İçeriğe atla

Tahtakurusu (oyun)

Tahtakurusu
Клоп
Oyunun galasına davet eden bir poster
Oyunun galasına davet eden bir poster
YazarVladimir Mayakovski
İlk gösterimMoskova, 1929
ÜlkeSovyetler Birliği
Orijinal dilRusça
TürKomedi

Tahtakurusu (Rusça: Клоп, klop), Vladimir Mayakovski tarafından 1928 yılında yazılmış, partisyonu Dmitriy Şostakoviç tarafından bestelenen, beş perde ve dokuz sahneden oluşan komedi türünde bir tiyatro oyunudur.

Eser

Mayakovski Tahtakurusu eserini 1928 yılının Ekim ve Aralık ayları arasında Berlin ve Paris'e gerçekleştirdiği geziler sırasında yazmıştır. Bu dönem Rus romanlarının çoğuna benzer şekilde Tahtakurusu, Yeni Ekonomi Politikası dönemi iklimini yansıtmaktadır.

Sankt-Peterburg merkezli Eksantrik Oyuncu Fabrikası (ru) kolektifi etkisinde yazılan Tahtakurusu, küçük burjuvaziyi ve üstü kapalı olarak Yeni Ekonomi Politikası'nın doğurduğu sonuçları alaya alan hicvi bir komedidir.

Oyunun partisyonu Dmitriy Şostakoviç tarafından 1929 yılının Ocak ve Şubat aylarında bestelenmiştir. Oyun ilk kez 13 Şubat 1929 tarihinde Moskova'da, bizzat oyunun mizansenini düzenleyen Vsevolod Meyerhold'un tiyatrosunda sergilenmiştir. Oyunun dekoru Aleksandr Rodçenko ve Kukriniksi (ru) ressam grubu tarafından hazırlanmıştır.

Özet

Oyun 1929 yılında, Sovyetler Birliği'nde başlar. İç savaşın getirdiği zorluklardan bıkan, eski Komünist Parti üyesi Prisipkin, burjuva hayatının güzelliklerini keşfetmek istemektedir. İsmini Pierre Skripkin olarak değiştirmiş, yoldaşlarını arkada bırakmış, nişanlısı Zoya Berezkin'i terk etmiş, bir kuaför kızı Elzevir Davidovna Rönesans ile evlenmek üzeredir. Ancak düğün yemeği, misafirler arasındaki kavga sonucu başlayan bir yangınla faciaya dönüşür. Bütün misafirler ölür ve ziyafetin mekanı olan kuaför salonu kül olur. Prisipkin, itfaiye hortumundan çıkan suların hızlıca donması sonucu bir buz kütlesinin içinde hapsolmuştur.

Elli yıl sonra, robotların dünyaya hakim olduğu bir çağda, kentsel bakım çalışmaları sırasında Prisipkin'in donmuş bedeni bulunur. Robotlar Prisipkin'i diriltme kararı alır. 12 Mayıs 1979 tarihinde Prisipkin tekrar hayata dönmüştür, ancak kendini artık tanıyamadığı, tamamen değişmiş bir dünyada bulur.

Geçmişinden ona tek miras kalanlar kaba kişiliği ve de buz kütlesinde sıkışıp kaldığı sürece yanında olan, boynuna yapışmış bir tahtakurusudur. Böcek, şehir hayvanat bahçesinin gözdesi olur. Prisipkin ise yanında aşk, dans ve müzik gibi hastalıklar getirmiştir. Bu garip dünyaya alışamayan Prisipkin, tekrar dondurulmak ister. Ancak bu isteği yerine getirilmez. Hayvanat bahçesinde, tahtakurusunun yanında bir kafeste, "vahşi küçük burjuva" türünün ender bir örneği olarak sergilenmeye mahkûmdur.

Kaynakça

  • Vladimir Maïakovski, Théâtre : La Punaise, Le Mistère-Bouffe, La Grande Lessive, Paris : Fasquelle, 1957 (traduit du russe par Michel Wassiltchikov)
  • Claude Olivier, Au Théâtre des Nations, Les Bains et La Punaise de Maïakovski, Les Lettres françaises n. 984, 27 juin-3 juillet 1963, p. 6
  • Valentin Ploutchek, Pour saluer Maïakovski, faisons notre autocritique, Les Lettres françaises n. 984, 27 juin-3 juillet 1963, p. 6

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri</span> Kuzey Amerikada bulunan ülke

Amerika Birleşik Devletleri, yaygın olarak Birleşik Devletler veya Amerika olarak bilinir. Kuzey Amerika kıtasında, Kanada ve Meksika arasında bulunan, elli eyalet ve bir federal bölgeden oluşan, federal anayasal cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir. Dünya'nın, 9,8 milyon km2 yüz ölçümü ile karasal alan bakımından dördüncü, toplam alan bakımındansa üçüncü en büyük ülkesi ve 334 milyonu aşan nüfusu ile de en kalabalık üçüncü ülkesidir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda federal bölgesi olan Washington, DC'dir. En kalabalık şehri ise New York'tur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan</span> Güney Kafkasyada bir ülke

Azerbaycan, resmî adıyla Azerbaycan Cumhuriyeti, Batı Asya ile Doğu Avrupa'nın kesişim noktası olan Kafkasya'da yer alan bir ülkedir. Güney Kafkasya'nın en büyük yüz ölçümüne sahip ülkesi olan Azerbaycan'ın doğusunda Hazar Denizi, kuzeyinde Rusya, kuzeybatısında Gürcistan, batısında Ermenistan ve güneyinde İran ile komşudur. Kendisine bağlı olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin ise kuzey ve doğusu Ermenistan ile, güneyi ve batısı İran ile çevrilmiştir, Türkiye ile 17 km'lik sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesler</span> Kafkas halkı

Çerkesler ya da Adigeler, Kuzey Kafkasya'da, tarihi Çerkesya'nın yerli halkı olan etnik grup. Rus İmparatorluğu tarafından işlenen Çerkes Soykırımı'nın sonucunda Çerkeslerin çoğu öldürülmüş, kalanlar ise Osmanlı topraklarına sürülmüştür. Çerkesler Çerkesçe konuşur ve neredeyse tamamı Sünni Müslümandır. Çerkesya eski zamanlardan beri istilalara maruz kalmıştır; izole edilmiş arazisi, bitmeyen savaşlarla birlikte Çerkes ulusal kimliğini büyük ölçüde etkilemiştir. Çerkes bayrağı Çerkeslerin millî bayrağıdır ve yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan</span> Balkanlarda bir ülke

Hırvatistan, resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti (Hırvatça: Republika Hrvatska

<span class="mw-page-title-main">Samuel Beckett</span> İrlandalı yazar, eleştirmen ve şair (1906–1989)

Samuel Barclay Beckett, İrlandalı yazar, oyun yazarı, eleştirmen ve şair. 20. yüzyıl deneysel edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. James Joyce'un takipçisi olduğu için "son modernistlerden", daha sonraki pek çok yazarı etkilemiş olduğu için de "ilk postmodernistlerden" biri olarak değerlendirilir. Beckett ayrıca, Martin Esslin'in "Absürt Tiyatro" olarak adlandırdığı akımın en önemli yazarı sayılmaktadır. Eserlerinin çoğunu Fransızca ya da İngilizce yazıp, diğer dile kendisi çevirmiştir. En bilinen eseri Godot'yu Beklerken'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

Sosyal demokrasi, reformist ve aşamalı yöntemlerle laissez-faire kapitalizminin yarattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefleyen politik bir ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Lenin</span> Rus politikacı ve Sovyetler Birliğinin kurucusu (1870–1924)

Vladimir İlyiç Ulyanov, bilinen adıyla Lenin, Rus sosyalist devrimci ve politikacı. Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü olan Rusya Komünist Partisi (Bolşevik)'nin ilk lideri. Lenin aynı zamanda Marksist teorik ve felsefi yazıların yazarı olarak bilimsel sosyalizmin Marx ve Engels sonrası geliştiricilerindendir. Lenin'in en büyük amacı, kapitalizmin uzlaşmaz sınıf çelişkilerinden proleter bir dünya devrimi oluşturup toplumsal sınıf karşıtlıklarının olmadığı insan toplumunun tarihsel oluşumuna öncülük etmekti.

<i>Olympia</i> (tablo) Fransız ressam Édouard Manetnin tablosu

Olympia, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1863 yılında tamamladığı tablosudur. Gerçekçilik akımının bir örneği olan eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesinde sergilenmektedir.

Tarihyazımı ya da historiyografi, tarih hakkında eserlerin yazımı ve tarihçilik kuram ve geçmişini ifade eden terimdir. Terim Yunanca ἱστοριογράφος tarih yazanlar ifadesinden gelir. Tarihçilik terimiyle sıklıkla aynı anlamda kullanılsa da, çağdaş dönemde ayrı bir disiplin olarak anılmaktadır. Tarihyazımı hem yazma sanatının, hem de tarih biliminin bir parçasıdır. Tarih alanının "sanat" ve "bilim" özelliklerine yapılan vurgu, kültür temelinde, pek çok farklı alandan düşünürün üzerinde fikir belirttiği ve tarihçilerin yöntem açısından tartıştığı önemli bir konudur. Bazıları tek bir "tarih"ten değil, olayın koşulları ve sonuçları nedeniyle çoğul "tarihler"den bahseder. Çağdaş tarihçiler için tarihin bilimselliği ya da böyle bir bilimsellik durumu vazgeçilemezdir. Hatta birbirlerinden tamamen ayrı iki uyumsuz özellik olarak görmek yerine birbirlerini tamamlayıcı olduklarına dair görüş daha yaygındır.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

2022 (MMXXII) cumartesi günü başlayan yıl. Gregoryen takvimindeki Milat ve Rab'bin Yılı'nın 3. milenyumunun 22. yılı ve 21. yüzyılının, 2020'lerinin 3. yılı.

<i>Vincent van Goghun yaptığı portreler</i> Vikimedya liste maddesi

Vincent van Gogh, izlenimcilik akımının yayıldığı zamanlarda yaşamıştır. Fotoğrafın ortaya çıkmasından sonra ressamlar artık fiziksel formları taklit etmek yerine resmettikleri kişiler, mekânlar ve nesnelerin ardındaki duygu ve düşünceleri aktarma yoluna girmişlerdir. İzlenimci ressamlar buna kuvvetli fırça darbeleri kullanarak, bazı renk tonlarını vurgulayarak ve ışıklandırmaya dikkat ederek ulaşmaya çalışmışlardı. Vincent van Gogh, bu ideolojiyi resimlerinde kullandığı özne ve nesnelerle olan ilişkisini ve onlara karşı duyduğu hisleri tasvir edebilmek için kullandı. Van Gogh’un yaptığı portreler, ressamın portresini yaptığı kişilerle olan ilişkilerini ve bu öznelerin iç özelliklerini yansıtmak için renk ve fırça darbelerinin kullanımına odaklanır.

<i>Gülünç Kibarlar</i> Molière’in 1659’da yazdığı, düzyazı tiyatro oyunu

Gülünç Kibarlar Fransız oyun yazarı Molière'in 1659'da yazdığı, düzyazı tiyatro oyunu. Komedi türündeki tek perdelik oyun, 17 sahneden oluşmaktadır. Bu satirik oyun Molière'i Paris halkına tanıtan ilk yapıttır ve kibar sınıftan burjuva sınıfına kadar bütün insanların merak saldığı dil zorlamalarını ve zevksizliğini eleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı'nda Sovyetler Birliği-Türkiye ilişkileri</span> Türk-Sovyet politik ve askeri ilişkileri

Türk Kurtuluş Savaşı'nda Sovyetler Birliği-Türkiye ilişkileri, Türk Kurtuluş Savaşı döneminde Sovyetler Birliği ve Türkiye hükûmetleri arasındaki politik ve askerî ilişkilerdir. 1917'deki Ekim Devrimi sonrasında kurulan Sovyetler Birliği dünyadaki tüm komünist ayaklanmalara destek vermiş, bununla birlikte sömürgeci ve emperyalist müdahalelere karşı da mücadele etmiştir. Ekim Devrimi'nin ardından Sovyetlerde Rus İç Savaşı (1918-1922) sürerken aynı yıllarda Anadolu'da Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1922) devam etmekteydi. Bu dönemde yeni kurulan Sovyetler, kendi gibi İtilaf Devletlerinin önde gelenleriyle savaşan Türkiye heyeti ile diplomatik ilişkiler geliştirdi ve Türkiye'ye para, silah ve mühimmat yardımı gönderdi.

Feminizm tarihi, kadınlara eşit hakların sağlanmasını amaçlayan hareketlerin ve ideolojilerin kronolojik veya tematik anlatılarını içerir. Dünyanın dört bir yanındaki feministlerin sebepleri, hedefleri ve niyetleri ; zamana, kültüre ve ülkeye bağlı olarak değişmiş olsa da çoğu Batılı feminist tarihçi, kadın haklarını elde etmek için çalışan tüm hareketlerin, feminizm terimini kendilerine uygulamamış olsalar bile feminist hareket olarak değerlendirilmeleri gerektiğini iddia ediyorlar. Diğer bazı tarihçiler "feminist" terimini modern feminist hareket ve onun devamıyla sınırlandırır ve daha önceki hareketleri tanımlamak için "protofeminist" etiketini kullanır.