İçeriğe atla

Taşdelen Köyü Katliamı

Taşdelen köyü katliamı
BölgeTaşdelen, Uludere, Hakkari (Günümüzde Şırnak)
Tarih22 Şubat 1987
19.00 (UTC+03.00)
HedefSiviller
Ölü14
Yaralı8
İşleyenlerPKK[1][2]

Taşdelen köyü katliamı (Uludere katliamı[3]), 22 Şubat 1987 tarihinde, Hakkari'nin Uludere ilçesine bağlı (sonradan Şırnak'a bağlanan) Taşdelen köyüne ARGK (2000 yılı 7. PKK kongresinden beri HPG) militanlarının saldırısı sonucu 14 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği bir katliamdır.

Öncesi

1 Ekim 1986 günü, Taşdelen köyünde Nasır Kaya isimli bir bireyin evine saldırı düzenlenir. Saldırıyı HRK üstlenir.[4]:2

McDowall'a göre, 1985 yılına gelindiğinde, Türkiye, Suriye sınırı boyunca tel örgü bir bariyer inşa etmişti. Ancak, dik yamaçlı dağları nedeniyle Irak sınırında aynı şeyi yapamamıştı. Bu nedenle, PKK'nın erişimini ve tedarik yollarını engellemek için, bu bölgede bir köy korucusu ağı oluşturmak zorunda kaldı. PKK için ise, bu ağın oluşmasının engellenmesi önemliydi ve 1987'nin başlarında, PKK, Mardin, Siirt ve Hakkari illerinde köy korucusu ailelere yönelik iki yıl sürecek sistematik bir saldırıyı başlattı. Taşdelen köyü saldırısı bu saldırılardan biriydi.[1]

Olay

The Economist'in haberine göre, 22 Şubat 1987 günü asker kılığına girerek Taşdelen köyüne gelen militanlar, köyde çoğunluğu kadın ve çocuk olan 14 kişiyi öldürür.[5]

Milliyet gazetesinin 'Millet Haber Ajansı (Mil-Ha)'ya dayandırdığı haberine göre saldırı, 22 Şubat 1987 gecesi TSİ 19.00 sularında Hakkari'nin Uludere ilçesinin Irak sınırına üç kilometrede konumlanan Taşdelen köyüne 25-30 kişilik bir ARGK grubunun asker kisvesi ile girmesi ile gerçekleşmiştir.[3] Dönemin İçişleri Bakanı Yıldırım Akbulut'un açıklamasına göre, bu grubun üç köy korucusunun evine makineli tüfek ve el bombaları ile saldırması sonucu yaşları 5 ila 50 arasında, 9'u kadın ve çocuk, 14 kişi ölür ve 8 kişi yaralanır.[3][6]

Sonrası

Dönemin İçişleri Bakanı Yıldırım Akbulut, 2. Ordu komutanı Burhanettin Bigalı ile Uludere'ye giderek, isteyenlere silah verileceğini ve köyde 100 kişilik bir jandarma karakolu kurulacağını açıklar.[7][3] Saldırıya uğrayan dört aileye Fak Fuk Fondan dört milyon Türk lirası nakdi yardım ve köy halkına yüz elli bin liralık gıda yardımı gerçekleştirilir; köy öğretmenlerine on beş gün izin verilir.[6]

Saldırının çeşitli yıl dönümünlerinde anma törenleri düzenlenmektedir.[8][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b McDowall, David (2021). A modern history of the Kurds (İngilizce) (Dördüncü bas.). Londra: Bloomsbury Academic. s. 423. ISBN 9780755600755. By 1985, the government had constructed a wire-mesh fence along its border with Syria. It was unable to do the same on the Iraqi border on the account of precipitous mountains. It had to depend on a network of village guards to block PKK access and supply routes. It was therefore important to the PKK to prevent this network materializing. At the beginning of 1987, the PKK launched a ferocious assault on the system. During the next two years, it deliberately wiped out village guard and agha families, men, women, and children, without compunction, in Mardin, Siirt and Hakkari provinces. [...] eleven killed on 22 July 1987 at Tasdelen, Hakkari; [...] 
  2. ^ Belge, Ceren (Şubat 2011). "State building and the limits of legibility: Kinship networks and Kurdish resistance in Turkey". International Journal of Middle East Studies (İngilizce). 43 (1). ss. 95-114. doi:10.1017/S0020743810001212. Erişim tarihi: 31 Mart 2023. In its early years, the PKK vigorously attacked village guards and their families, along with Turkish targets. For instance, in February 1987, PKK militants attacked the homes of village guards in Taşdelen village in Hakkari and killed fourteen villagers. 
  3. ^ a b c d "Eşkiya Baskınının Bu Türlüsü". Milliyet Gazetesi. Millet Haber Ajansı (Mil-Ha). 1 Mart 1987. s. 4. Uludere katliami - 14 ölü 9 yaralı ve geride kalanlar 
  4. ^ "Serxwebun". Serxwebun. Ekim 1986. 
  5. ^ "Turkey; Blasted Kurds" (İngilizce). The Economist (U.S. Edisyonu). 14 Mart 1987. s. 48. The smouldering conflict flared up on February 22nd when a group of Kurdish terrorists masquerading as Turkish soldiers murdered 14 people -- most of them women and children -- in the village of Tasdelen, close to the border with Iraq. 
  6. ^ a b "Sınırda 'Bölücü' Avı". Milliyet Gazetesi. Millet Haber Ajansı (Mil-Ha). 26 Şubat 1987. s. 9. Hakkari'nin Uludere ilçesi Taşdelen köyünde üç köy korucusuna ait evleri basarak, 9'u kadın ve çocuk 14 kişiyi katleden yasa dışı örgüt mensubu teröristlerin yakalanabilmesi amacıyla operasyonlara ağırlık verildi. 
  7. ^ "Sınırda harekat". Milliyet Gazetesi. Millet Haber Ajansı (Mil-Ha). 28 Şubat 1987. s. 13. 
  8. ^ "1 yıl önce PKK'nın katlettiği 14 köylü anıldı". Hürriyet Gazetesi. 22 Şubat 2008. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2023. 
  9. ^ "Taşdelen köyü anma töreni". Şırnak Emniyet Müdürlüğü. 23 Şubat 2020. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki intihar saldırıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de 59 intihar saldırısı gerçekleşti. Bunların 36'sı PKK, 10'u Irak ve Şam İslam Devleti, 6'sı TAK, 5'i Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi, 3'ü ise el-Kaide'nin Türkiye yapılanmasına mensup kişiler tarafından düzenlenmişti. Toplamda eylemciler dâhil 626 kişinin öldüğü saldırılarda, 9 Mart 2003'teki saldırdaki hariç, saldırganların tamamı ölmüş ve 44 saldırıda eylemci dışında da ölenler oldu. Saldırılar 20 ile yayılırken en çok saldırı 16 kezle İstanbul'da gerçekleşmişti. Bu saldırıların yanı sıra, beşi PKK biri ise Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi mensubu olan eylemciler tarafından düzenlenmesi planlanan saldırılar, farklı sebeplerden ötürü eylemcilerin üzerindeki patlayıcıların infilak etmesi sonucu gerçekleştirilemedi ve saldırganlar öldü.

Pınarcık Katliamı, 20 Haziran 1987 tarihinde, Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 16'sı çocuk, 6'sı kadın 30 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

Ortabağ katliamı, 22 Ocak 1987 tarihinde, Hakkari'in Uludere ilçesine bağlı Ortabağ köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 4'ü çocuk 2'si kadın 8 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği ve 15 sivilin yaralandığı bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

Bu sayfada 1992 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Eylül 2012 Hakkâri-Yüksekova-Şemdinli Harekâtı</span> 2012de bir askeri harekat

Eylül 2012 Hakkâri-Yüksekova-Şemdinli Harekâtı 8 Eylül 2012 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı birliklerin Hakkâri-Yüksekova-Şemdinli üçgeninde bulunan PKK'lıları etkisiz hale getirmek için başlattığı operasyondur. Operasyonu bizzat TSK Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel yönetti. Kato Dağı eteklerinde başlayan ilk çatışmada 2 asker öldü, 7 asker yaralandı. 26 PKK'lı öldürüldü. 1 PKK'lı sağ olarak ele geçirildi. Operasyona 14 Eylül 2012 tarihinde 7 komando taburuna bağlı 5000 asker daha katıldı. Aynı gün Hakkâri Valiliği son bir haftada 75 PKK'lının öldürüldüğünü açıkladı. Aynı gün operasyon devam ederken Hakkâri'nin Şemdinli ilçesinde Güzelkonak Jandarma Karakolu'na PKK'lılar tarafından saldırı düzenlendi. Saldırıda 1 asker ve 1 köy korucusu yaralandı. 24 PKK'lı öldürüldü.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye'ye karşı artan saldırılara karşı ilk sınır ötesi operasyonunu 1983'te Irak'ta dönemin Baas rejimiyle yapılan anlaşmayla gerçekleştirilmiş, operasyonda Kuzey Irak'taki Kürt peşmergeler ve sınırın beş kilometre ötesindeki PKK'ya ait kamplar hedef alındı. PKK'nın güvenlik güçleri ve sivilleri ait doksanlı yıllarda artan saldırılarına karşılık Kandil Dağları'nda bulunan yöneticileri ve örgüt militanlarını hedef alan askerî ve hava hareketleri gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1992 Taşdelen saldırısı</span> Pkknın Taşdelen Jandarma Sınır Karakoluna Yaptığı Kanlı Baskın

1992 Taşdelen saldırısı, Şırnak'a bağlı Taşdelen, Uludere'deki kaçakçılığı önlemekle görevli karakol komutanı üsteğmen, altı asteğmen, bir astsubay ve yaklaşık 108 askerin görev yaptığı Taşdelen Jandarma Karakolu'na gece saatlerinde 600 kişilik PKK grubunun ağır makineliler, uçaksavar ve havan mermileri ile düzenlediği saldırı sonrası karakol komutanı üsteğmen ve 26 er ölmüş, Jandarma Er Aydın Şahin ve Engin Ekşi ise PKK tarafından kaçırıldığı açıklanmıştır. 15 Ekim ile 16 Kasım tarihleri arasında hava ve kara desteli sınır ötesi operasyonlar başlatıldı. Kızılhaç görevlileri, Aydın Şahin'e ulaştı ve 27 Temmuz 1992'de yazdığı mektubu ailesine ulaştırdı. Şahin mektubunda, "Anne ellerinden öperim, senin en yaramaz oğlunum, benim için üzülme, salıverileceğim günü sabırsızlıkla bekliyorum" demiş ancak bir daha haber alınamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2011 Çukurca saldırısı</span>

Ağustos 2011 Çukurca Saldırısı veya 2011 Çukurca PKK pususu, 17 Ağustos 2011'de PKK'nın, Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde, Hakkâri-Çukurca kara yolunun 12. ve 15. kilometrelerinde bulunan Vali Erdoğan Gürbüz Çeşmesi yakınlarında PKK'lıların önceden döşediği mayınların zırhlı askeri araçların geçişi sırasında patlatması ile gerçekleştirdiği saldırılar sonucu 1'i köy korucusu, 11 asker ölmüş, 4 asker de yaralanmıştır. PKK'lılar olay mahaline birden fazla mayın ve bomba düzeneği yerleştirmiş, ilk mayınlı saldırıların ardından kirpi tipi zırhlı araçlardan inen askerler çatışmaya katıldığı sırada PKK'lılar bölgeye yerleştirdikleri birden fazla mayın ve bombalarla uzaktan patlatmak suretiyle saldırılarını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 1992 sınır ötesi harekatı</span>

Ekim 1992 sınırötesi harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından dokuzuncu kez Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik gerçekleştirilen sınır ötesi harekât.

<span class="mw-page-title-main">Hakurk Operasyonu</span>

Ekim 1992 sınır ötesi operasyonu ya da Hakurk Operasyonu olarak bilinen Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yönetim kadrosu Kuzey Irak'ta bulunan PKK'nın Türkiye sınırları içindeki kurtarılmış bölge oluşturma girişimine karşı başlatılan büyük çaplı sınır ötesi operasyon. Hakurk Kampı'nın da ele geçirileceği öngörülen operasyonlar, bazı devlet yetkililerine göre tam anlamıyla amacına ulaşamamıştır.

Karageçit Köyü Katliamı, 8 Kasım 1984 tarihinde, Siirt'in Eruh ilçesine bağlı Karageçit köyüne PKK militanlarının saldırısı sonucu 5'i kadın 4'ü çocuk 9 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin öldüğü ve PKK'nın ilk kitlesel sivil saldırısı olduğu iddia edilen bir katliamdır. Bu hadise, PKK'nın aynı köye gerçekleştirdiği üç saldırıdan ikincisidir.

Sığırlı Mezrası Baskını veya Sığırlı Mezrası Katliamı, 15 Aralık 1984 tarihinde, Siirt'in Pervari ilçesine bağlı Erkent köyünün Sığırlı mezrasında, PKK militanlarının saldırısı sonucu 3 Kürt asıllı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği ve PKK'nın aynı yıl 15 Ağustos 1984 PKK saldırılarını ve Karageçit Köyü Katliamı'nı gerçekleştiren militan grup içerisindekiler tarafından gerçekleştirildiği iddia edilen bir katliamdır. Bu hadise, PKK'nın 1985'e kadar aynı köye gerçekleştirdiği iki saldırıdan birincisidir.

Bu maddede, PKK'nın sivillere yönelik saldırı eylemlerinin kronolojisi listelenmektedir.

Çiftekavak Mezrası Katliamı, 22 Eylül 1987 tarihinde, Siirt'in Şırnak ilçesine bağlı Güneyce köyüne ait Çiftekavak mezrasına ARGK militanlarının saldırısı sonucu 4'ü çocuk 6'sı kadın 12 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

Açıkyol Katliamı, 7 Mart 1987 tarihinde, Mardin'in Nusaybin ilçesine bağlı Açıkyol köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 6'sı çocuk 1'i kadın 8 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin öldüğü bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

2 Ağustos 2015'te, Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinin Karabulak köyündeki Karabulak Jandarma Karakolu'na bir intihar saldırısı düzenlendi. Saldırı, saat 03.00 (UTC+03.00) civarında karakola yaklaşan patlayıcı yüklü bir traktörün infilak ettirilmesiyle gerçekleştirildi. Yaşanan patlamada saldırganın yanı sıra 2 askerî personel öldü, 31 askerî personel ise yaralandı. Saldırı, PKK tarafından gerçekleştirilmişti.

Gündükörte Katliamı, 23 Ocak 1987 tarihinde, Mardin'in Midyat ilçesine bağlı Başyurt köyünün Gündükörte (Efeler) mezrasına ARGK militanlarının saldırısı sonucu 7'si çocuk 10 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin öldüğü ve 5 sivilin yaralandığı bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.