İçeriğe atla

TUSAŞ T-625 Gökbey

T-625 Gökbey
2017 Paris Air Show'da Sergilenen T-625
2017 Paris Air Show'da Sergilenen T-625
TürüGenel maksat helikopteri[1]
Ulusal köken Türkiye
ÜreticiTürk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ)[2]
İlk uçuş2018
DurumuSHGM tarafından sertifiye edildi (29 Haziran 2019)
Ana kullanıcıTürk Silahlı Kuvvetleri
Jandarma Genel Komutanlığı
Sahil Güvenlik Komutanlığı
Emniyet Genel Müdürlüğü
Diğer kullanıcılarSağlık Bakanlığı
Sivil havacılık
Üretim aralığı2022-

T-625 Gökbey, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sivil havacılık alanlarında kullanılması amacıyla Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre Türk mühendisleri tarafından tasarlanan, geliştirilmekte olan ve TUSAŞ tesislerinde üretilen genel amaçlı helikopterdir. Özgün helikopterin ileride UH-1 ve ambulans helikopterlerin yerini alması planlanmaktadır.

Tasarım ve geliştirme

Paris Air Show'da sergilenen T-625

TUSAŞ, 2010 yılında özgün yerli genel maksat helikopteri için ön tasarım çalışmalarını başlattı.[3] 6 ton sınıfı genel maksat helikopteri projesi için 26 Haziran 2013 tarihinde Özgün Helikopter Programı Sözleşmesi imzalanmış ve 6 Eylül 2013'ten itibaren program takvimi uygulanmaya başlanmıştır.[4] Alp Havacılık, iniş takımı, dişli kutusu ve dinamik bileşenlerin üretimi ve montajından sorumluyken,[5] İspanyol CESA hidrolik sistemleri sağlamak üzere seçildi.[6]

T-625'in başlangıçta 5 ton ağırlığında olması bekleniyor ve 2 adet LHTEC CTS800 motoru kullanması hedefleniyordu. LHTEC CTS800, TUSAŞ T-129 Atak helikopterinde de kullanıldığı için tercih edilmişti. Ancak yerli motor firması TEI tarafından yeni nesil TS1400 motorunun geliştirilmesine başlandı.

Helikopterle ilgili ilk tanıtım 5 Eylül 2014 tarihinde Ankara'da düzenlenen "Yerli Helikopterin Sanayileşmesi" toplantısında yapıldı.[7] T-625 ilk prototip uçuşusunu 6 Eylül 2018'de gerçekleştirdi.[8] 29 Haziran 2019'da T-625 prototipi ilk kez tam donanımlı olarak uçuşunu gerçekleştirdi ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından sertifiye edildi.[9] 22 Nisan 2023 tarihinde TS1400 motoru ile ilk test uçuşunu yaptı.[10]

T-625 Gökbey'in 2022 yılında Jandarma Genel Komutanlığı'na yapılacak 3 adet teslimatla beraber 2023 yılından itibaren seri üretime geçmesi öngörülmektedir.[11]

Özellikleri

Teknofest 2019'da segilenen T-625

Genel özellikleri

  • Mürettebat: 2
  • Yolcu kapasitesi: 12 kişi
  • Uzunluk: 15,87 metre (52,1 ft)
  • Ana rotor çapı: 13,20 metre (43,3 ft)
  • Azami kalkış ağırlığı: 6.050 kilogram (13.340 lb)
  • Motorlar: 2 × TEI TS1400 Turboşaft, 1.400 mil beygir gücü (1.044 kW) (her biri)
  • Standart yakıt tankı: 1.020 kilogram (2.250 lb)
  • Harici yakıt tankı: 280 kilogram (620 lb)
  • Bagaj hacmi: 1,1 metreküp (39 cu ft)

Performans

  • Azami hız: 165 knot (306 km/sa)
  • Seyir hızı: 150 knot (280 km/sa)
  • Menzil: 400 deniz mili (740 km)
    • Yedek yakıt tankı ile 512 deniz mili (948 km)
  • Havada kalış: 3,8+ saat
    • Yedek yakıt tankı ile 5+ saat
  • Servis tavanı: 20.000 fit (6.100 m)

Aviyonikler

T625, iki geniş dokunmatik çift Entegre Görev Ekranı (8x20 inç) ve iki dokunmatik ekran veri girişi Dokunmatik Komut Kontrol Ünitesi (8x10 inç) içeren bir ASELSAN cam kokpit ile birlikte dört eksenli çift yedekli otomatik uçuş kontrol sistemine sahiptir. IFR ve VFR tek pilot operasyonları, gece operasyonları ve bilinen buzlanma koşullarında uçuş için tasarlanmıştır.[12] Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığı, T-625’te kullanılan çeşitli alt sistemler için çok sayıda patent alındığını bildirmiştir.[13]

Ayrıca bakınız

Benzer konfigürasyonlar

Kaynakça

  1. ^ "'T625'in ön tasarımı tamam". TRT Türk. 31 Mart 2014. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014. []
  2. ^ "Gökbey Helikopteri". 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019. 
  3. ^ "TAI T625 Ozgun - Turkey's "Home-grown" Multi-role Helicopter" (İngilizce). 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019. 
  4. ^ "Milli helikopter için özgün tasarım aranıyor". Hürriyet. 17 Şubat 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014. 
  5. ^ "From Ozgun to T-625: TAI Designates Indigenous Light Utility Helicopter" (İngilizce). 11 Ocak 2017. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019. 
  6. ^ "The new TLUH helicopter by TAI will have a hydraulic system developed by CESA" (İngilizce). 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019. 
  7. ^ "Özgün Helikopter'den ilk kare". Anadolu Ajansı. 5 Eylül 2014. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014. 
  8. ^ "Özgün helikopter ilk uçuşunu gerçekleştirdi". Anadolu Ajansı. 6 Eylül 2018. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  9. ^ "Gökbey helikopteri ilk sertifikasyon uçuşunu yaptı". Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022. 
  10. ^ "Milli GÖKBEY helikopteri, Milli TS1400 Motoruyla Uçtu". savunmahaber.com. 22 Nisan 2023. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023. 
  11. ^ "TUSAŞ 2022 yılında Jandarma'ya ilk Gökbey helikopterini teslim edecek". 5 Ağustos 2021. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021. 
  12. ^ "TAI promotes T625 multi-role helicopter". 6 Temmuz 2017. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Turkey's indigenous helicopter achieves important milestone" (İngilizce). Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta TUSAŞ T-625 Gökbey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ</span> Türk havacılık ve uzay sanayii şirketi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.), Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky UH-60 Black Hawk</span> Askerî genel maksat helikopteri

Sikorsky UH-60 Black Hawk, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen dört kanatlı, çift motorlu, orta sınıf genel maksatlı askerî helikopterdir. Sikorsky, S-70 tasarımını 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Yardımcı Taktik Nakliye Uçağı Sistemi (UTTAS) yarışmasına sundu. Ordu, prototipi YUH-60A olarak belirledi ve Boeing Vertol YUH-61 ile yapılan bir uçuş yarışmasının ardından 1976 yılında Black Hawk'ı programın galibi olarak seçti.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter</span>

Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. Fransız Gustave Ponton d'Amécourt tarafından 1861'de ortaya atılmıştır. 1907 yılında Fransız Paul Cornu ilk motorlu helikopteri uçurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-129 Atak</span> saldırı ve silahlı keşif helikopteri

T-129 ATAK, ATAK programı çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri için Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre tasarlanan, TUSAŞ ve AgustaWestland ortak üretimi taarruz ve taktik keşif helikopteri. T-129, AgustaWestland üretimi Agusta A129 Mangusta helikopterinin gövde tasarımının çeşitli aksamlarının değiştirilmesi ve özgün silah ve yazılım sistemlerinin entegre edilmesiyle meydana geldi. Üretimi tamamlanan ilk helikopter 28 Eylül 2009 tarihinde, İtalya'nın Gallarate kenti yakınlarındaki AgustaWestland tesislerinde, bir İtalyan ve bir Türk pilot tarafından deneme uçuşuna tabi tutuldu. Yaklaşık yarım saat havada kalan helikopter, çeşitli manevra testlerinin ardından başarıyla yere indi.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter AS532 Cougar</span> çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı askerî helikopter modeli

Eurocopter AS532 Cougar, Eurocopter tarafından geliştirilen çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı bir helikopterdir. AS532, Aérospatiale SA 330 Puma'nın askerîleştirilmiş hâlinin geliştirilmesi ve yükseltilmesidir. Sivil muadili Eurocopter AS332 Super Puma'dır. AS532, Eurocopter EC725 olarak daha da geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Hürkuş</span> Türk yapımı temel eğitim uçağı

TUSAŞ Hürkuş, TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, temel eğitim ve hafif kara saldırı uçağı olan iki kişilik, alçak kanatlı, tek motorlu turboprop bir uçaktır. Adı Birinci Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı gazisi, ilk Türk uçak üreticisi Vecihi Hürkuş'tan esinlenerek verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Anka</span> Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından geliştirilen insansız hava aracı

TUSAŞ Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. Temel Anka-A, orta irtifa uzun ömür (MALE) İHA sınıfındadır. 2000'li yılların başında taktiksel gözetim ve keşif misyonları için tasarlanan Anka, günümüzde sentetik aralıklı radar, hassas silahlar ve uydu iletişimiyle modüler bir platforma dönüşmüştür. İsmini efsanevi mitolojik yaratık olan Anka Kuşu'ndan almıştır.

TUSAŞ R-300 Sivrisinek; Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyacı doğrultusunda geliştirilen bir "Rotorlu İnsansız Hava Aracı"dır (R-İHA).

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.</span> Türk motor mühendislik şirketi

TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI), 1985 yılında; Türk Hava Kuvvetleri envanterine girecek F-16 uçağına güç veren General Electric F110 motorunun üretilmesi kapsamında kurulan Türk motor şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Bell 407</span>

Bell 407, Bell Helicopter tarafından üretilen ABD yapımı bir genel maksat helikopteridir. İlk uçuşunu 29 Haziran 1995 yılında gerçekleştirmiş olup 1996 yılında hizmete girmiştir ve Bell 206'nın yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">AgustaWestland AW159 Wildcat</span>

AgustaWestland AW159 Wildcat, AgustaWestland tarafından üretilen Birleşik Krallık yapımı bir genel maksat helikopteridir. 2014 yılında hizmete girmiş olup Britanya Ordusu ve Kraliyet Donanması tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-70</span> Türk genel maksat helikopteri

TUSAŞ T-70 Genel Maksat Helikopteri, Sikorsky firmasının S70i helikopteri baz alınarak tasarlanan, arama-kurtarma ve deniz üstü operasyonlara uygun, askeri konfigürasyona sahip bir genel maksat helikopterinin Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından lisans altında üretim projesidir.

T629,TUSAŞ tarafından yapılması planlanan taarruz helikopteridir. Helikopter halihazırda test aşamasında olan TUSAŞ T625 Gökbey helikopteriyle aynı altyapıya sahip olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-929 Atak 2</span> ağır sınıf taarruz helikopter modeli

TUSAŞ T929 Atak 2, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından üretilmesi planlanan ağır sınıf taarruz helikopteridir. Helikopter, T129 Atak'tan elde edilen deneyim ve operasyonel tecrübe sayesinde tamamen özgün olarak geliştirilmektedir. Helikopter çeşitli hava koşullarına uygun olacak şekilde tasarlanmaktadır. Bir başka TUSAŞ üretimi T625'in alt sistemleri de Atak 2'de kullanılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">TEI-TS1400</span>

TEI TS1400, döner kanat uygulamaları için tasarlanmış bir turboşaft motorudur. Türkiye'de TUSAŞ (TEI) tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">LHTEC T800</span>

LHTEC T800, döner kanat uygulamaları için tasarlanmış bir turboşaft motorudur. Rolls-Royce ve Honeywell'in ortak girişimi olan LHTEC tarafından üretildi. Ticari ve ihraç versiyonu CTS800'dür. Motor öncelikle ABD Ordusu'nun iptal edilen RAH-66 Comanche silahlı keşif helikopteri için geliştirildi, ancak diğer uygulamalarda da kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Safran Ardiden</span>

Safran Ardiden, 1,400-2,000 hp (1,044-1,491 kW) turbo şaft Safran Helikopter Motorları tarafından 5-8 t (11.000-18.000 lb) için tasarlanmış ve üretilmiştir. 2003 yılında daha güçlü bir TM 333 olarak piyasaya sürüldü, ilk olarak 2005'te çalıştı ve 2007'de tanıtıldı. Ardiden 1 Shakti, Hint HAL Dhruv, Hafif Muharebe Helikopteri ve Hafif Hizmet Helikopterine güç verirken, daha güçlü Ardiden 3, Avicopter AC352 ve Kamov Ka-62'ye güç sağlamaktadır.

TUSAŞ T-925 Genel Maksat Helikopteri (GMH), Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.'nin, arama-kurtarma ve deniz üstü operasyonlara uygun, askeri konfigürasyona sahip 10+ ton sınıfında bir genel maksat helikopterinin geliştirilmesi projesidir. Helikopter, katlanabilir iniş takımlarına sahip olacak şekilde, ayakta durmaya elverişli geniş kabinli, arkadan rampa kapağı bulunacak şekilde operasyonel gereksinimler göz önünde bulundurularak tasarlanacaktır. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, T-925'in ilk uçuşunu 2024’te yapacağını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">HAL HTSE-1200</span>

HAL HTSE-1200, Hindistan'ın Hindustan Aeronautics Limited (HAL) tarafından geliştirilmekte olan bir turboşaft motorudur. 3.5 ton tek motor sınıfı ve 5-8 ton çift motor sınıfı helikopter konfigürasyonları hedefleniyor. Hindistan'ın 2020'lerde faaliyet göstermesi için 5.000-6.000 helikoptere ihtiyacı olacak. Bu, HAL tarafından geliştirilen LUH, ALH ve LCH için motor alternatifleri sunan özgün bir tasarım olacak. Motorun ilk çalışması, gereken devrin %76'sına ulaştığı Şubat 2018'de gerçekleştirildi.

Agusta A129 Mangusta aslen İtalyan şirketi Agusta tarafından tasarlanmış ve üretilmiş bir saldırı helikopteridir. Tamamı Avrupa'da tasarlanıp üretilen ilk saldırı helikopteridir. Agusta'nın halefi olan AgustaWestland tarafından geliştirilmeye devam edildi. A129, 1990'larda İtalyan Ordusu ile hizmete girmesinden bu yana birkaç muharebede yer aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.