İçeriğe atla

THK-13

THK-13
TürüKuyruksuz araştırma planörü
Ulusal köken Türkiye
ÜreticiTürk Hava Kurumu
İlk uçuş1948
DurumuProje iptal edildi
Üretim sayısı1

THK-13, Etimesgut Uçak Fabrikası (THK) tarafından 1940'ların sonlarında Türkiye'de inşa edilen deneysel kuyruksuz bir planördü.[1]

Tasarım ve gelişim

THK-13, ağırlıklı olarak kumaş kaplamalı ahşaptan inşa edilmiş, pilotun kanat orta hattına açık bir kokpitte yer aldığı kuyruksuz bir planördü. İniş takımı, birçok planördeki gibi tek tekerlekliydi, ancak alt kanatçıklardaki destek tekerleği, yerdeyken uçağı düz tutuyordu.[2]

Operasyonel geçmiş

Tasarımı doğrulamak için bir THK-5 tarafından çekilen %10 ölçekli bir model, tasarım değerlerini doğrulamak için uçan bir rüzgar tüneli olarak kullanıldı.[3] THK-13'ün başlangıçta küçük bir piston motoruna veya turbojete sahip olması planlanmıştı, ancak öncelikle bir Focke-Wulf Fw 44'ün arkasındaki havada çekili olarak fırlatılan bir planör olarak tamamlandı. İlk uçuş 1948'in ortalarında, Kadri Kavukçu komutasında yaklaşık 30 dakika sürdü. Ağustos 1948'de Cemal Uygun tarafından uçuldu. Bu uçuşta havalanmasının ardından 150-200 metre irtifada kontrol kilitlenmesi sebebiyle uçak sağ kanadı aşağı yönlenecek şekilde döndü; Uygun'un gerçekleştirdiği acil iniş esnasında uçak bir miktar hasar gördü. Onarımların ardından sürdürülen uçuş testleri, uçağın zayıf sapma stabilitesini ve ağır kontrol kuvvetlerini ortaya çıkardı. İstikamet dümeni, THK-13'ün 1949 Paris Hava Gösterisinde sergilenmesinden kısa bir süre önce küçültüldü. THK'nın önceliklerinin değişmesi sebebiyle THK-13'ün geliştirilmesi terk edildi.[2]

Özellikler (THK-13)

[4][5]

Genel özellikler
  • Mürettebat: 1
  • Uzunluk : 5.04 m
  • Kanat açıklığı: 20 m
  • Yükseklik: 1.94 m
  • Kanat alanı: 34.5 m2
  • Kanat açısı: 20°
  • Kanat bükümü: -4°
  • Oran: 11.6
  • Boş ağırlık: 430 kg
  • Yüklü ağırlık: 520 kg
Performans
  • Stall hızı: 48 km/sa (30 mil/sa, 26 kn)
  • Alçalma hızı: 0.96 m/s (189 ft/dak)
  • Kaldırma-sürüklenme oranı: 24:1

Kaynakça

  1. ^ Yavuz, İsmail. "THK Etimesgut Uçak Fabrikası 1939-1950" (PDF). 54 (636). TMMOB Makina Mühendisleri Odası. 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2024. 
  2. ^ a b "THK-13". www.j2mcl-planeurs.net (Fransızca). 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. 
  3. ^ "THK-13 uçan kanat, Türk hayalet bombardıman uçağı". İsa Koç. 12 Haziran 2014. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. 
  4. ^ "thk-13". ekşi sözlük. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. 
  5. ^ Cebeci, Uğur (7 Mart 2010). "Bir zamanlar uçan kanat yapmıştık". Hurriyet.com.tr. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Bridgman, Leonard, (Ed.) (1949). Jane's all the World's Aircraft 1949-50. Londra: Sampson Low, Marston & Co. s. 183c. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Messerschmitt Bf 109</span>

Messerschmitt Bf (Me) 109, II. Dünya Savaşı Alman avcı uçağı. Willy Messerschmitt tarafından 1930'larda tasarlanmıştır. Messerschmitt 109, ilk uçuşunu prototip Bf 109 V1 olarak Mayıs 1935'te yaptığı zaman döneminin en gelişmiş tek kişilik avcı uçağıydı. 1937 Şubatı’nda üretilmeye başlanan Jumo motorlu "B-1", Luftwaffe’de servise girdi. Jumo 210 motoru, "B", "C" ve "D" modellerinde de kullanıldı. Ocak 1939’dan 1942’nin başlarına dek üretimde kalan Bf 109 E modelinde Daimler-Benz DB 601 motoru kullanılmıştır. "G" modelinin üretimine 1942 Mayıs’ında başlanmıştır. Messerschmitt 109, yaklaşık 12.000 tanesi Bf 109 G olmak üzere toplam 35,000 civarında imal edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Kurumu</span> Türkiyede havacılık alanında faaliyet gösteren bir dernek

Türk Hava Kurumu veya kısaca THK, Türkiye'de havacılık sanayisini kurmak; askerî, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak için 16 Şubat 1925 tarihinde Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle kurulmuş bir dernektir. Atatürk'ün işareti ile kurulduğunda Cevat Abbas Gürer kurucu ve başkan idi ve dernek "Türk Tayyare Cemiyeti" adını taşımaktaydı, 1935 yılında "Türk Hava Kurumu" adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Concorde</span> Yolcu uçağı olarak tasarlanmış hava taşıtı

Concorde, süpersonik yolcu uçağı olarak hazırlanmış bir hava taşıtı. Air France ve British Airways tarafından kullanılmış olup, 26 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">THK-16</span> Eğitim uçağı

THK-16 diğer adıyla Mehmetçik, 1952 yılında Türk Hava Kurumu tarafından tasarlanan jet eğitim uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık tarihi</span> İnsanlığın uçuş serüveni

Havacılık tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuş denemeleri ve 17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk havadan ağır motorlu uçuşu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuşun gelişiminin tamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-33</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-33 Rus firması olan Sukhoi tarafından 1982'de uçak gemileri için üretilmiş bir donanma savaş uçağıdır. Su-27 'Flanker' 'dan türetilmiş bir uçaktır ve Su-27K olarak da bilinir. Su-27'den başlıca farkı, Su-33'ün uçak gemileri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Su-27'nin aksine Su-33 havada yakıt ikmali yapabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ok açılı kanat</span>

Ok açılı kanat, yüksek hızlı uçaklarda kullanılan bir kanat tipi olup, adını uçağa üstten bakıldığında kanatların uçları geriye çekilmiş bir biçimde ok şekline benzemesinden almıştır. Geriye çekilmiş kanatlar geri ok açısını ifade ederken, tarihte ileri ok açılı kanatlara sahip uçaklar da görülmüştür. Ok açılı kanatların varolması sebebi ses hızına yakın hızdaki bir havanın kanat profili üzerindeki davranışıdır.

<span class="mw-page-title-main">X-4 Bantam</span> çift jet motorlu küçük deneme uçağı

Northrop X-4 Bantam; yatay kuyruğu olmayan, bunun yerine yuvarlanma ve dalma kontrolleri olan elevatör ve aileronları yerine elevon adı verilen tek bir parça kullanılmış, çift jet motorlu küçük deneme uçağı. Bazı aerodinamikçilerin yatay kuyruğu ortadan kaldırarak transonik hızlarda kanatların yol açtığı süpersonik şok dalgalarının yatay kuyrukla etkileşmei sorununu ortadan kaldırmayı umuyorlardı, ancak X-4'ün deneyleri bu umudu boşa çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Messerschmitt Me 163</span>

Me 163 Komet, Alexander Lippisch tarafından tasarlanmış, tarihin tek roket itkili savaş uçağıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Alman Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmıştır. Devrimsel tasarımı ve rakipsiz performansına rağmen, kullanımının tehlikeli oluşu sebebiyle sadece birkaç Müttefik savaş uçağı düşürebilmiştir.

THK-2, tek kişilik, tek motorlu, havada akrobasi yapabilen; Türkiye'de 1944 yılında olası savaş pilotları için gelişmiş eğitmen olarak geliştirilmiş, Etimesgut Uçak Fabrikası'nda üretilmiş bir savaş eğitim uçağıdır. Yapımında, düşük kanat konsol bir eliptik planform kullanılmıştır. Kokpitte tailwheel iniş temel birimleri kapalı olduğundan geriye kanat içine yerleştirilmiştir.

THK-5, Türkiye'de 1945 yılında tasarlanan ve Etimesgut Uçak Fabrikası'nda üretilen iki Gipsy Major motorlu, iki dümenli ambulans uçaktır. İçinde iki pilot, hastalar için iki sedye ve bir sağlık görevlisi taşıyabilecek yer bulunur. Uçağın üretiminde içinde altı kişilik yardımcı ulaştırma sürümü belirlenmişti. Uçağın bir üst modeli olan THK-5A'dan üç prototip yapıldı. 1950 yılında bir adet THK-5 Danimarka'ya satılmıştır. İsveç ve Danimarka tekrar sipariş vermek istese de fabrika kapandığı için ihracat gerçekleşmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">SZD-50 Puchacz</span>

PZL SZD-50 Puchacz Polonya üretimi iki kişilik eğitim ve akrobasi planörü.

<span class="mw-page-title-main">Antonov An-124 Ruslan</span>

Antonov AN-124 dünyanın en büyük ikinci kargo uçağıdır. AN-225'in küçük kardeşidir. Taşıma kapasitesi büyük, üstten kanatlı dört motorlu kargo uçağıdır.1986'da SSCB de üretime girmiş olup günümüzde Ukrayna Antonov tarafından işletilmektedir. 150 ton taşıma kapasitesine sahiptir. Uzunluğu 69 metre, kanat açıklığı 73 metredir.

<span class="mw-page-title-main">THK-11</span>

THK-11, 1947 yılında Türk Hava Kurumu tarafından üretilen dört koltuklu tek kanatlı uçak prototipiydi. Uçağın sabit bir burun tekerlekli iniş takımları bulunmaktaydı ve ilk uçuşunu 1947 yılında gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uçan kanat</span>

Uçan kanat, kesin bir gövdeye sahip olmayan kuyruksuz sabit kanatlı bir uçaktır. Mürettebat, yük, yakıt ve ekipman tipik olarak ana kanat yapısının içinde yer alır, ancak uçan bir kanatta podlar, naceller, kabarcıklar, bomlar veya dikey stabilizeler gibi çeşitli küçük çıkıntılar olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-155</span> uçan laboratuvar

Tupolev Tu-155 kriyojenik yakıt kullanan motorların uçuş araştırması için Tu-154 uçağını kullanan uçan laboratuvar.

<span class="mw-page-title-main">Paramotor</span>

Paramotor, motorlu bir yamaç paraşütünün ("PPG") koşum takımı ve itici kısmının genel adıdır. İki temel tip paramotor vardır: ayakla fırlatma ve tekerlek fırlatma.

<span class="mw-page-title-main">Kyushu J7W</span>

Kyūshū J7W Shinden, gövdesinin arkasında kanatları ve itici motoru bulunan, pervaneli kanart tipi bir II. Dünya Savaşı Japon prototip avcı uçağıydı.

<span class="mw-page-title-main">Handley Page Manx</span>

Handley Page HP.75 Manx, Handley Page tarafından tasarlanan ve 1940'ların başında test uçuşları gerçekleştiren bir İngiliz deneysel uçağıydı. İtici konfigürasyonlu çift motorlu kuyruksuz bir tasarım olan HP.75 Manx, alışılmadık özellikleriyle dikkat çekiyordu.

THK Etimesgut Uçak Fabrikası, Türk Hava Kurumu'nun bulunduğu arazi üzerine Kayseri Uçak Fabrikası'na destek olması amacıyla 1939 yılında kurulmuş, 1941 yılında faaliyete geçmiştir. Atatürk'ün Cumhuriyet devrimi kapsamında havacılık alanında açılması için çabaladığı fabrikalardan biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.