İçeriğe atla

Taban hareketi

#MeToo hareketi en ünlü taban hareketlerinden birdir.

Taban hareketi, belirli bir semt, bölge veya topluluktaki insanları siyasi veya ekonomik bir hareketin temeli olarak kullanan toplumsal hareketlerdir.[1] Taban hareketleri yerel, bölgesel, ulusal veya uluslararası düzeylerde değişim gerçekleştirmek için yerel düzeyden ortak eylemi kullanır. Taban hareketleri yukarıdan aşağıya karar alma yerine aşağıdan yukarıya karar alma ile ilişkilendirilir ve bazen geleneksel güç yapılarına kıyasla daha doğal veya kendiliğinden olarak kabul edilir.[2]

Taban hareketleri, kendi kendine örgütlenmeyi kullanarak, topluluk üyelerini kendi toplulukları için sorumluluk ve eylem üstlenerek katkıda bulunmaya teşvik etmektedir.[3] Taban hareketleri, bağış toplamaktan seçmen kaydetmeye ve basitçe siyasi konuşmayı teşvik etmeye kadar çeşitli stratejiler kullanır. Belirli hareketlerde hedefler çeşitlilik gösterir ve değişir, ancak hareketler siyasete kitlesel katılımı artırmaya odaklanma konusunda tutarlıdır.[4] Bu siyasi hareketler küçük ve yerel düzeyde başlayabilir, ancak Cornel West'in de belirttiği gibi taban siyaseti, kamuoyunun dikkatini bölgesel siyasi kaygılara çektiği için ilerici siyasetin şekillenmesi için gereklidir.[5]

Taban fikri sıklıkla katılımcı demokrasiyle ilişkilendirilir. Daha demokratik bir toplum arayışının manifestosu olan Port Huron Bildirisi, daha adil bir toplum yaratmak için "Amerikan toplumunun tabanının" sivil haklar ve ekonomik reform hareketlerine temel olması gerektiğini söylüyor.[6] Bu kavramlar, tabanın genellikle belirli bir harekete veya örgüte atıfta bulunması, katılımcı demokrasinin ise daha geniş bir yönetim sistemine atıfta bulunması bakımından birbirinden ayrılmaktadır.[7]

Taban hareketlerinin stratejileri

Taban hareketleri, yerel ve topluluk hareketlerinden güç alan taktikler kullanır. Amerika'da taban hareketleri yaratmaya ve desteklemeye adanmış kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Grassroots Campaigns, taban hareketlerinin para toplamayı, örgütler kurmayı, farkındalık yaratmayı, isim bilinirliği oluşturmayı, kampanyalar kazanmayı ve siyasi katılımı derinleştirmeyi amaçladığını belirtmektedir. Taban hareketleri, yerel ya da ulusal siyasete yerel katılıma odaklanan stratejiler aracılığıyla bu ve diğer hedefler doğrultusunda çalışmaktadır.[8]

Taban örgütleri güçlerini halktan alırlar; dolayısıyla stratejileri sıradan insanları mümkün olan en geniş ölçüde siyasi söyleme dahil etmeye çalışır. Aşağıda, halkın katılımına odaklanmaları nedeniyle taban örgütlenmesi olarak kabul edilen stratejilerin bir listesi yer almaktadır:[4]

  • Ev toplantılarına veya partilerine ev sahipliği yapmak
  • Daha büyük toplantıların yapılması
  • Posterler asmak
  • Sokakta veya kapıdan kapıya dolaşırken yayalarla konuşmak
  • İmza toplamak
  • Mektup yazma, telefon arama ve e-posta gönderme kampanyaları harekete geçirme
  • Bilgi tablolarının ayarlanması
  • Siyasi reklam veya kampanyalar için birçok küçük bağışçılardan para toplamak
  • Büyük gösteriler düzenlemek
  • Bireylerden medya kuruluşlarına ve hükûmet yetkililerine görüşlerini bildirmelerini istemek
  • İnsanlara oy kullanmalarını hatırlatma ve onları oy kullanma yerlerine götürme uygulamalarını içeren oy kullanma faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi.

Sosyal ağların kullanımı

Sosyal medyanın siyasi ve sosyal aktivizmdeki önemi son on yılda hızla artmıştır. Instagram ve Twitter gibi uygulamalardaki influencer'lar, bilgilendirme, heyecanlandırma ve örgütleme platformları olarak taban hareketlerinin büyümesi için önemli noktalar haline geldi.

Hashtag'ler

Medyanın örgütlenmek için kullanıldığı bir diğer etkili yol ise, hashtag kullanımı yoluyla ağ genelinde yapılan paylaşımların birleştirici bir mesaj altında toplanmasıdır. Medyada daha geniş yer bulan hashtag'lerden bazıları arasında, Amerikan eğlence sektörünün önde gelen isimlerine yönelik cinsel saldırı iddialarına yanıt olarak 2017'de başlatılan #MeToo hareketi yer alıyor. Taban hareketleri de sosyal medyada büyük ölçekte örgütlenmek için hashtag'leri kullanmaktadır.

Eleştiri

Yatay hareketlerle ilgili sorunlar

Taban hareketleri genellikle sosyal medyanın son dönemdeki yükselişinin lidersiz ve yatay hareketlere yol açması nedeniyle eleştirilmektedir. Bazıları net bir hiyerarşisi olmayan toplumsal hareketlerin çok daha az etkili olduğunu ve yok olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu ileri sürmektedir.[9]

Astroturfing

Astroturfing, tabandan geliyormuş gibi görünen, spontane ve yerel, ancak aslında bir şirket veya düşünce kuruluşu gibi dışarıdan bir kuruluştan gelen siyasi eylem anlamına gelir.[10][11] Adını bir suni çim markası olan AstroTurf'tan almıştır. Astroturfing'in bir örneği, ExxonMobil Corporation'ın iklim değişikliği hakkında yanlış bilgi yayma çabasıydı. ExxonMobil hem bilgiyi düşünce kuruluşları aracılığıyla yaymakta hem de düşünce kuruluşlarının gerçek niteliğini gizlemekte büyük ölçüde başarılı olmuştur.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Gove, Philip Babcock (1961). Webster's Third New International Dictionary of the English Language, Unabridged. Cambridge, Massachusetts: Riverside Press. 
  2. ^ Yenerall, Kevan M. (2017). "grassroots politics.". Encyclopedia of American Government and Civics. Facts On File. 
  3. ^ Caneparo, Luca; Bonavero, Federica (29 Temmuz 2016). "Neighborhood regeneration at the grassroots participation: Incubators' co-creative process and system" (PDF). International Journal of Architectural Research: ArchNet-IJAR. 10 (2): 204-218. doi:10.26687/ARCHNET-IJAR.V10I2.960. ProQuest 1833257272. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Ocak 2024. 
  4. ^ a b Poggi, Sarah. "Grassroots Movements" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  5. ^ Wallace, Michele (1992). Black Popular Culture. Seattle: Bay Press. ss. 45. ISBN 978-1-56584-459-9. 
  6. ^ Students for a Democratic Society (1962). "Port Huron Statement". 5 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2015. 
  7. ^ "Direct and Participatory Democracy at Grassroots Level" (PDF). European Institute of Public Administration. doi:10.2863/63437. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2015. 
  8. ^ "Grassroots Campaigns: Our History". Grassroots Campaign. 14 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. 
  9. ^ "Bringing the Organization Back In: Social Media and Social Movements". Berkeley Journal of Sociology (İngilizce). 3 Kasım 2014. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016. 
  10. ^ Barkan, Joanne (2012). "Hired Guns on Astroturf: How to Buy and Sell School Reform". Dissent. 59 (2): 49-57. doi:10.1353/dss.2012.0053. 
  11. ^ Walter Truett Anderson (5 Ocak 1996). "Astroturf – The Big Business of Fake Grassroots Politics". 29 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Cho, Charles (3 Temmuz 2011). "Astroturfing Global Warming: It Isn't Always Greener on the Other Side of the Fence". Journal of Business Ethics. 104 (4): 571-587. doi:10.1007/s10551-011-0950-6. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü</span> çıkar beklemeksizin bir iş yapmayı üstlenen kişi

Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.

Aldatıcı mesaj ya da aldatmaca (hoax), kitleleri etkilemek veya markaları karalamak için oluşturulan yalan habere (asparagas) dayanan içerik.

<span class="mw-page-title-main">Sivil toplum kuruluşu</span>

Sivil toplum kuruluşları ya da sivil toplum örgütleri, resmî kurumların dışında kalan ve bunlardan bağımsız olarak çalışan, politik, sosyal, kültürel, hukukî ve [çevre]sel amaçları doğrultusunda lobi çalışmaları, ikna ve eylemlerle çalışan, üyelerini ve çalışanlarını gönüllülük usulüyle alan, kâr amacı gütmeyen ve gelirlerini bağışlayan veya üyelik ödemeleri ile sağlayan kuruluşlardır. Sivil toplum örgütleri oda, sendika, vakıf ve dernek adı altında faaliyet gösterir. Vakıf ve dernekler topluma yararlı bir hizmet geliştirmek için kurulmuş yasal topluluklardır ve herkese yardım etmek için kurulmuşlardır.

Toplumsal hareket ya da sosyal hareket; sosyal bilimlerde farklı düzenleme biçimlerini içeren, farklı harekete geçirme ve davranış stratejileriyle toplumsal değişimi hızlandırmak, engellemek veya tersine çevirmek için uğraşan kolektif eylemler bütünüdür. Bu haliyle toplumların ve sorunların şekillenmesinde ortak bir rol oynayıcı olarak görülebilir. Toplumsal hareketler, ortak amaç için bir araya gelen insanları barındırır. Bu insanların eylemlerini inceleyen toplumsal hareket analizleri, siyaset bilimciler, sosyologlar, psikologlar, tarihçiler tarafından yapılabilmektedir. Charles Tilly, Sidney Tarrow, Donatella della Porta, Alain Touraine, Alberto Melucci gibi isimler bu alanda çalışan önemli akademisyenlerdir. Bu çerçevede oluşan sosyal hareket teorisi, yeni örnek olayların getirdiği karşı-çıkışlar ve taleplerle gelişmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Wall Street'i İşgal Et</span>

Wall Street'i İşgal Et, 17 Eylül 2011'de New York'ta, ABD'nin finansal kalbi Wall Street'te, Kanadalı aktivist grup Adbusters tarafından başlatılan halk eylemleri ve toplumsal hareket. Eylemler barışçıldır ve eylemcilerin çoğunluğunu eğitimli gençler oluşturmaktadır. Amacı sosyal eşitsizliği ve şirketlerin ABD yönetimi üzerindeki nüfuzunu protesto etmektir. Eylemler Arap Baharı'ndan etkilenerek başlamıştır. Protestocuların sloganı Biz %99'uzdur. Eylemler tüm ABD'ye yayıldı.

Topluluk, ortak değerleri paylaşma, aynı mekânda yaşama, benzer yaşama deneyimlerine, ortak çıkarlara sahip olma gibi ortaklıklara sahip insanların meydana getirdiği sosyal birimleridir.

Yurttaş gazeteciliği, gazeteciliğin medya gruplarının ekonomik gereklerine göre biçimlenmesinin yarattığı sorunları aşmak üzere ortaya çıkan yeni bir gazetecilik anlayışı. 1990’lı yıllarda ABD’de yaygınlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bağış toplama</span>

Bağış toplama veya fon sağlama bireyleri, işletmeleri, hayırsever vakıfları veya devlet kurumlarını işe alarak gönüllü mali bağış katkılar bulma ve toplama sürecidir. Fon toplama genellikle kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için para toplama çabalarına atıfta bulunsa da, bazen yatırımcıların veya kâr amacı gütmeyen işletmeler için diğer sermaye kaynaklarının tanımlanması ve talep edilmesini ifade etmek için kullanılır.

Bolivya'da sansür, Bolivya'nın yerli nüfusu ile Avrupa kökenli zengin nüfus arasında yıllarca süren çatışmalara dayanmaktadır. Bolivya 1982'de demokratikleşene kadar medya sıkı bir şekilde kontrol ediliyordu. Evo Morales'in seçilmesinden bu yana, özgürlük evi2 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarafından kısmen özgür olarak nitelendirilen sansür, basın özgürlüğü konusunda 53/100 puanla yıllar içinde arttı. Evo Morales hükûmeti o zamandan beri medyayı kontrol etmeye ve onun lehine düzenlemeye çalıştı. "Şubat 2016'da seçmenler, Morales'in dördüncü dönem için aday olmasına izin verecek bir referandumu reddettiler. Oylama, yaygın olarak, referandumun yenilgisinden sorumlu göründüğü medyayı çökertme girişimiyle karşılık veren cumhurbaşkanına bir azarlama olarak görüldü. Oylamadan kısa bir süre sonra hükûmet, İletişim Bakanlığı bünyesinde hükûmetin çevrimiçi topluluklarla etkileşimlerini koordine etmekle görevli bir organ olan Sosyal Ağlar Genel Müdürlüğü'nü kurdu. Bu misyon, hükûmet dostu mesajları çevrimiçi olarak yayma ve sosyal medyada hükûmeti eleştirenlerle genellikle agresif bir şekilde iletişim kurma çabalarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Hashtag aktivizmi</span>

Hashtag aktivizmi, sosyal medya sitesi Twitter kökenli Hashtaglerin internet aktivizmi amacıyla kullanılmasıdır. Terim aynı zamanda hashtaglerin kullanıldığı sosyal medya platformlarında beğeni ve paylaşım yoluyla destek gösterme eylemi için de kullanılır. Hashtag aktivizminin amacı genel olarak tartışmalı bir konuda aynı fikirdeki kişileri bir araya getirmektir. Buradaki tartışmalı konuların içeriği genellikle toplumsal ve siyasi sorunlar olmaktadır. Bu nedenle, başta Twitter olmak üzere sosyal medya platformlarını kullanmak yeni nesil bir aktivizm olarak görülebilmektedir. Bu sayede kişiler kendilerine çeşitli kurumlar üzerine nüfuz alanı edinebilmektedirler.

Dan Lyons, İngiliz Hayvan koruma derneğinin icra kurulu başkanı ve The Politics of Animal Experimentation (2013) kitabının yazarıdır.

Hayvan hakları hareketi kavramı bazen hayvan özgürlüğü, hayvan kişiliği veya hayvan savunuculuğu hareketi olarak da adlandırılır. insan ve insan olmayan hayvanlar arasında çizilen katı ahlaki ve hukuki ayrıma son veren, hayvanların mülk statüsünde görülmelerine ve hayvan deneyleri gibi araştırmalarda, gıda, giyim ve sirk-yunus parkı gibi eğlence endüstrilerinde kullanılmalarına son vermeyi amaçlayan sosyal bir harekettir.

Astroturfing veya astroturf, bir kişi, ürün veya politika için aslen tabanda geniş çaplı bir destek bulunmamasına rağmen, böyle bir desteğin var olduğu izlenimi yaratmayı amaçlayan eylemler bütünü. Astroturfing sayesinde azınlık tarafından desteklenen fikirler, halkın bu fikirleri çoğunluğun desteklediğine inanmasına neden olabilir. Diğer devletlerde de var olmakla birlikte eylem özellikle otoriteryen olarak tanımlanmış ülkeler ile ilişkilendirilmiştir. Gazeteler, radyo ve özellikle İnternet ve sosyal medya astroturfing gerçekleştirilen ana mekanları oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi kampanya</span>

Bir siyasi kampanya belirli bir grup içindeki siyasi görüşü etkilemeyi amaçlayan organize bir çabadır. Modern siyasette, en yüksek profilli siyasi kampanyalar, genel seçimlere ve devlet başkanı veya hükûmet başkanı adaylarına, genellikle cumhurbaşkanı veya başbakana odaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojinin dalları</span>

Aşağıdakiler, sosyoloji disiplinine genel bakış ve güncel bir rehber olarak sunulmaktadır:

Propaganda üretmek için sosyal psikoloji araştırmalara dayanan bir dizi propaganda tekniği kullanılmaktadır. Propagandacılar, bazen ikna edici olmakla birlikte genelde geçerli olmayan argümanlar kullandıklarından, bu tekniklerin çoğu mantıksal yanılgılar olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal hareket teorisi</span>

Sosyal hareket teorisi, sosyal bilimler içinde, genellikle sosyal mobilizasyonun neden meydana geldiğini, ortaya çıkardığı biçimleri açıklamaya çalışan disiplinler arası bir düşünceler bütünüdür. Sosyal hareketlerin oluşumu ve işleyişinin potansiyel sosyal, kültürel ve politik sonuçları üzerine incelemeler içerir.

Dolaylı lobicilik, yasama organına ulaşmayı ve karar alma sürecinde etkili olmayı amaçlayan lobiciliktir. Dolaylı lobicilik, doğrudan lobicilikten kendini ayırarak, ilgili konuda genel halkın yasama organları ve hükûmet yetkilileriyle iletişime geçmesini istemek suretiyle mesajı doğrudan yasama organlarına iletmekten ayrılır. Şirketler, dernekler ve vatandaşlar, yasal düzenlemelerde değişiklik yapma çabasıyla dolaylı lobiciliğe giderek daha fazla katılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Slacktivizm</span>

Slacktivizm veya Tembel Aktivizm, sosyal medya veya çevrimiçi imza kampanyaları gibi yollarla siyasi veya sosyal bir davayı destekleme yöntemidir ve çok az çaba veya bağlılık içermesiyle karakterize edilmektedir. Slacktivizmin diğer biçimleri arasında sosyal medyada bir amaç hakkında "beğenme", "paylaşma" veya "tweet atma", bir internet imza kampanyasını imzalama, amacı destekleyen bir durumu veya mesajı kopyalayıp yapıştırma, amaçla ilişkili belirli hashtag'leri paylaşma veya dayanışmayı belirtmek için sosyal ağ hizmetlerinde kişinin profil fotoğrafını veya avatarını değiştirme gibi çevrimiçi faaliyetlerde bulunmak yer almaktadır.

Taban demokrasisi, karar alma yetkisini mümkün olduğunca örgütün en alt coğrafi veya sosyal seviyesine kaydıran siyasi süreçler tasarlamaya yönelik bir eğilimdir.