İçeriğe atla

Taşınmaz Mal Komisyonu

Taşınmaz Mal Komisyonu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti topraklarındaki taşınır ve taşınmaz mallar üzerinde iddia edilen haklar üzerinde değerlendirme yapmak ve bunun sonucunda mal iadesi, takas veya tazminata ilişkin bağlayıcı kararlar vermek amacıyla[1][2] Aralık 2005'te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisinin kabul ettiği 67/2005 sayılı yasa ile kurulan[3] ve 17 Mart 2006 tarihinde faaliyete geçen komisyondur.[4] Taşınmaz Mal Komisyonunun değerlendirme kapsamına giren mallar, 1974 Kıbrıs Harekâtı öncesinde sahipli olan ancak Kıbrıs Türk Federe Devletinin ilan edildiği 13 Şubat 1975 tarihinde terk edilmiş bulunan veya bu tarihin sonrasında KKTC yasalarınca terk edilmiş veya sahipsiz olarak nitelenen mallardır.[1]

Komisyonun meşruluğu

Komisyonun geçerliliğini Aralık 2006'da kabul eden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Taşınmaz Mal Komisyonunun hak sahibi Kıbrıslı Rumlara ödeme yapabileceğine hükmetmiştir.[5][6][7] Komisyonun yasa dışı olduğunu iddia eden Kıbrıs Cumhuriyeti yönetimi ise[5] Kıbrıslı Rumlardan Taşınmaz Mal Komisyonuna başvurmamalarını istemiş ve eğer başvuru yapılırsa bunun "Kıbrıs sorununun bir tazminat sorunu olduğu izlenimi vereceği"ni öne sürmüştür.[8]

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, son olarak Mart 2010'da verdiği kararda Taşınmaz Mal Komisyonunun "etkin iç hukuk yolu" olduğunu belirterek, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki taşınmazlar üzerinde hak iddia eden sekiz Kıbrıslı Rum'un Türkiye aleyhinde AİHM'de açtığı davaları reddetmiştir.[9][10]

Komisyon üyeleri

Yasaya göre komisyon en az beş, en çok yedi üyeden oluşur. Komisyon üyelerinin en az ikisi Kıbrıslı Türk, Kıbrıslı Rum, Türk, Yunan veya Britanyalı olmayan kişiler arasından atanır.[1]

Şu anki komisyon, yedi üyeden oluşmaktadır. Bu üyelerden beşi Kıbrıslı Türk, diğer ikisi ise başka uluslardandır.[11]

Adı ve soyadı Komisyon görevi
Növber VeçhiBaşkan
Oktan TüreBaşkan Yardımcısı
Bengü ÜnsalÜye
Daniel TarschysÜye
Hans Christian KrugerÜye
Erhan BerkselÜye
Saskia YorucuÜye

Ödemeler

Taşınmaz Mal Komisyonunun açıkladığı istatistiklere göre, 17 Mart 2006'dan 5 Mart 2010'a dek komisyona toplam 455 adet başvuru yapıldı. Bu başvurulardan 94 tanesi dostane çözüm yoluyla, dört tanesi de duruşma yoluyla sonuçlandırıldı. Komisyon, toplam 40.062.100 İngiliz sterlini tazminat ödedi. Ayrıca bir başvuru için iade, iki başvuru için takas ve tazminat, beş başvuru için de iade ve tazminat kararı verildi. Bir başvuru için çözümden sonra iade ve bir başvuruda da kısmi iade doğrultusunda karar verildi.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Anayasanın 159'uncu Maddesinin (1)'inci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamına Giren Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası" (PDF). []
  2. ^ "KKTC Rumlara 10 milyon Sterlin ödedi". NTVMSNBC.com. 6 Mayıs 2009. 9 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  3. ^ Sezer, Sema (9 Mayıs 2006). "KKTC'de Taşınmaz Mal Komisyonu Görev Başında". Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi. 22 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  4. ^ a b "Ana sayfa". Taşınmaz Mal Komisyonu. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2010. 
  5. ^ a b "AİHM'den KKTC Mal Tazmin Komisyonuna Onay". VOANews.com. 7 Aralık 2006. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  6. ^ "Mal Tazmin Komisyonu'na başvuru uzatılıyor". Lefkoşa: NTVMSNBC.com. 10 Ağustos 2007. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  7. ^ "AİHM'nin Arestis Davası ile ilgili kararı... Taşınmaz Mal Komisyonu "İç Hukuk" yolu olarak kabul edildi". Kuzey Kıbrıs Tanıtım Dairesi. 8 Aralık 2006. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  8. ^ "Galanos Kıbrıslı Rumlardan sözde tazmin komisyonuna başvurmamalarını istedi". Lefkoşa: Kıbrıs Haber Ajansı. 29 Mart 2010. Erişim tarihi: 7 Nisan 2010. 
  9. ^ "Admissibility decision: Demopoulos v.Turkey and 7 other cases" (İngilizce). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. 5 Mart 2010. Erişim tarihi: 5 Mart 2010. 
  10. ^ "Rumlara AİHM kapısı kapandı". NTVMSNBC.com. 5 Mart 2010. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2010. 
  11. ^ "Üyeler". Taşınmaz Mal Komisyonu. 19 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2010. 

tamk.gov.ct.tr

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi</span> İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile kurulan, Avrupa Konseyine bağlı, Strazburgda bulunan uluslararası mahkeme

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) veya İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, toplulukların, tüzel kişilerin ve diğer devletlerin, belirli usul ve kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. 46 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Meclisi (KKTC)</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin parlamentosu

Cumhuriyet Meclisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin yasama organı olan parlamentosudur. Halkın seçtiği 50 milletvekilinden oluşan meclise partilerin milletvekili sokabilmeleri için %5'lik barajı geçmeleri gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), sadece Türkiye tarafından tanınmakta, diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınmamaktadır. Ülke, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'ne bağlıdır. Birçok devlet ve uluslararası kuruluş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni de facto (fiili) devlet olarak tanımlamaktadır. Buna karşılık, uluslararası camianın Kıbrıslı Türklere karşı tutumu 2004'teki Annan Planı oylaması sonucu sempatiye dönüşmüştür. Bu sayede, KKTC devleti/kurumları bazı uluslararası politik, sportif, bilimsel, turistik ve kültürel örgütlere üye olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Maraş, Kıbrıs</span> Kıbrısın Gazimağusa şehrinde bulunan mahalle

Maraş veya Varoşa, Gazimağusa şehrinde bulunan bölge. Kıbrıs'ın en ünlü bölgesiydi. 1974 Kıbrıs Harekâtı'nda Kıbrıslı Rumlardan oluşan nüfusu tarafından terk edilen bölge, harekât sonrası askerî kontrolde kalmış, büyük bir kısmı yerleşim ve iskana kapatılmıştı. Yeşil Hat'ın hemen kuzeyinde yer alan Maraş sahil şeridi 8 Ekim 2020'de yeniden kullanıma açıldı.

Akritas Planı, 1963 senesinin başlarında Kıbrıs Cumhuriyeti Hükûmetinde çoğunluğa sahip Kıbrıs Rumlarının, Kıbrıs Türklerini yönetimde zayıflatarak daha sonra Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Yunanistan ile birleştirmeyi amaçlayan plan. Enosis fikrinde olduğu gibi, Yunanistan ile Kıbrıs'ın birleşmesi şeklinde anılır.

1975 Nüfus Mübadelesi Antlaşması, 1975-1976 tarihinde Viyana Görüşmeleri sonucunda Kıbrıs üzerinde karşılıklı olarak mübadele kararını öngören antlaşma.

Orams Davası, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı Meletis Apostolides'ın, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra terk ettiği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Lapta'daki evinin Britanyalı çift Linda ve David Orams tarafından alınması sonrasında Lefkoşa Kaza Mahkemesi'nde açtığı ve daha sonra Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi ile Avrupa Toplulukları Adalet Divanı'na taşınan dava.

<span class="mw-page-title-main">Kutlay Erk</span>

Kutlay Erk,, Kıbrıslı Türk siyasetçi.

Namık Korhan Kıbrıslı Türk diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

Kıbrıs'ta yaşayan azınlıklar, Kıbrıs adasında çoğunluğu oluşturan Kıbrıs Rumları ve Kıbrıs Türkleri dışındaki etnik gruplara verilen isimdir. Bu kapsama Ermeniler, Maronitler ve Latinler girmektedir. Bu üç azınlık Kıbrıs Temsilciler Meclisi'nde temsilci bulundurma hakkına sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Ünal Üstel</span> 16. KKTC başbakanı

Ünal Üstel, Kıbrıslı Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi</span>

Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kıbrıslı Türklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasında süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC milletvekilleri Kıbrıs Türk Toplumu'nun Seçilmiş Temsilcileri sıfatı ile 2004 yılından bu yana asamble toplantılarına 2 temsilci ile gözlemci statüsünde dahil olmaktadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Washington Temsilciliği, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Amerika Birleşik Devletleri'nin başkenti Washington, DC'de bulunan diplomatik temsilciliğidir. ABD Kuzey Kıbrıs'ı tanımamakta ve resmî diplomatik ilişkileri bulunmamaktadır. Temsilcilik, Kasım 1984'ten bu yana gayri resmi olarak konsolosluk faaliyetleri yürütmektedir. Temsilcilik, KKTC ve ABD arasındaki siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesine ve Kıbrıs Türk tarafının Kıbrıs konusundaki görüşlerinin Amerika Birleşik Devletleri nezdinde duyurulmasına çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

Loizidu Davası, eski evlerine ve mülklerine dönmek isteyen mültecilerin haklarına ilişkin tarihi bir davadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Loizidu ve dolayısıyla diğer tüm mültecilerin eski mülklerine dönme hakları olduğuna karar verdi. AİHM, Türkiye'nin Loizidu'nun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin I. Protokolünün I. Maddesi kapsamındaki insan haklarını ihlal ettiğine, evine dönmesine izin verilmesi ve Türkiye'nin Loizidu'ya tazminat ödemesi gerektiğine karar verdi. Türkiye başlangıçta bu kararı görmezden geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs-Türkiye Davası</span>

Kıbrıs-Türkiye Davası (IV) (2001), Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından 1994 yılında Türkiye aleyhine açılan ve 2001 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi tarafından esasa ilişkin karara bağlanan bir davadır. Dava, 1974'te Kıbrıs Harekâtı sonucunda adanın fiilen ikiye ayrılmasından sonra ortaya çıkan mevcut durumla ilgilidir.