İçeriğe atla

Tahrir Meydanı

Koordinatlar: 30°02′40″N 31°14′09″E / 30.044422°K 31.235696°D / 30.044422; 31.235696
1941'de Tahrir Meydanı

Tahrir Meydanı (Arapçaميدان التحرير Mīdān at-Taḥrīr, TürkçeÖzgürlük Meydanı), Mısır'ın başkenti Kahire'nin merkezinde bulunan meydan.

Tarihi

Meydan önceleri, şehir merkezini Nil'in Paris'i tasarımıyla yenileyen, 19. yüzyıl hidivi İsmail Paşa'nın adıyla İsmailiye Meydanı (Arapçaميدان الإسماعيلية Mīdān al-Ismā‘īliyyah) olarak biliniyordu. 1919 Mısır Devrimi'nin ardından meydan Tahrir (Özgürlük) Meydanı olarak anılmaya başladı. Fakat meydanın adı ülke yönetimini parlamenter monarşiden cumhuriyete dönüştüren 1952 Mısır Devrimi'ne kadar resmî olarak değiştirilmedi. Meydan, 2011 Mısır Devrimi için de bir merkez olarak kullanıldı.[1]

Özellikler

Tahrir Meydanı ve kavşağın kuzey batıdaki Talat Harb Sokağı'ndan görünümü
Mogamma binası ve Ömer Makram heykeline bakan güney yönündeki görünüm

Tahrir Meydanı'nın merkezinde büyük ve kalabalık bir kavşak bulunmaktadır. Kuzey batı yakasında Napolyon'un Mısır'ı işgaline direnişiyle bilinen millî kahraman Ömer Makram'ın heykelinin bulunduğu bir plaza yer alır. Bunların arkasında ise Ömer Makram Camii bulunur.[2]

Meydan, tarihi Kasr al-Ayni Sokağı'nın kuzeyinde, Talaat Harb Sokağı'nın batısında yer alır. Güney bölümünden geçen Kasr al-Nil Sokağı'yla da Nil Nehri'ni kesen Kasr al-Nil Köprüsü'ne bağlanır.

Tahrir Meydanı çevresindeki alanda Mısır Müzesi, Millî Demokrat Parti merkez binası, Mogamma hükûmet binası, Arap Birliği merkez binası, Nil Oteli, Kasr El Dobara Evanjelik Kilisesi ve Kahire Amerikan Üniversitesi'nin merkez kampüsü yer alır.

Kahire metrosu, Tahrir Meydanı'na sistemin iki hattının merkez kesişme noktası olan Sedat istasyonundan hizmet vermektedir. Metronun yer altı geçitleri yayalara, geniş ve yoğun trafiğe sahip yolların karşısına geçebilme imkânı vermektedir.

Genel kullanım

Tahrir Meydanı, yıllarca 1977 Mısır Ekmek İsyanı ve Mart 2003'teki Irak Savaşı karşıtı protesto gösterileri gibi önemli protestolar ve gösterilerin düzenlendiği geleneksel bir mekan olmuştur.[3]

2011 Mısır Devrimi

2011 Mısır Devrimi sırasında Tahrir Meydanı'nda askerî araç üzerindeki protestocular.

Tahrir Meydanı, eski devlet başkanı Hüsnü Mübarek'e karşı yapılan 2011 Mısır Devrimi'nin odak noktasıydı.[4] 50.000'in üzerinde protestocu 25 Ocak günü meydanı işgal etti. Bu süre içinde bölgenin kablosuz internet hizmetinin arızalandığı bildirilmiştir.[5] Takip eden günlerde de Tahrir Meydanı, Kahire'deki protesto gösterilerinin merkezi olmayı sürdürdü.[6] 29 Ocak'ta Mısır avcı uçakları meydanda toplanan insanların üzerinden alçak uçuş yapmıştır. 30 Ocak'ta, protestoların yedinci gününde, BBC ve bölgedeki diğer muhabirler göstericilerin sayısının en azından 100.000'e çıktığını bildirmişlerdir.[7] 31 Ocak'taysa Al Jazeera muhabirleri göstericilerin 250.000 kişi civarından olduğunu bildirmiştir.[8] 1 Şubat'ta Al Jazeera meydanda ve çevresindeki sokaklarda 1 milyondan fazla protestocunun olaysız bir şekilde toplandığını söylemiştir.[9] Fakat, Kahire'nin en büyük meydanında bu kadar insan toplandığına dair bildirimlerin siyasi amaçlarla abartıldığına inanılmaktadır. STRATFOR analizlerine göre toplanan protestocuların gerçek sayısı hiçbir zaman 300.000'i geçmemiştir.[10][11]

9 Şubat 2011'de Tahrir Meydanı'nda toplanan insanlar

Meydan, Mısır'da süregelen demokrasi gösterilerinin merkezi ve sembolü olarak kabul edilmiştir. 2 Şubat günü burada Mübarek yanlıları ile demokrasi yanlıları arasında şiddet olayları patlak verdi. 3 Şubat'ta ise bunu, meydanda düzenlenen "... günü" etkinliklerinden biri olan 'Ayrılış Cuma'sı' gösterileri izledi. Bir hafta içinde Tahrir Meydanı'nın adı ve görüntüsü uluslararası medya çapında bilinir hale geldi.[12]

"Tahrir Meydanı" adından bir Facebook sayfası ميدان التحرير ayaklanma sırasında, yirmi kişi tarafından dönüşümlü olarak idame ettirildi. Sayfa özellikle olaylar ve tepkiler hakkında devlet kanalıyla yayın yapan medya organlarının etkisini dengelemek için kullanıldı.[13][14]

6 Mayıs 2011'de Tahrir Square adından bir iPhone ve Blackberry uygulaması yayınlandı. Uygulama, her yerdeki Mısırlılara toplu ve sansürsüz bir şekilde Mısır'daki gelişmeler hakkında fikirlerini belirtme imkânı sunuyor. Sonuçlar, herkesin görebilmesi için grafikler ve tablolar halinde sunuluyor. Etkileşimli mobil uygulama ondan fazla Mısır haber ajansı, hükûmet birimleri, askeri komisyon ve yüzlerce sosyal medya sitesine düzenli olarak dağıtılacaktır.[15]

Meydanda devam eden 18 günlük ayaklanma, Mısır Askerî Kuvvetleri'ne 11 Şubat 2011 Cuma günü Hüsnü Mübarek'i devirme şansı verdi.[16] Mübarek'in tüm yetkilerini Askerî Kuvvetler Konseyi'ne bıraktığı açıklaması eski istihbarat şefi ve yeni başka yardımcısı Ömer Süleyman tarafından yapılmıştır.[17][18] Tahrir Meydanı gece boyu süren kutlamalara ve sabaha karşı yapılan "Başınızı dik tutun, sizler Mısırlısınız.", "Mısır'ı seven herkes, gelin ve Mısır'ı yeniden inşa edin" ve benzeri anonslara sahne oldu.[19] Ertesi gün, Kahireli erkek ve kadınlar meydana gelerek kendi devrimlerinin çöpleri ve graffitilerini temizlediler.[19]

Devrim sonrası

Tahrir Meydanı, 'demokrasinin yıldönümü' kutlamaları ve diğer ülkelerden gelen önemli insanların ziyaretleriyle 2011 Mısır Devrimi için bir sembol olmayı sürdürüyor.[20][21] Britanya Başbakanı David Cameron, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Amerikan Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry ve Amerikalı aktör Sean Penn, 2011 Mısır Devrimi'nin ardından Tahrir Meydanı'nı ziyaret etti.

İsrail ablukasını kırmak için yola çıkması planlanan Gazze filosundaki gemilerden biri meydanın anısına Tahrir olarak adlandırıldı. Geminin yolcuları arasında Mısır'dan Haaretz muhabiri Amira Hass da bulunuyordu, fakat gemiler yola çıkarılmadı.[22]

29 Haziran 2011'de Mısır polisi, meydandaki isyancı gençlere gözyaşartıcı gaz ve öldürücü olmayan silahlarla saldırdı. Gençler, 2011 Mısır Devrimi'nde indirilen eski hükûmet görevlilerinin davalarının daha hızlı ilerlemesini talep ediyordu. Bunun üzerine İçişleri Bakanı, bölücü ve yıkıcı grupların sebep olduğu karışıklığı suçladı.[23]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Vatikiotis, Panayiotis J. (1997). The Middle East: From the End of Empire to the End of the Cold War. Routledge. ss. 194. 
  2. ^ "Midan Al-Tahrir, Liberation Square". Tour Egypt. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  3. ^ Hiel, Betsy (19 Haziran 2005). "Egyptian reformers taking it to streets". Pittsburgh Tribune-Review. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  4. ^ BBC News: Egypt protests: Anti-Mubarak demonstrators arrested 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 26 Ocak 2011. 26.01.2011'de erişilmiştir.
  5. ^ "Egyptians report poor communication services on Day of Anger". Almasry Alyoum. 25 Ocak 2011. 28 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2011. 
  6. ^ BBC News: "Egypt protests: curfew defied in Cairo and other cities" 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 29 Ocak 2011. 29.01.2011'de erişilmiştir.
  7. ^ BBC News: "Egypt protesters step up pressure on Hosni Mubarak" 31 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 31 Ocak 2011. 31.01.2011'de erişilmiştir.
  8. ^ Al Jazeera News: Live blog 31/1 — Egypt protests 29 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 31 Ocak 2011. 31.01.2011'de erişilmiştir.
  9. ^ Al Jazeera News: Protesters flood Egypt streets 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1 Şubat 2011. 01.02.2011'de erişilmiştir.
  10. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/analysis/20110131-gauging-size-egyptian-protests 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Gauging the Size of the Egyptian Protests, 31 Ocak 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  11. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/analysis/20110201-update-size-protests-cairo 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Update on the Size of Protests in Cairo, 1 Şubat 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  12. ^ Al Jazeera News: "Battle of Tahrir Square" 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3 Şubat 2011 . 03.02.2011'de erişilmiştir.
  13. ^ Fahim, Kareem and Mana El-Naggar; Liam Stack and Ed Ou contributed reporting, "Emotions of a Reluctant Hero Galvanize Protesters" 3 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 8 Şubat 2011 (9 Şubat 2011 p. A14 NY ed.).
  14. ^ tahrir square 2 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Facebook sayfası. 11 Şubat 2011'de erişilmiştir.
  15. ^ [1] 11 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Reuters. 11 Mayıs 2011'de erişilmiştir.
  16. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/weekly/20110213-egypt-distance-between-enthusiasm-and-reality 28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Egypt: The Distance Between Enthusiasm and Reality, 14 Şubat 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  17. ^ Kahire'den Kirkpatrick, David D. ve Anthony Shadid. Diğer bildirim: Kahire'den Kareem Fahim, Liam Stack, Mona El-Naggar ve Thanassis Cambanis ve Paris'ten Alan Cowell, “Mubarak Steps Down, Ceding Power to Military” 28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ,The New York Times, 11 Şubat 2011.
  18. ^ BBC News: "Egypt crisis: President Hosni Mubarak resigns as leader" 5 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 12 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  19. ^ a b BBC News: "Ahdaf Soueif: Protesters reclaim the spirit of Egypt" 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 13 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  20. ^ BBC News: "Thousands attend political rally in central Cairo" 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 18 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  21. ^ BBC News: "David Cameron meets locals around Cairo's Tahrir Square" 14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 21 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mısır</span> Kuzey Afrika ve Batı Asyada bir ülke

Mısır, resmî olarak Mısır Arap Cumhuriyeti, Afrika'nın kuzeydoğu köşesi ile Asya'nın güneybatı köşesinde Sina Yarımadası'nı kapsayan kıtalararası bir ülkedir. Kuzeyinde Akdeniz, kuzeydoğusunda Filistin'in Gazze Şeridi ve İsrail, doğusunda Kızıldeniz, güneyinde Sudan ve batısında Libya ile komşudur. Kuzeydoğudaki Akabe Körfezi, Mısır'ı Ürdün ve Suudi Arabistan'dan ayırmaktadır. Kahire, Mısır'ın başkenti ve en büyük şehridir. İkinci büyük şehri olan İskenderiye ise Akdeniz kıyısında önemli bir sanayi ve turizm merkezidir. Yaklaşık 100 milyon nüfusuyla Mısır, dünyanın en kalabalık 14'üncü, Afrika'nın ise en kalabalık üçüncü ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kahire</span> Mısırın başkenti

Kahire, Mısır'ın başkenti, Arap dünyası ve Afrika'nın en büyük kenti. Büyük bölümü Nil Irmağının doğu kıyısında, ırmağın Reşid ve Dimyat kollarına ayrıldığı noktanın biraz aşağısında yer alır. 1300 yılı aşkın süredir aynı alanda, aynı adla yer alan kent, Doğu ve Batı'nın, eski ile yeninin gelişigüzel bir bileşimini yansıtır. Kentin adı Mısırlılar tarafından çoğu kez ülkenin adı olan Arapça Misru, Mısır Arapçası Masr olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsnü Mübarek</span> 4. Mısır devlet başkanı

Muhammed Hüsnü es-Seyyid Mübarek, Mısırlı asker ve siyasetçi. 1981-2011 yılları arasında 30 yıl Mısır'ı yönetmiş, Mısır devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. 2011'in Ocak ayında başlayan yaygın halk gösterilerinden sonra, önce 10 Şubat 2011 tarihinde yetkilerini yardımcısı olan Ömer Süleyman'a devretmiş, ertesi gün de görevinden istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zagazig</span>

Zagazig, kuzey Mısır'da Nil Deltası'nın doğu yakasında bir kenttir. Aynı zamanda Mısır'ın eş-Şarkiye ilinin idari merkezidir. Zegazig Kahire'nin yaklaşık 80 km kuzeyinde bulunmaktadır. Kahire ve Dimyad kentleri arasındaki yolların Zegazig kentinden geçmesi nedeniyle Zegazig önemli bir şehir olarak kabul edilmektedir. Nüfusu yaklaşık olarak 300,000 kadardır. Büyük bir sulama kanalının kıyısında yer almaktadır. Kara ve demiryollarının kavşak noktasındadır. Kent Mısır'ın pamuk ve hububat ticaretinin başlıca merkezlerinden biridir. Güneyinde Kahire, Batısında Mansura, Doğusunda İsmailliye Kuzeyinde ise Bur Said ve Dimyad kentleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Han el-Halili</span> Kahirenin merkezinde yer alan kentteki en büyük tarihi çarşı

Han el-Halili, Mısır'ın başkenti Kahire'nin merkezinde yer alan kentin en büyük tarihi çarşısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baharı</span> 2010da başlayıp süregelen, Arap coğrafyasında yaşanan halk hareketlerine verilen ortak ad

Arap Baharı, 2010 yılında başlayan, Arap dünyasında yaşanan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyanlardı.

<span class="mw-page-title-main">2011 Mısır Devrimi</span> ayaklanma

2011 Mısır Devrimi, 2010-2011 Yasemin Devrimi'nin öncülüğünde, 25 Ocak 2011'den beri Mısır'da devam eden, halkı mevcut yönetime karşı seferber olmaya çağıran sokak gösterileri, protestolar ve sivil itaatsizliklerin bütünüdür. Gösteriler ve isyanların polis şiddeti, olağanüstü hâl, işsizlik, asgari ücretleri azaltma isteği, barınma eksikliği, yiyecek sıkıntısı, yolsuzluklar, ifade özgürlüğünün kısıtlanması ve kötü hayat koşulları üzerine başladığı rapor edildi. 11 Şubat 2011 tarihinde Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, gösteriler nedeniyle istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Şehitler Meydanı</span>

Şehitler Meydanı ya da Kaddafi dönemindeki adıyla Yeşil Meydan, Libya'nın Trablus kentinin en büyük meydanı. Meydanı şehrin ana ticaret merkezi sayılan binalar çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Hişam Kandil</span> Mısırlı siyasetçi

Hişam Kandil Mısırlı siyasetçi. Mısır'ın eski Başbakanı. 24 Temmuz 2012 tarihinde Devlet Başkanı Muhammed Mursi tarafından atandı. Kandil, 2011 yılından 2012 yılına kadar önceden Su Kaynakları ve Sulama Bakanı idi. Reuters Haber ajansı, Kandil'in Mursi yönetiminde siyasi olarak bağımsız bir üst düzey kamu görevlisi olduğunu bildirdi ama halk Başbakan görevi için olası bir aday olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Innocence of Muslims'e gelen tepkiler</span>

Innocence of Muslims'e gelen tepkiler, Eylül 2012'de Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan ve dine hakaret olarak algılanan Innocence of Muslims adlı film üzerine Müslümanların yoğun olarak yaşadıkları ülkelerde yapılan protesto ve saldırılar dizisidir.

<i>Eş-şaab yurid ıskaten-nizam</i>

Eş-şaab yurid ıskat'en-nizam Arap Baharı'ında kullanılan politik slogan. Bu slogan ilk olarak Yasemin Devrimi'nde kullanıldı. Ardından 2011 Mısır Devrimi'nde sıklıkla kullanılmaya başlandı. Mısır Devrimi'nde mitinglerde ilahi bir söylem olmakla birlikte duvarlara en fazla yazılan slogandı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah es-Sisi</span> 6. Mısır devlet başkanı

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi, 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.

<span class="mw-page-title-main">2013 Mısır askerî darbesi</span>

2013 Mısır Askerî Darbesi, Genelkurmay Başkanı Abdülfettah es-Sisi komutasındaki Mısır Silahlı Kuvvetlerinin ülkede devam eden protestolar sırasında hükûmet ve eylemcilere verdiği 48 saatlik uzlaşma süresinin dolması üzerine 3 Temmuz 2013 tarihinde ülke yönetimine yaptığı askerî darbedir.

<span class="mw-page-title-main">2011 Umman protestoları</span>

2011 Umman protestoları, Umman'da Arap Baharı'nın bir parçası olarak yaşanan protesto gösterileridir. Göstericiler maaşların arttırılması, hayat pahalılığının azaltılması, daha fazla istihdam yaratılması ve yolsuzlukların azaltılmasını talep etti. Gösteriler sonucunda Sultan hükûmet kabinesinin üçte birini görevden aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Demokrat Parti (Mısır)</span> Siyasi Parti

Ulusal Demokrat Parti, Mısır'da merkez bir siyasi partiydi. Parti, 2 Ekim 1978 tarihinde Enver Sedat tarafından Arap Sosyalist Birliği'nin ardılı olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Abidin Sarayı</span>

Abidin Sarayı, Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunan önceki dönemlerde Mısır cumhurbaşkanının resmî ikametgâhlarından biri olarak kullanılmış ve şuanda müze olarak faaliyetini sürdürmektedir. Kahire'nin şehir merkezinin doğusunda Kasr-ül Nil Caddesi üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'ın yeni başkenti</span>

Mısır'ın yeni başkenti, Mısır'ın gelecekteki başkenti olması düşünülen bir planlanan şehirdir. İlk olarak dönemin 13 Mart 2015 tarihinde Mısır konut bakanı Mustafa Medbuli tarafından Mısır Ekonomik Kalkınma Konferansı'nda açıklanmış olup Arapçada vadi kelimesinin çoğulu olan Vedian olarak adlandırılması düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gaber Asfour</span>

Gaber Ahmed Asfour, okunuşu:[ˈɡæːbeɾ ʕɑsˤˈfuːɾ]; d. 25 Mart 1944 – ö. 31 Aralık 2021), Mısırlı siyasetçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu maddede, Yemen'de resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler listelenmektedir. Yemen, Genel Halk Kongresi'nin (GHK) iktidara sahip olduğu baskın parti devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suzan Mübarek</span>

Suzanne Mubarak, Mısır eski cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in dul eşi ve kocasının 14 Ekim 1981'den 11 Şubat 2011'e kadar cumhurbaşkanlığı görev süresi boyunca Mısır'ın First Lady'siydi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün İyi Niyet Elçisi olarak görev yaptı ve British Museum ile işbirliği yaparak Kahire Çocuk Müzesi'ni kurdu. Mısırlı bir baba ve İngiliz bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve sosyolog eğitimi aldı.