İçeriğe atla

Taşkışla

Koordinatlar: 41°02′28″K 28°59′24″D / 41.04111°K 28.99000°D / 41.04111; 28.99000
Taşkışla
Taşkışla binası
Harita
Genel bilgiler
KonumTürkiye İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°02′28″K 28°59′24″D / 41.04111°K 28.99000°D / 41.04111; 28.99000
Sahipİstanbul Teknik Üniversitesi
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Williams James Smith

Taşkışla, İstanbul'un Şişli ilçesinde Taşkışla Caddesi üzerinde yer alan, günümüzde İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi olarak kullanılan yeni rönesans üslubunda Osmanlı kışlasıdır.

Geçmişi

Taşkışla Osmanlı döneminde 1846-1852 yılları arasında İngiliz mimar Williams James Smith ve yardımcısı Osmanlı kalfa İstefan tarafından yapılmıştır.[1] Yapı yeni rönesans üslubu kullanılarak Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (Askeri Tıbbiye) için hastane olarak tasarlanmıştır. 1853-1856 Kırım Savaşı'nda Fransız askerlerinin tedavisi için hastane olarak kullanıldı. Savaştan sonra Taşkışla uzunca bir süre kullanılmadığı için 1860 yılında onarılarak Dolmabahçe Sarayı'nı korumak amaçlı askeri kışla olarak kullanılmaya başlanmıştır. 31 Mart olayları sırasında Taşkışla'nın içinde kalan Avcı Taburu ile Hareket Ordusu birlikleri arasındaki çarpışmalara sahne olmuştur.

Binanın girişi

Cumhuriyet'in ilanından sonra Taşkışla Maarif Vekaleti'ne devredilmiştir. 1926'dan 1931'deki kapanışına kadar kışlanın bir bölümü Orient Products Co. adlı, Japon sermayesiyle kurulmuş bir eroin fabrikasına ev sahipliği yapmıştır.[2][3] 1943-1950 yılları arasında ikinci büyük onarımdan geçtikten sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü ve Mimarlık-İnşaat Fakültesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1983 yılında Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından korunması gerekli birinci sınıf tarihi yapı olarak listeye alınmıştır. 1980 yılında İTÜ'nün kent içinde bulunan yerleşkelerini Maslak'ta yer alan Ayazağa Yerleşkesine taşımasıyla Taşkışla'nın da boşaltılması gündeme gelmiştir. Dönemin hükûmeti tarafından otel olarak kullanılması amacıyla 49 yıllığına otel yapılmak üzere bir yapı (ESKA -Selim Edes) firmasına kiralanmıştır. Bunun üzerine 1988 yılında İdare Mahkemesi'nde kararın iptali için bazı öğretim üyeleri (Prof. Dr. Erol Kulaksızoğlu ve arkadaşları) tarafından dava açılmıştır. İdare Mahkemesi önce yürütmeyi durdurma kararı alıp, ardından 1989 yılında tüm idari işlemleri iptal ederek Taşkışla'nın İTÜ'de kalmasına karar vermiştir.[4] 1999 Gölcük Depremi ile hasar gören yapı üçüncü bir onarımdan geçmiştir. Günümüzde Taşkışla İTÜ Mimarlık Fakültesi olarak kullanılmaktadır.[5]

Yapısal özellikleri

Bahçesi

Taşkışla dikdörtgen planlı, ortası avlulu, bir bodrum ve iki tam katlı bir yapıdır. Köşelerindeki bölümler hem cepheden dışarıya doğru taşırılarak, hem de üç katlı yapılıp çatıdan daha yukarıya yükseltilerek vurgulanmıştır. Cephelerde katlar birbirinden yatay silmelerle, bütün pencereler de birer çift gömme ayakla ayrılmıştır. İkinci kat pencereleri, üstlerindeki üçgen alınlıklarla daha belirgin hale getirilmiştir. Yapıya batı cephesinin ortasında yer alan, Eski Yunan taklidi 8 adet sütunların taşıdığı bir portikten girilir. Plan şeması her iki katta da aynıdır ve bütün yapıyı dolanan bir koridorla buna açılan büyük mekânlardan oluşur. Batı ve doğudaki uzun kollarda koridor ortadadır; kuzey ve güneydeki kollarda ise bir yanı iç avluya bakar.

Kaynakça

  1. ^ "İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ". 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2011. 
  2. ^ Erdinç, F. Cengiz (2004). Overdose Türkiye: Türkiye'de eroin kaçakçılığı, bağımlılığı ve politikalar. İletişim. ISBN 978-975-05-0271-2. 
  3. ^ Odman, Asli (1 Ocak 2014). "'Nisyan ve İsyan': İstanbul'da 'Unutturulmuş' Eroin Fabrikaları, Taksim/Taşkışla, Eyüp ve Kuzguncuk". Geziden sonra Taksim Kitabı. 2013 İstanbul Şehir ve Bölge Planlama Bölümleri İstanbul Buluşmaları. 
  4. ^ "TARİHÇE". 2 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2011. 
  5. ^ "YÖK Üstün Başarı Ödülü İTÜ'ye". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Teknik Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), kökleri 1773 yılına dayanan İstanbul'da yer alan bir devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı</span> İstanbul, Üsküdar’da bulunan tarihi bir yapı

Beylerbeyi Sarayı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan yazlık bir Osmanlı sarayıydı. Günümüzde müze olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı, kendisine bağlı çeşitli yapı ve diğer unsurlardan oluşan bir kompleksin parçasıdır. Adını, bulunduğu Beylerbeyi semtinden alır. Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in talimatıyla, 1863-1865 yıllarında, Sarkis Balyan'ın mimarlığında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nuruosmaniye Camii</span> İstanbulda Barok mimari tarzında yapılan ilk cami

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Onat</span> Türk mimar

Mehmet Emin Onat, Türk mimar, eski İTÜ rektörü, Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957). Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Arda</span> Türk mimar

Ahmet Orhan Arda, Türk mimar ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Murat Paşa Camii (İstanbul)</span>

İstanbul Murat Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinin Yusufpaşa semtinde Millet Caddesi ile Vatan Caddesi'nin kesiştiği noktada Aksaray Meydanı'ndaki camidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi</span> İstanbul Teknik Üniversitesine bağlı fakülte

İTÜ Mimarlık Fakültesi, İTÜ'nün Taşkışla yerleşkesinde yer alır. İçerisinde peyzaj mimarlığı, iç mimarlık, endüstriyel tasarım, şehir ve bölge planlama ve mimarlık bölümleri bulunur. Teknik Üniversite'nin 4 kurucu fakültesinden birisidir. Tarihi 1847 yılına kadar dayanır.

Kemal Ahmet Arû, Türkiye’de şehirciliğin temellerini atan mimar ve kent plancısı.

<span class="mw-page-title-main">Nezih Eldem</span> Türk mimar

Nezih Eldem, Türk mimardır.

Enver Tokay, Türk mimar. Türkiye'deki mimarlık tarihinde önemli yer tutan ve Türkiye'de inşa edilmiş ilk gökdelen olarak kabul edilen Kızılay Emek İşhanı'nı tasarlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Intercontinental Oteli</span>

Intercontinental Oteli İstanbul'un Taksim semtinde yer alan 5 yıldızlı bir oteldir. 25 katlı ve 90 metre yüksekliğinde olan yapı yaklaşık 8.700 metrekare bir inşaat alanına da sahiptir.

Tekin Aydın Türk mimar ve öğretim görevlisidir.

Prof. Hande Suher mimar, şehir plancısı, öğretim görevlisi ve yazar. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nin dekanlık yapmış ilk kadın öğretim görevlisidir. Ayrıca Türkiye’nin ilk kadın şehir plancılarındandır.

Generali Han, Osmanlı'nın son zamanlarında 1909 yılında inşa edilen bina Bankalar Caddesi'nde yer alır ve İtalyan mimar Giulio Mongeri tarafından projelendirilmiş ve inşa edildikten sonra Generali Sigorta adında bir sigorta şirketi tarafından kullanılmış bir handır. Bunun yanı sıra günümüze kadar çeşitli hukuk büroları, bankerler ve başka sigorta şirketleri tarafından kullanılmıştır. Günümüzde halihazırda aynı amaçlar için hizmet verilen binada daha önce Selanik Bankası, Generali Sigorta, Shell, Giulio Mongeri Mimarlık Bürosu gibi kurum ve ofisler faaliyet göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cinnah 19</span> Ankarada bir apartman

Cinnah 19; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir apartmandır.

<span class="mw-page-title-main">Defter-i Hakani binası</span>

Defter-i Hakani, Osmanlı döneminde tapu kayıtlarının tutulduğu ve kütük defterlerinin saklandığı merkezdir. İstanbul, Sultanahmet meydanında yer alan ve 1908-1910 yılında inşası tamamlanan yapı Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın öncülerinden Mimar Vedat Tek tarafından projelendirilmiştir. Yakın tarihte Sultanahmet Tapu Müdürlüğü Binası olarak bilinen Defter-i Hakani Binası, inşa edildiği günden itibaren son zamanlara kadar “Tapu ve Kadastro Müdürlüğü” olarak işlev görmüş ancak 2020 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredilerek, Ayasofya'daki eserlerin sergilenmesi için müze amacıyla kullanılması kararı alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giritli Mustafa Paşa Hanı</span> İstanbul’un Fatih ilçesinde bir han

Giritli Mustafa Paşa Hanı, İstanbul'un Fatih ilçesinde Çakmakçılar Yokuşu ile Fincancılar Sokak'ın kesiştiği köşede bulunup, Sümbüllü Han'a bitişik olarak inşa edilmiştir. 19. yüzyılda 1868 öncesi bir zamana tarihlenen han, kimi kaynaklarda ve kendi tabelasında Mustafa Paşa Hanı olarak geçmektedir. Buna ek olarak 18. Yüzyıl özellikleri gösterdiği de iddia edilmektedir.

Guglielmo Semprini, İtalyan müteahhit.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.