İçeriğe atla

Tahta kurdu

Tahta kurdu
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Hexapoda
Sınıf: Insecta
Takım: Coleoptera (kın kanatlılar)
Familya: Anobiidae
Cins: Anobium
Tür: A. punctatum
İkili adlandırma
Anobium punctatum
De Geer, 1774
Sinonimler

Ptinus punctatum De Geer, 1774
Anobium cylindricum (Marsham, 1802)
Ptinus cylindricum Marsham, 1802
Anobium domesticum (Geoffroy, 1785)
Birrhus domesticus Geoffroy, 1785
Anobium pumilum (Leconte, 1865)
Hadrobregmus pumilum LeConte, 1865
Anobium amplicolle Broun, 1889
Anobium caelatum Mulsant & Rey, 1864
Anobium latreillei Dufour, 1843
Anobium ruficolle Herbst, 1793
Anobium ruficorne Broun, 1880
Anobium striatum Olivier, 1790
Anobium pertinax Fabricius, 1775 (non L.)

Tahta kurdu (Anobium punctatum), tos böceğigiller (Anobiidae) familyasından zararlı bir kın kanatlı böcek türüdür.

Çoğunlukla serin ve rutubetli iklim şartlarında görülen, her türlü ağaç malzemeye (mobilya, merdiven, sanat eserler, çatı, direk) arız olan böcekler olup verdikleri zararları çok sonra fark edilen böceklerdir.

"Bu işte bir bit yeniği var" sözünde bit yeniği deyimini Türkçeye kazandıran bu böceğin diğer bir adı da tahta bitidir.

Morfoloji

Erginler koyu kırmızımsı ile siyahımsı kahverengidir. Vücudun ventral kısımları ile bacaklar kirli sarı renkli, ince ve kısa kıllarla örtülüdür. Pronotum’un kaidesi elytra’dan biraz daha geniş olup, disk üzeri küçük tüberküllerle kaplıdır. Erginlerin vücut uzunluğu 2.5-5 mm’dir. Vücutları silindirik yapıda olup, Prothorax koyu bir şekilde baştan itibaren sarımsı tüylerle örtülüdür.

Larvalar 7 mm boyunda sarımsı beyaz renkte, vücut “C” şeklinde, başları sarımsı kahve renkte, çeneleri koyudur. Larva yolları başlangıçta ayrıdır, daha sonra birleşip tüm odunu istila ederek odunun yapısını bozarlar. Larvanın thorax segmentleri geniş ve abdominal kısmı şişkindir. Thorax segmentlerinin her biri kıvrımlara ayrılmıştır. Bacakları kısa ama iyi gelişmiştir. Abdominal kısmın ilk sekiz segmenti thoraxta olduğu gibi kıvrımlara ayrılmıştır. Thorax ve abdomenin ilk 7 segmenti küçük dik kıllarla örtülüdür.

  • Yan
    Yan
  • Alt
    Alt
  • Ön
    Ön
  • Duyarga
    Duyarga

Yaşamı

Oyuğunda bir ergin böcek
Bit yeniği (iç oyuklar)

Erginler genelde geç ilkbahar ve erken yazda ortaya çıkarlar. Dişiler çiftleştikten sonra yumurtalarını odunların çatlak ve yarıkları, pürüzlü yüzeyler ve kendilerinin çıkış delikleri içine bırakırlar. Yumurtadan çıkan larvalar kısa bir süre etrafta dolaşıp uygun bir yer bulunca odunun içine girerler. Larvalar burada 4-5 hafta yiyim yaparlar. Ergin dişiler tarafından yumurtanın üzerine konulan bir madde sayesinde odun dokusunda ayrışmalar meydana gelir, odunun hücre duvarları bozulur ve odunda parçalanmalar görülür. Rutubetli ve kısmen çürümüş odunlar daha çok saldırıya uğramaktadır.

Larvaların gelişmesi için %70 nem ve 22-23.5 °C’deki sıcaklık optimumdur. İyi gelişebilmeleri için uygun nem ve sıcaklığın yanında besin de önemlidir. Fakat yetişkinlerin ortaya çıkabilmesi için 2 yıldan daha fazla zamana gerek vardır. Larvalar tamamen geliştikten sonra odunun içine doğru düzgün delikler açarak ilerlerler. Bu deliklerin içi toz ile doludur ve pupa dönemi burada olur. Pupa dönemi genelde 4-8 hafta sürer. Erginler karakteristik daire şeklindeki deliklerden dışarı çıkarlar. Bu delikler odunun istilasını gösterir. Erginler 4 hafta yaşarlar ve beslenmezler. Dişilerin her biri laboratuvardaki denemelerde 100’e yakın yumurta döl verdiği de bilinmektedir.

Larvaların esas gıda maddesi selülozdur. Gelişmeleri için az miktarda proteine ihtiyaçları vardır. Odun rutubeti istekleri %30’dur. Hava bağıl neminin azalmasıyla mobilya böceğinin gelişmesi hızlanmakta ve tahribat süresi uzamaktadır. Nispi rutubet %55-60‘ın, odun rutubeti % 10-12’nin altında olduğunda larvaların gelişmesi sona ermektedir. Bu nedenle bu böceğe rutubetli mahzen, kiler ve müzelerde yani, orta dereceli sıcaklıklarda ve rutubetli yerlerde rastlamak mümkündür. Uzun süreli sıcak periyotlarda, merkezi ısıtma sistemi olan yerlerde tahta kurdunun zararı görülmemektedir.

Yayılışı

Daha çok ılıman iklim bölgelerinde görülürler. Başlıca Avrupa, Asya, Kuzey Amerika, Cezayir, Kanarya Adaları, Korsika, ABD, Güney Afrika, Avustralya ve Yeni Zelanda’ya yayılmıştır. Türkiye’de İstanbul, Ankara, Ayancık ile Karadeniz Bölgesi’nde Rize, Trabzon ve Gümüşhane dolaylarında, ayrıca Doğu Anadolu Bölgesi'nde Göle havalisinde tespit edilmiştir.

Zararları

Bit yeniği (çıkış oyuğu)
Bit yeniği (çıkış oyuğu)

Geniş bir konukçu kitlesi vardır. Çam (Pinus), ladin (Picea), kayın (Fagus), kızılağaç (Alnus), ceviz (Juglans), göknar (Abies), kavak (Populus), dişbudak (Fraxinus), meşe (Quercus) ve sedirde (Cedrus) zarar yapar.

Esas konukçuları olan yapraklı ağaçların kabuk altındaki yumuşak odun dokularında, iğne yapraklı ağaçların da diri odununda galeriler açar. Böcekler ağaçların kurumuş dallarına veya onlardan yapılan mobilya ve diğer tahta eşyalara, binaların çatılarında kullanılan direk ve diğer tahta aksama saldırır. Döşeme tahtaların çökmesine sebep olacak kadar tahribatları ciddi ve önemlidir. Eski malzeme taze halindekinden daha yavaş tahrip edilmektedir Ancak ağaç malzemenin eskiliği, tahta kurdunun zararını engelleyememekte, çok eski malzemeye de arız olmaktadırlar. Odunların, bulaşmadan uzun süre sonra, iç kısımlarının boşaldığı ve yalnızca kabuk kısımlarının kaldığı görülür. Böceklerin meydana getirdiği deliklerin içleri toz halindeki talaşlarla dolar. Rutubetli ve kısmen çürümüş odunlar daha çok saldırıya uğrar.

Kütüphanelerde kitaplara da zarar verir. Kitap biti denmesinin sebebi budur.

Koruma ve mücadele

Zararı en aza indirgemek için ağaç malzemede servi, ardıç, porsuk ve sedir gibi dayanıklı ağaç türleri kullanılmalıdır. Kullanılmış odun ya da kereste içerisinde A. punctatum olduğu düşünülen odunlar asla kullanılmamalıdır. A. punctatum zararının fazla olduğu mıntıkalarda oduna az yer vermeye çalışılmalıdır. Tahta kurdunun zararı az ya da lokal bazı yerlerde mevcutsa, bu kısımların değiştirilmesi ve çıkarılan böcekli parçaların yakılması gerekir.

Mobilya, inşaat, müze gibi zarar gören yerlerde en iyi savaş yöntemi zarar gören kısımların koruyucu maddelerle muamele edilmiş yenisiyle değiştirilmesidir. Böceklerin çok olduğu yerlerde metil bromür ile fümigasyon yapılmalıdır. Bu gibi fümigasyonlar lisanslı kişiler tarafından yapılmalıdır. Fümigasyon sonrası kalan böcekler için kontakt etkili insektisitler kullanılabilir.

Fümigasyonun (gazlama ya da dumanlama): Her türlü biyolojik dönemlerdeki böcekleri ve diğer zararlı hastalık etmenlerini öldürmek amacıyla kapalı bir ortama belirli bir ısıda ve belirli bir miktarda gaz hâlinde kimyasal fümigant vermek ve belirli bir süre gazı bu ortamda tutmak amacı ile yapılan işlemlerdir. Fümigasyon, her türlü bitkisel ve hayvansal kaynaklı ürünler ile diğer materyalleri zararlı etmenlerden arındırarak, bu etmenlerin tahribatını ve ürün kaybını önlemek suretiyle ürünün sağlıklı hâlde bulunması amacını gerçekleştirmektedir.

Fümigasyonda kullanılan fümigantın özelliğine bağlı olarak fümigasyon, vakumlu ve atmosferik fümigasyon yöntemi olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Normal hava basıncı altında uygulanan atmosferik fümigasyon, basit, ucuz, fazla iş gücü gerektirmeyen, değişik koşullar ve değişik ortamlarda uygulanabilen bir yöntemdir. Alüminyum fosfit etkili fümigantlar, ticari olarak katı formda tablet biçiminde ambalajlanmıştır. Bu fümigantlara kimyasal bileşimden dolayı “ Alüminyum fosfit veya magnezyum fosfit etkili fümigantlar” da denilmektedir. Fümigant, nemli hava ile temas ettikten yaklaşık bir saat sonra bulunduğu ortama yayılan hidrojen fosfür (PHз) gazı çıkarır. Bu gaz, karpit ve sarımsak kokusunda ve genzi yakan yanıcı bir gazdır. Ancak fümigantın bulunduğu ortama amonyak (NHз) ve karbondioksit (CO2) gibi söndürücü gaz verilmesi hidrojen fosfürün yanıcı özelliğinin kontrol altına alınmasını sağlar. Fümigasyon işleminde Metil Bromür, Hidrojen Siyanür, Etilen Dibromür, Sülfür, Karbon Tetraklorür ve Dichlorvos (DDVP) gibi fümigantlar da kullanılmaktadır

Mevcut olan ve önerilebilir insektisitler sentetik pyrethroids, permethrin ve deltamethrin, pirimiphos methyl’dir. Permethrin %0.1’lik, deltamethrin %0.05’lik ve pirimiphos methyl %0.5’lik sulandırılmış aktif maddeli olarak önerilebilir. Sprey halinde uygulanan gazyağı, dizel, neft yağı iyi sonuç verir, fakat bu uyguluma 5 yıl boyunca böcekli yüzeylere sürekli uygulanmalıdır. Döşemelerdeki böcekleri öldürmek için solunum zehirleri tercih edilir. Kullanılacak zehir insanlar için dayanılabilir nitelikte olmalıdır. Döşeme bir pülverizatör veya fırça ile iyi bir şekilde ilaçlanır. Bu amaç için Chlorpyrifos kullanılabilir. Bundan sonra döşemelerin üstü kaba kâğıtla, bulunmadığı zaman gazete kağıdıyla örtülür; yeniden pülverize edilir ve kısa bir süre bekledikten sonra pülverize işlemi tekrarlanır. Bu suretle kağıdın damlayacak şekilde ıslak bulunması ve döşemenin ilacı iyice emmesi sağlanır. Döşeme kuruduktan sonra kâğıtlar kaldırılarak zemine böcek zararına elverişli olmayan maddeleri kapsayan cila sürülür. Gazlama maddesi olarak siyanür asidi de kullanılabilir. Bu asit çok iyi bir gazlama maddesidir. Siyanür asidinden başka paradiklorobenzol kristalleri de kullanılmaktadır. Kristaller oda sıcaklığında buharlaşarak odun içerisine girmekte ve oradaki larvaları öldürmektedir. İnşatlarda kullanılan direklerin daha az zarara uğraması için fırınlarda yüksek sıcaklıklarda kurutulması gerekir. Ayrıca bozulmayı önleyici koruyucu maddeler kullanıldığında böceğin zararı aza indirilebilir.

Terminoloji

Tahta kurdunun Türkçeye kazandırdığı iki terim vardır. Bunlardan bit yeniği terimi mecazen deyim olarak gündelik hayatta hâlâ kullanılmaktadır.

Bit yeniği : Çapı 1,0–1,1 mm arasında değişen çıkış delikleri ve odunda açtıkları yollar. Kastamonu'daki bir konakta yapılan akademik çalışmada, bir terek parçasının 10x10 cm alanında 78 tane böcek deliği tespit edilmiştir. Böcek, yüzeye yakın (2–3 cm) olarak birbirine paralel kısa yollar açacak şekillerde zarar yapmaktadır. Larvaların diri odun içerisinde açtıkları yolların çapı 2–3 mm kadardır. Böceğin zararı daha çok, merdiven süslemelerinde, mutfaklarda bulunan tereklerde, kiler kısımlarında, banyo kısmında kullanılan ahşap malzemelerinde, pencere ve pervazlarında görülmektedir.

Kemirinti ya da öğüntü : Daha çok rutubetli ve kısmen çürümüş odunlara, tahtalara saldıran larvaların tahtayı kemirdikten sonra bıraktığı ufalanmış sarımsı atıklar. Öğüntüler çıkış deliklerinin hemen yanında bulunmaktadır. Bu öğüntüler içerisinde ölü erginler bulunabilir. Ölmüş erginler özellikle bu çıkış deliklerine yakın ve başları yukarı doğru gelecek şekilde görülür.

Adlandırma

Latince Anobium cins adı, Yunanca anobios (hayata dönüş) kelimesinden türetilmiştir.

Dipnotlar

Kaynakça

  • [1] Sabri ÜNAL, Ercan ÖZCAN ve Cihan CILBIRCIOĞLU (2008), Kastamonu’daki Tarihi Osmanlı Konağı’nda Tespit Edilen Zararlı Böceklere Karşı Fumigasyon Uygulaması, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, yıl: 2008, cilt (sayı): 8(2), sayfa: 103-108
  • [2] Azize TOPER KAYGIN ve Erkan SADE (2004), Türkiye'de Bulunan Anobiidae (Tosvuran Böcekler) Familyasına Bağlı Türler ve Bunilardan Bazı Önemli Türlerin Tanıtımı, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 6, sayı: 6, sayfa: 142-152
  • [3] S. Ünal, E. Özcan & A. T. Kaygın (2009) Wood-destroying Coleopteran species in the historical buildings in Katamonu, in Turkey, African Journal of Biotechnology Vol. 8 (10), pp. 2349–2355, 18 May, 2009
  • Prof. Dr. Alı Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)
  • [4] Azize Toper-Kaygın, Yafes Yıldız, S. Murat Onat, Sibel yıldız, Ümit C. Yıldız, N. Kaan Özkazanç, Bülent Kaygın, Selma Çelikyay, An Important Wood Destroying Beetle: An Important Wood Destroying Beetle: Anobium punctatum (De Geer) (Coleoptera: Anobiidae) and (Coleoptera: Anobiidae) and Distribution of Western Blacksea Distribution of Western Blacksea Region Region, Financial support from Tubitak.
  • [5][] Furniture Beetle
  • [6]26 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anobium punctatum
  • [7]25 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Forest and Timber Insects in New Zealand No. 32, Based on G. P. Hosking (1978)
  • [8]28 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Amos Wilamowski, Ilana Kessler, Ira Rabin, Sabine Prozell, Shlomo Nevarro (2008), Biological control of Anobium Punctatun in infested books, using the parasitoid Lariophagus distinguendus, 9th International Conference on NDT of Art, Jerusalem Israel, 25-30 May 2008
  • [9]21 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pest Control
  • [10]28 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wood borer infestations: detection and treatment

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kömür</span> katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu renkli, karbon ve yanıcı gazlar bakımından zengin kayaç

Kömür, katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu renkli, karbon ve yanıcı gazlar bakımından zengin kayaçtır. Taşkömürü torkugillerden oluşur. Kömür çoğunlukla diğer elementlerin değişken miktarlarda bulunmasıyla oluşur. Asıl bileşeni karbondur; bunun yanında değişken miktarda hidrojen, kükürt, oksijen ve azot içerir. Isı için yakılan bir fosil yakıt olan kömür dünyanın birincil enerjisinin yaklaşık dörtte birini ve elektriğinin beşte ikisini sağlar. Bazı demir ve çelik üretimi yapan işletmeler ve diğer endüstriyel faaliyetler kömürü yakar. Kömürün ekstraksiyonu ve kullanımı birçok erken ölüme ve çok fazla hastalığa neden olur. Kömür'den her yıl binlerce kişi erken ölüyor.

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Timur</span> Timur İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1336–1405)

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağaç serçesi</span> Ilıman bölgede üreyen bir serçe türü

Ağaç serçesi, serçegiller (Passeridae) familyasından Avrasya ve Güneydoğu Asya'nın ılıman çoğu bölgesinde üreyen bir serçe türü. Orman serçesi ya da dağ serçesi de denir. Doğal olarak bulunduğu bölgenin dışında bulunan bazı bölgelere de sokulmuş bir kuş türüdür. Birbirine benzeyen erkek ve dişinin tepesi ve ensesi kızıl kahverengi, göğsündeki siyah leke küçüktür. Ayrıca beyaz yanaklarında da birer siyah benek bulunur. Alt türleri arasında farklılık çok azdır.

<span class="mw-page-title-main">Biyolojik mücadele (tarım)</span> zararlıların popülasyonlarını düşürmek için kimyasal maddeler yerine popülasyonlarını düşürecek diğer canlıların kullanılması

Biyolojik mücadele, zararlıların popülasyonlarını düşürmek için kimyasal maddeler yerine popülasyonlarını düşürecek diğer canlıların kullanılması. Kültür bitkilerinde zararlılar ve yabancı otlar aleyhine yaşayan organizmaları kullanmak suretiyle zararlı popülasyonu ekonomik zarar eşiği altında tutmak amacıyla yapılan çalışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin</span> Zeytin familyasından bir bitki türü

"Avrupa zeytini" anlamında Olea europaea botanik adlı zeytin, zeytingiller Oleaceae familyasından meyvesi yenen ve geleneksel olarak Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. Tür, tüm Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Güney Amerika, Güney Afrika, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilir. Olea europaea, Olea cinsi için tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Türk fındığı</span> bitki türü

Türk fındığı, huşgiller (Betulaceae) familyasında Corylus cinsinin bir türüdür. Ağaç fındığı, ayı fındığı, balkan fındığı, kaya fındığı adları, gökbulak fındığı, budağan fındığı gibi yaygın veya yöresel adlarıyla da tanınır. 16. yüzyılda Anadolu'dan Avusturya'ya mobilya üretimi amacıyla götürülmesinin ardından Türk fındığı adını almıştır. Ağacının bu özelliğinden dolayı değerli olması sebebiyle doğal habitatındaki dağılım bölgesinin küçük alanlarında korunma altına alınmış ve IUCN listesinde koruma altındaki türlere dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Londra Yangını</span> Londra Yangını

Büyük Londra Yangını, 2 Eylül 1666 Pazar günü Londra'nın orta kesimlerinde başlayarak 5 Eylül Çarşamba gününe kadar kenti etkisi altına alan, kentin tarihindeki en büyük yangın felaketidir.

<span class="mw-page-title-main">Sığırcık</span> Ötücü bir kuş türü

Sığırcık ya da bayağı sığırcık ; ötücü kuşlar (Passeri) takımından, sığırcıkgiller (Sturnidae) familyasına ait bir kuş türüdür. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve metalik parıltılı parlak siyah tüylere sahip olan sığırcığın tüy örtüsünde, yılın bazı dönemlerinde beyaz benekler görülür. Genç bireylerin tüy örtüleri, erişkin bireylerinkinden daha kahverengi tonlardadır. Bacakları pembe olan türün gagası kışları siyah yazları ise sarı renklidir. Özellikle toplu tüneme durumlarında gürültücü olan bu kuşun şakıması, müzikal bir tonda olmasa da çeşitlilik arz eder. Türün taklitçilik yetisine, çeşitli edebi eserlerde atıflar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sunta</span>

Sunta veya Yonga levha odun veya odunlaşmış lignoselülozik bitkilerin yongalarının, yapay reçine tutkalları ile karıştırılması, yüksek sıcaklık ve basınçta preslenmesi (biçimlendirme) ile elde edilen malzemeye verilen isimdir. Yonga levhayı üreten markanın jenerik markalaşması sonucu Türkiye'de "sunta" olarak da bilinmektedir. Mobilya sanayiinde sıkça kullanılan sunta belirli standartlar dâhilinde çeşitli kalınlıklarda üretilir. Suya ve yanmaya karşı dayanımı yoktur. Bu yüzden birinci sınıf kerestenin yanında ucuz alternatif olarak kalmaktadır. Çeşitli kalitelerde üretilir ve darbe dayanımı kalitesine göre değişir.

<span class="mw-page-title-main">Tos böceğigiller</span>

Tos böceğigiller, Bostrichoidea üstfamilyasına bağlı bir hayvan familyasıdır. Dünyada geniş bir yayılış gösterir ve özellikle binalardaki ağaç malzemeye zarar verirler. Odunlarda rastlanan kurtçukların büyük kısmı bu familyaya aittir. Türlerin çoğu zararlıdır. Hem iğne yapraklı hem de yapraklı ağaçlarda genellikle diri oduna zarar vermekte, bazen öz odununa da zarar verebilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Konakdelen</span>

Konakdelen, eski ev ve konaklara zarar veren teke böceğigiller (Cerambycidae) familyasından kın kanatlı böcek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Limoniidae</span>

Limoniidae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Guçinler</span>

Guçinler ya da Kuçinler, Kuzey Kutup Dairesinde kabaca 65° ve 69° Kuzey enlemde, 130° ve 150° Batı boylamında, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzeydoğusunda İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon Nehri civarında ve Kanada'nın Yukon ile Kuzeybatı Toprakları bölgelerinde yaşayan, rengeyiği avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist, şimdi ise Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Guçinleri ya da Batı Guçinleri ile Kanada Guçinleri ya da Doğu Guçinleri olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Alaska'da nüfusça Koyukonlardan sonra en büyük ikinci Atabask halkıdır. En yakın akrabaları dilce birlikte grup oluşturan Alaska ve Kanada Hanlarıdır. 2010 yılındaki nüfusları 9.000 kişidir ve anadillerini akıcı biçimde konuşabilenlerin sayısı UNESCO'ya göre 400 kişidir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.000 kişilik nüfustan 150 kadarı, Kanada'daki 1.900 kişilik nüfustan ise 400 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Huş kabuğundan kano ve kar ayakkabısı yapımıyla, iki yönlü kızaklarıyla, oklu kirpinin dikenleriyle yapılan kirpi işi ile karmaşık ve süslü boncuk işi (naagąįį) bezemeleriyle tanınırlar. Günümüzde avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.

<span class="mw-page-title-main">Yupik maskeleri</span>

Yupik maskeleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin batı ve güneybatısında yaşayan Yupiklerin dansta ya da şamanistik törenlerde kullanılan maskeleri. Yupikler Eskimo maskeleri geleneğini sürdürdükleri gibi Alaska yerli sanatında da maskeleriyle öne çıkarlar. Maskelerde insan yüzü olarak yalnızca erkek kullanılır. Tek ya da çift olabilirler. Boyu 3 inç olan yüz maskelerinden, ağırlığı 10 kiloya ulaşan yüz maskelerine kadar değişik boy ve ağırlıkta olabilirler ve bu ağır maskeleri birkaç kişi taşır. Yapımında birkaç kişinin emeği bulunabilir. Avın bereketli geçmesi için kullanılır. Yupik maskeli danslarında yüz maskeleri ile parmak maskeleri kullanılır. Maskeler törenlerde geleneksel olarak kullanıldıktan sonra imha edilir. Maskelerde labret, dövme, kar gözlüğü gibi aksesuarlar da kullanılır. Yupik maskeleri sürrealist değildir. Mücevher tasarımcılarına da ilham kaynağı olur.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (ocak)</span> Konaklama yerinde yakılan ocak ateşi

Ateş (ocak): Konaklama yerinde ısınma ve pişirme için yakılan ocak ateşidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahşap karkas</span>

Ahşap karkas ağır ahşaplarla inşa etmenin geleneksel yöntemidir. Büyük ahşap mandallarla tutturulmuş derzlerle kare ve dikkatli bir şekilde birleştirilen ve birleştirilmiş ahşaplar kullanılarak yapılar oluşturulur. 19. yüzyıl boyunca ahşap binalarda yaygındır. Yük taşıyan kerestenin yapısal çerçevesi binanın dışında maruz bırakılırsa yarı ahşap karkas olarak adlandırılabilir ve birçok durumda ahşap arasındaki dolgu dekoratif etki için kullanılacaktır. Bu tür mimariler için en çok bilinen ülke Almanyadır. Ahşap karkas evler güneydoğu hariç tüm ülkeye yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yaprakarıları</span> zar kanatlılar takımındaki Symphyta alt takımının böcekleri

Yaprak arıları; karıncalar, arılar ve yaban arıları ile birlikte Zar kanatlılar takımındaki Symphyta alt takımının böcekleridir. Yaprakarıları özellikle, bilinen yaklaşık 7.000 tür içeren en büyük üst aile olan Tenthredinoidea üst ailesi ile ilişkilidir; bütün alt takımda ise 800'den çok cins içerisinde yaklaşık 8000 tür tanımlanmıştır. Symphyta alt takımı, Hymenoptera takımındaki çeşitli bazal gruplardan oluşan parafiletiktir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.