İçeriğe atla

TRT Kurdî

TRT Kurdî
Kuruluş 25 Aralık 2008 (2008-12-25) (test yayımı)
1 Ocak 2009 (2009-01-01) (TRT 6 olarak)
10 Ocak 2015 (2015-01-10) (TRT Kurdî olarak)
Sahibi Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
Görüntü formatı 576i (16:9 SDTV)
1080i (HDTV)
Slogan Aynı gökyüzünün altındayız (2009-günümüz)
Ülke  Türkiye
Dili Kurmanci ve Zazaca
Yayın alanı Dünya geneli
İştirakler TRT Kurdî Radyo
Genel merkez Ankara
Eski adı TRT 6
Kardeş kanal(lar) TRT World
TRT Türk
TRT Avaz
TRT Arabi
Euronews Türkçe
Websitesi trtkurdi.com.tr
İzlenebilirlik
Uydu yayını
Türksat 3A11096 H 30000 5/6 (SD)
11054 V 30000 3/4 (HD)
Eutelsat W3A 11492 V 30000 3/4
Eutelsat 7A 10762 V 30000 3/4
Atlantic Bird 4A 10873 V 27500 3/4
Galaxy 19 11960 V 22000 3/4
D-Smart283. kanal
Digiturk58. kanal
Kablo yayını
KabloTV70. kanal (HD)
İnternet protokolü üzerinden televizyon
Turkcell TV+180. kanal
tivibu65. kanal
İnternet televizyonu
trtkurdi.com.tr İzle (Ücretsiz)

TRT Kurdî, 25 Aralık 2008'de test yayımına başlayan kamusal çok dilli televizyon kanalı. Kanal, 1 Ocak 2009'da Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bağlı olarak normal yayınına başlamıştır. "Türkiye'nin zenginliğini ve renklerini ekrana taşıma" amacıyla kurulmuştur.[1] 10 Ocak 2015 tarihinde ise kuruluş adı olan TRT 6, TRT Kurdî olarak değiştirilmiştir.[2] Kanal, Türkiye'deki Kürt nüfusu tarafından -Hükûmetin propaganda aracı olma suçlamaları da dâhil olmak üzere- çeşitli gerekçelerle çoğunlukla eleştiriyle karşılandı. Kürtlerle 2018'de TRT Kurdî hakkında yapılan bir anket, çoğunluğun (%59) kanala güvenmediğini gösterdi.[3] 1 Ocak 2009 tarihinde TSİ 19:00'da resmi açılışına İstiklâl Marşı başlayan kanalın ilk programında Nilüfer Akbal ve Rojin sunuculuğunu yapmıştır. İlk programda Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kanala ilişkin mesajları Kürtçe dublaj ve Türkçe alt yazıyla yer almıştır.[]

17 Ocak 2018 tarihinde kanal HD yayına başlamıştır.[4]

Açılış

Türkiye'de Kürtçeye yönelik yasağın 2001 yılında kaldırılmasıyla birlikte ertesi yıl Kürtçe yayımlara yönelik yasal engeller de kaldırıldı. 2004'te yeni düzenlemeler yapıldı ve ardından TRT'ye otuz dakikalık Kürtçe yayım yapma izni verildi.[5] Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu daha sonra kısa süreli Kürtçe programlar yayımlamaya başladı. Kürtçe yapılan bu programlara yönelik sınırlamalar daha sonra kaldırıldı. 25 Aralık 2008 Perşembe günü test yayınına başlayan kanal, Ocak 2009'da TRT 6 adıyla yayıma girdi. Kanalda yayımlanan ilk programda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın kanala ilişkin mesajları Kürtçe dublaj ve Türkçe alt yazıyla yer aldı.[6]

Ayrıca kanalın gayriresmî bir amacı da PKK'nın ana yayın kanalı olarak görülen Roj TV'nin etkisini azaltmaktı.[7][8] Araştırmacı Esra Arsan'a göre Roj TV ve diasporadaki diğer Kürt kanallarının aksine TRT Kurdî'nin amacı, Kürtlerin kültürüne destek vermek ve siyasi olarak güçlenmelerine hizmet etmek değildi.[3]

Tepkiler

Kürtlerin çoğu, TRT Kurdî'yi reddetmekte ve onu Kürt nüfusunu Türkleştirmeye yönelik bir propaganda aracı olmakla suçlamaktadır.[3] Demokratik Toplum Partisi (DTP) milletvekilleri, TRT 6'nın açılışını boykot etmişlerdir.[1] OdaTV, TRT Kurdî'yi AK Parti'nin Kürtler üzerindeki en önemli propaganda aracı olarak nitelendirdi ve Kürt Yazarlar Derneği Başkanı İrfan Babaoğlu da kanalın Kürtleri genel kültürel haklarının eksikliğini unutturmak için bir girişim olduğunu savundu.[3] Pivaz adlı bir programında kanal, Halkların Demokratik Partisi (HDP) siyasetçilerini şiddet yanlısı bir şekilde tasvir ettiği için eleştirilmiştir.[9] Dizide oyuncular, Türkiye'nin terör örgütü olarak sınıflandırdığı Kürdistan İşçi Partisi'yle bağlantısı olan ve hatta parti genel merkezine gelenleri vurulmakla tehdit eden HDP siyasetçilerini canlandırmaktadır.[9]

Logolar

  • 2015-2021
    2015-2021
  • 2021-günümüz
    2021-günümüz

Kaynakça

  1. ^ a b "Çok Dilli Kanal TRT 6 Yayında". kolkhoba.org. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015. 
  2. ^ "TRT6'nın ismi değişti". ahaber.com.tr. 10 Ocak 2015. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015. 
  3. ^ a b c d Arsan, Esra (1 Nisan 2018). "Kurdish broadcasting via state TV in Turkey – Cultural diversity or government's propaganda machine: The case of TRT 6". Catalan Journal of Communication & Cultural Studies. 10 (1): 3-24. doi:10.1386/cjcs.10.1.3_1. 
  4. ^ "TRT Kurdi HD yayına başladı". hurriyet.com.tr. 17 Ocak 2018. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  5. ^ "TRT 6 Continues Broadcasting as TRT Kurdî". Bianet. 12 Ocak 2015. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. 
  6. ^ "TRT'nin Kürtçe TV'si yayına başladı". cnnturk.com. 1 Ocak 2009. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015. 
  7. ^ "US Acting Counterterrorism Coordinator: Denmark-Based Roj TV is a Terrorist Propaganda Station". Nevin Görgülü (İngilizce). turkishweekly.net. 13 Şubat 2008. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Kurdish ROJ TV Sparks Debate". Guy Degen (İngilizce). dw.de. 10 Aralık 2008. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b "Turkish state-run TV channel TRT Kurdi slanders pro-Kurdish HDP in biased depiction". www.duvarenglish.com. 15 Ocak 2021. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. HDP officials are seen threatening families with blowing up their houses in TRT Kurdî's show "Pivaz," as well as threatening voters who consider voting otherwise, and telling members of the press that they will be shot if they don't leave the HDP headquarters in southeastern Diyarbakır. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">TRT 1</span> Türk kamu televizyon kanalı

TRT 1, Türkiye'nin ülke çapında yayın yapan ilk ulusal televizyon kanalıdır. Ana binası Ankara'dadır. Türkiye'de açılan ikinci televizyon kanalı ve ilk ulusal televizyon kanalıdır. İlk genel müdürü 29 Nisan 1964'te Adnan Öztrak olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Med TV</span>

Med TV, 30 Mart 1995'te Londra'da kurulan ve Avrupa'dan uydu kanalıyla yayın yapmış ilk Kürt televizyon kanalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Roj TV</span> Eski televizyon kanalı

Roj TV, 2004-2013 yılları arasında Danimarka'dan uydu aracılığıyla Kürtçe, Arapça, Farsça, Zazaca, Süryanice ve Türkçe dillerinde yayın yapmış bir televizyon kanalı.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Star TV</span> Türkiye merkezli ulusal televizyon kanalı

Star TV, Doğuş Yayın Grubu bünyesinde Türkiye'de yayın yapan ulusal televizyon kanalıdır. Kanalın eski adları Star 1 ve İnterStar'dır. Şirketin unvanı, Star TV Medya Hizmetleri A.Ş.'dir. Star TV'nin genel yayın yönetmeni Nermin Yurteri'dir. 7 Mayıs 1990'da test yayınına başlayan kanal, 4 Ağustos 1990'da Star 1 adıyla, 13 Haziran 1992'de İnterStar adıyla, 17 Ocak 2002'de Star TV adıyla ve 21 Mayıs 2009'da HD olarak yayın hayatına başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">TRT 2</span> Türk ulusal devlet televizyon kanalı

TRT 2, Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bağlı kültür-sanat kanalı olarak yayın yapan tematik televizyon kanalı.

TRT 3, 2 Ekim 1989'da kurulan, Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bağlı olarak yayın hayatına başlayan spor kanalıdır. TRT 3, Türkiye'nin 1989'dan 2008 yılına kadar gençlere ve genç yetişkinlere yönelik yayın yapmış bir eğlence kanalıydı. Gençlik alanında televizyon programları, yabancı film ve dizileri Türkçe dil desteğiyle yayın yapmıştır. 1990'ların sonunda kısmen yayın akışında spor yayınlarına yer veriyordu. TRT'nin spor kanalı eksikliği nedeniyle 2008'de tamamen spor kanalına dönüştürülmüştür. 2001 yılından 2015 yılına kadar sabah ve öğlen saatlerinde TRT GAP ile ortak yayın yapmıştır. Günümüzde sadece TBMM TV ve TRT Spor ile ortak yayın yapmaktadır. 10 Aralık 1994'ten beri TBMM TV ve 9 Ağustos 2010'dan beri TRT Spor ile ortak yayın yapmaktadır. 30 Eylül 2021'den itibaren kanalın SD yayını sonlanıp, aynı frekans üzerinden TRT 3 HD yayına başlamıştır.

Turkmax, Digiturk 21. kanalda yayın yapan, yerli dizi, programlar ve Türk sinemasından filmler yayınlayan kanaldır.

Zaza milliyetçiliği veya Zazacılık, Zazaların; Kürtler ve Türklerden ayrı millet olduğunu savunan, Zaza kültürel kimliğini ve birliğini destekleyen bir siyasi milliyetçilik biçimidir. KONDA Araştırma ve Danışmanlık'ın 2019 yılında gerçekleştirdiği ulusal araştırmaya göre Zazalar Türkler, Kürtler ve Araplardan sonra Türkiye'deki dördüncü en büyük etnik kimliği oluşturmaktadır. Zazaların da dahil olduğu bir araştırmada Zazaların büyük çoğunluğunun kendilerini ve dillerini Kürtçeden ayrı olarak Zaza ve Zazaca olarak tanımladıkları tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Akbal</span> Kürt-Zaza şarkısıcı

Nilüfer Akbal, Türk Vatandaşı,Kürt ve Zaza kökenli ses sanatçısı. Kurmançça, Soranice, Zazaca, Türkçe ve Farsça) müzik anlayışıyla dikkat çeken bir sanatçıdır.

<span class="mw-page-title-main">TRT int</span> televizyon kanalı

TRT int, TRT'nin Dünyadaki Türkler'e yönelik uluslararası genel içerikli yayın yapan Türkçe televizyon kanalıdır. 1990 yılında TV-5 adıyla kurulmuş, 1992'de TRT int-Avrasya adını almıştır fakat 1997 yılında iki kanal birbirinden ayrılarak TRT'nin Avrupadaki Türkler'e yönelik yayın yapan kanalı TRT int adını almıştır. TRT programları haricinde, yayınlanan eski diziler ve Uçan Türk, Avustralya Postası, Aydın Bakışı gibi TRT int'e özel programlar yayınlanmıştır. TRT int Ankara'da 31. ve İstanbul'da 23. kanaldan yayın yapmıştır. Reklamlarda genellikle yabancı markaların reklamlarına yer verildi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Kürtleri</span> Türkiyede yaşayan Kürtler

Türkiye Kürtleri, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan en büyük ikinci etnik ve kültürel gruptur. Çeşitli tahminlere göre Kürtler, Türkiye nüfusunun %15 ila %20'sini oluşturmaktadırlar ve toplam sayıları 12,5 milyon ila 15 milyon arasındadır. Yoğun olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde olmakla birlikte, ülkenin çeşitli illerinde Kürtler yaşamaktadır. Bazı Kürtler tarafından bu bölgeler Kuzey Kürdistan olarak adlandırılsa da, bu adlandırma çeşitli tartışmalara sebep olmakta ve resmî olarak kabul edilmemektedir.

TRT Avaz, TRT'nin Türk dünyasındaki Türkler'e yönelik uluslararası genel içerikli yayın yapan çok dilli televizyon kanalıdır. Nevruz Bayramı'nın kutlandığı 21 Mart 2009 tarihinde TRT Türk'ün önceki frekansında yayına başlamıştır. Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bağlı olarak Dünyadaki Türk dillerini konuşan halklara hitap etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TRT Kurdî Radyo</span> Kürtçe yayın yapan TRT radyosu

TRT Kurdî Radyo, 1 Nisan 2009 tarihinde yayın hayatına başlamış Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi ve Suriye Halep'e bağlı Afrin ilçesindeKürtçe yayın yapan TRT radyosudur. Doğu ve Güneydoğu illerinde, bazı ilçelerde ve Suriye Halep şehrine bağlı Afrin ilçesinde karasal yayın yapmaktadır. Uydu aracılığıyla ve İnternet yayınlarıyla tüm dünyada dinlenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zarok TV</span> Türkiyedeki ilk Kürtçe çocuk kanalı

Zarok TV, 21 Mart 2015'te yayınına başlayan kanal, Türkiye'nin ilk Kürtçe yayın yapan çocuk kanalıdır. Kurmanci, Soranice ve Zazaca dillerinde yayın yapmaktadır. Merkezi Diyarbakır'da bulunan kanalda çizgi filmlerin yanı sıra çocuklara yönelik programlar da yer almaktadır. Kanal yayınlanan her çizgi film için kumandayla Zazaca ve Kurmançça seçeneklerinden istenilen dilde izleme olanağı sunuyor.

Bu Kürtçe televizyon kanallarının listesidir.

Türkiye'de Kürtlere yönelik insan hakları ihlâlleri, Türkiye'de yaşayan Kürtlere karşı işlenmiş olan insan hakkı ihlallerini incelemektedir.

Eskerê Boyîk,, Sovyet Kürdü Yezîdî şair ve yazar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.