Taşıt
Taşıt, ulaşım aracı veya vasıta, yük ve yolcu taşımaya yarayan araçların genel adıdır.
Karayolu taşıtları
Motorsuz kara yolu taşıtları
İnsan gücü ile hareket eden taşıtlar
Pedallılar
Çok kişilik Yatay bisiklet
Sürüklemeliler
Yük taşımak için
Yük taşıma arabası Valiz taşıma arabası El arabası El arabası
(Small)Bagaj arabası
Diğer
Tahtırevan Çekçek Tekerlekli sandalye Scooter
(Manuel)Taşıma sedye Tekerlekli sedye Kaykay Tekerlekli paten Bebek arabası Alışveriş arabası
Hayvan gücü ile hareket eden tekerlekli taşıtlar
Diligence Coach Savaş arabası
Chariotiki tekerli at arabası
(Calash)Kupa
(Brougham)Berline Posta arabası
(Stagecoach)
üstü açılabilir araba
(Cabriolet)Fayton
BaroucheBuggy Dogcart Cart Surrey Tandem Horse
Buckboard Kağnı Köpek arabası Omnibus
Sürüklemeliler
Kullanılan hayvanlar
Treylerler
Treyler, bir kamyon, otobüs veya otomobil tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has bir şekilde tasarlanıp imal edilen en az bir dingili ve çekildiği taşıta çeki oku, döner tabla, kanca vb. adlarla tanımlanan bir bağlantı aygıtı aracılığı ile bağlanan yük taşıma amaçlı kara yolu taşıt aracıdır.
Motorlu kara yolu taşıtları
Otomobiller
Otomobil (Auto: Yunancadaki anlamıyla kendiliğinden + mobile: Latincedeki anlamıyla hareketli demektir). Otomobil kavramının ilk ortaya çıktığı zamanı göz önüne alırsak at kullanılmadan, itmeden veya çekmeden kendiliğinden hareket edebilen öz itmeli taşıt
Motosikletler
Motosiklet, iki tekerlekli, bisiklet benzeri, içten yanmalı motora sahip bir ya da iki kişilik ulaşım aracıdır.
Scooter Arazi motosikleti
Off-Road motosikletMobilet Gezi motosikleti
Touring motosikleti
Alçak motosiklet
Chopper motosikletSpor motosiklet Enduro motosiklet Supermoto
Otobüsler
Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dâhil 25 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır.
Çift katlı otobüs Çift katlı körüklü otobüs Körüklü otobüs Çift körüklü otobüs Metrobüs Troleybüs Off-road otobüs
Okul otobüsü Üstü açık otobüs Minibüs Midibüs
Kamyonlar
Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araç. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından büyük yük otomobili olarak da tanımlanırlar.
İtfaiye kamyonu Troleybüs kamyon Çekici kamyonu Kurtarıcı kamyonu Damperli kamyon Tanker kamyonu Dökme yük taşıma kamyonu
Yarış kamyonu Otobüs kamyon Kamyonet
Diğer motorlu araçlar
Raylı taşıtlar
Trenler
Tren (Fransızca : train[1]), demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.[2]
- Yolcu treni
- Japonya'da kullanılan manyetik raylı tren
- Britanya'da kullanılan hızlı tren
Lokomotifler
Lokomotif (Fransızca : locomotif), raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.[3]
- Bandırma Tren istasyonundaki Buharlı Lokomotif
- TCDD E 52500 elektrikli lokomotif
Vagonlar
Vagon (Fransızca : wagon), yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı[4]
- Kapalı kasa yük taşıma vagonu
- Tanker vagon
- Silo vagonu
- Treyler nakliye vagonu
- Kütük taşıma vagonu
- Otomobil vagonu
- Dökme yük vagonu
- Düz yük vagonu
- Brake van
- Yolcu vagonu içi
Tramvaylar
Tramvay, raylı şehir içi ulaşım aracı[5][6] Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.
- Hong Kong'da kullanılan çift katlı tramvay
- Atlı tramvay, 1800'lü yılların sonu, Gdansk, Polonya
- Çelik halatla çekilen tramvay, San Francisco, ABD
Monoraylar
Monoray (Fransızca monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.[7]
- Havaray Shonan Monoray Ōfuna İstasyonu yakınlarında. Japonya
Füniküler
Füniküler (Fransızca funiculaire) raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.[8]
- Kabataş - Taksim füniküleri
- Japonya'da kullanılan bir sistem
Su taşıtları
Gemiler
Yat Feribot Katamaran Römorkör Kruvaziyer Arabalı vapur
Savaş gemileri
Diğer su taşıtları
Su altında
Atmosferik taşıtlar
Kanat yapılarına göre atmosferik taşıtlar
Sabit kanatlılar
Sabit kanatlı uçak veya kısaca uçak, havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir hava taşıtıdır.[9][10] Eski kullanımı tayyare[11] (Arapça kökenli) (bazı ağızlarda teyyare[12]) şeklindedir.
Kullanım amaçlarına göre uçaklar
- Savaş uçağı
- Eğitim uçakları
- Nakliye uçağı
Kanat yapılarına göre uçaklar
- Üç kanatlı
- Çift kanatlı
- Tek kanatlı
- Uçurtma kanat
- Tandem kanat
- Martı kanat
- İleri ok açılı kanat
Dönen kanatlılar
- Gyrodyne
- Çift rotorlu
- Rotor uçurtma
(motorsuz)
Kanat çırpanlar
- Kanat çırparak uçuş
Yükselmelerine göre atmosferik taşıtlar
Gaz basıncı ile yükselenler
Aerodinamik yapılarıyla yükselenler
- Zemin etkili araç
Kaynakça
- ^ "tren". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Sevan Nişanyan. "tren". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "lokomotif". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "vagon". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "tramvay". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Sevan Nişanyan. "tramvay". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "monoray". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "füniküler". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "uçak". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi". 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.
- ^ "tayyare". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Selâhattin Olcay (1995). teyyare. Doğu Trakya Yerli Ağzı, İnceleme-Derleme-Dizin. Türk Dil Kurumu. s. 92.