İçeriğe atla

Tahliye Günü (Suriye)

   Tahliye Günü
عيد الجلاء
Suriye'nin Deyrizor kenti halkı Fransa'dan bağımsızlıklarını kutluyor, 1946.
KutlayanlarSuriyeliler
TürüUlusal
ÖnemiSon Fransız askerinin tahliyesi ve Suriye'nin bağımsızlığının ilanı
Tarih17 Nisan[1][2]
TörenlerGeçit törenleri, çiçekler
SıklıkYıllık

Tahliye Günü (Arapçaعيد الجلاء, romanizeʿīd al-jalāʾ),[3][4] Suriye'nin 1941'de tam bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 17 Nisan 1946'da Suriye'deki Fransız Mandası'nın sonu ve son Fransız askerinin tahliyesini anmak için kutlanan Suriye'nin ulusal günüdür.

Tarihçe

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu birkaç yeni ulusa bölünerek modern Arap dünyasını ve Türkiye Cumhuriyeti'ni yarattı. Fransa, Birleşik Krallık ve Rusya arasında 1916 yılında imzalanan Sykes-Picot Anlaşması'nın ardından Milletler Cemiyeti 1923 yılında Fransa'ya bugünkü Suriye ve Lübnan üzerinde manda yetkisi verdi.[5]

Fransa, kısmen Suriye'deki mezhepsel yapıya dayanarak bölgeyi altı devlete böldü. Ancak Suriye'deki mezheplerin neredeyse tamamı Fransız mandasına ve onun yarattığı bölünmeye düşmanca yaklaşıyordu. Bunun en iyi göstergesi, Fransızların Suriye devletlerinde karşılaştığı, 1925 Hama Ayaklanması da dahil olmak üzere çok sayıda isyandı.[6] 1936'nın ilkbaharında elli gün süren genel grev ülkeyi felç etti ve kısmen Fransız hükûmetini Ulusal Blok ile Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması'nı müzakere etmeye zorladı.[7] Ancak Fransızlar antlaşmanın 1936 sonbaharında imzalanmasının ardından hemen geri çekilmedi.

II. Dünya Savaşı sırasında 1940 yılında Fransa'nın düşmesiyle birlikte Suriye, İngilizler ve Özgür Fransa Temmuz 1941'de ülkeyi işgal edene kadar Vichy Hükûmeti'nin kontrolü altına girdi. Suriye 1941'de bağımsızlığını ilan etti ancak 1 Ocak 1944'e kadar bağımsız bir cumhuriyet olarak tanınmadı. Sir Winston Churchill tarafından yetkilendirilen İngiliz istilasının tetiklediği 1945 Levant Krizi'nin ortaya çıkmasıyla Fransızlar 17 Nisan 1946'da son birliklerini de tahliye etti.[8] Fransız rejimi 1946'da Kutsal Cuma olan 18 Nisan'da ayrılmayı önermişti, ancak Suriyeli yetkililer Hristiyan bayramında tören düzenlemekten kaçınmak için biraz daha erken bir tarihi tercih etti.[9]

Suriye İç Savaşı'nın devam ettiği 2018 yılında, Duma'daki kimyasal saldırıdan ve ABD, Birleşik Krallık ve Fransa tarafından gerçekleştirilen misilleme askeri saldırılarından sadece birkaç gün sonra Şam'daki Emevi Meydanı'nda düzenlenen Tahliye Günü anma etkinliklerine Suriye bayrakları taşıyan binlerce kişi katıldı.[10]

2021 yılı itibarıyla Tahliye Günü, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından da kutlanmaktadır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Edward Ziter (2014). Political Performance in Syria: From the Six-Day War to the Syrian Uprising. Springer. s. 9. ISBN 9781137358981. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022. 
  2. ^ a b "AANES declare April 17 an official day –off - ANHA". www.hawarnews.com (İngilizce). Hawar News Agency. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021. 
  3. ^ Kwong, Jessica (17 Nisan 2018). "How did Syria get its independence? Facts on Syrian Independence Day". Newsweek (İngilizce). 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022. The holiday is referred to as Jalaa Day and translates to Evacuation Day or Clearance Day 
  4. ^ "On Independence Day, A Subdued Syrian Capital". NPR.org (İngilizce). 17 Nisan 2013. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. April 17 is called Jalaa Day, which translates to Clearance Day, a reference to the last French soldier vacating Syrian soil. 
  5. ^ Tarek Osman (13 Aralık 2013). "Why border lines drawn with a ruler in WW1 still rock the Middle East". BBC. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014. 
  6. ^ "Syria: The French mandate". Encyclopædia Britannica. 11 Kasım 2013. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014. 
  7. ^ Moubayed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men and Women who Shaped Syria 1900-2000 (İngilizce). Cune Press. s. 170. ISBN 978-1-885942-40-1. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. 
  8. ^ "Syria profile". BBC. 19 Mart 2014. 18 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2014. 
  9. ^ Jansen, Michael (18 Nisan 2014). "Syria marks 'evacuation day' to the beat of mortars and the march of security forces". The Irish Times (İngilizce). 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. April 17th is a day of complications and contradictions. The French colonial regime proposed the 18th, but in 1946, as now, the date fell on Good Friday so the Syrian nationalists decided it should be a day earlier to accommodate Christians. The holiday commemorates the departure of the last colonial soldier from Damascus. He was an Indian from a British regiment rather than a French trooper serving the sour mandatory power, which had wanted a dependent rather than an independent Syria. 
  10. ^ Tidey, Alice (17 Nisan 2018). "Syria celebrates independence from France, days after Western military strikes" (İngilizce). Euronews. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye</span> Batı Asya ülkesi

Suriye, resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz ve Levant'ta yer alan bir Batı Asya ülkesidir. Batıda Akdeniz, kuzeyde Türkiye, doğu ve güneydoğuda Irak, güneyde Ürdün ve güneybatıda İsrail ve Lübnan ile sınırlanan ve 14 vilayetten oluşan üniter bir cumhuriyettir. Verimli ovalar, yüksek dağlar ve çöllerden oluşan bir ülke olan Suriye, çoğunluğu Suriyeli Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Çerkesler, Arnavutlar ve Rumlar olmak üzere çeşitli etnik ve dinî gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Dinî gruplar arasında Sünniler, Hristiyanlar, Nusayriler, Dürziler ve Yezidiler bulunmaktadır. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Araplar en büyük etnik gruptur ve Sünniler en büyük dinî gruptur.

2011'den bu yana Suriye İç Savaşı'nın bir sonucu olarak, savaşta farklı gruplar tarafından kullanılan ve Suriye'yi temsil etmek için kullanılan en az iki bayrak var. Baas Partisi liderliğindeki Suriye Arap Cumhuriyeti'nin görevdeki hükümeti, başlangıçta Birleşik Arap Cumhuriyeti tarafından kullanılan kırmızı-beyaz-siyah üç rengini kullanırken, Suriye Ulusal Koalisyonu gibi Suriyeli muhalif gruplar yeşil-beyaz-siyah üç rengini kullanıyor. Bu bayrak ilk olarak Suriye Mandası tarafından kullanılan "bağımsızlık bayrağı"ydı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Değişim ve Özgürlük için Halk Cephesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Değişim ve Özgürlük için Halk Cephesi Suriye'de siyasi partilerden oluşan bir koalisyondur ve 2012-2016 yılları arasında devletin tek kamaralı parlamentosu olan Suriye Halk Meclisi içindeki resmi siyasi muhalefetin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Bakanlar Kurulu (Suriye)</span> Suriyenin bakanlar kurulu

Suriye Kabinesi veya Bakanlar Kurulu, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin en üst yürütme organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki silahlı gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Suriye İç Savaşı'nda faaliyet gösteren silahlı grupların bir listesidir. Savaş, Suriye hükûmeti ile müttefikleri, hükûmete muhalif gruplar ile müttefikleri, silahlı İslamcı ve cihatçı örgütler, ülkenin kuzeyindeki Kürtler ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti olmak üzere beş gruba ayrılır. Aşağıdaki liste, yalnızca silahlı faaliyet gösteren veya destek veren ülke ve kuruluşları içermekte, siyasi destek veren ülke ve kuruluşları kapsamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye muhalefeti</span> Esad ailesinin Suriyedeki yönetimine muhalif bir grup

Suriye muhalefeti, Suriye Ulusal Koalisyonu ve alternatif bir Suriye hükûmeti olarak belirli toprak kontrolüne sahip Suriye hükûmeti karşıtı gruplar tarafından temsil edilen siyasi yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar</span> Suriye iç savaşındaki hükümet ve halkın çatışmaları

Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Taarruzu (2014)</span>

Lazkiye Taarruzu, Suriye İç Savaşı sırasında, çeşitli muhalif grupların, Suriye hükûmeti kontrolündeki Lazkiye ilinde, 21 Mart 2014'te başlattığı taarruz. Muhalifler, taarruzun ilk safhalarında Türkiye sınırındaki Keseb kasabası ile çevresindeki bazı yerleşim birimlerinin kontrolünü ele alsa da, Suriye hükûmeti ile müttefiklerinin karşı saldırıları sonrasında geri çekilmek zorunda kaldı.

El-Meliha Muharebesi, Suriye İç Savaşı sırasında, Suriye hükûmetine bağlı askerî birimler ve müttefikleri ile muhalifler arasında, 3 Nisan-14 Ağustos 2014 tarihleri arasında, el-Meliha kasabasında gerçekleşen muharebe. Suriye hükûmetine bağlı birimler ve müttefiklerinin zaferiyle sonuçlanmıştır. El-Meliha'nın kontrolünün ele geçirilmesi sonrasında hükûmete bağlı birimler ve müttefikleri tarafından Rif Şam'da yeni bir taarruz başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Cund el-Aksa</span> İslamcı terör örgütü

Cund el-Aksa veya el-Aksa Askerleri, Suriye İç Savaşı sırasında ortaya çıkan ve Suriye'de faaliyet gösteren cihatçı Selefi silahlı örgüt. 2013 başlarında, el-Nusra Cephesi'nden ayrılarak kuruldu. 9 Ekim 2016'da ise örgütün, Şam Fethi Cephesi'ne katıldığı açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">2014 Suriye devlet başkanlığı seçimi</span> Suriyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

Suriye'de 3 Haziran 2014 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimlerin demokratik olmadığı konusunda akademik bir görüş birliği bulunmaktadır. Sonuç, geçerli oyların %90'ından fazlasını alan Beşşar Esad için ezici bir zafer oldu. Esad 16 Temmuz'da Şam'daki başkanlık sarayında üçüncü bir yedi yıllık dönem için yemin etti.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Merdam Bey</span> Suriyeli siyasetçi (1895-1960)

Cemil Merdam Bey, Suriyeli bir politikacıydı. Şam'da önde gelen aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Osmanlı generali, devlet adamı ve Sadrazam Lala Mustafa Paşa'nın ve sondan bir önceki Memlük Hükümdarı Kansu Gavri'nin soyundan gelmektedir. Paris'te siyaset bilimi okulunda okudu ve siyasi kariyeri orada başladı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">2021 Suriye devlet başkanlığı seçimi</span> Suriyenin cumhurbaşkanını belirleyen seçim

Suriye'de 26 Mayıs 2021 tarihinde devlet başkanlığı seçimleri yapıldı ve gurbetçiler 20 Mayıs'ta yurt dışındaki bazı büyükelçiliklerde oy kullanabildi. Üç aday görevdeki başkan Beşşar Esad, Mahmud Ahmed Marey ve Abdullah Sallum Abdullah idi. Seçimlerin özgür ve adil olmadığı düşünülüyordu. Birleşmiş Milletler seçimleri "yetkisi olmayan" gayrimeşru bir süreç olarak kınadı; Baas rejimini BM'nin 2254 sayılı kararını baltalamakla ve uluslararası gözetim altında "özgür ve adil seçimler" yapılmasını öngören BM destekli siyasi çözümü engellemekle suçladı.

<span class="mw-page-title-main">2007 Suriye parlamento seçimleri</span>

Suriye'de 22 Nisan 2007'de parlamento seçimleri yapıldı. Ulusal İlerici Cephe'de partilere ayrılan koltuk sayısı 167'den 170'e çıkarılırken, bağımsızlar için ayrılan koltuk sayısı 83'ten 80'e düşürüldü. Seçim, sürgündeki muhalefet tarafından "saçmalık" olarak nitelendirilerek boykot edildi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin dış ilişkileri</span> Suriyenin dış ilişkilerine genel bakış

Ulusal güvenliği sağlamak, Arap komşuları arasındaki etkisini artırmak ve Golan Tepeleri'nin geri alınmasını sağlamak Suriye Arap Cumhuriyeti'nin dış politikasının temel hedefleri olmuştur. Suriye, tarihinin birçok noktasında Türkiye, İsrail, Irak ve Lübnan gibi coğrafi olarak kültürel komşularıyla şiddetli bir gerilim yaşadı. Suriye, Arap Baharı ve Suriye İç Savaşı öncesinde 21. yüzyılda bölgesindeki birçok devletle ilişkilerinde bir gelişme yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin modern tarihi</span> 1918 sonrası Suriye tarihi

Suriye'nin modern tarihi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlıların Suriye üzerindeki kontrolünün Fransız kuvvetleri tarafından sona erdirilmesi İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin kurulmasıyla başlar. Kısa ömürlü Suriye Arap Krallığı 1920'de ortaya çıktı, ancak kısa bir süre sonra Fransız Mandası halini aldı. Manda, kısa ömürlü özerk Halep Devleti, Şam Devleti, Nusayri Devleti ve Cebel el-Dürzi Devleti'ni kurdu. Özerklikler 1930'da Mandatör Suriye Cumhuriyeti'ne dönüştürüldü. Suriye Cumhuriyeti, Nisan 1946'da bağımsızlığını kazandı. Cumhuriyet, Arap-İsrail Savaşı'na katıldı ve 1950'ler ve 1960'lar boyunca siyasi istikrarsızlık durumunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de insan hakları</span> Suriyedeki insan hakları

Uluslararası gözlemciler, Suriye'deki insan hakları durumunun son derece kötü olduğunu düşünüyorlar. Suriye'de 1963'ten Nisan 2011'e kadar, güvenlik güçlerine kapsamlı tutuklama ve gözaltı yetkileri veren olağanüstü hal yürürlükteydi.

Suriye Cumhuriyeti tipik olarak Baasçı Suriye Arap Cumhuriyeti'ne atıfta bulunur, ancak şu anlamlara da gelebilir: