İçeriğe atla

Tahiti Krallığı

Tahiti
Royaume de Tahiti
Tahiti Krallığı
1788/91-1880
Tahiti Krallığı bayrağı
Üst: 1788–1843
Alt: 1843–1880
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
TürBağımsız Krallık (1788/91-1842)
Fransız Himayesi (1842–1880)
BaşkentPapeete
Yaygın dil(ler)
Resmî din
Tahiti mitolojisi, Hristiyanlık
HükûmetMutlak monarşi
Kral 
• 1788/91–1803
I. Pōmare (ilk)
• 1877–1880
V. Pōmare (son)
Tarihçe 
• Kuruluşu
1788/91
• Dağılışı
1880
Para birimiFransız frangı
İngiliz sterlini
Öncüller		Ardıllar
Tahiti tarihi
Fransız Polinezyası
Günümüzdeki durumuFransız Polinezyası

Tahiti Krallığı, İngiliz misyonerler'in, tüccarların ve Avrupa'nın sağladığı silahlar yardımıyla Tahiti'nin Moʻorea, Teti'aroa ve adalarının I. Pōmare tarafından birleştirilmesiyle oluşturulan bir Polinezya monarşisiydi. 19. yüzyılda Bora Bora, Huahine ve Raiatea ile birlikte, hepsi benzer bir dili ve kültürü paylaşan ve yöneticileri evlilik yoluyla birbirine bağlı olan Sosyete Adaları'ndaki bir dizi bağımsız Polinezya devletinden biri olmuştur.

II. Pomare'nin vaftiz edilmesinin ardından ülkenin dini Hristiyanlık oldu. Aşamalı yükselişi ve Avrupalılar tarafından tanınması, Tahiti'nin İspanya Krallığı tarafından işgal edilmemesinin önemli sebebi oldu.

Tarih

I. Pōmare, Pōmare hanedanının ve Tahiti'nin kralı

Krallığın ilk kralı olarak kabul edilen I. Pōmare, yaklaşık 1743'te Pare'de doğdu. Teu Tunuieaiteatua'nın eşi Tetupaia-i-Hauiri'den ikinci oğluydu. Başlangıçta babasının naipliği altında hüküm sürdü.[1]

Fransız himayesi

Fransız himayesi altında kullanılan bayrak (1843–1880)

Fransız hükûmetinden bağımsız hareket eden Amiral Abel Aubert du Petit-Thouars, Kasım 1843'te adaya denizciler getirerek adayı Fransa'ya kattı. Fransızlar gelmeden önce ada yönetiminde yer alan George Pritchard (misyoner)'i hapse attırdı. Ancak daha sonra Pritchard'ı serbest bırakarak İngiltere'ye gönderdi.[2]

Bu süre zarfında Thouars, adanın kraliçesi IV. Pōmare'ye, ülkesini Fransa'nın himayesi altında kalması için imzalamaya ikna etmeyi başardı, bu konuda hiçbir yaptırım uygulanmamıştı. Tahiti ile ilgili haberler 1844'ün başlarında Avrupa'ya ulaştı. Fransa kralı Louis-Philippe tarafından desteklenen Fransız devlet adamı François Guizot, adanın ilhakını kınamıştı ve antlaşma Fransa hükûmeti tarafından hiçbir zaman onaylanmadı.

Fransızların bölgede bir çıkarı vardı ve anlaşma, imzalanmasından itibaren çeşitli grupların çatışmasına sebep oldu. Tahitililer ve Fransızlar arasındaki Fransız-Tahiti Savaşı 1843'ten 1847'ye kadar sürdü. IV. Pōmare, 1843'ten 1877'ye kadar Fransız yönetimi altında hüküm sürdü.

Hanedan bir süre daha unvanını korurken, ülkelerinin kontrolünü tamamen kaybetti.

Darbe

Hanedan, Tahiti ve çevre kültürler üzerinde silinmez bir iz bıraktı. Güçlerinin zirvesindeyken, Pomares' Tahiti ve Mo'orea'daki üslerinden etkili bir şekilde yönetmeyi başardılar, 3 milyon km 2'lik bir denize yayılmış bir adalar krallığı ve Cook Adaları'ndan Rapa Nui'ye kadar diplomatik ilişkileri ve etkileri vardı. Pasifik'teki Avrupa Keşif Çağını deneyimlediler. Tahiti'de benzeri görülmemiş bir kültürel yükseliş dönemi yarattılar ve halklarını bir değişim, yabancı etkisi ve savaşlar dönemine sürüklediler.

Şu anki durumu

Şubat 2009 itibarıyla Tauatomo Mairau, Tahiti tahtının varisi olduğunu iddia etti ve mahkemede monarşinin mevcut durumunu tartışmaya açmak istedi. İddiaları Fransa tarafından tanınmadı.[3][4]

Mairau 2010 yılında tahta talip oldu ve "Tahiti prensi" unvanını aldı.[5] Ada topraklarının kendisine ve ailesine iade edilmesi için çabaladı. Fransız hükûmeti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra araziyi ipotek etti ve bunu yaparak, 1880'de V. Pomare ile imzalanan ve tröst arazilerinin kontrolünü Tahiti kraliyet ailesine ayıran anlaşmanın şartlarını ihlal etti.[6] Çabasında başarılı olamadı ve Mayıs 2013'te öldü.

Kaynakça

  1. ^ "The Tahitian Royal Family". 9 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011. 
  2. ^ "How Tahiti Became French A Sectarian War Destroyed Pomare's Throne". Pacific Islands Monthly. XXXI (2). 1 Eylül 1960. s. 84-86. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022 – National Library of Australia vasıtasıyla. 
  3. ^ "Tahitian royal forms government". Radio New Zealand International. 22 Ocak 2006. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2011. 
  4. ^ "Tahitian land activist claims France disregards 19th century treaties". Radio New Zealand International. 3 Şubat 2009. 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2011. 
  5. ^ "New republic of Hau Pakumotu is the world's newest country". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2011. 
  6. ^ "King' Mairau forged links between Tahiti and Cooks". King' Mairau forges links between Tahiti and Cooks. 17 Mart 2010. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2011. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kingdom of Tahiti ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuvalu</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Tuvalu; Büyük Okyanus'ta, dokuz adet mercan adasından oluşan Polinezya ülkesidir. İngiliz Milletler Cemiyetine üye olup devlet başkanı olarak Birleşik Krallık kralını kabul eder. A.B.D.'ye bağlı bir eyalet olan Hawaii Adası ile Avustralya arasında bulunmaktadır. Komşu ülkeleri Kiribati, Samoa ve Fiji adaları olan Tuvalu, 26 km²lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Tuvalu, dünyada Vatikan, Monako ve Nauru'dan sonra en küçük, Vatikan'dan sonra ise en az nüfusa sahip ikinci bağımsız ülkedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler'e üye olan en az nüfuslu ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Polinezyası</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Fransız Polinezyası, Polinezya ada öbeğinde, Büyük Okyanus'ta bulunan ve Fransa'ya bağlı bir Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge. Adanın başkenti Papeete'dir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Samoası</span> Okyanusyada yer alan A.B.D. denizaşırı bölgesi

Amerikan Samoası, Güney Pasifik Okyanusu kesiminde konuşlanmış bir ada ülkesidir. En büyük ve gelişmiş adası Tutuila adasıdır. Amerikan Samoası, Amerikalıların bu bölgeyi ve halkını dünyaya açmak için Mikronezya, Filipinler, Guam, Marshall adalarıyla birlikte yayılmacılıkta kullandığını söyleyebiliriz. Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Cook Adaları</span> Büyük Okyanusta, Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsüne sahip ülke

Cook Adaları, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde yer alan, kendi kendine yöneten, bağımsız bir ülke olan ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde olan Okyanusya ada ülkesi. Cook Adaları'nın başkenti Avarua'dır.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Adası</span> Büyük Okyanusta Şiliye bağlı bir bölge

Paskalya Adası, Büyük Okyanus'un güney doğusunda Şili'ye bağlı bir ada.

<span class="mw-page-title-main">Maoriler</span> Yeni Zelandanın yerli Polinezya halkı

Maoriler, Yeni Zelanda anakarasının yerli Polinezya halkıdır. Maorilerin kökeni, Yeni Zelanda'ya kabaca 1320 ile 1350 yılları arasında çeşitli waka (kano) seferleri dalgasıyla gelen doğu Polinezya'dan gelen yerleşimcilere dayanır. Fiji ve Polinezya kökenlilerdir. Özgürlük düşkünlükleri ve savaşçılıkları ile ünlülerdir. Savaşa giderken tenlerini beyaza boyamaları ve de çok aç kaldıklarında insan eti yemeleri onları barbar bir kavim olarak gösterse de şartlar zorlamadıkça vahşi değildirler. Soyu tükenmekte olan kavimlerdendir. Yeni Zelanda nüfusunun %10-11'ini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Polinezya</span> Okyanusya alt bölgesi

Polinezya, Büyük Okyanus'taki üç büyük ada öbeğinden birine verilen ad. Polinezya bölgesini tanımlamak için aldığı şekil itibarıyla Polinezya üçgeni olarak da ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Papeete</span> Fransız Polinezyasının başkenti

Papeete ya da bazen Pape'ete,, Okyanusya bölgesinde Fransa'nın denizaşırı bölgesi olarak bulunan Fransız Polinezyası'nın başkentidir. Papeete komünü, Tahiti adasında bulunmaktadır. Tahiti ve Fransız Polinezyası için Papeete, kamu ve özel hükûmetsel, ticarî, sanayî ve malî hizmetlerin ve turizmin ana merkezidir; ayrıca sık kullanılan bir emir limanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Adaları</span> Pasifik Okyanusu adalarından oluşan coğrafi bölge

Pasifik Adaları, Pasifik Okyanusu'ndaki adalardır. Üç büyük adalar grubu Polinezya, Mikronezya ve Melanezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Rapa İti</span>

Rapa veya Rapa İti Güney Pasifik'teki Bass Adaları'nda yer alan en büyük ve yerleşimin olduğu tek adadır. Ada geçmişte Oparo ismiyle de bilinirdi. 40 km2 yüzölçümlü adanın nüfusu 500 kişir, en yüksek noktası 650 metredir. Adanın merkezinde Ahuréi kasabası bulunmaktadır. Bölgede bulunan Rapa Nui olarak da bilinen Paskalya Adası ile karıştırılmamalıdır.

Üçüncü cinsiyet veya üçüncü cins, bireylerin hem kendileri hem de toplum tarafından ne erkek ne de kadın olarak kategorize edildiği bir kavram. Ayrıca, üç veya daha fazla cinsiyeti tanıyan toplumlardaki bir toplumsal kategoriyi ifade eder. Üçüncü terimi genellikle "diğer"i kastediyor olarak anlaşılır; bazı antropologlar ve sosyologlar açıklanan dördüncü, beşinci, ve "bazı" cinsiyetleri ifade ederler.

Tahitice veya Tahiti dili, çoğunlukla Fransız Polinezyası'nda yer alan Sosyete Adalarında konuşulan Polinezya dilidir. Doğu Polinezya grubuna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Polinezyalılar</span> Etnik halk grubu

Polinezyalılar, Pasifik Okyanusu'ndaki geniş bir Okyanusya bölgesi olan Polinezya'ya özgü, birbirleriyle yakından ilişkili halkların oluşturduğu etnik ve dilsel bir gruptur. Bu halklar, urheimatları Güneydoğu Asya'ya dayanan daha büyük Avustronezyalı etnik-dilsel grubunun bir parçasıdır ve Avustronezya dil ailesinin Okyanusya alt ailesine ait bir dal olan Polinezya dillerini konuşurlar.

Rae-rae, 1960'larda Polinezya'nın cinsiyet sınırdaşlarının daha geleneksel sosyal sınıfı olan Māhū'dan kaynaklanan çağdaş bir ayrım olan Tahiti kültüründe trans kadınlardır. Petea, Hawaii'de kullanılan geleneksel sosyal sınıf aikane'nin aksine, Fransız Polinezyası'nda kullanılan cis-erkek eşcinselliği için aşağılayıcı bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Polinezya mitolojisi</span>

Polinezya anlatısı veya Polinezya mitolojisi, Polinezya halkının sözlü geleneklerini ve bilinen çoğunlukla dağınık kültürlerin geleneklerini kapsar. Polinezyalılar, muhtemelen MÖ 1000 civarında Tonga - Samoa bölgesinde konuşulan Proto-Polinezya olarak yeniden inşa edilen bir dilden gelen dilleri konuşuyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Kaʻahumanu</span>

Kaʻahumanu konsort kraliçeydi ve Kuhina Nui olarak Hawaiʻ i Krallığının naibi olarak hareket etti. Kral I. Kamehameha'nın en sevdiği karısıydı ve aynı zamanda politik olarak en güçlü olanıydı ve ilk iki halefinin hükümdarlığı sırasında krallıkta eş-yönetici olarak hatırı sayılır bir güce sahip olmaya devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Adası bayrağı</span>

Paskalya Adası bayrağı, Şili'ye bağlı bir bölge olan Paskalya Adası'nın bayrağıdır. İlk olarak Mayıs 2006'da Şili ulusal bayrağın yanında halka açık bir şekilde göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Honolulu'nun Fransız işgali</span>

Fransızların Honolulu'yu işgali, Fransız amiral Louis Tromelin tarafından 1849'da Katoliklere yönelik yerel zulüm ve Fransız ticaretine yönelik baskının intikamı olarak Hawaii Krallığı'nın başkenti Honolulu'ya yapılan bir saldırıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bora Bora Krallığı</span> 18. yüzyılda var olan Polinezya krallığı

Bora Bora Krallığı, 19. yüzyılın başlarında, Bora Bora adasının birleşmesi ve 1847'de Jarnac Sözleşmesi ile Fransa ve Birleşik Krallık tarafından resmî olarak tanınmasıyla kuruldu. 19. yüzyılda Tahiti, Huahine ve Raiatea ile birlikte, hepsi benzer bir dili ve kültürü paylaşan ve yöneticileri evlilik yoluyla birbirine bağlı olan Sosyete Adaları'ndaki bir dizi bağımsız Polinezya devletinden biriydi. Krallık, Bora Bora'nın yanı sıra Tupai, Maupiti, Maupihaa, Motu One ve Manuae adalarını da kapsıyordu. Bora Bora Krallığı, 1888'de Fransa tarafından ilhak edildi. Krallığın son kraliçesi olan III. Teriimaevarua da Fransa'nın zorlamasıyla 1895'te tahttan çekilmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgârüstü Adaları (Fransız Polinezyası)</span>

Rüzgârüstü Adaları, Büyük Okyanus'un güney kesiminde Fransa'nın denizaşırı topluluğu olan Fransız Polinezyası'ndaki Sosyete Adaları'nın doğu grubuna verilen addır. Bu adalara daha önce Birleşik Krallık Kralı III. George'un onuruna Georgian Adaları adı da verilmişti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.