İçeriğe atla

Tabela partisi

Makale serilerinden
Parti siyaseti
Siyasi yelpaze
Sol
Merkez
Sağ
Program/İdeolojiler
Türler
Parti organizasyonu
Parti içi demokrasi
Siyasi parti sistemi
Partilerle koalisyonlar
Siyasi partiler listesi

"Tabela partisi", Türkiye'de belli bir seçmen kitlesi olmayan veya seçimlere girme yeterliliğini sağlayamayan ancak resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler için kullanılan terimdir.[1][2]

Türkiye'deki siyasi parti sayısının çokluğu nedeniyle birçok parti arka planda kalarak neredeyse hiç destek alamamış ve "tabela partisi" olarak adlandırılmıştır.[3][4] Bu da, siyasi partiler yasasının ve seçim barajının %7 gibi diğer ülkelere göre çok yüksek olmasının eleştiri konusu olmasına neden olmuştur. Bazı siyasi partiler ise önceleri ülke siyasetinde ön planda iken, daha sonraları bu desteği kaybederek "tabela partisi" konumuna düşmüştür. Örneğin Demokratik Sol Parti, 1999 genel seçimlerinde oyların %22,18'ini alarak birinci parti konumundayken[5] bir sonraki seçimde oylarının neredeyse tamamını kaybederek meclis dışında kalmıştır.[6] 1965 ve 1969 genel seçimlerini kazanarak iktidar olan Adalet Partisi, 1981'de kapandıktan 14 yıl sonra 11 Nisan 1995'te yeniden açılmış, resmî olarak faaliyet göstermesine karşın hiçbir seçime katılamayarak "tabela partisi" olarak kalmış ve 26 Kasım 2009'da siyasi parti kriterlerini karşılayamadığı için kapanmıştır.[7] 2015 yılında yeniden açılan Adalet Partisi, 2023 genel seçimlerine katılma hakkı kazansa da henüz kayda değer bir başarı elde edememiştir.[8]

"Tabela partisi" terimi, siyasi partiler tarafından küçümseme ve aşağılama amaçlı da kullanılmaktadır.[9][10][11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Behram, Nihat (1977). Sol kendini anlatıyor. May Yayınları. s. 143. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  2. ^ Kanbolat, Yahya (1979). Türkiye İsçi Partisi üzerine anılar. Bayır Yayınları. s. 14. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  3. ^ "Türkiye'de 105 siyasi parti var | Hedefleri ne?". Deutsche Welle. 5 Nisan 2021. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  4. ^ "'Tabela partisi olarak devam etmenin anlamı yoktu'". Anadolu Ajansı. 20 Aralık 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  5. ^ "1999 genel seçim sonuçları" (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2015. 
  6. ^ "2002 genel seçim sonuçları" (PDF). 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  7. ^ "Adalet Partisi tarihe karıştı". dunya.com. 26 Kasım 2009. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  8. ^ "Adalet Partisi ilk amblemiyle yeniden siyasete dönüyor". Milliyet. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2022. 
  9. ^ "AK Partili Özkan: HDP'yi tabela partisi yapacağız". NTV. 3 Mart 2021. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  10. ^ "Muharrem İnce'den 'tabela partisi' açıklaması". Cumhuriyet. 12 Şubat 2021. 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  11. ^ "Pervin Buldan: Hedefimiz birinci parti olmak ve AKP'yi tabela partisi yapmak". Cumhuriyet. 30 Nisan 2023. 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu maddede, Türkiye'de resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler listelenmektedir. Türkiye, cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemli cumhuriyet ile yönetilmektedir ve 1945 yılından beri çok partili sistem uygulanmaktadır. Siyasi parti illerin kuruluşları, teşkilatlanmaları, işleyişleri, faaliyetleri ve denetlenmeleri gibi esaslar 22 Nisan 1983 tarihinde kabul edilen Siyasi Partiler Kanunu ile düzenlenmektedir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı herkes, yasa ile belirlenen şartları sağladığı sürece önceden izin almaksızın siyasi parti kurma hakkına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sol Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokratik Sol Parti, 14 Kasım 1985 tarihinde Bülent Ecevit liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DSP" şeklindedir. Simgesi ak güvercindir. TBMM'de 1 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Önder Aksakal'dır.

<span class="mw-page-title-main">Saadet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Saadet Partisi, 20 Temmuz 2001'de Necmettin Erbakan ve Recai Kutan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SAADET" şeklindedir. Simgesi hilal ve beş adet yıldızdır. TBMM'de 20 milletvekili ile grubu bulunmaktadır. Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür. TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">2002 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 22. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2002 Türkiye genel seçimleri, 3 Kasım 2002 günü Türkiye genelinde yapılan erken genel seçimdir. Bu genel seçim ile Türkiye Büyük Millet Meclisi 22. dönem milletvekilleri seçilmiştir. Yüzde 10 ülke barajlı d'Hondt sistemi uygulanan seçimde, yalnızca Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi bu barajı aşarak meclise milletvekili sokmayı başarmışlardır. Oyların yüzde 34,3'ünü alarak kazandığı 363 milletvekilliği ile tek başına iktidar olan AK Parti, TBMM'nin üyelik sayısının yaklaşık yüzde 66'sını alarak liste usulü çoğunluk sisteminin uygulandığı 1950'li yıllardan sonra TBMM'deki en büyük temsil gücünü elde eden siyasi parti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "CHP" şeklindedir. Simgesi Altı Ok'tur. TBMM'de 128 milletvekili ile ana muhalefeti temsil eden partidir. Genel başkanı Özgür Özel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Kurtuluş Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkın Kurtuluş Partisi, 2005 yılında, 15-16 Haziran İşçi Direnişi'nin 35. yıldönümünün kutlandığı 15 Haziran gününde kuruluşunu duyuran komünist parti. Genel başkanı Nurullah Ankut'tur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de seçimler</span>

Türkiye'de seçimler devletin altı pozisyonu için yapılır: cumhurbaşkanlığı (ulusal), parlamento (ulusal), belediye başkanlığı (yerel), ilçe belediye başkanlığı (yerel), il veya belediye meclis üyeleri (yerel) ve muhtarlar (yerel). Seçimler dışında referandumlar da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Bozdağ</span> Türk siyasetçi

Bekir Bozdağ, Kürt asıllı Türk ilahiyatçı, avukat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">2011 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 24. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2011 Türkiye genel seçimleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Dönem üyelerinin seçilmesi için 12 Haziran 2011'de yapılan genel seçimlerdir. 34 yıldan sonra Türkiye'nin "erken" yapılmayan ilk genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Aydın'da Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span>

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri'nde Aydın ilinin 7 milletvekili seçilmiştir. Toplu sonuçlar resmî seçim sonuçlarına göre girilmiş olup, il bazlı sonuçlar YSK'nın SEÇSİS sistem sonuçlarına göre girilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Teknoloji Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Teknoloji Kalkınma Partisi ya da kısa haliyle TEK Parti, 23 Kasım 1998 yılında Semih Tufan Gülaltay tarafından kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. 1998-2007 yılları arasında Ulusal Birlik Partisi adını taşırken, 2007'de adını Alternatif Parti, 2015'te de İlkeler ve Değerler Partisi olarak değiştirmiştir. Nisan 2022'de ise yeniden ad değişikliğine giderek Teknoloji Kalkınma Partisi olmuştur. Genel başkanı Süleyman Yağcıoğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 26. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015'te yapılan genel seçimlerden sonra yapılan erken genel seçimlerdir. Anayasanın 77. maddesi gereği, seçimin olağan olarak Haziran 2019'da yapılması gerekmekteydi. Seçimden birinci parti olarak çıkan AKP'nin koalisyon kurma çabaları sonuç vermemesi üzerine, teamüller gereği hükûmeti kurma görevini seçimde ikinci en fazla oyu alan parti olan CHP'ye vermesi gerekirken, güvenoyu alabilecek bir hükûmetin kurulamayacağını ileri süren Cumhurbaşkanı Erdoğan erken seçim kararı almış, CHP de bu karara itiraz etmemiştir. Sonrasında YSK seçim tarihi olarak 1 Kasım 2015'i belirlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden Refah Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Yeniden Refah Partisi, 23 Kasım 2018 tarihinde Fatih Erbakan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren Millî Görüş ideolojisine bağlı siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "Yeniden Refah" şeklindedir. Simgesi hilal içerisinde başaktır. TBMM'de 4 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Fatih Erbakan'dır.

<span class="mw-page-title-main">2023 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 28. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2023 Türkiye genel seçimleri, 14 Mayıs 2023 tarihinde düzenlenen ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 28. döneminin 600 yeni üyesini belirlemiş olan seçimlerdir. 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir konuşmasında 1950 seçimlerine atıfta bulunarak seçimlerin 14 Mayıs 2023'te yapılabileceğinin işaretini vermiştir ve bu tarih, bazı muhalif partiler tarafından seçim tarihi olarak kabul edilmiştir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Mart 2023'te imzalanan bir kararnameyle seçimlerin yenilenmesine karar verildi. Aynı gün Yüksek Seçim Kurulu genel seçimlerin ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun 14 Mayıs'ta ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunun da 28 Mayıs'ta yapılmasına karar verdi.

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.