İçeriğe atla

Tahin helvası

Tahin helva
Ülke(ler)Türkiye
BölgesiDenizli
YaratıcısıHasan Basri Efendi
TürüHelva
Ana malzemelertahin, şeker, çöven suyu, vanilya

Tahin helva, ana maddeleri tahin, şeker, çöven suyu, vanilya olan, ünlü bir Türk tatlısıdır. Çeşitlerine göre içerisine kakao, antep fıstığı, sakız, bal ve ceviz eklenir. 700 yıl önce Denizli’de Hasan Basri Efendi tarafından keşfedilmiştir.[1] Son yıllarda tahin helva sanayinde şeker yerine glikoz oranı yüksek fruktoz oranı düşük mısır şurupları, yağ ve proteini bağlayıcı çeşitli katkılar (konsantre soya proteinleri ve bitkisel lifler) kullanılmaktadır.

Yapılması

Tahin helvasının ham maddesi tahin ve şekerdir. Şeker ve su kaynatılır. Kaynama derecesinin 145 C civarında olması idealdir. Sitrik asit ilave edilir. Kaynatılır. Çöven suyu eklenip, ağartma görülür. Ağda kıvamı elde edilir. Tahin ve ağda karıştırılır. Ustalık marifeti isteyen kürekleme işlemi yapılır. Fındık, fıstık gibi eklenmek istenen çeşniler eklenir. Yoğurma işlemi yapılır. Kalıplandıktan sonra soğutup dinlendirilir[2]

İç Malzemesine Göre Çeşitleri

  • Sade tahin helvası
  • Antep fıstıklı tahin helvası
  • Kakaolu tahin helvası
  • Cevizli yaz helvası
  • Sakızlı ballı kürek helva
  • Kakaolu kürek helva
  • Sade kürek helva

Yörelere Göre Çeşitleri

Bilecik Pazaryeri Helvası

Bilecik Pazaryeri Helvası; Bilecik'in Pazaryeri ilçesinde üretilen bir helva çeşididir. Ürün yaz helvası olarak adlandırılan çeşit özelliğine benzemektedir.Bilecik Pazaryeri Helvası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]

Ermenek Pekmezli Tahin Helvası

Karaman Ermenek'te şeker yerine pekmez kullanılarak yapılan helva çeşididir.[4] Ermenek Helvası 14.09.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5]

Bayramiç Tahin Helvası

Çanakkale Bayramiç Tahin Helvası 09.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6]

Ceviz Helvası

Kürek helvası

Paşa Helvası

Kütahya'da 1898 yılında dönemin Osmanlı Valisi Fuat Paşa için yapıldığı rivayet edilir. Kütahya Paşa Helvası 05.01.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7]

Fındıklı Tahin Helvası

Düzce Fındıklı Tahin Helvası 10.02.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[8]

Uşak Helvası

Uşak Helvası 20.04.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[9]

Soma Helvası

Soma Helvası 04.08.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ "5 asırdır Osmanlı lezzeti tahin helvası üretiyorlar - Sayfa 3". CNN Türk. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. 
  2. ^ "Diatek - Helva Üretimi". www.diatek.com.tr. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. 
  3. ^ https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/290.pdf []
  4. ^ "ERMENEK HELVASI". Kültür Portalı. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Ermenek Helvası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  9. ^ "Uşak Helvası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 
  10. ^ "Soma Helvası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 21 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Höşmerim</span> Türk mutfağına (Marmara, Ege, İç Anadolu, Doğu Marmara, Doğu Karadeniz yörelerine) ait tatlı

Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.

<span class="mw-page-title-main">Pekmez</span> Şurup

Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin ezilerek kaynatılması ile üretilen, yoğun ve tatlı bir şuruptur.

<span class="mw-page-title-main">İrmik helvası</span> Türk mutfağına özgü irmik helvası, genellikle dondurmalı yenir.

İrmik helvası, irmiğin un, şeker, yağ ve arzuya göre çam fıstığı, su, süt gibi diğer katkılarla kavrulmasıyla elde edilen Türk tatlısıdır. Sıcak veya soğuk yenilebilir. Yüksek kalorili olan irmik helvası lif bakımından zengindir.

<span class="mw-page-title-main">Krep</span>

Krep, cızlama veya akıtma ; un, yumurta, süt, erimiş yağ, şeker, tuz ve kabartma tozu ile hazırlanan sulu hamurun kızgın bir yüzeye dökülmesiyle yapılan yiyecek veya tatlı. Anadolu'da cızlama, Rumeli'de akıtma denir.

Met helvası, Eskişehir'in pişmaniye tadını andıran lifli helvasıdır. Met helvasının pişmaniyeden farkı, şekli ve dağılma özelliğidir. Pişmaniye dağılsa da yenir çünkü oluştuğu tel tel bölümler yumuşaktır ancak Met helvası serttir. Dökülürse iki veya daha çok parçaya bölünür ve yere yapışır. Met helvası pişmaniye tadını andırsa da yedikçe ağızda dağılır, dağıldıkça lezzeti artar.

<span class="mw-page-title-main">Katmer</span> tatlı veya tuzlu yenilebilen bir hamur işi

Katmer, Türk mutfağında ve Orta Asya'da yaygın olarak yapılan, hamurun yaklaşık 2 mm kalınlığında açılıp arasına yağ, haşhaş, tahin, antep fıstığı ya da kaymak konulup 4-5 kez katlanarak saçta pişirilmesi ile elde edilen hamur işi yiyecektir.

<span class="mw-page-title-main">Pide</span> fırında yapılan geleneksel bir ekmek

Pide, Türk ve Orta Doğu mutfaklarında yaygın olan, Balkan mutfaklarında da görülebilen yassı bir ekmek çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Peynir helvası</span> Türk mutfağından peynir özlü bir tatlı

Peynir helvası, bir çeşit helvadır.

<span class="mw-page-title-main">Un helvası</span> Türk mutfağından bir tatlı

Un helvası, kavrulmuş una, şeker ve suyla hazırlanan şerbet dökülerek hazırlanan bir Türk tatlısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kabak dolması</span>

Kabak dolması, kabak içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı kabak dolması, etli kabak dolması ya da kıymalı kabak dolması şeklinde farklı çeşitleri vardır.

Antep kurabiyesi, bir çeşit tatlı kurabiyedir. Malzemesi Urfa sadeyağı, Antep fıstığı, irmik, un, pancar şekeri kullanılır. Antep kurabiyesi 18.06.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Deva-i misk helvası, bir çeşit helvadır. Malzemesi şeker, baharatlar, yumurta akı ve potasyum bitartarat içerir. Deva-i misk helvası 06.01.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süt helvası</span>

Süt helvası, bir çeşit helvadır. Malzemesi çiğ inek sütü, tereyağı, un ve şekerdir. 250 °C sıcaklıktaki fırında üstünün kızartılması suretiyle üretilir. Süt helvası 04.10.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Ceviz helvası, bir çeşit helvadır.

Kenevir helvası, bir çeşit helvadır. Kavrulmuş kenevir tohumlarının ceviz içi, badem içi ve fıstık içi ile tekrar kavrulur. Üzerine kaynar üzüm pekmezi ilave edilir. Sonra, tabanı leblebi tozuyla kaplanan tepside soğutulur. Konya Kenevir Helvası 05.11.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Köpük helvası, bir çeşit helvadır.

Kürek helvası, bir çeşit tahin helvasıdır.

Muska pestili, bir çeşit pestildir. Pestilin içerisine fıstık veya ceviz, tarçın ve şeker katkısı ile üçgen şeklinde sarılarak elde edilmektedir. Ayrıca pestilin arasına istenirse ceviz, badem, fındık, fıstık ezmesi gibi ürünlerden herhangi biri veya birkaçı konula bilir.

Bitli helva, bir çeşit helvadır.

Gelin helvası bir çeşit helvadır.