İçeriğe atla

Ta Mok

Ta Mok, (d. ~1926 - ö. 21 Temmuz 2006, Phnom Penh, Kamboçya), Kamboçyalı siyasetçi.

Kızıl Kmerler'in kurbanlarının kafatasları

1970'li yıllarda Kamboçya'da yönetimi ele geçiren Kızıl Kmerler 2 milyona yakın Kamboçyalının ölümüne yol açmıştı. Ta Mok, örgütün en çok korkulan komutanlarından biriydi. "Kasap" lakabıyla tanınan tek bacaklı Ta Mok düşmanlarına hiç merhamet göstermemesiyle nam salmıştı. Eski kraliyet başkenti Oudong'un yerle bir edilmesi emrini veren Ta Mok, sivil nüfusu kent dışına sürmüş, hükûmet yetkililerini ve askerleri öldürtmüştü. Kızıl Kmer iktidarı sırasında Kamboçya'nın güney batısını kontrolü altında tutan Ta Mok sayısız işkence vakasından, ölümden ve halkı açlığa zorlamaktan sorumlu tutuluyor. Ta Mok, Kızıl Kmer iktidarında hizipleşmenin başladığı yıllarda, rakip grupların üyelerine yönelik katliamları yönetmişti. Kızıl Kmerler'in kurucusu ve başkanı Pol Pot ile arasındaki ilişkileri 1997 yılında sona erdiren Ta Mok, örgütün liderliğini ele geçirdi. Bundan iki yıl sonra yakalanan Ta Mok, o günden öldüğü güne kadar tutuklu kaldı.[1]

Ta Mok'un evi

Kaynakça

  1. ^ "'Kızıl Kmer "Kasabı" öldü'". bbc.com. 21 Temmuz 2006. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Kamboçya, resmî adıyla Kamboçya Krallığı, Güneydoğu Asya anakarasının güneyinde yer alan bir ülkedir. 181,035 km² alana yayılan ülke, kuzeybatıda Tayland, kuzeydoğuda Laos, doğuda Vietnam ve güneybatıda Tayland Körfezi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Pol Pot</span> Kızıl Kmerler gerilla teşkilatının kurucusu, diktatör

Pol Pot, asıl adı ile Saloth Sar, Kızıl Kmerler adlı komünist gerilla teşkilatının kurucusudur. İşçi sınıfına muhalif oldukları iddiasıyla eğitimli kesime yapılan katliamlarla ve tarım sosyalizmi üzerine kurulu bir devlet yaratmak istemesiyle bilinir. Pol Pot, Kamboçya'yı tek partili komünist bir devlete dönüştürdü ve ardından 1976 ilâ 1979 yıllarında Kamboçya'nın başbakanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kmerler</span> komünist silahlı örgüt

Kızıl Kmerler, Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten kısmen Maocu, radikal devrimci hareket. Hareketin kurucusu ve önderi Pol Pot'tur. Pol Pot aynı zamanda Demokratik Kampuçyanın kurucularındandır ve Kızıl Kmerler Demokratik Kampuçyanın silahlı kuvvetleridir. 1967'de, Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kolu olarak kurulduğu kabul edilir. Yaklaşık olarak 1,5 ila 2 milyon insanın ölümü ile sonuçlanan Kamboçya soykırımından sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Norodom Sihanuk</span>

Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa Kamboçya Kralı olarak tahtta kalmıştır. 7 Ekim 2004 yılında tahtı kendi isteğiyle oğlu Norodom Sihamoni'ye devretmiştir. Tahta ilk çıkışından itibaren ‘Baba-Kral’ olarak bilinmekteydi. Uzun kariyeri boyunca Kamboçya'yı çeşitli unvanlar ile yönetti, Kamboçya'nın hem Kralı hem de Başbakanı olarak görev yaptı. Sihanuk'un yaşamı boyunca Kamboçya, Fransız sömürge yönetimi, bağımsız krallık (1953–1970), cumhuriyet (1970–1975), Kızıl Kmer rejimi (1975–1979), komünist bir rejim (1979–1989), bir eyalet (1989–1993) ve yine krallık rejimlerini yaşamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Hun Sen</span> 2. Kamboçya başbakanı

Hun Sen, Çin asıllı, Kamboçyalı bir politikacı ve 1985'ten 2023'e kadar Kamboçya'nın başbakanı olarak görev yapan eski bir askeri komutandır. 1979 yılında Vietnam'ın desteğiyle Kızıl Kmerler'in devrilmesinden bu yana Kamboçya'yı yöneten Kamboçya Halk Partisi'nin (CPP) en önemli liderlerinden biridir. Asya'nın en uzun süre görev yapan otokrat ve dünyanın en uzun süre hizmet veren liderlerinden biri olarak, 1985 yılından bu yana Kamboçya'nın Başbakanlık görevini yürütmektedir. 1979'dan 1986'ya kadar ve yine 1987 yılından 1990 yılına kada Kamboçya'nın dışişleri bakanı olarak görev yaptı. 1993 yılında çok partili demokrasiye geçilmesinden bu yana kralcı Funcinpec partisi (CPP) ile bir koalisyon hükûmeti kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tuol Sleng Soykırım Müzesi</span>

Tuol Sleng Soykırım Müzesi Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh şehrinde bulunan ve 1975-1979 yılları arasında Kamboçya'da iktidarı elinde bulunduran Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilen soykırıma ilişkin bilgi ve belgelerin yer aldığı, işkencelerin anlatıldığı müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti</span> 1979 - 1993 yılları arasında var olan devlet

Kampuçya Halk Cumhuriyeti (1979-1989), Kampuçya Devleti (1989-1993), Demokratik Kampuçya'nın yıkılışı ve Pol Pot hükûmetinin devrilişinden sonra Vietnam'ın desteğiyle kurulan, 1979 - 1989 yılları arasında var olan devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Soykırımı</span> Kamboçyada 1975 ve 1979 yılları arasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilmiş soykırım

Kamboçya Soykırımı, Kampuçya Komünist Partisi Genel Sekreteri Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya vatandaşlarına sistematik olarak zulmedilmesi ve öldürülmesidir. Pol Pot, Kamboçya'yı radikal bir şekilde tamamen kendine yeterli tarımsal sosyalist bir topluma doğru itti. Bu, 1975'ten 1979'a kadar 1,5 ila 2 milyon insanın ölümüyle sonuçlandı ki bu rakam Kamboçya'nın 1975'teki nüfusunun neredeyse dörtte biri kadardı.

Kamboçya-Vietnam Savaşı, 1977 ile 1991 yılları arasında Pol Pot idaresindeki Kamboçya ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti arasında gerçekleşen savaştır. Savaşı Vietnam ile Vietnam yanlısı komünistler olan Kamboçya Ulusal Kurtuluş Birleşik Cephesi kazandı. Kamboçya'yı 13 günde tamamıyla ele geçiren Vietnam, ülkede gerçekleşen soykırımı sonlandırdı. Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler'in kurduğu Demokratik Kampuçya'yı yıkarak Kamboçya Halk Cumhuriyeti'ni kurdu. Bunun üzerine Kızıl Kmerler, Çin ve Amerika'dan aldığı destekle savaşı gerilla savaşına dönüştürerek çatışmaları 1991 yıllarına kadar devam ettirdi. Kızıl Kmerler'i destekleyen Çin ve Tayland, Kamboçya'yı işgal eden Vietnam ile sınır çatışmaları yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Ieng Thirith</span>

Ieng Thirith, Kızıl Kmerler'in üst düzey isimlerinden Kamboçyalı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya İç Savaşı</span>

Kamboçya İç Savaşı, Komünist Kuzey Vietnam tarafından desteklenen Demokratik Kampuçya ve 1967-1970 arası monarşiye 1970-1975 arasında Kmer Cumhuriyeti arasında cereyan eden bir iç savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Devrimci Ordusu</span>

Kamboçya Devrimci Ordusu, Pol Pot liderliğindeki Demokratik Kampuçya'nın resmî silahlı kuvvetleri. Aynı zamanda Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kanadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya bayrağı</span>

Demokratik Kampuçya bayrağı, tarihi 1976-1979 yılları arasında Pol Pot önderliğindeki Demokratik Kampuçya tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kızıl Kmerlerin de sembolik bayrağı sayılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Nokor Reach</span> ulusal marş

"Nokor Reach", Kamboçya Milli Marşı Kamboçya Krallığının ulusal marşıdır. Chuon Nath tarafından yazılmış olan marş Kamboçya geleneksel melodi ve akorlarını baz alarak bestelenmiştir. Marşın orji nali Kamboçya'nın Fransa'dan bağımsızlığını elde etmesi döneminde olmuştur. Nokor Reach ulusal marş olarak 1941 ve 1947 yıllarında iki defa kabul edilmiştir. 1970'te monarşi yıkıldı ve marş yürürlükten kaldırıldı. Komünist güçlerin 1975 yılında iktidara gelmesiyle tüm eski kraliyet sembollerine uygulandığı gibi marşta kısa bir süreliğine tekrar yürürlüğe konuldu. Bir süre sonra Kızıl Kmerler iktidarı Nokor Reach marşını Dap Prampi Mesa Chockey marşıyla değiştirdi. Komünistlerin yenilgisinden sonra iktidarı tekrar ele geçiren kraliyet yanlısı parti FUNCINPEC yönetime gelince marş 1993 yılında yeniden restore edilerek son şeklini aldı ve yürürlüğe konuldu.

Ölüm Tarlaları Kamboçya iç savaşından hemen sonra Kızıl Kmerler rejimi ve Demokratik Kampuçya yönetimi tarafından Kamboçya'da bir milyondan fazla kişinin öldürülerek gömüldüğü alanlardır. Bu kitlesel öldürmeler yaygın olarak devlet destekli soykırım olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya</span> geçmişteki komünist devlet

Kampuçya, resmi olarak 5 Ocak 1976'dan itibaren Demokratik Kampuçya olarak da tanımlanan Demokratik Kampuçya (DK), 1975 ile 1979 arasında var olan tek partili Marksist-Leninist totaliter diktatörlük altında bir devletti. Kamboçya Komünist Partisi'nin (CPK) takipçilerine halk tarafından verilen isim olan Kızıl Kmerler tarafından kontrol edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi</span> siyasi parti

Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi, 1970 yılında görevden alınan Kamboçya Kralı Norodom Sihanouk ve Pol Pot tarafından Kmer Cumhuriyeti'ne karşı kurulan bir organizasyondu.

<span class="mw-page-title-main">Lon Nol</span>

Lon Nol Kamboçya Başbakanı olarak iki kez görev yapan Kamboçyalı bir politikacı ve generaldi. Milliyetçi ve muhafazakar olarak Norodom Sihanuk'a karşı 1970 askeri darbesine liderlik etti, monarşiyi kaldırdı ve Kmer Cumhuriyeti'ni kurdu. Anayasal olarak yarı başkanlıklı bir cumhuriyetti. Kamboçya İç Savaşı sırasında Khmer Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıydı. Kızıl Kmerler Phnom Penh'i ele geçirdikten sonra Lon Nol, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı, önce Hawaii gitti ardından Michigan'a son olarak Kalifornya'ya gitti ve ölümüne kadar orada kaldı.

Kamboçya-Sırbistan ilişkileri Kamboçya ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İlişkiler 1956 yılında kurulmuştur. Kamboçya'nın Belgrad'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır. Sırbistan'ın Jakarta'da yerleşik olmayan bir büyükelçisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">KUBKH</span>

Kampuçya Ulusal Birliği Kraliyet Hükümeti, Pekin ve Hong Kong merkezli, 1970 ile 1976 yılları arasında varlığını sürdüren ve 1975'ten itibaren kısa süreliğine ülkenin kontrolünü elinde bulunduran sürgündeki bir Kamboçya hükümetiydi.