İçeriğe atla

Tahran Üniversitesi

Tahran Üniversitesi
دانشگاه تهران
Tahran Üniversitesi Merkez Kütüphanesi
Harita
Kuruluş1934
TürDevlet
RektörFerhad Rehber
Rektör YardımcılarıMahmud Nili Ahmedabadi
Konumİran Tahran, İran
Web sitesiut.ac.ir

Tahran Üniversitesi, Tahran'da kurulu olan üniversite kısaltılmış olarak U.T. adıyla tanınır ve İran'ın en büyük ve en eski üniversitesidir.[1] Aynı şekilde üniversitenin kütüphanesi de ülkenin en büyük kütüphanesi olma özelliğine sahiptir.[] İran'da Ana üniversite lakabıyla bilinir. Üniversitede sık sık önemli seminerler verilir. Bu sebeple ülkenin en prestijli üniversitesi olarak görülmektedir[] ve Üniversite Giriş Sınavında (Türkiye'nin ÖSS'sinin karşılığı) en yüksek puanlarla öğrenci kabul etmektedir. Üniversite dünyanın dört bir yanından da öğrenci kabul etmekte ve ülkede olan tüm olumsuzluklar ve engelleyici ajanlara rağmen üniversitenin geniş kapsamlı araştırmaları da dünya çapında ünlü.[]

Üniversite 116 Lisans, 160 Yüksek lisans ve 120 Ph.D. dalında diploma veriyor. Üniversitede 340 yabancı öğrenci öğrenimine devam ediyor.

Tahran Üniversitesi Tıp fakültesinin yönetimi tamamıyla ayrı olsa da (İran'ın Tıp fakülteleri Sağlık Bakanlığı'na bağlıdır) üniversitenin hemen yanı başında kurulu ve kampüsünü paylaşmaktadır ayrıca tüm araştırmalar ve yayınlarını Tehran University (Tahran Üniversitesi) adıyla yayımlar.

Tarihçe

1928'de Tahran Üniversitesi'nin birçok fakültesi Tahran'da var olan Darülfünun gibi yüksek okulların birleşmesiyle kuruldu. Bununla birlikte Prof. Mahmoud Hesabi ülkenin kalkınma ve modernizasyonun babası Rıza Şah Pehlavi'nin kültür bakanı Ali Asgar Hikmet'e öneride bulunarak birçok bilim dalının bir araya toplanabilmesini sağlayacak bir kurum yapılmasını istedi.

Ali Asghar Hekmat, Andre Godard ile yaptığı işbirliği ve Avrupalı bir takım mimar ile yaptığı iş birliği sonucu Tahran Üniversitesi kampüsü için bir plan seçip hazırladı.

Tahran Üniversitesi resmi olarak 1934'te açıldı. Amir-abad kampüsü 1945'te II. dünya savaşı bitmek üzereyken ve Amerikalı askerler ülkeyi terk ettikten sonra üniversiteye entegre edildi. Diğer fakülteleri Amerikan üniversitelerinin yöntemlerini benimseyerek Amerikalıların direkt veya indirekt yardımlarıyla oluştu.

1937'de üniversite kızları öğrenci olarak kabul etmeye başladı.

1979'daki İslam Devrimi'nden sonra, 18 Nisan 1980'de Humeyni cuma namazından sonra yaptığı bir konuşmada, “biz ekonomik cezalar (Ambargo) ve silahlı saldırılardan korkmuyoruz. Bizim korktuğumuz şey batıcı (Modern) üniversiteler ve gençlerimize verilen doğulu ve batılı eğitimdir,” dedi. Entelektüel çevreler devrimin İslamcıların lehine bitmesinde büyük rolü olan ve iki dönem (8 sene) cumhurbaşkanlığı yapan Hojjat-ul-islam Ali Akbar Rafsanjani (Bahramani) nin bu olayı planladığını öne sürdüler. Humeyni'nin sözleri sanki hazır bir grup için tetikleyici bir emir oldu. Öğle saatlerinde (konuşmadan hemen sonra) Tahran üniversitesi, devrimin yarattığı vurucu güç olan ve çoğu, ülkenin alt toplumsal gruplarından gelen “Hizbullahi” denen grubu tarafından basıldı. Öğrenciler linç edildi ve binalar basıldı. İngiliz haber ajanslarının söylediği gibi üniversite savaş alanı gibiydi. 12 Eylül 1980’de üniversiteler susturuldu. Birçok üniversite hocası işten çıkarıldı öğrencilerin çoğu kovuldu. Böylece Tahran Üniversitesi de diğer üniversiteler gibi kültürel devrim kapsamında İslamileştirilmek adına kapatılmıştı.

1982'ye kadar tüm üniversiteler kapalı kaldı. 1982’de birçok hoca işten çıkarılmış ve geri dönememişti birçoğu yurtdışına kaçmıştı. Üniversite tekrar işe başladı ama artık insanlar ikiye bölünüyordu “Hizbullahi olan ve olmayan”. Artık hiçbir öğrenci onların onayını almadan üniversiteye öğrenci olarak giremiyordu. Ülke savaş altındaydı. Zor koşullar olsa da üniversite tekrar işe başladı.

Tahran Tıp Bilimleri Üniversitesi

1986’da İslam cumhuriyeti meclisinin çıkardığı kanun gereğince Tıp fakülteleri Sağlık bakanlığına bağlanmıştı. Artık Sağlık bakanlığının adı “Hijyen, Sağaltım ve Tıp Eğitimi Bakanlığı” olmuştu. Tahran Üniversitesi Tıp Fakültesi Tabip ihtiyacını karşılamak için büyütüldü ve “Tahran Tıp Bilimleri Üniversitesi” adıyla işe başladı.

Günümüzde Tahran Tıp Bilimleri Üniversitesi (Tahran Üniversitesi tıp Fakültesi) ülkenin en prestijli tıp fakültesi ve 13,000 öğrencisi var. Ve Ana üniversitesi Tahran Üniversitesi'yle iş birliği devam ediyor.

Fakülteleri

  • Merkez (Pardis) kampusü
  • Kuzey Kargar Kampüsü. (üniversitenin yurtlarının çoğu bu kampüste yer alır)
  • Kum kampüsü
  • Choka Kampüsü
  • Varamin kampüsü

Üniversitenin Ülkedeki Siyasi Rolü

Üniversite ülkenin en büyük üniversitesi olmasından da dolayı her zaman ciddi siyasi rolleri olmuştur.

1979 devriminde özellikle solcu öğrencilerin merkeziydi. Devrimin birçok basamağı Tahran Üniversitesi öğrencileri tarafından uygulanıyordu. Üniversitede İslami cepheye mensup olan öğrenciler de vardı. Tudeh Partisinin mensuplarının tahrikiyle Humeyni Amerika Büyükelçiliğinin basılmasının emrini verdi. Özellikle Tahran Üniversitesine mensup olan aşırı İslamcı öğrenciler "İmam Yolunun Öğrencileri" ve diğer radikal İslamcıların desteği ile Amerikan Büyükelçiliği basıldı ve 52 Amerikan diplomat 444 günlüğüne İslam rejiminin elinde rehine tutuldu. olaydan sonra Liberal devrim hayalleri yıkıldı solcular tasfiye edildi ve liberal bir hükûmeti kurmuş ve devam ettirme çabalarında olan "Mehdi Bazargan" yapılan işin demokratik rejime aykırı olduğunu söyleyerek istifa etti. Bazargan aslında demokratik bir cumhuriyet kurma hayallerinin Mollaların gücüne karşı yetersiz kalacağını artık biliyordu.

İslam Devrimi'nden sonra, üniversitelerin susturulmasını takiben olaylar yatıştı. 7–13 Temmuz 1999 yeniden ülkede özgürlük seslerinin yükselmesinin ilk patlak veren yeri yine de Tahran Üniversitesi oldu. Öğrenciler 8 Temmuz 1999'da reformist görüşleri olan “Selam” gazetesinin kapatılmasını son derece barışçıl yöntemlerle protesto ediyordu. Protestonun yapıldığı günün gecesi bir yurt, Devrimin Gönüllü Güvenlik Kuvvetleri- Basiji adıyla bilinen, rejim ajanlarınca basıldı. Ajanlar, yurtta kalan bir öğrenciyi “imam Hüseyin bu senin hediyen” diyerek pencereden dışarı atıp öldürüldü. Tahran Üniversitesi yeniden rejim ajanlarınca basıldı. Üniversitenin bulunduğu sokak (Kooye Daneshgah) ve üniversitenin içi adeta savaş alanına döndü. Rejimin elinde olan İran Medyası asla bu olayları kabul etmedi ama yabancı ajansların muhabirleri Üniversitenin içinde Rejim ajanlarınca öğrencilere ateş açıldığını söylediler. Takiben diğer üniversitelerde karışıklıklar oldu ve olaylar ülke geneline yayıldı. İran Medyası sadece bir kişi -Ezzat Ebrahim-nejad-ın olaylarda öldüğünü söylediler ama yabancı haber ajansları ülke genelinde en az 17 kişinin öldüğünü belirttiler.

Kaynakça

  1. ^ Daryaee, Touraj (2014). Oxford handbook of Iranian history. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0199390427. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Hacettepe Üniversitesi (HÜ), 8 Temmuz 1967 tarihinde, 892 sayılı kanun ile Türkiye'nin başkenti Ankara'da kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. Merkez kampüsü Sıhhiye'de, en geniş yüzölçümüne sahip yerleşkesi ise Beytepe Kampüsü'nde olan üniversitenin toplamda beş adet yerleşkesi bulunmaktadır. Sıhhiye ve Beytepe dışındaki kampüslerde çeşitli meslek yüksekokulları ve araştırma merkezleri bulunmaktadır. 2019 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı binasının da Beytepe Kampüsü'ne taşınması sonucunda Beşevler'deki kampüs tamamen boş kalmıştır. 2020 yılı itibarıyla üniversitenin rektörü, 24 Haziran 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı tarafından atanmış olan Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran'dır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Uludağ Üniversitesi</span> Bursada kurulu devlet üniversitesi

Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa’daki ilk üniversite olarak 11 Nisan 1975 tarihinde "Bursa Üniversitesi" adıyla kurulan, 1982 yılında ise "Uludağ Üniversitesi" adını alan, 2018 tarihinde ise "Bursa Uludağ Üniversitesi" ismini alan ve bünyesinde 15 fakülte, 2 yüksekokul, 15 meslek yüksekokulu, 1 konservatuvar, 4 enstitü, 27 araştırma ve uygulama merkezi ve rektörlüğe bağlı 5 bölümü olan yükseköğretim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Üniversitesi</span> Erzurumda kurulu devlet üniversitesi

Atatürk Üniversitesi, 1957 yılında Erzurum'da kurulmuş üniversitedir.

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, 1992 yılında Tokat'ta kurulmuş bir devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Ticaret Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Ticaret Üniversitesi İstanbul Ticaret Odası Eğitim ve Sosyal Hizmetler Vakfı tarafından 2001 yılında kurulan bir vakıf üniversitesidir. İstanbul’da 2 kampüste eğitim ve öğretim hizmeti veren İstanbul Ticaret Üniversitesi, İTO’nun yoğun desteğine sahiptir. 6 Fakülte 24 bölüm, 4 Enstitü 65 Lisansüstü programı ile İstanbul’un en merkezi noktalarında konumlanmış bir şehir üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Devrimi</span> 1979 yılında İrandaki monarşinin yıkılıp İslam Cumhuriyetinin kurulmasıyla sonuçlanan devrim

İran Devrimi veya İslam Devrimi, 1979 yılında İran'ın Muhammed Rıza Pehlevi liderliğindeki bir monarşiden, Ayetullah Ruhullah Humeyni yönetiminde İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan İslam Cumhuriyeti kurulmasına dönüşen popüler hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Ebadi</span>

Şirin Ebâdî, İranlı avukat, yazar, insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Oslo Üniversitesi</span>

Oslo Üniversitesi, Norveç'in en köklü, büyük ve prestijli üniversitesidir. 1811'de kurulan Oslo Üniversitesi, kamu üniversitesi olup 32.000 öğrenci eğitim görmektedir. Üniversite ülkenin başkenti Oslo'da konumlanmıştır. Üniversite ilk kurulduğunda Kral Frederick Üniversitesi adıyla kurulmuştur. Kral Frederick Danimarka ve Norveç'in kralıydı. Üniversite günümüzdeki ismini 1939 yılında aldı.

<span class="mw-page-title-main">İmam Hüseyin Üniversitesi</span>

İmam Hüseyin Üniversitesi İran'ın başkenti Tahran'ın kuzeydoğusunda 1986 yılında kurulmuş olan yükseköğretim kurumudur. Üniversite dahilinde bulunan akademik fakülteler; askeri bilimler fakültesi, sosyal bilimler fakültesi, fen bilimleri fakültesi ve mühendislik fakültesidir. Üniversitede 6.000 öğrenci öğrenim görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2009 İran cumhurbaşkanlığı seçimi protestoları</span> Mahmud Ahmedinejadın yeniden seçilmesine karşı düzenlenen protestolar

İran'da 2009 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçiminin ardından seçimi hileli olduğu düşenen Mir Hüseyin Musavi ve Mehdi Kerrubi taraftarları başkent Tahran'da ve ülkenin diğer büyük şehirlerinde gösteriler düzenlediler. Ancak bu gösterilere karşılık olarak Tahran'da onbinlerce kişi Mahmut Ahmedinejad'ın zaferini desteklemek için toplandı. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad ülkedeki huzursuzlukları reddederek "futbol maçından sonraki tutkular" olarak niteledi. Bazı kaynaklar İran İslam Katılım Öncülüğünün merkezinin basıldığını ve tutuklamalar yapıldığını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Bartın Üniversitesi</span> Bartında kurulu devlet üniversitesi

Bartın Üniversitesi, Türkiye'nin Bartın ilinde bulunan bir üniversite.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (AYBÜ), eski adıyla Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara'nın beşinci devlet üniversitesi. 27648 Sayı ve 21 Temmuz 2010 tarihli T.C. Resmî Gazete'de yayımlanan karar uyarınca, 7 fakülte, 1 yüksekokul ve 4 enstitü ile 1 konservatuvarla kurulmuş, 2011-2012 Öğretim yılında öğrenci alımına başlamıştır.

İran'da lâiklik, başlangıcı Pehlevi Hanedanı'ndan Şah Rıza Pehlevi'nin tahta çıktığı 1925 yılına uzanan bir tarihe sahiptir. İran'da laiklik bir devlet politikası olarak uygulanmaya başladıktan sonra hicab adı verilen başörtüsü ve çador adı verilen çarşaf adlı giysilerle birlikte dinsel bayramlar olan Muharrem ve Aşure gibi kutlamalar, din adamlarının umuma açık yerlerde vaaz vermeleri yasaklandı, cami eylemleri yoğun biçimde engellendi ve düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bazergan</span> 75. İran Başbakanı

Mehdi Bazergan, İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Üniversitesi</span> Tebriz, İranda bulunan devlet üniversitesi

Tebriz Üniversitesi (Güney Azerice: تبریز بیلیم یوردو "Təbriz bilim yurdu") Tebriz, İran'da bulunan devlet üniversitesidir. 1947'de, Azerbaycan Üniversitesi adıyla kurulan üniversitede tıp, eczacılık, ziraat, ebelik ve edebiyat fakülteleri bulunmaktaydı. 1979'daki İran İslam Devrimi sonrasında adı, günümüzdeki adıyla değiştirildi. 1985'te İslamî Şûra Meclisi tarafından alınan kararla ülkedeki tüm tıp fakülteleri bağlı oldukları üniversitelerden ayrılarak bağımsız birer üniversite hâline gelirken, Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi de Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi adını alarak bağımsız oldu.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi</span>

Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi, Tebriz, İran'da yer alan ve sağlık bilimleri üzerine eğitim veren devlet üniversitesidir. On fakülteden oluşan üniversitenin rektörlüğünü Muhammed Hüseyin Sumi yapmaktadır. 1947'de kurulan Tebriz Üniversitesi'nin top fakültesi olarak faaliyetlerine başlamış olup, 1985'te ülkedeki diğer tıp fakülteleri gibi bağımsız bir üniversite oldu.

Teknoloji (KNTU) (ait Khajeh Nasır Toosi Üniversitesi Persian KN Toosi Teknoloji Üniversitesi olarak da bilinen), İran'ın Tahran kentinde, Orta Çağ Fars bilgini Khajeh Nasir Toosi'nin adını taşıyan bir devlet üniversitesidir. Üniversite, İran'daki en prestijli, devlet destekli yüksek öğrenim kurumlarından biri olarak kabul edilir. Üniversiteye kabul oldukça rekabetçidir ve tüm lisans ve lisansüstü programlara giriş, İran Üniversite Giriş Sınavında öğrencilerin ilk% 1'i arasında puan almayı gerektirir. Aynı zamanda "Konkoor" olarak da bilinir ve Fransızca "concours" kelimesine benzeyen, yaani rekabet.

Kültür Devrimi, İran akademisinin Batılı ve İslami olmayan etkilerden devrimci ve politik İslam ile uyumlu hale getirilmek üzere arındırıldığı, İran Devrimi'ni takip eden bir dönemdi. İran'daki yüksek öğrenimde Ayetullah Humeyni'nin İran'daki İslam devletine karşı çıkan birçok laik ve solcu güç olduğundan, kültürel devrim bazen üniversite kampüslerinin ele geçirilmesinde şiddet içeriyordu. İslam Cumhuriyeti'nin kullandığı resmi ad "Kültür Devrimi"dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.