İçeriğe atla

TSH

Tiroid uyarıcı hormon, alfa
Tanımlayıcılar
Sembol Koryonik gonadotropin alfa (CGA)
Diğer Semboller HCG, GPHa, GPHA1
Entrez 1081
HUGO 1885
OMIM118850
RefSeqNM_000735
UniProt P01215
Diğer bilgiler
LokusKr. 6 q14-q21


Tiroid uyarıcı hormon, beta
Tanımlayıcılar
Sembol TSHB
Entrez 7252
HUGO 12372
OMIM188540
RefSeqNM_000549
UniProt P01222
Diğer bilgiler
LokusKr. 1 p13{{{LokusDiğerBilgi}}}
T3 ve T4 Tiroit hormonları sistemi.

Tiroit Uyarıcı Hormon (tirotropin, tirotropik hormon veya kısaltılmış TSH olarak da bilinir), tiroit bezini tiroksin (T4) ve ardından vücuttaki hemen hemen her dokunun metabolizmasını uyaran triiyodotironin (T3) üretmesi için uyaran bir hipofiz hormonudur.[1]

Tiroit Uyarıcı Hormon hipofiz bezinin ön lobundan üretilen ve salgılanan, tiroid bezinin çalışmasını düzenleyen peptit yapıda bir hormondur. Ön hipofiz bezindeki tirotrop hücreleri tarafından üretilen ve tiroidin endokrin fonksiyonunu düzenleyen bir glikoprotein hormonudur.[2][3]

Fizyoloji

Hormon seviyeleri

TSH (yarı ömrü yaklaşık bir saattir) tiroid bezini metabolizma üzerinde yalnızca hafif bir etkisi olan tiroksin (T4) hormonunu salgılaması için uyarır. T4, metabolizmayı uyaran aktif hormon olan triiyodotironin'e (T3) dönüştürülür. Bu dönüşümün yaklaşık %80'i karaciğerde ve diğer organlarda, %20'si ise tiroidin kendisinde gerçekleşir.[1]

TSH yaşam boyunca salgılanır ancak özellikle hızlı büyüme ve gelişme dönemlerinde ve strese yanıt olarak yüksek seviyelere ulaşır.

Beynin tabanındaki hipotalamus, tirotropin salgılattırıcı hormon (TRH) üretir. TRH, ön hipofiz bezini TSH üretmesi için uyarır.

Somatostatin de hipotalamus tarafından üretilir ve hipofizin TSH üretimi üzerinde ters etki yaparak salınımını azaltır veya engeller.

Kandaki tiroid hormonlarının (T3 ve T4) konsantrasyonu, hipofizden TSH salınımını düzenler. T3 ve T4 konsantrasyonları düşük olduğunda, TSH üretimi artar ve tersine, T3 ve T4 konsantrasyonları yüksek olduğunda, TSH üretimi azalır. Bu, negatif geri bildirim döngüsünün bir örneğidir.[4] Ölçülen değerlerin herhangi bir uygunsuzluğu, örneğin düşük normal TSH ile birlikte düşük normal T4, üçüncül (santral) hastalığı ve TSH ile TRH patolojisini işaret edebilir. Ötiroid hasta sendromunun göstergesi olarak kabul edilen yüksek ters T3 (RT3), düşük normal TSH ve düşük normal T3, T4 değerleri, subpotent hormon üretimi olan kronik subakut tiroidit (SAT) için de araştırılmalıdır. Geçmişte otoimmün tiroid tanısı almış hastalarda normal TSH varlığında bile antikor bulunmaması, otoimmüniteden bilinen bir iyileşme olmadığı için SAT gelişimi açısından her zaman şüphelidir.

Laboratuvar sonuçlarının klinik yorumlanması için TSH'nin pulsatil bir şekilde salındığının[5][6][7] ve bunun serum konsantrasyonlarının hem sirkadiyen hem de ultradiyen ritimlerine yol açtığının kabul edilmesi önemlidir.[8]

Alt birimler

TSH bir glikoproteindir ve alfa ve beta alt birimi olarak iki alt birimden oluşur.

  • α (alfa) alt birimi (yani, koryonik gonadotropin alfa) İnsan koryonik gonadotropin (hCG), luteinleştirici hormon (LH) ve folikül uyarıcı hormon (FSH) ile neredeyse aynıdır. α alt biriminin, adenilat siklazın uyarılmasından sorumlu efektör bölge olduğu düşünülmektedir (cAMP oluşumunda rol oynar).[9] α zincirinin 92 amino asit dizisi vardır.
  • β (beta) alt birimi (TSHB) TSH'ye özgüdür ve bu nedenle reseptör özgüllüğünü belirler.[10] β zincirinin 118 amino asit dizisi vardır.

Uygulamalar

Tanılama

TSH için Referans aralığı, analiz yöntemine bağlı olarak biraz değişebilir ve tiroid işlev bozukluğunu teşhis etmek için kesme değerlerine eşit olmayabilir. İngiltere'de, Klinik Biyokimya Derneği tarafından yayınlanan kılavuzlar 0,4–4,0 μIU/mL (veya mIU/L) referans aralığını önermektedir.[11]

Ulusal Klinik Biyokimya Akademisi (NACB), yetişkinler için referans aralığının 0,4-2,5 μIU/mL'ye düşürülmesini beklediğini belirtti çünkü araştırmalar, başlangıçta ölçülen TSH seviyesi 2,0 μIU/mL'nin üzerinde olan yetişkinlerin "[sonraki] 20 yıl içinde, özellikle tiroid antikorları yüksekse, hipotiroidizm geliştirme olasılığının arttığını" göstermişti.[12]

Çocuklardaki TSH konsantrasyonları normalde yetişkinlerden daha yüksektir. 2002 yılında, NACB, doğumda normal süreli bebekler için yaklaşık 1,3 ila 19 μIU/mL'den başlayarak, 10 haftalıkken 0,6–10 μIU/mL'ye, 14 aylıkken 0,4–7,0 μIU/mL'ye ve çocukluk ve ergenlik döneminde kademeli olarak yetişkin seviyelerine, 0,3–3,0 μIU/mL'ye düşürülen yaşa bağlı referans sınırlarını önerdi.[13]:Section 2

Hastalık tanısı

TSH konsantrasyonları, tiroid hormonlarının fazlalığı (hipertiroidizm) veya eksikliği (hipotiroidizm) olduğundan şüphelenilen hastalarda tiroid fonksiyon testinin bir parçası olarak ölçülür. Sonuçların yorumlanması hem TSH hem de T4 konsantrasyonlarına bağlıdır. Bazı durumlarda T3 ölçümü de yararlı olabilir.

Patoloji kaynağıTSH seviyesiTiroid hormonu seviyesiHastalığa neden olan durumlar
Hipotalamus/hipofizYüksekYüksekİyi huylu hipofiz tümörü (adenom) veya tiroid hormonu direnci
Hipotalamus/hipofizDüşükDüşükSekonder hipotiroidizm veya "santral" hipotiroidizm
HipertiroidizmDüşükYüksekBirincil hipertiroidizm yani Graves hastalığı
HipotiroidizmYüksekDüşükDoğuştan hipotiroidizm, Birincil hipotiroidizm yani Hashimoto tiroiditi

TSH testi artık tiroid hastalığı için de önerilen tarama aracıdır. TSH testinin duyarlılığını artırmadaki son gelişmeler, onu serbest T4'ten daha iyi bir tarama aracı haline getirir.[3]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b Merck Manual of Diagnosis and Therapy 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Thyroid gland disorders.
  2. ^ The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. 2006. ISBN 0-395-82517-2. 
  3. ^ a b Sacher, Ronald; McPherson, Richard A. (2000). Widmann's Clinical Interpretation of Laboratory Tests, 11th ed. F.A. Davis Company. ISBN 0-8036-0270-7. 
  4. ^ Estrada JM, Soldin D, Buckey TM, Burman KD, Soldin OP (Mart 2014). "Thyrotropin isoforms: implications for thyrotropin analysis and clinical practice". Thyroid. 24 (3). ss. 411-23. doi:10.1089/thy.2013.0119. PMC 3949435 $2. PMID 24073798. 
  5. ^ Greenspan SL, Klibanski A, Schoenfeld D, Ridgway EC (Eylül 1986). "Pulsatile secretion of thyrotropin in man". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 63 (3). ss. 661-8. doi:10.1210/jcem-63-3-661. PMID 3734036. 
  6. ^ Brabant G, Prank K, Ranft U, Schuermeyer T, Wagner TO, Hauser H, Kummer B, Feistner H, Hesch RD, von zur Mühlen A (Şubat 1990). "Physiological regulation of circadian and pulsatile thyrotropin secretion in normal man and woman". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 70 (2). ss. 403-9. doi:10.1210/jcem-70-2-403. PMID 2105332. 
  7. ^ Samuels MH, Veldhuis JD, Henry P, Ridgway EC (Ağustos 1990). "Pathophysiology of pulsatile and copulsatile release of thyroid-stimulating hormone, luteinizing hormone, follicle-stimulating hormone, and alpha-subunit". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 71 (2). ss. 425-32. doi:10.1210/jcem-71-2-425. PMID 1696277. 
  8. ^ Hoermann R, Midgley JE, Larisch R, Dietrich JW (20 Kasım 2015). "Homeostatic Control of the Thyroid-Pituitary Axis: Perspectives for Diagnosis and Treatment". Frontiers in Endocrinology. Cilt 6. s. 177. doi:10.3389/fendo.2015.00177. PMC 4653296 $2. PMID 26635726. 
  9. ^ Lalli E, Sassone-Corsi P (Oct 1995). "Thyroid-stimulating hormone (TSH)-directed induction of the CREM gene in the thyroid gland participates in the long-term desensitization of the TSH receptor". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 92 (21). ss. 9633-7. Bibcode:1995PNAS...92.9633L. doi:10.1073/pnas.92.21.9633. PMC 40856 $2. PMID 7568187. 
  10. ^ Porcellini A, Messina S, De Gregorio G, Feliciello A, Carlucci A, Barone M, Picascia A, De Blasi A, Avvedimento EV (Ekim 2003). "The expression of the thyroid-stimulating hormone (TSH) receptor and the cAMP-dependent protein kinase RII beta regulatory subunit confers TSH-cAMP-dependent growth to mouse fibroblasts". The Journal of Biological Chemistry. 278 (42). ss. 40621-30. doi:10.1074/jbc.M307501200. PMID 12902333. 
  11. ^ Use of thyroid function tests: guidelines development group (1 Haziran 2008). "UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests" (Web Page). 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2018. 
  12. ^ Baloch Z, Carayon P, Conte-Devolx B, Demers LM, Feldt-Rasmussen U, Henry JF, LiVosli VA, Niccoli-Sire P, John R, Ruf J, Smyth PP, Spencer CA, Stockigt JR (Ocak 2003). "Laboratory medicine practice guidelines. Laboratory support for the diagnosis and monitoring of thyroid disease". Thyroid. 13 (1). ss. 3-126. doi:10.1089/105072503321086962. PMID 12625976. 2 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024. 
  13. ^ Baskin HJ, Cobin RH, Duick DS, Gharib H, Guttler RB, Kaplan MM, Segal RL (2002). "American Association of Clinical Endocrinologists medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism" (PDF). Endocrine Practice. 8 (6). ss. 457-69. doi:10.4158/1934-2403-8.6.457. PMID 15260011. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015. 

´

İlgili Araştırma Makaleleri

Endokrinoloji, Yunanca ἔνδον endon (iç) + κρίνειν krinein (salgı) + loji (bilimi) ve endokrin sistem, endokrin sisteme ait hastalıklar ve endokrin sistem tarafından salgılanan spesifik bileşikler olan hormonlar ile ilgilenenen bir tıp ve biyoloji dalıdır. Ayrıca hormonların neden olduğu gelişimsel olayların çoğalması, büyümesi ve farklılaşması ile metabolizmanın psikolojik veya davranışsal aktiviteleri, büyüme ve gelişme, doku fonksiyonu, uyku, sindirim, solunum, atılım, ruh hali, stres, emzirme, hareket, üreme ve duyusal algı ile ilgilidir. Uzmanlık davranışları davranışsal endokrinoloji ve karşılaştırmalı endokrinolojiyi de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hormon</span> İç salgı bezlerinden kana geçen ve organların işlemesini düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin ve benzeri fizyolojik etkisi olan maddelerin genel adı

Hormon,, çok hücreli organizmalarda fizyoloji ve davranışı düzenlemek için karmaşık biyolojik süreçler yoluyla uzak organlara veya dokulara gönderilen sinyal molekül sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Testosteron</span> Erkek cinsiyet hormonu

Testosteron, erkeklerdeki birincil seks hormonu ve anabolik steroiddir. İnsanlarda testosteron, testisler ve prostat gibi erkek üreme dokularının gelişiminde, ayrıca kas ve kemik kütlesinin artması ve vücut kıllarının büyümesi gibi ikincil cinsiyet özelliklerini teşvik etmede önemli bir rol oynar. Ek olarak, her iki cinsiyette de testosteron; ruh hali, davranış ve osteoporozun önlenmesi de dahil olmak üzere sağlık ve esenlik durumu ile ilgilidir. Erkeklerde testosteron seviyelerinin yetersiz olması, kemik kırıkları ve kemik kaybı gibi problemlere yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Endokrin sistem</span>

Hayatta kalmak, büyümek ve çoğalmak için, insan dahil çok hücreli bir organizmanın, fizyolojik talepleri ve çevresel zorlukları karşılamak için dokular, organlar ve organ sistemleri arasında etkili bir uyuma sahip olması gerekmektedir. Endokrin sistem, iç ve dış koşullara yanıt vermektedir. Ayrıca kanalsız organ ve dokulardaki salgı hücreleri tarafından üretilen hormonlar aracılığıyla iletişim kurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Prolaktin</span> Prolaktin (LTH)

Prolaktin, hipofiz bezinin ön lobu tarafından salgılanan iç salgı hormonudur. İnsanlarda PRL geni tarafından kodlanır.

<span class="mw-page-title-main">Tiroit bezi</span> Boyunda bulunan endokrin bez; metabolizmayı etkileyen hormonlar salgılar

Tiroit bezi, tiroit ya da kalkan bezi, boynun ön ve yanlarını saran kelebek şeklinde çok damarlı iç salgı bezi. Her biri ortalama 5 cm uzunluğunda, 3 cm genişliğinde ve 2 cm derinliğinde, sağ ve sol olmak üzere 2 lobu ve bu lobları birleştiren isthmus adı verilen bir parçası bulunur. İnsanların yaklaşık %40'ında isthmustan hyoid kemiğe uzanım gösteren piramidal lob adı verilen bir bölüm de bulunabilir. Normal ağırlığı insanda 20 gr'dır. Paratiroit bezi genellikle tiroidin arkasında mercimek şeklinde 4 tane küçük bezdir.

<span class="mw-page-title-main">Hipofiz</span>

Hipofiz bezi veya diğer adıyla Pitüiter bez, bir fasulye tanesi büyüklüğünde yaklaşık 0,5 gram ağırlığında bir endokrin bezdir. Beyin tabanında, hipotalamusun altında bir çıkıntı şeklinde uzanır. Beyni örten dura mater ile çevrilmiştir. Hipofiz hormonu üretip salgılayarak Homeostasiyi düzenler. Bunu bütün iç salgı bezlerini denetleyerek yapar. Bu anlamda hipofiz, endokrin sistem ve sinir sistemi arasındaki en büyük organizasyon ağını kontrol eder. Hipotalamusun salgısı olan RF, kan yoluyla hipofizi uyarır ve hipofizin hedef organının uyarılmasını sağlayan hormonu üretmesini sağlar. Hipofiz bezi ön, orta ve arka lop olmak üzere üç parçalıdır. Ara lob insan embriyosunda görüldüğü halde, ergin insanda körelmiştir.

Hipotiroidi, Hipotiroidizm, tiroit bezinin yapısal ya da işlevsel bozuklukları nedeniyle ortaya çıkan tiroit hormonu eksikliği olgusudur. Hipotalamus-Hipofiz-Tiroit aksındaki sorunlar hipotiroidiye neden olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Folikül-uyarıcı hormon</span>

FSH, Folikül Uyarıcı Hormon ya da Follicle-Stimulating Hormone), Hipotalamusdan salınan GnRH ile hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Bu hormonun erkekte ve dişide moleküler yapısı benzerdir. Lütein yapıcı hormonla beraber yumurtalığın ve testislerin işlevlerine katkıda bulunur. Dişilerde yumurtalık foliküllerinin olgunlaşmasını, erkeklerde spermatozoonların üretimine ve olgunlaşmasına yarar.

<span class="mw-page-title-main">Tiratrikol</span>

Tiratrikol bir tiroid hormonu analogudur. Tiroid hormonu direnci sendromunda endikedir. ve tiroid kanseri hastalarında TSH salınımını baskılamak için levotiroksin ile birlikte kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks</span>

Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks ya da Limbik-Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (LHPA), kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolak.

<span class="mw-page-title-main">Doğum öncesi hormonlar ve cinsel yönelim</span>

Doğum öncesi hormonal teori, belli hormonların fetüsün cinsiyet farklılaşmasında rol oynaması gibi kişinin cinsel yönelimine de etki ettiğini söyler. Doğum öncesi hormonlar cinsel yönelimin ana belirleyicisi olabilir ya da genler, biyolojik faktörler, çevresel ve sosyal durumlarla birlikte yardımcı bir faktör olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tirotropin salgılattırıcı hormon</span> Hormon

Tirotropin salgılattırıcı hormon (TRH) [tirotropin salgılattırıcı faktör (TRF) veya tiroliberin], salgılattırıcı hormonlar arasına girer ve hipotalamus tarafından sentez edilir. Ön hipofizden TSH ve prolaktin salınımını düzenler. Tropik ve peptid hormon özelliklerine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Endokrin hastalıkları</span>

Endokrin hastalıkları endokrin sisteme ait bozukluklarıdır. Endokrin bozukluklarla ilişkili tıp dalı endokrinoloji olarak bilinir.

Transgender hormon terapisi, transgender veya atanan cinsiyetine uygun olmayan kişilere, eşey hormonlarının ve diğer hormonal ilaçların kullanıldığı, kişinin ikincil cinsiyet özelliklerinin cinsiyet kimliğiyle daha uyumlu hale gelmesinin amaçladığı bir hormon terapisi şeklidir.

Bağışıklık uyarıcılar bağışıklık sisteminin veya bileşenlerinin aktivasyonunu indükleyerek veya bileşenlerinden herhangi birinin aktivitesini arttırarak uyaran maddelerdir. Dikkate değer bir örneği, granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktördür.

Otoimmün tiroidit veya özbağışıklı tiroidit, vücudun tiroid bezlerini ve onun hormon ürünleri olan T3, T4 ve TSH'yi tehdit olarak algılayarak tiroid hücrelerini hedef alan özel antikorlar üreterek onu yok ettiği kronik bir hastalıktır. Hipotiroidizm veya hipertiroidizm ile ve guatrlı veya guatrsız olarak ortaya çıkabilir.

kötü yumurtalık rezervi, düşük doğurganlık durumudur:

  1. Yumurtalıklarda az sayıda kalan oosit veya
  2. Muhtemelen bozulmuş preantral oosit gelişimi veya alımı.. Son araştırmalar, erken yumurtalık yaşlanması ve erken yumurtalık yetmezliğinin erken yumurtalık yaşlanmasının bir sürekliliğini temsil edebileceğini düşündürmektedir. Genellikle yüksek FSH seviyeleri eşlik eder.
<span class="mw-page-title-main">De Quervain tiroiditi</span>

De Quervain tiroidi, subakut granülamatöz tiroidit veya dev hücreli tiroidit olarak da bilinir, geçici tiroiditler olarak bilinen bir grup tiroidit hastalıklarının bir üyesidir. De Quervain tiroiditinden her yaştan ve her cinsiyetten insan etkilenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tiroit kanseri</span> boyunda tiroit kıkırdağının altında yer alan tiroid bezinde bulunan endokrin bezi kanseri

Tiroit kanseri, tiroit bezinin dokularından gelişen kanserdir. Hücrelerin anormal şekilde büyüdüğü ve vücudun diğer bölgelerine yayılma potansiyeline sahip olduğu bir hastalıktır. Belirtiler arasında boyunda şişlik veya yumru olabilir. Kanser, başka yerlerden yayıldıktan sonra tiroitte de ortaya çıkabilir, bu durumda tiroit kanseri olarak sınıflandırılmaz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.