar orojenik kuşağı içinde yer alan ana hatlarıyla güneyden kuzeye ve kuzeybatıya doğru uzanış gösteren en yüksek noktası 2992 m olan bir dağdır. Kuzey güney doğrultusunda yaklaşık 12 km uzunluğa, doğu-batı doğrultusunda ise 5–6 km genişliğe sahiptir. Doğa Derneği'nin yayınladığı Önemli Doğa Alanları araştırmasına göre Dedegöl Dağları'nın sınırları doğuda Beyşehir Gölü, kuzeyde Belceğiz köyü ve Sarıidris beldesi, batıda Aksu ilçesi ve güneyde Emerdin Dağı ile Köprüçay Vadisi'nden oluşmaktadır. Dedegöl Dağı, tektonik olarak Türkiye'nin en aktif alanlarından biri olan “Isparta Açısı” içinde, bu alanının doğu kesiminde yer almaktadır. Dağın en yüksek noktası Dedegöl Tepe zirvesidir. Kartal Tepe, Karçukur Tepe dağın diğer yüksek tepeleri arasındadır.

Gaziantep Platosu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin batı kesiminde bulunmaktadır. Fırat Nehri ile Doğu Anadolu Fayı kenarında yükselen Kartal Dağı ve Gani Dağı arasında 800–1000 m yükseltide uzanır.

Adana Bölümü, Türkiye'nin coğrafi bölgelerinden Akdeniz Bölgesi'nin doğuda kalan bölümüne verilen isimdir. Batıda kalan kısım ise Antalya Bölümü olarak adlandırılır. Bölümün illeri; Adana, Mersin, Osmaniye, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş'tır. Aynı zamanda, Akdeniz Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından en büyük bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">El Nusayriye Dağları</span>

El Nusayriye Dağları ya da Al-Nusayriye Dağları, Al-Alavi veya El Alevi Dağları adıyla da bilinir ve her iki isimde bölgede geleneksel olarak yaşayan Alevilere ithafen verilmiştir. Suriye'deki resmi adıylaysa Sahil Sıradağları,, Suriye'nin batı kesiminde, kuzeyden, güneye doğru uzanan, Akdeniz'in Suriye kıyısına paralel olan sıradağlardır. Eskiden Barglyus, Haşhaşinlerin kontrolündeyken Jabal Bahra ismiyle de bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Akdağlar</span>

Ak Dağlar, Türkiye'de Akdeniz bölgesinde eski Likya bölgesi olarak gösterilen Antalya'da yükselmektedir. Bey Dağları'nın kolu olan Akdağlar Yüksek Tekellioğulları Dağları'nın, Kıyı Beydağları ve Merkezi Beydağları boyunca uzanan sıradağlardır. MÖ 1. yüzyılda yaşayan Amasyalı Strabon'unda bahsettiği Akdağlar'da çoklu zirveler ve ana zirvenin 5 sivriden oluştuğu ve Roma antik yollarının da bulunduğu bölgedir. Fethiye - Kaş arasında heybetle yükselen Akdağlar kütlesi uzaktan bakıldığında ulaşılmaz gibi görünür. Oysa Beydağları'nın bir kolu olan Akdağlar, 3 bin metrelere varan doruklarının hemen altındaki yeşil alanlarıyla yaylacıların yurdudur. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan Teke Yarımadası’nın bu karlı dorukları, zirvelerindeki düzlükleriyle yaz ayları boyunca yerleşime elverişli. Akdağlar’ın en yüksek noktası olan 3 bin 14 metrelik Uyluk Tepe zirvesine çıktığınızda, altınızda uzanan vadilerdeki Yörük çadırlarını görebilir.

<span class="mw-page-title-main">Dibek Dağı</span>

Dibek Dağı, Orta Toroslar'da, Tahtalı Dağları'nın koludur. Seyhan ırmağının Göksu kolu batıdan, Binboğa Dağları ve Ceyhan Nehri'nin kolu olan, Göksun Çayı'nın kolu Terbüzek Çayı doğudan, Bebek Dağları güneyden, Bozcal Dağları kuzeyden sınırlandırır. GB-KD uzanışlı dağlar kıvrımlı ve kırıklı yapıdadır. 1750 m ile 2549 m'ler arası yaylalar yer alır. Dağları oluşturan ana unsur kireçtaşıdır. Dağlık kütlenin doğusunda Göksun ilçesi, batısında Tufanbeyli ilçesi yer alır. Dağın su bölümü çizgisi Adana-Kahramanmaraş il sınırını oluşturur.

Doğu Karadeniz Dağları, Türkiye'nin kuzeydoğusunda Karadeniz kıyılarına paralel uzanan sıradağlardır. Dağlar denizden hemen sonra yükselir. Arazide derin uçurum ve vadiler güçlü bir rölyef izlenimi verir. Dağların üzeri yoğun tropikal benzeri ormanlar ile kaplıdır. Sıradağlar, Çoruh Nehri ağzından, Melet Irmağı vadisine kadar 400 km boy ve 50–60 km genişliğe sahiptir. 3500 metreyi aşan fazlaca zirve vardır. Bu dağ sırasına Pontidler adı da verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alacadağ</span>

Alacadağ, Teke Yarımadası'nda, Antalya ili topraklarında bulunan kırık yapılı dağ. Demre–Finike ile sınırında, GB–KD uzanımlı, 2328 m yüksekliğindedir. Bey Dağları'nın denize doğru uzanan parçası gibidir fakat Akçay ile bu dağlardan ayrılır. Kuzey-güney uzunluğu 30 km, doğu-batı genişliği 20 km'dir.