Tabiat anıtı - Turkipedia

Tabiat anıtı, tabiat olaylarının meydana getirdiği bilimsel değere sahip özellikleri nedeniyle millî park esasları dahilinde korunan tabiat parçalarıdır.^[1]

Tarihçe

İlk tabiat anıtı koruma çalışmaları Amerika Birleşik Devletlerinde yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Kongresinin 1906 yılında kabul ettiği Eski Eserler Yasası ile tarihî değeri haiz tabiat varlıklarının millî anıt adı altında korunması yasalaşmış ve Devils Tower dünyanın koruma altına alınan ilk tabiat anıtı olmuştur.^[2]

Kaynakça

^ "Tabiat Anıtları". milliparklar.gov.tr. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.
^ Babuş, Deniz; Yücel, Muzaffer (2005). "Doğa korumanın tarihçesi ve Türkiye'deki gelişmeler". DOA Dergisi, 11. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü. s. 154.

İlgili Araştırma Makaleleri

Millî Park veya Ulusal Park, doğa koruma amaçlı kullanılan park. Genellikle, egemen bir devletin sahibi olduğu doğal, yarı-doğal veya gelişmiş bir arazi üzerine kurulur. Her devlet kendi millî parklarını farklı şekilde belirlese de, ortak fikir "vahşi doğanın" gelecek nesil için korunması ve ulusal gururu sembolü olarak betimlenmesidir. Millî Park kavramı ve uygulaması dünyada ilk kez, 1872 yılında ABD'nde 899100 hektar büyüklüğündeki Yellowstone Millî Parkı ilanını sağlayan özel bir kanunla başlatılmıştır.

Doğa koruma alanı ya da tabiatı koruma alanı, doğal çevrenin koruma ve inceleme amaçlarıyla korunduğu alan. Bu alanlar, bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan, nadir bulunan, tehlikeye maruz kalan ve kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve doğal olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri içeren ve kesinlikle korunması gerekli olup, sadece bilimsel ve eğitsel amaçlarla kullanılmak üzere ayrılmış doğa parçalarıdır.

Türkiye'deki tabiat parkları listesi, Türkiye'de bulunan tabiat parklarının derlendiği listedir. Tarım ve Orman Bakanlığı kayıtlarına göre Türkiye'de 266 adet tabiat parkı bulunmaktadır. 1 Aralık 1983'te tabiat parkı ilan edilen Ölüdeniz Kıdrak Tabiat Parkı, Türkiye'nin ilk tabiat parkıdır. Sınırları içerisinde yirmi altı farklı tabiat parkı bulunduran İstanbul, bu bakımdan en zengin il olup yüz ölçümü 19.624,27 hektar (196,2427 km²) olan Ayvalık Adaları Tabiat Parkı, Türkiye'nin en geniş tabiat parkıdır. En son 23 Kasım 2023'te tabiat parkı olarak ilan edilen yer, Kâğıthane Hasdal Tabiat Parkı'dır.

Channel Adaları Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinin güney sahillerinde bulunan 8 adadan 5'ini kapsayan 1 009,94 km² kara yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Glacier Bay Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi</span>

Glacier Bay Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Alaska eyaletinin "tava sapı" şeklindeki güneyinde Juneau şehrinin batı yakınlarında bulunan, 13.287 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

Millî Park Hizmeti Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti içinde ABD İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır. ABD'deki Millî Parklar'ı, millî anıtları, tarihsel yerleri, savaş meydanları gibi diğer federal devlet koruması altında bulunan arazileri geliştirip idare etmek ile görevli federal devlet yürütme organıdır.

Wrangell–St. Elias Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Alaska eyaletinde Anchorage şehrinin batı yakınlarında bulunan, 33.682,5 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Ulusal park ve koruma bölgesi birlikte 53.320.757 km² alanla, federal büro-daire olan Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen en geniş arazili kuruluştur.

Ölüdeniz-Kıdrak Tabiat Parkı, Muğla'nın Fethiye ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkı.

Yerköprü Çağlayanı, Mersin ili Mut ilçesinde yer alan bir çağlayandır. 2001 yılında tabiat anıtı olarak tescil edilen şelale, 2021'de tabiat parkı ilan edildi. Çağlayan ve çevresindeki alanın genişliği 1.115 dönümdür. Popüler bir gezi parkurudur.

Kuzuyayla Tabiat Parkı, Kocaeli ili, Kartepe ilçesi sınırlarında bulunan tabiat parkıdır. 2011 yılında park ilan edilen saha zengin bir bitki örtüsüne ve Sapanca Gölü manzarasına sahiptir.

Altıparmak Tabiat Parkı, Artvin ili sınırlarında 11.07.2013 tarihinde, 2.110,92 ha alanda ilan edilen tabiat parkıdır. Kaçkar Dağları'nın doğu bölümü olan Altıparmak Dağları yamaçlarındadır. Yakınlarında Altıparmak köyü bulunur.

Gürcistan'ın Güney Kafkasya bölgesi, çevresel, kültürel veya benzer değerleri nedeniyle çeşitli korunan alanlara ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan en eskisi - günümüzdeLagodekhi Koruma Alanları olarak bilinir - Gürcistan'ın Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu 1912 yılına tarihlenmektedir.

Rusya'daki korunan alanları, Rusya Federasyonu'nun ilgili 1995 yasalarına tabidir.

Tunca Vadisi Tabiat Parkı, Rize'nin Ardeşen ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

İncüvez Çamlığı Tabiat Parkı, Zonguldak'ın Alaplı ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

Suuçtu Tabiat Parkı, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

Çamlıca Tabiat Parkı, Kütahya ilinin Merkez ilçesi sınırları içinde yer alan tabiat parkıdır.

Bentler Tabiat Parkı, İstanbul ilinin Sarıyer ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır. Bentler, "barajlar" anlamına gelir.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), Türkiye'deki millî parklarının, tabiat parklarının, sulak alanların ve yaban hayvanlarının korunması amacıyla 1958 yılında kurulmuştur.

Vezirsuyu Tabiat Parkı ya da Vezirsuyu Rekreasyon Alanı Samsun'un Vezirköprü ilçesinde bulunan tabiat parkı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.