Tacihan Şadiyeva
| cinsiyeti | kadın  |
|---|---|
| vatandaşlığı | Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği |
| ana dilindeki ismi | Тожихон Тошматовна Шодиева, Таджихан Ташматовна Шадиева |
| doğum tarihi | 1905 |
| ölüm tarihi | Ocak 1981 |
| mesleği | siyasetçi, gazeteci |
| siyasi parti üyeliği | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| ödülleri | Lenin Nişanı, Kızıl Bayrak İşçi Nişanı, Ekim Devrimi Nişanı, Onur Rozeti Nişanı |
Tacihan Taşmanovna Şadiyeva (Özbekçe: Тожихон Тошматовна Шодиева, Rusça: Таджихан Ташматовна Шадиева; 1905 - Ocak 1981) Stalin döneminde cinsiyet eşitsizliklerinin kaldırılmasına yönelik "Hücum" döneminde rol oynamış olan bir Sovyet-Özbek komünist eylemciydi. Çocuk evliliğinin kurbanı ve Fergana'da peçesini alenen çıkaran ilk ve en genç kadınlarından biri olarak, kadın kurtuluşunun lideri sıfatıyla yerel şöhrete sahip oldu. Komünist partinin aktif bir üyesi ve Yangi Yo'l kadın dergisinin editörü olmuştur. Ancak, Mart 1938'de Büyük Arınma sırasında tutuklanması ve ardından Magadan çalışma kampında hapsedilmesi nedeniyle durumu göreceli olarak belirsizliğe düştü. Sonunda, Stalin'in ölümünden sonra serbest bırakıldı ve rehabilite edildi, ödülleri ona geri verildi ve parti üyeliği eski haline getirildi. Daha sonra başkanlık yaptığı bir kolektif çiftliğin gelişimine nezaret etti ve ölümünden sonra onuruna onun adı verildi.[1][2]
İlk Yılları
Şadiyeva, 1905 yılında, şimdiki Margilon'da bulunan Yangiçek köyünde bir madenci ailesinde doğdu. Daha on bir yaşındayken, bir madenci olan babası Taşmat Mirzabaev onu 200 rubleye, dokuz karısı daha olan Hokandlı zengin bir şamana sattı. Evlilik sırasında kendisi ve diğer birçok karısı tarafından ağır bir şekilde istismar edildi. Birkaç yıl boyunca tacize maruz kaldıktan sonra, 1920'de Fergana Bölgesel Parti Komitesi'nin kadınlar bölümü başkanı evliliğini sonlandırmasına ve okula gitmesine yardım etti.[3][4][5]
Siyasi Kariyeri
Parti okulunun bir öğrencisi olarak Komsomol'a katıldı ve 1921'de parti okulunu tamamladıktan sonra, yeni kurulan Harezm Halk Sovyet Cumhuriyeti'nde kadın bölümüne yardımcı olmak üzere Harezm'e gönderildi. 1924'te Hokand şehir komitesinin kadınlar bölümünde eğitimini tamamladıktan sonra orada eğitmen oldu; o yıl, Moskova'daki Komsomol Kongresi'nde Bolşoy tiyatrosunda konuşmaya davet edildiğinde, ilk kez podyumda durup kalabalığa hitap etmek için halk içinde peçesini kaldırmaya cesaret etti. Bazı rivayetlere göre, Kokand'a döndükten sonra tekrar peçe takmaya başladı, ancak 1924-1926 yılları arasında giymeyi bıraktı; O sıralarda, tacizci kocasından da resmen boşandı ve sonunda başka bir parti üyesiyle evlendi. O günden sonra, sayısız ölüm tehdidine rağmen, Orta Asya'daki kadınların kurtuluşu için verdiği mücadelede ısrarcı kaldı. Ocak 1925'te Komünist Parti'nin tam üyesi oldu. 1926'da hujum'un resmi olarak başlamasından sonra, kampanyanın başlamasına yardımcı olmak için Fergana Bölge Komitesi'nin kadın bölümü başkan yardımcılığına terfi etti ve o yıl daha sonra Merkez Komitesi'nin kadın bölümü başkan yardımcılığına geçti. Mart 1930'a kadar Özbek SSR Komünist Partisinde kaldı. O yıl ilk devlet ödülü olan Kızıl Bayrak İşçi Nişanı'nı aldı ve yöneticiler için üç yıllık bir kursa katılmak üzere Moskova'ya gitti; 1933'te tamamlanmasının ardından bir Makineli traktör istasyonunun siyasi bölümünün başkanı olarak atandı. Ayrıca, Kasım 1929'da Özbek kadın dergisi Yangi Yo'l'un (Yeni Kadın) editörü oldu ve Ocak 1930'da Özbek SSR Komünist Partisi Merkez Komitesi Sekreterliği'ne aday üye oldu. O yılın Mart ayında partinin teşkilat ve talimat bölümünün başkan yardımcısı oldu. 1934'te Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 17. Kongresi üyesi oldu; o yıl Lenin Nişanı aldı. 1935'ten 1937'ye kadar SSCB Merkez Yürütme Komitesi'nin 7. toplantısında görev yaptı. 8 Mart 1937'de Molotof Bölge Parti Komitesi'nin birinci sekreteri seçildi.[1][5][6][7][8]
1937'de, 1930'ların siyasi baskılarının zirvesinde, o ve birçok meslektaşı tutuklandı. 28 Mart 1938'de başlangıçta on yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak cezası uzatıldı ve sonuç olarak serbest bırakılıp 1956'da rehabilite edilmeden önce Magadan'da yaklaşık yirmi yıl yaşadı.[1][8][9][10]
Sonraki Yaşamı
Serbest bırakıldıktan ve rehabilitasyondan sonra ödülleri kendisine iade edildi ve partiye geri alındı. Sonunda Özbek SSC'ye dönerek Fergana vadisinde Usman Yusupov'un adını taşıyan bir şaraphane kurdu ve 1958'de yöneticisi oldu. Ayrıca komsomol üyesi gruplara hücum öncesi ve sonrası hayat hakkında konuşmalar yaptı. Ocak 1981'de öldükten bir süre sonra, kurduğu ve yönettiği sovhoz onun onuruna yeniden adlandırıldı ve Özbek SSC'deki birçok caddeye onun adı verildi.[1][10][11][12][13]
Ödüller
Kaynakça
- ^ a b c d "ШАДИЕВА (ШОДИЕВА) Таджихан Ташматовна". centrasia.org. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ "Журнал «Смена» № 15 (965) от 1967 год". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Palvanova, Bibi (1982). Эмансипация мусульманки: опыт раскрепощения женщины советского Востока (Rusça). Nauka. ss. 63-64. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Советское краеведение (Rusça). Государственное социально-экономическое издательство. 1936. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ a b Из истории Узбекистана, XIX-XX в. в: сборник научных трудов, Кафедра истории древнего мира и средних веков (Rusça). Tashkent: Ташкентский гос. педагог. ин-т им. Низами. 1975. s. 69. OCLC 16416718. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Дружба народов (Rusça). Гос. изд-во «Кхудож. лит-ра». 1974. s. 10. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Mansurov, M (14 Mayıs 1967). "Унутилмас Дамлар". Совет Ўзбекистони (Özbekçe). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ a b Kamp, Marianne (2011). The New Woman in Uzbekistan: Islam, Modernity, and Unveiling under Communism (İngilizce). University of Washington Press. s. 106. ISBN 978-0-295-80247-3. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Kholboev, Sotimjon (2008). Bukhoro amirligining oltin khazinasi: tarikhi, taqdiri, taḣlili (Özbekçe). Academy of Sciences of Uzbekistan. s. 19. ISBN 978-9943-09-560-1. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ a b Mahkamov, Vosi (31 Ekim 1964). "Қуллуқ опажон". Совет Ўзбекистони (Özbekçe). 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Yashin, Komil (1989). Ёднома (Özbekçe). Tashkent: Yosh gvardiya. ISBN 978-5-633-00178-5. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Obituary in Soviet O'zbekistoni from 17 January 1981
- ^ "Фарғона қизи". Совет Ўзбекистони (Özbekçe). 4 Ekim 1974. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021.
- ^ Oripov, M (24 Ağustos 1982). "Ҳурмат Рамзи". Совет Ўзбекистони (Özbekçe). 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
