İçeriğe atla

TRT İstanbul Radyosu

İstanbul Radyosu
Tam adıTürkiye Radyo Televizyon İstanbul Radyosu
Kuruluş6 Mayıs 1927
İştiraklerTRT İstanbul Televizyonu (1971-1986)
SahibiTürkiye Radyo ve Televizyon Kurumu
FormatıHaber & Müzik
DilTürkçe
Genel merkezİstanbul
Yayın alanıİstanbul

TRT İstanbul Radyosu veya yaygın olarak kullanılan adıyla İstanbul Radyosu, Türkiye'nin en eski ve en büyük radyolarından biridir.

Tarihçe

İlk yayınına İstanbul Radyosu adıyla, 6 Mayıs 1927'de, Sirkeci'deki Büyük Postane binasının bodrum katında başladı.

Henüz kimsede radyo alıcısı bulunmadığından, postane binasının kapısının üzerine yerleştirilen hoparlör yardımıyla her akşam yayın yapılmaya başlandı. Amaç, halkın radyo yayınlarını dinleyip tanıması, kendi çevrelerine anlatarak radyo kavramının yayılmasını sağlamaktı.

Türkiye İş Bankası ve Anadolu Ajansı'nın 150 bin liralık sermayenin %70'ine sahip olması kaydıyla; Gümüşhane Milletvekili Cemal Hüsnü Taray, Falih Rıfkı Atay ve Sedat Nuri Bey tarafından 8 Eylül 1927 tarihinde "Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi" kuruldu.

İstanbul Radyosu'nun ilk naklen yayını, 3 Şubat 1932'de[1] Atatürk'ün isteği ile Ayasofya Camii'nden Kadir Gecesi okunan Türkçe ezanla başlamış ve Mevlit'le devam etmiştir.

İlk yayınlar akşam saatleri yapılmakta ve 5 saatle sınırlıydı.

Elektrik vs. giderlerin, halktan alınan yıllık 10 liralık aidatla karşılanamaması üzerine şirket zarara girdi. Hükûmetin hatırı sayılır bir mali yardım yapmasına rağmen zararın devam etmesiyle birlikte, 1936 yılında biten sözleşmesinin de Hükûmet tarafından yenilenmeyince şirket, 13 Haziran 1937'de yapılan Genel Kurul'da kendini tasfiye etmeye karar verdi. İstanbul Radyosu; 8 Eylül 1936 tarihinde bir devlet kurumu olan PTT'ye devredildi.[2] Ekim 1938'de yayınına ara veren İstanbul Radyosu'nun, stüdyo ihtiyacını karşılamak için 1945'te İstanbul Radyoevi binasının temeli atılarak inşasına başlandı. İnşası tamamlanan Harbiye’deki bina, 19 Kasım 1949 tarihinde dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün açış konuşmasıyla hizmete girdi ve İstanbul Radyosu yayın hayatına tekrar başladı.[2]

Radyo yayıncılığı; fiilen 1990'a, anayasal olarak 1993'e kadar devlet eliyle yürütüldü.

1961 Anayasası'nın tanıdığı imkânla, 1 Mayıs 1964 tarihinde "Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)" kuruldu ve diğer radyo yayınları gibi İstanbul Radyosu da TRT şemsiyesi altına girdi. 1993 yılındaki anayasa değişikliği ve 1994 yılında çıkarılan kanunla devlet tekeli kalktı ve özel yayıncılık devreye girdi.

İlk çalışmalar

Türkiye'de ilk radyo yayın denemeleri 1921 yılında İstanbul'da başladı ve halka açık ilk radyo deneme yayını 19 Mart 1923 tarihinde Öğretmen Okulu'nun bodrumunda, davetliler ve basın huzurunda "Telsiz telefon tecrübeleri" adı altında gerçekleştirildi. Bu ilk yayın, İstanbul Üniversitesi'nde toplanan halk tarafından heyecanla dinlendi.

Cumhuriyetin ilanından iki yıl sonra, 1925'te "Telsiz Tesisi Hakkında Kanun" yasası çıkarılarak, ülke genelinde bir telsiz şebekesi kurulması öngörüldü ve uluslararası açılan ihaleyi kazanan bir Fransız şirketi tarafından İstanbul ve Ankara'da telsiz telgraf vericileri yapımına başlandı. Bu tesisin 1927 yılında hizmete girmesiyle New York, Londra, Berlin, Viyana, Moskova ve Tahran'la bağlantı kuruldu. Daha sonra bu vericilere telsiz telefon yayını yapabilecek gerekli donanımların ilavesiyle radyo yayınları gerçekleştirildi.

Mevcut çalışmalar

TRT İstanbul Radyosunda hâlen çeşitli bant ve canlı yayın programları yapılmaktadır. Mesut Cemil Stüdyosunda halka açık olarak düzenlenen ve aynı zamanda televizyon çekimi veya radyo bant kaydı olarak hazırlanan programlar bulunmaktadır. Bunlardan bazıları: Radyo Sanatçıları Konseri, Tasavvuf Müziği Konseri, Akşamın Neşesi, Beraber ve Solo Şarkılar, Şarkılar ve Oyun Havaları vs.

İstanbul Radyosunda aynı zamanda Mesut Cemil Stüdyosu yenilenmiş ve televizyon çekimleri için uygun hale getirilmiştir. Bu yenilik Ankara Radyosu Büyük Stüdyosu içinde uygulanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "İstanbul Radyosu 80 yaşında". Star Gazetesi. 29 Nisan 2007. 9 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2008. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesut Cemil</span> Türk müzisyen

Mesut Cemil Tel, Tamburi Cemil Bey’in oğludur. Bir ara “Tel” soyadını kullanmışsa da, kısa bir süre sonra bundan vazgeçmiştir. Çocukluk yılları babasının musiki çevresinde geçti. Babasından birkaç ders dışında musiki dersi almadı. İstanbul Sultanîsi'nde öğrenciyken, on üç yaşında Daniel-Fitzinger'den keman dersleri alarak Batı musikisi bilgileri öğrenmeye başladı; keman üzerindeki çalışmalarını daha sonra Aliye Berger'in eşi Karl Berger’den aldığı derslerle sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">TRT 1</span> Türk kamu televizyon kanalı

TRT 1, Türkiye'nin ülke çapında yayın yapan ilk ulusal televizyon kanalıdır. Ana binası Ankara'dadır. Türkiye'de açılan ikinci televizyon kanalı ve ilk ulusal televizyon kanalıdır. İlk genel müdürü 29 Nisan 1964'te Adnan Öztrak olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Radyoevi</span>

İstanbul Radyoevi, 6 Mayıs 1927'de ilk programlı radyo yayınına başlamış olan TRT İstanbul Radyosu'nun stüdyo ihtiyacını karşılamak için 1945'te inşa edilen binadır.

<span class="mw-page-title-main">İTÜ Radyosu</span>

İTÜ Radyosu , günümüzde internet üzerinden yayın yapan, Türkiye'nin ilk üniversite radyosu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de televizyon</span> Türk televizyon yayınları

Türkiye'de televizyon yayınları ilk kez İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından 9 Temmuz 1952 günü başlatıldı. 1. banttan 100 watt güçle yayın yapan İTÜ TV vericisi Philips şirketinden edinilmiştir. Türkiye'nin televizyon ile tanışması 1 Mayıs 1964 tarihli TRT Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye sınırları dahilinde TRT dışındaki kurumların radyo ve televizyon yayınları yapması yasaklandığından, İTÜ TV, 1970 yılında yayınına son verdi ve vericileri de 1971 yılında TRT'ye devredildi.

<span class="mw-page-title-main">TRT FM</span> Türk radyo istasyonu

TRT FM eski adıyla TRT Radyo 2, ilk yayınını 1964 yılında yapan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun popüler müzik ile Ankara, İstanbul ve İzmir stüdyolarından dönüşümlü olarak gerçekleştirilen programları yayınlayan radyosu.

<span class="mw-page-title-main">TRT GAP Radyosu</span>

TRT GAP Diyarbakır Radyosu, 1964 yılında yayın hayatına il radyosu olarak başlayan Diyarbakır Radyosu, 1 Ocak 1997 tarihinden itibaren TRT - GAP Diyarbakır Radyosu adıyla geniş bir yayın alanına kavuşmuştur. Radyo 4'ün vericilerinin bir kısmının TRT Nağme ve TRT Türkü adı ile tematik yayıncılık yapmak amacıyla yeni kurulan iki kanala ayrılması ile her iki kanalda da yayınlar yaparak dinleyicilerle buluşmaya devam etmiştir. Bununla birlikte 2014 yılı içinde bölgesel yayınlar yapılmamıştır. Günümüzde ise 10.05-13.00 saatleri arasında bölgesel yayın yapılmaktadır. Diğer saatlerde TRT Radyo 1 ile ortak yayın yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Radyosu</span> 1927de yayına başlayan Türk radyo kanalı

Ankara Radyosu, 1927 yılının Kasım ayında Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi tarafından devreye sokulmuş ve ilk defa 1554 metre üzerinden 5 kW gücündeki vericiyle yayın hayatına başlamıştır. Daha sonra uzun dalga 182 kHz frekansında 120 kW gücüyle yayın yapmaya başlayan radyo, birçok defa yayın binasını değiştirmiş, 28 Ekim 1938'de yeni ve son binasına taşınmıştır. Aynı tarihte, 20 kW gücündeki kısa dalga istasyonunu da devreye almış, 1950 yılında ise çıkış gücünü 100 kW’a yükseltmiştir. Uzun dalga vericisi ise 1961 yılında 240 kW’a yükseltilmiştir.

Mustafa Muzaffer İlkar, Türk müziği solisti, bestecisi.

Kablo TV, dijital veya analog yayın yapan çok sayıda yerli ve yabancı televizyon ve radyo kanalını, fiberoptik ve koaksiyel kablo şebekeleri üzerinden yüksek görüntü ve ses kalitesinde ileten çok kanallı bir TV sistemi.

İTÜ TV, 9 Temmuz 1952 tarihinde yayına başlayan televizyon kanalı. Philips şirketi yapımı olan, 1. bantta ve 100 watt güçle amatör vericileri ile yayın yapan İTÜ TV, Türkiye'nin ilk televizyon kanalıdır. Türkiye'nin televizyon ile tanışması 1 Mayıs 1964 tarihli TRT Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye sınırları dâhilinde TRT dışındaki kurumların radyo ve televizyon yayınları yapması yasaklandığından, İTÜ TV 1970 yılında yayınına son verdi ve vericileri de 1971 yılında TRT'ye devredildi. TRT'ye devredildikten sonra 10 Temmuz 1972 yılında tamamen kapandı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin Sesi Radyosu</span> TRT bünyesinde Avrupalı Türklere hitap eden devlet radyosudur

Türkiye'nin Sesi Radyosu (TSR), TRT bünyesinde 1937 yılından bugüne yayınlarını sürdüren, Avrupalı Türklere hitap eden devlet radyosudur. Türksat, Optus, Hotbird, Eutelsat ve Yamal uyduları ile genişleyen bir yayın alanına sahiptir. Türkiye'nin Sesi Radyosu'nun;

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de radyo</span>

Türkiye'de radyo, Türkiye'de ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927'de yapıldı. İlk amatör radyo denemesi Fransız'ların hediye ettiği telsiz ile 19 Mart 1923 tarihinde denenmiş fakat bu deneme başarılı olmamıştır.

TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi, Ankara Or-An'da bulunan bir müzedir. 1981 yılında eski radyo malzemelerinin toplanarak sergilendiği bir müze olarak TRT Radyo Müzesi adıyla açılmış; 1994 yılında Ankara ve İstanbul'daki radyo-televizyon stüdyolarından getirilen kullanım dışı malzemelerin yenilenmesiyle TRT Müzesi adıyla Or-An sitesindeki yeni yerinde açılmıştır. Kültür Bakanlığı'nın 28 Kasım 1994 tarihli yazısı ile özel müze kapsamına girmiştir. 10 Aralık 2012 tarihinden itibaren yeniden tescil edilerek "TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi" "Sesler Renkler Anılar" adı ile farklı bir konsept ile hayata geçmiştir.

Orta Dalga, telekomünikasyonda kullanılan bir frekans bandının adıdır. Bu bant radyo yayıncılığına tahsis edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Radyo vericisi</span>

Radyo vericileri radyo yayını yapan, yani stüdyolarda oluşturulan haber ve programların konutlardaki alıcılara ulaştırılmasını sağlayan teknik araçlardır. Programlar kent merkezlerindeki stüdyolarda hazırlanır. Stüdyolarda sesler ses sinyaline (AF) çevrilir. Ses sinyali kablo, radyolink veya uydu yardımıyla verici istasyonlara gelir. Yayın verici istasyondan yapılır.

Aşağıda Türkiye'de radyo ve televizyon yayıncılığı tarihindeki önemli kilometre taşları özetlenmiştir. 1993 yılına kadar, Meteoroloji Radyosu, Polis Radyosu ve eğitim amaçlı yayın yapan İTÜ Radyosu hariç, radyo ve televizyon yayını devlet tekelindeydi. 1964 yılında bu Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu kurulmuş, TRT önce ulusal radyo yayın ağını oluşturmuş, 1964 yılından itibaren televizyon yayınlarına başlamıştır. 1993 yılında yapılan anayasa değişikliğinden sonra TRT nin yanı sıra özel radyo ve televizyon kuruluşları da yayınlara başlamışlardır.

İl radyoları Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu TRT tarafında 1960 lı ve 1970 li yıllarda hizmete verilen ancak daha sonra vaz geçilen bir grup radyo istasyonunun adıdır.

Azerbaycan'da radyo yayını, ilk ticari yayın istasyonunun kurulduğu 6 Kasım 1926 yılında başlamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.