İçeriğe atla

TUSAŞ Hürjet

Kontrol Edilmiş
TUSAŞ HÜRJET
Teknofest 2019 fuarında sergilenen Hürjet mock-up'ı
Teknofest 2019 fuarında sergilenen Hürjet mock-up'ı
TürüJet motorlu eğitim uçağı
Jet motorlu hafif taarruz uçağı
Ulusal köken Türkiye
ÜreticiTUSAŞ
TasarımcıTUSAŞ
İlk uçuş25 Nisan 2023[1]
Hizmete giriş2025 (planlanan)[2]
DurumuTest aşamasında
Program maliyeti600 milyon $ (tahmini)[]

TUSAŞ Hürjet, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan, turbofan motorlu, ileri seviye jet eğitimi ve yakın hava desteği uçağıdır.

Hürjet’in, Türk Hava Kuvvetlerinin jet eğitim uçağı olarak kullandığı T-38 Talon uçaklarının yerine hizmete girmesi ve savaş pilotlarının yetiştirilmesi hedefleniyor. Ayrıca uçağın Türk Yıldızları tarafından kullanılan Northrop F-5 uçaklarının yerini alması planlanmakta.[3] İlerleyen yıllar için Hürjet'in TCG Anadolu ve uçak gemilerine inip-kalkabilen bir deniz varyantının yapılması da değerlendiriliyor.[4]

Gelişim

TUSAŞ yetkilileri, Hürjet'i Türkiye'de havacılık sanayisinin gelişimi açısından oldukça önemli görmekte ve projenin, başarılı sonuçlar alınan ve yeni sürümlerle sürdürülen Hürkuş ile çalışmaları devam eden Milli Muharip Uçak projesi arasındaki sanayi geçişini sağlayacağını belirttiler.[5]

Hürjet'in 3000 kg faydalı yük kapasitesine sahip hafif taarruz uçağı modeli, Türkiye ile birlikte dost ve müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerinde, hafif taarruz, yakın hava destek, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevlerde kullanılmak üzere silahlandırılacak.[6]

12 Ocak 2022'de toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi, açıklamasında gelecek yıl ilk uçuşunu yapacak olan Hürjet için ilk etap seri üretim kararı alındığını duyurdu.[7] Böylece ilk seri üretim Hürjet uçaklarının 2023 veya 2024 yılında göreve başlamaları beklenmekte. Mayıs 2022 itibarıyla ilk prototip uçağın parça üretimi tamamlandı.[8]

Motor seçimi

Teknofest Havacılık fuarında HÜRJET

Hürjet’in General Electric F404 motoru ile üretilmesi kararlaştırıldı. Kesin çözüm olarak yerli bir turbofan motorun üretilmesi planlanmasına rağmen ilk üretim Hürjet'lerde yerli motorun yetişmeyeceği düşünüldü. Bu süre zarfında üretilecek olan uçaklara General Electric F404 turbofan motoru entegre edilecek.[9][10]

Gelişim kronolojisi

  • 2022'nin son yarısında Hürjet son montaj hattına girdi.
  • 23 Aralık 2022 tarihinde Hürjet hangardan çıkarıldı ve böylelikle ilk gösterimi yapılmış oldu.[11]
  • 18 Mart 2023'te Hürjet, piste çıkarak ilk taksi testini gerçekleştirdi.[12]
  • 25 Nisan 2023'te Hürjet, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.[1]
  • 16 Ağustos 2024'te 100. test uçuşunu gerçekleştirdi.[13]

Özellikler

Teknik özellikler

Bilgi kaynağı: TUSAŞ[14]

  • Mürettebat: 2
  • Uzunluk: 13,6 m (44,6 ft)
  • Kanat açıklığı: 9,5 m (31,2 ft)
  • Yükseklik: 5,1 m (16,7 ft)
  • Kanat alanı: 35 m2 (377 ft2)
  • Motor: 1 adet General Electric F404-GE-102 turbofan motor[9]
  • İtki: 17.600 lbf (78,3 kN)

Performans

  • Servis tavanı: 45.000 fit (13.716 m)
  • Kesintisiz dönüş: 5,5g @ 15,000 ft <0.9 Mach
  • Tırmanma oranı: 39.000 fit/dk (198 m/sn)
  • Menzil: 1.200 deniz mili (2.222 km)
  • Yük kapasitesi: 6.000 pound (2.722 kg)
  • Azami hız: 1.4 Mach
  • G limitleri: +8g / -3g

Kaynaklar: Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.[14]

Kullanılabilecek muhtemel mühimmatlar

Havadan havaya füzeler

Seyir füzeleri

Bombalar

  • Minyatür Bomba
  • Sarb-83
  • HGK-3
  • KGK-83
  • KGK-82
  • Teber-82

Kullanıcılar

Sipariş veren ülkeler

Potansiyel

  •  Malezya: 3 tanesi Türkiye'de, 15 tanesi Malezya'da üretilmek üzere toplam 18 adetlik teklif edildi.[16] Yapılan ihalede başarı kazanılamadı. İhalede yapılan yolsuzluk nedeniyle ihale soruşturulmaya başlandı.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Hürjet ilk uçuşunu gerçekleştirdi". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 25 Nisan 2023. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  2. ^ "TUSAŞ HÜRJET'in ilk teslimatını 2025 yılında yapacak". defenceturk.net. 5 Ağustos 2021. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  3. ^ "Türk Yıldızları'nın yeni uçağı 'Hürjet' olacak". tolgaozbek.com. 28 Mart 2022. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  4. ^ "HÜRJET savaş uçağının 'uçak gemisi' versiyonu gelebilir". defenceturk.net. Defence Turk. 30 Mart 2021. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  5. ^ "HÜRJET - Jet Eğitim ve Yakın Hava Destek Uçağı Geliştirme Projesi". Millisavunma.com WordPress blogu. 2017. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017. 
  6. ^ "HÜRJET JET EĞİTİM VE HAFİF TAARRUZ UÇAĞI". tusas.com.tr. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  7. ^ "SSİK açıklaması yapıldı… HÜRJET için seri üretim kararı!". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 12 Ocak 2022. 12 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "HÜRJET Uçağı'nın Parça Üretimi Tamamlandı | SavunmaSanayiST". 1 Mayıs 2022. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  9. ^ a b "HÜRJET'te motor seçimi GE F404". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 15 Kasım 2020. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Hürjet Son Durum | TUSAŞ Hürjet - Sanal Savunma". www.sanalsavunma.com. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  11. ^ "HÜRJET'in ilk prototipi hangardan çıktı". savunmatr.com. 23 Aralık 2022. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  12. ^ "HÜRJET jet eğitim ve hafif taarruz uçağı taksi yaptı". defenceturk.net. Defence Turk. 18 Mart 2023. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  13. ^ "ALPAGUT'tan ilk görüntü geldi: Neden ters duruyor? | SavunmaSanayiST". 16 Ağustos 2024. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024. 
  14. ^ a b "HÜRJET - TUSAS". tusas.com. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  15. ^ Alemdar, Ahmet (13 Şubat 2022). "TSK için üretilecek HÜRJET uçağı sayısı açıklandı". DefenceTurk. defenceturk.net. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  16. ^ Alemdar, Ahmet (12 Şubat 2022). "TUSAŞ'tan Malezya'ya yerel üretim HÜRJET uçağı teklifi". DefenceTurk. defenceturk.net. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  17. ^ Işık, Yusuf Emir (8 Aralık 2022). "HÜRJET'in de katıldığı Malezya'nın savaş uçağı ihalesinde rüşvet skandalı". DefenceTurk. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ</span> Türk havacılık ve uzay sanayii şirketi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.), Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-129 Atak</span> saldırı ve silahlı keşif helikopteri

T-129 ATAK, ATAK programı çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri için Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre tasarlanan, TUSAŞ ve AgustaWestland ortak üretimi taarruz ve taktik keşif helikopteri. T-129, AgustaWestland üretimi Agusta A129 Mangusta helikopterinin gövde tasarımının çeşitli aksamlarının değiştirilmesi ve özgün silah ve yazılım sistemlerinin entegre edilmesiyle meydana geldi. Üretimi tamamlanan ilk helikopter 28 Eylül 2009 tarihinde, İtalya'nın Gallarate kenti yakınlarındaki AgustaWestland tesislerinde, bir İtalyan ve bir Türk pilot tarafından deneme uçuşuna tabi tutuldu. Yaklaşık yarım saat havada kalan helikopter, çeşitli manevra testlerinin ardından başarıyla yere indi.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Hürkuş</span> Türk yapımı temel eğitim uçağı

TUSAŞ Hürkuş, TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, temel eğitim ve hafif kara saldırı uçağı olan iki kişilik, alçak kanatlı, tek motorlu turboprop bir uçaktır. Adı Birinci Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı gazisi, ilk Türk uçak üreticisi Vecihi Hürkuş'tan esinlenerek verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Anka</span> Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından geliştirilen insansız hava aracı

TUSAŞ Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. Temel Anka-A, orta irtifa uzun ömür (MALE) İHA sınıfındadır. 2000'li yılların başında taktiksel gözetim ve keşif misyonları için tasarlanan Anka, günümüzde sentetik aralıklı radar, hassas silahlar ve uydu iletişimiyle modüler bir platforma dönüşmüştür. İsmini efsanevi mitolojik yaratık olan Anka Kuşu'ndan almıştır.

Aşağıda Türk Deniz Kuvvetlerinin aktif envanteri verilmiştir. Bu listede Türk Deniz Kuvvetleri'nde aktif olarak görev yapmakta olan savaş gemileri, yardımcı gemiler, denizaltılar, hava araçları ve yakında hizmete girecek olan platformlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Kaan</span> Türkiye’nin geliştirdiği 5. nesil savaş uçağı

TUSAŞ Kaan, TUSAŞ tarafından geliştirilen ve Türkiye'nin 2020'li yılların sonunda seri üretim aşamasına getirmeyi planladığı çift motorlu, düşük görünürlük, sensör füzyonu, hava-hava ve havadan yere hâkimiyetlerde üstün özellikleri bulunan beşinci nesil jet muharip uçak projesidir. 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu, 6 Mayıs 2024 tarihinde ikinci uçuşunu gerçekleştirmiştir. İlk etapta 2028’e kadar 20 adet uçağın Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesi ve 2030’dan itibaren TSK Envanterinde bulunan F4 ve F-16 tipi eski uçakların yerini alması beklenmektedir.

Aşağıda Türk Hava Kuvvetleri envanteri verilmiştir. Bu listede Türk Hava Kuvvetlerinde aktif olarak görev yapan unsurlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baykar Bayraktar Akıncı</span> Baykar Savunma tarafından seri üretimde olan HALE sınıfı insansız hava aracı

Baykar Bayraktar Akıncı, Türkiye merkezli savunma sanayi firması Baykar Savunma tarafından geliştirilmiş, yüksek irtifa uzun dayanıklılık (HALE) sınıfı sahip silahlı insansız hava aracıdır. İlk kez 29 Ağustos 2021 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-70</span> Türk genel maksat helikopteri

TUSAŞ T-70 Genel Maksat Helikopteri, Sikorsky firmasının S70i helikopteri baz alınarak tasarlanan, arama-kurtarma ve deniz üstü operasyonlara uygun, askeri konfigürasyona sahip bir genel maksat helikopterinin Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından lisans altında üretim projesidir.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Aksungur</span> TUSAŞ Savunma tarafından seri üretimde olan MALE sınıfı insansız hava aracı

TUSAŞ Aksungur, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri için geliştirilmekte olan bir insansız hava aracıdır. Uçak gövdesi, kanat ve iniş takımları program için yeni geliştirilirken yeni İHA özellikle iç sistemler ve aviyonikler açısından Anka ailesiyle ortak özelliklere sahiptir. Ayrıca hizmet içi modelin mevcut yer kontrol istasyonu kullanılarak da uçurulabilecektir. Aksungur, TUSAŞ'ın bugüne kadar ürettiği en büyük insansız hava aracıdır. Uzun süreli gözetleme, istihbarat, deniz devriyesi görevleri veya Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Türk Yıldızları, Türk Hava Kuvvetleri bünyesinde bulunan ulusal akrotim gösteri ekibidir. 7 Kasım 1992’de kurulmuştur.

TUSAŞ Şimşek, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) tarafından 2009-2012 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları için tasarlanan, geliştirilen ve inşa edilen, turbojet ile çalışan radyo kontrollü yüksek hızlı hedef insansız hava aracı, kamikaze dron ve havadan-karaya füzedir. Şimşek, havadan havaya, karadan havaya, uçaksavar topçu ve füze sistemlerinin izleme ve atış eğitimleri için, düşman uçak ve füzelerini simüle etmektedir ve Ekim 2021 yılında kamuoyuna sunulan varyantı ile karadan kalkarak karadan-karaya, karadan-satıha hedefleri vurabilme yeteneği kazandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baykar Bayraktar Kızılelma</span> Türk yapımı turbofan motorlu insansız savaş uçağı

Baykar Bayraktar Kızılelma, Türkiye merkezli insansız hava aracı üreticisi Baykar Teknoloji tarafından tasarım ve geliştirme çalışmaları devam eden, turbofan motorlu, radarlardan gizlenebilme ve havadan havaya füze atabilme kabiliyetine sahip insansız savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-929 Atak 2</span> ağır sınıf taarruz helikopter modeli

TUSAŞ T929 Atak 2, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından üretilmesi planlanan ağır sınıf taarruz helikopteridir. Helikopter, T129 Atak'tan elde edilen deneyim ve operasyonel tecrübe sayesinde tamamen özgün olarak geliştirilmektedir. Helikopter çeşitli hava koşullarına uygun olacak şekilde tasarlanmaktadır. Bir başka TUSAŞ üretimi T625'in alt sistemleri de Atak 2'de kullanılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Baykar Bayraktar TB3</span> Baykar tarafından geliştirilen orta-düşük irtifa silahlı insansız hava aracı

Baykar Bayraktar TB3, Türkiye merkezli Baykar Savunma tarafından geliştirilen katlanır kanatlı ve kısa mesafede iniş-kalkış özelliğine sahip bir silahlı insansız hava aracı (SİHA)'dır. TCG Anadolu Amfibi Çıkarma gemisi üzerinde konuşlanacak uçak eksikliği üzerine geliştirilmeye başlanmıştır.

TEI TJ300, turbojet orta menzilli gemisavar füzesi motorudur. Türkiye merkezli TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) ve TÜBİTAK tarafından geliştirilmiştir.

TUSAŞ T-925 Genel Maksat Helikopteri (GMH), Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.'nin, arama-kurtarma ve deniz üstü operasyonlara uygun, askeri konfigürasyona sahip 10+ ton sınıfında bir genel maksat helikopterinin geliştirilmesi projesidir. Helikopter, katlanabilir iniş takımlarına sahip olacak şekilde, ayakta durmaya elverişli geniş kabinli, arkadan rampa kapağı bulunacak şekilde operasyonel gereksinimler göz önünde bulundurularak tasarlanacaktır. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, T-925'in ilk uçuşunu 2024’te yapacağını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">General Electric F404</span>

General Electric F404 ve F412, 10,500-19,000 pound-kuvvet (47-85 kN) itki üretebilen artyakıcılı turbofan motor ailesidir. General Electric Havacılık tarafından üretilmektedir. Volvo Aero tarafından üretilen RM12 adlı bir varyantı da bulunmaktadır. F404, daha büyük versiyonu olan F414 turbofan motorunun yanı sıra deneysel olarak geliştirilen GE36 sivil propfan motoruna da öncü olmuştur.

ASELSAN CATS, ASELSAN tarafından insansız hava araçları ve saldırı helikopterleri için geliştirilen gece gündüz, termal olarak görüntüleme, lazerle işaretleme yapabilen, hedefi takip edebilen bir keşif gözetleme elektro-optiğidir.

TUSAŞ Anka-3, Türk savunma sanayi şirketi TUSAŞ tarafından tasarım ve geliştirme çalışmalarına devam edilen turbofan motorlu, gövde içinde silah sistemleri barındıran, yüksek yük taşıma kapasiteli, stealth, kuyruksuz bir insansız savaş uçağı projesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.