İçeriğe atla

TIR

TIR plakası
Modern bir TIR kamyonu

TIR (Fransızca: Transports Internationaux Routièrs, Türkçe çevirisi: Uluslararası Karayolu Taşımacılığı), Birleşmiş Milletler bünyesindeki Uluslararası Nakliyat Birliği (IRU) tarafından 15 Ocak 1959 tarihinde Cenevre'de imzalanan bir anlaşma. Bu anlaşma 11 ülke (Avusturya, İsveç, Portekiz, Bulgaristan, Finlandiya, Macaristan, Fransa, Malta, İsviçre, Tunus ve Yugoslavya) arasında imzalanan birleşik taşımacılığına (kara yolu, demiryolu, havayolu, denizyolu) ve konteyner kullanılmasına izin veren bir sözleşmedir.

Uygulamada bu anlaşmaya dahil ülkelerin kara yolu vasıtaları, vasıtada yüklü bulunan gümrüklü eşyanın cinsini, miktarını, mahiyetini belirten bir TIR karnesiyle yine vasıtanın belli yerlerine takacakları TIR plakaları taşırlar. TIR karnesinde belirtilen ve vasıtada yüklü bulunan eşyanın gümrük kontrolü mahreç ülkede yapılmakta, varış noktasına kadar güzergahta bulunan ülkelerin gümrüklerinde sadece harici kontroller (şüpheli durumlar hariç) yeterli olmaktadır.

Bu buluş ülkelerarası ticari eşya nakliyatını çok kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır. Aranan tek husus, TIR plakası taşıyacak kamyon ve konteynerlerin sözleşmeye bağlı teknik şartnamede belirtildiği şekilde eşyayı koruyucu teçhizatı havi olmasıdır.

Türkiye'de bu hususun tespiti ve Uygunluk Belgesinin verilmesi, TIR sözleşmesinin tatbiki ve kontrolü gümrük idarelerince yapılmaktadır.

TIR kamyonlarının taşıdıkları yüklerin vergileri hususunda, muhtemel kayıplara karşı tazmini açısından, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, kefil kuruluş olarak, uluslararası görev yapmaktadır.

TIR sözleşmesinde, bu kolaylığı kötüye kullanacak, kaçak mal taşıyanlarla ilgili cezai hükümler mevcutsa da Türkiye sözleşmenin bu hükümlerini imzalamamış, bu gibi durumlarda kendi mevzuatını uygulayacağını üye ülkelere bildirmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konşimento</span>

Konşimento ya da taşıma senedi, üzerinde yükleyici, alıcı, ihbar merciiden başlayarak her türlü bilginin yer aldığı kıymetli evraktır. Gemiye yüklenilen bir malın teslim alındığını gösteren, gönderenin ve alıcının adlarının yazılı olduğu hukuki belgedir. Malın alıcısına genellikle önceden gönderilen bu belge, alıcının mal üzerindeki mülkiyet hakkını gösterir. Alıcı, bu belge olmaksızın malları teslim alamaz.

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması, uluslararası ticareti, haklar ve sorumluluklar açısından düzenleyen çok taraflı bir anlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Ticaret Örgütü</span> DTOnun 100 Grupu 10 oyun Botu ve herkesin rahatlikla kullana bilecegi Userbotu var

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal organıdır. WTO, hükûmetlerin iç ticaret yasalarını ve düzenlemelerini nasıl yapacakları hususunda yasal bir çerçeve ortaya koymakta olup toplu görüşmeler ve müzakereler yoluyla ülkeler arasında ticari ilişkilerin geliştirildiği bir platformdur.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği</span> hava yolları için milletlerarası ticaret birliği kuruluşu

IATA, sadece havayolu şirketlerinin üye olabildiği, uluslararası bir ticaret kuruluşudur. Kurumun merkezi Kanada'nın Montreal şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Gümrük Örgütü</span>

Dünya Gümrük Örgütü, ulusal gümrük idarelerinin etkili ve verimli çalışmalarını sağlamak ve geliştirmek amacıyla kurulmuş bir uluslararası örgüttür. Örgütün merkezi Brüksel'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kervan</span> Eskiden kara taşımacılığını gerçekleştiren kafileler

Kervan, eskiden, kara nakliyatını yapan kafile. Nakliyat at, katır, eşek ve daha ziyade develerle yapılırdı. Kervanlarda bulunan develerin taşıdıkları yüklere göre ağır veya hafif kervan adları verilirdi. Ağır kervandaki develer 300-350, hafif kervandakiler ise 170 kg yük taşırlardı. Günümüzde birçok motorlu kara, deniz veya hava vasıtasından meydana gelen nakliyat gruplarına konvoy, filo gibi isimler verilmektedir

CIF, uluslararası ticaretle ilgili bir terimdir. Sözcük karşılıkları mal bedeli, sigorta ve navlun anlamındadır. Bu tip ticarette satıcı, CFR teriminde olan yükümlülükleri aynen üstlenmekte, ancak bunlara ek olarak taşıma sırasında malların kayıp ve hasar riskine karşı deniz sigortası sağlama yükümlülüğünü de almaktadır. Burada sigorta sözleşmesini akdetmek ve sigorta primini ödemek, satıcıya düşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Menşe şahadetnamesi</span>

Menşe Şahadetnamesi, uluslararası ticarete konu olan ürünlerin menşeini belirten belgelerdir. İhracatı yapan firmanın üyesi bulunduğu yerel ticaret ya da sanayi odalarınca onaylanan bir belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Antlaşma</span> iki ya da daha çok devleti bağlayıcı nitelikteki anlaşma

Antlaşma, iki ya da daha çok devleti bağlayıcı nitelikteki anlaşmalara denir. Eski dilde antlaşmalara muâhede ya da ahidnâme de denirdi. Lozan muahedesi gibi. Modern diplomaside antlaşma terimi, özel önemi olan uluslararası antlaşmalar için kullanılır. Daha öz önemli antlaşmalara ise, sözleşme (mukavele), tenkihname (düzenleme), protokol, senet, konvansiyon ve anlaşma gibi adlar verilir. Günümüzde antlaşmayla sonuçlanan görüşmeler, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşların gözetiminde yürütülmektedir. Antlaşmaların barış, mütareke, ateşkes, tenkihname (düzenleme), dostluk, yardımlaşma, saldırmazlık, ittifak ve konvansiyon (ticaret) resmî, gayriresmî gibi çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Liman</span>

Liman; gemi, tekne gibi deniz araçlarının park yeri, gemilerin konteyner ve kargolarını boşaltıp yüklediği ticaret merkezi, vinç barındıran ve genellikle gümrük de bulunduran mekanlardır.

"Ex works" kelimesinin kısaltılması olarak kullanılan EXW, tüm masraf ve risklerin alıcıya ait olduğunu bildiren uluslararası ticaret terimidir. Bu teslim şeklinde satıcı mallları kendi sahasında nakliyeciye teslim edilmeden ve ihracat gümrük işlemleri yaptırılmamış olarak hazır etmesi ile sorumululuğunu yerine getirmiş olur.

Gürbulak Sınır Kapısı, Türkiye'yi İran'a bağlayan en önemli sınır kapısıdır. Gürbulak'ta yer alır. Erzurum ve Dilucu buraya bağlı diğer kapılardır.

INCOTERMS, Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından uluslararası ticarette kullanılan terimlerin bir standarda kavuşturulması amacıyla uygulamaya konulan bir programdır.

<span class="mw-page-title-main">Saga Hava Yolları</span> Türkiye merkezli havacılık şirketi

Saga Hava Yolları İstanbul, Türkiye merkezli bir havayolu şirketidir. Tarifeli iç ve dış hat seferi yapmayan şirketin operasyon şekli ağırlıklı olarak uçakların ekipleri ile birlikte başka havayollarına kiralanmasıdır. Pakistan International Airlines, Onur Air, Air Algérie, Pegasus Hava Yolları, Air Malta, Sky Airlines, Mahan Air, Sudan Airways, Shaheen Air gibi havayolu şirketlerine kiralama hizmetini vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail pasaportu</span> Pasaport

İsrail pasaportu, uluslararası seyahat amacıyla İsrail Devleti vatandaşlarına verilir ve yurt dışında İsrail'in konsolosluk görevlilerinin korunması hakkını tanır.

<span class="mw-page-title-main">Konteyner taşımacılığı</span>

Konteyner taşımacılığı, çeşitli konteyner türleri sayesinde yapılan taşımacılığı anlatır. Konteynerler standart ölçülerde üretildikleri için çok çeşitli şekilde yüklenebilir, farklı araçlara aktarılabilir, bu sayede verimli bir taşıma sağlarlar. Konteynerlerin açılmaksızın gemilere, kargo uçaklarına, trenlere veya karayolu taşımasına uygun araçlara yüklenebilmeleri uluslararası alanda yaygın olarak kullanılmalarını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Demiryolları Birliği</span>

UDB veya Uluslararası Demiryolları Birliği bir uluslararası demiryolu taşımacılığı sanayi kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">İpsala Sınır Kapısı</span>

İpsala Sınır Kapısı, Edirne'nin İpsala ilçesinde yer alan Türkiye – Yunanistan arasındaki kara yolu gümrük/sınır kapısıdır. E-25 kara yolu ile Yunanistan ile Türkiye'yi birbirine bağlayan İpsala Köprüsü'nün bitişiğindeki 11,000 m² alan üzerine 1956 yılında inşa edilmeye başlanmış, 10 Temmuz 1961 tarihinde hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyenin resmi Ekonomi bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ticaret işlerinden sorumlu bakanlık.

Uluslararası ticaret hukuku, uluslararası ticaret faaliyetlerinde işlem ve sözleşmeleri etkileyen ulusal ve uluslararası düzenlemeler ile teamül hukuku ve hukukun genel ilkelerinden oluşan kurallar bütünü.