İçeriğe atla

TCG Saldıray (1938)

Mustafa Kemal Atatürk'ün yazısı

TCG Saldıray, Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Saldıray; Almanya, Kiel'deki Germaniawerft Tersanesi’nde inşa edilmiştir. 10 Şubat 1937 tarihinde kızağa konmuş, 23 Temmuz 1938'de büyük bir törenle Bayan Sait Halman tarafından başarı dilekleriyle kazıktan indirilmiştir. 5 Haziran 1939'da Türk Donanması'na katılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri'ne 05.06.1939-1958 arasında hizmet vermiştir.[1] 934 ton suüstü ve 1210 ton sualtı tonajındadır. Almanya’da inşa edilen “TCG Saldıray”, II. Dünya Savaşı öncesi siyasi gerginlik sebebiyle yeterli Alman personel bulunamadığından Türk personele sorumlu görev verilerek Alman bayrağı altında ve Alman gemi komutanının sorumluluğunda 2 Nisan 1939'da Türkiye'ye hareket etmiş ve 5 Haziran 1939'da Haliç’te yapılan törenle Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılmıştır.[2][3]

"Saldıray" adının verilişi

Atatürk, zamanın başbakanı Celâl Bayar'a 17 Ocak 1938 tarihli açıklama notunda şöyle diyordu:

"Yeni dört denizaltı gemimiz için bildirdiğimiz isimler şunlardır: Saldıray, Batıray, Atılay, Yıldıray. Bunların manalarını izaha bile hacet olmadığı kanaatındayım. Manaları; Türkçe olan bu kelimelerin kendisindedir."

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Denizaltılarımızın Hizmet Dönemleri". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  2. ^ "Türk Denizaltıcılık Tarihi". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  3. ^ Toy, M.. Savaşta ve Barışta Türkiye'nin Savunması Açısından Denizaltı Gücünün Stratejik Etkileri. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Strateji Bilimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2007. URL:http://www.belgeler.com/blg/164c/savasta-ve-barista-turkiye-nin-savunmasi-acisindan-denizalti-gucunun-stratejik-etkileri-both-in-war-and-peace-strategical-effect-of-submarine-power-from-defence-of-turkey-aspect 11 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 4.12.2011.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay sınıfı denizaltı (1974)</span> Türk Donanmasında hizmette olan denizaltı sınıfı

Ay sınıfı, Federal Almanya'nın Howaldtswerke Deutsche Werft AG firmasının Tip 209 sınıfı denizaltılarından Türk Deniz Kuvvetleri'nde ilki 1975 yılında hizmete giren denizaltı sınıfıdır. STM tarafından TCG Doğanay (S-351) ve TCG Dolunay (S-352) denizaltılarına modernizasyonu gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Dönitz</span> Alman amiral (1891–1980)

Karl Dönitz, Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya'nın Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">TCG Hızırreis (S-342)</span>

TCG Hızırreis (S-342), Tang sınıfı bir denizaltıdır. Gudgeon, Portsmouth Donanma Tersanesi tarafından 20 Mayıs 1950 tarihinde inşa edilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından TCG Hızırreis (S-342) olarak yeniden adlandırılmıştır. Adını Barbaros Hayreddin Paşa'nın asıl adı olan Hızır'dan alır. Türk Donanması'nda 06.08.1983-31.01.2004 tarihleri arasında hizmet vermiştir. 2004'ten beri İzmit'te müze olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCG Uluçalireis (S-338)</span>

TCG Uluçalireis (S-338), Tench sınıfı bir denizaltıdır. Thornback, Portsmouth Donanma Tersanesi tarafından 5 Nisan 1944 tarihinde inşa edilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından TCG Uluçalireis (S-338) olarak yeniden adlandırılmıştır. Adını Kılıç Ali Paşa olarak da bilinen ünlü Türk denizci Uluç Ali Reis'ten alır. Türk Donanması'nda 02.07.1971-07.08.2000 tarihleri arasında hizmet vermiştir. TCG Uluçalireis, Haliç'teki Rahmi Koç Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCG Gür (S-334)</span>

TCG Gür (S-334), Balao sınıfı bir denizaltıdır. Chub, General Dynamics-Electric Boat Şirketi tarafından Groton, Connecticut'ta 16 Eylül 1943 tarihinde inşa edilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından TCG Gür (S-334) olarak yeniden adlandırılmıştır. Türk Donanması'nda 23.05.1948-12.12.1975 tarihleri arasında hizmet vermiştir. 28 Şubat 1976 tarihinden itibaren “TCG Sakarya (S-332)” ve “TCG Gür (S-334)”, “TCG Atılay (S-347)” ve “TCG Saldıray (S-348)"in yatak gemisi olarak kullanılmıştır. Görev bitiminin ardından ABD'ye geri dönmüş ve hurdaya çıkarılarak satılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TCG Sakarya (S-332)</span>

S-332 TCG Sakarya, Balao sınıfı bir denizaltıdır. Boarfish, İngilizce peri balığı anlamına gelir. Boarfish, General Dynamics-Electric Boat Şirketi tarafından Groton, Connecticut'ta 12 Ağustos 1943 tarihinde inşa edilmiştir. İnşa sürecinde New Jersey Senatörü Arthur Walsh'ın kızı Barbara Walsh tarafından sponsorluk yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından II. Dünya Savaşı'ndaki başarıları sebebiyle hizmet madalyası kazanmıştır. 15 Kasım 1947'de Türk Donanması'na devredilmeden önce bakım için Mare Adası Donanma Tersanesi'ne gelmiştir. 21 Şubat 1948'de Mare Adası'ndan ayrılmış; San Diego (ABD), Panama, New London, Malta, Argostolion (Yunanistan) ve İzmir rotasını takip etmiştir. 23 Mayıs 1948'de hizmete alınmış ve Türk Deniz Kuvvetleri tarafından TCG Sakarya (S-332) olarak yeniden adlandırılmıştır. 23 Ağustos 1948'de resmi olarak kayıt altına alınarak hizmete başlamıştır. Türk Donanması'nda 23.08.1948-12.12.1975 tarihleri arasında hizmet vermiştir. Adını Sakarya Meydan Muharebesi'nden almıştır. 28 Şubat 1976 tarihinden itibaren “TCG Sakarya (S-332)” ve “TCG Gür (S-334)”, “TCG Atılay (S-347)” ve “TCG Saldıray (S-348)"in yatak gemisi olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TCG Pirireis (S-343) (1980)</span>

TCG Pirireis (S-343) , Tang sınıfı bir denizaltıdır. Tang, Latince "Acanthurus achilles" isimli balığın İngilizce adıdır. Tang, Portsmouth Donanma Tersanesi tarafından 18 Nisan 1949 tarihinde inşa edilmiştir. İnşa sürecinde Richard H. O'Kane'in eşi tarafından sponsorluk yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından Vietnam Savaşı'ndaki başarıları sebebiyle 4 hizmet madalyası kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri tarafından TCG Pirireis (S-343) olarak yeniden adlandırılmıştır. Adını Türk denizci Piri Reis'ten almıştır. Türk Donanması'nda 08.02.1980-13.08.2004 tarihleri arasında hizmet vermiştir. İzmir'deki İnciraltı Deniz Müzesi'nde sergilenmektedir. TCG Pirireis (S-343), 87 metre uzunluğundadır. Personel kapasitesi 87 kişidir. Hızı yüzeyde 30.2 km/saat, sualtında 32.2 km/saattir.

TCG <i>Atılay</i> (S-347)

TCG Atılay (S-347), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Atılay; Almanya, Kiel'deki Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW) Tersaneleri’nde inşa edilmiştir. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. İlk kaynağı 1 Aralık 1972'de, denize inişi 23 Ekim 1974'te gerçekleşmiştir. 23 Temmuz 1975'te Türk Donanması'na katılmıştır. 29 Temmuz 1975'te Türkiye'de sancak töreni yapılarak Türk Deniz Kuvvetleri'ndeki aktif görevine başlamıştır. 28 Şubat 1976 tarihinden itibaren “TCG Sakarya (S-332)” ve “TCG Gür (S-334)”, “TCG Atılay (S-347)” ve “TCG Saldıray (S-348)"in yatak gemisi olarak kullanılmıştır. İlk iki Ay sınıfı denizaltı modernizasyonu kapsamında 2001'de TCG Atılay (S-347) ve TCG Saldıray (S-348)’e Gölcük Tersanesi’nde Sea Lion EDT Sistemi ve Entegre Pasif Sonar (EPS) tadilatı uygulanmıştır. Her iki denizaltı, yapılan modernizasyon ile Sonar ve EDT sistemlerine sahip olmuşlardır. TCG Atılay (S-347), ilk MK. 23 harp torpidosu atışını 9 Haziran 2000'de Münfesih Berk'e yapmıştır. Personel 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 55,9 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir.

TCG Saldıray (S-348), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Saldıray; Almanya, Kiel'deki Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW) Tersaneleri’nde inşa edilmiştir. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. İlk kaynağı 2 Ocak 1973'te, denize inişi 14 Şubat 1975'te gerçekleşmiştir. 23 Ekim 1975'te Türk Donanması'na katılmıştır. İlk iki Ay sınıfı denizaltı modernizasyonu kapsamında 2001'de TCG Atılay (S-347) ve TCG Saldıray (S-348)’e Gölcük Tersanesi’nde Sea Lion EDT Sistemi ve Entegre Pasif Sonar (EPS) tadilatı uygulanmıştır. Her iki denizaltı, yapılan modernizasyon ile Sonar ve EDT sistemlerine sahip olmuşlardır. 28 Şubat 1976 tarihinden itibaren “TCG Sakarya (S-332)” ve “TCG Gür (S-334)”, “TCG Atılay (S-347)” ve “TCG Saldıray (S-348)"in yatak gemisi olarak kullanılmıştır. Personel kapasitesi 9 subay, 29 erdir. 55,9 m. uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">TCG Batıray (S-349)</span>

TCG Batıray (S-349), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Batıray; Almanya, Kiel'deki Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW) Tersaneleri’nde inşa edilmiştir. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. İlk kaynağı 1 Haziran 1975'te, denize inişi 24 Ekim 1977'de gerçekleşmiştir. 20 Temmuz 1978'de Türk Donanması'na katılmıştır. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2011'de aktif hizmetine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCG Yıldıray (S-350)</span>

TCG Yıldıray (S-350), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Yıldıray; İzmit'teki Gölcük Tersanesi'nde inşa edilmiştir. Aynı zamanda Gölcük Tersanesi'nde üretilen ilk Türk denizaltısı TCG Yıldıray (S-350)'dir. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. İlk kaynağı 1 Mayıs 1976'da, denize inişi 20 Temmuz 1979'da gerçekleşmiştir. 20 Temmuz 1981'de Türk Donanması'na katılmıştır. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2011'de aktif hizmetine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCG Batıray (1938)</span>

TCG Batıray, Ay sınıfı bir mayın denizaltısıdır. TCG Batıray; Almanya, Kiel'deki Germaniawerft Tersanesi’nde inşa edilmiştir. 10 Şubat 1937 tarihinde kızağa konmuş, 28 Eylül 1938'de denize indirilmiştir. 1044 ton suüstü ve 1357 ton sualtı tonajındadır. Almanya’da inşa edilen “TCG Batıray”, II. Dünya Savaşı nedeniyle Türkiye'ye teslim edilememiş; Almanya tarafından el konmuş ve “UA” adıyla 20 Eylül 1939'da Alman Donanması’nda göreve başlayarak II. Dünya Savaşı'na katılmıştır. Savaşın başlarında Orta ve Güney Atlantik'te hizmet vermiş, 14 Mart 1942'den itibaren Kuzey Atlantik'te ikmal gemisi olarak görev almıştır. 24 Nisan 1942'de Kiel'e dönmüş, 1 Mayıs 1944'ten itibaren de Denizaltılara Karşı Savunma Okulu'nda eğitim verme amacıyla tecrübe denizaltısı olarak kullanılmıştır. Kiel Tersanesi önlerinde 3 Mayıs 1945'te kendini batırmıştır.

214 sınıfı tipi TCG Piri Reis 2019 yılında havuza çekilen Türk denizaltı. 214 sınıfı denizaltılarından Türk Deniz Kuvvetleri'nde ilki olan gemi Ekim 2015’te kızağa konmuş, 2020 yılında denize indirilmiş, 2022 yılında resmi olarak hizmete girmiş olan denizaltı sınıfıdır. 214 sınıfı havadan bağımsız tahrik sistemine sahip olup, Türk Donanması'ndaki en gelişmiş denizaltılardandır.

TCG <i>Doğanay</i> (S-351) Türk Deniz Kuvvetleri - Ay Sınıfı Denizaltı

TCG Doğanay(S-351), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Doğanay, İzmit'teki Gölcük Tersanesi'nde inşa edilmiştir. Aynı zamanda Gölcük Tersanesi'nde üretilen ikinci denizaltıdır. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılımı 1983 yılında gerçekleşmiştir. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2020'de aktif hizmetine devam eden 4 ay sınıfı denizaltından biridir.

TCG Dolunay(S-352), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Dolunay, İzmit'teki Gölcük Tersanesi'nde inşa edilmiştir. Aynı zamanda Gölcük Tersanesi'nde üretilen üçüncü denizaltıdır. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılımı 1989 yılında gerçekleşmiştir. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2020'de aktif hizmetine devam eden 4 ay sınıfı denizaltından biridir.

TCG <i>Gür</i> (S-357)

TCG Gür (S-357), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Gür sınıfı bir denizaltıdır. Sloganı "denizler onunla hür"dür. TCG Gür, Almanya'da Howaldtswerke Deutsche Werft AG Tersaneleri’nde Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. İlk kaynağı 24 Temmuz 1998'de dönemin Cumhurbaşkanı Demirel ve başbakan Mesut Yılmaz'ın katıldığı törenle atılmıştır. 6 Mart 2002'de denize indirilmiş ve 24 Temmuz 2003'te Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 31 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1936-1947 arasında görev yapan TCG Gür ve 1948-1975 arasında görev yapan TCG Gür (S-334) denizaltılarına istinaden almıştır.

TCG I. İnönü (S-360), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Gür sınıfı bir denizaltıdır. Sloganı "ufuklarda yükselen zafer güneşi"dir. TCG I. İnönü, Almanya'da Howaldtswerke Deutsche Werft AG Tersaneleri’nde Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. İlk kaynağı 25 Temmuz 2002'da atılmıştır. Mayıs 2006'de denize indirilmiş ve 22 Temmuz 2007'de Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 31 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1948-1972 arasında görev yapan TCG I. İnönü (S-330) ve 1972-1998 arasinda görev yapan TCG I. İnönü (S-346) denizaltılarına istinaden almıştır.

TCG <i>Sakarya</i> (S-354)

TCG Sakarya (S-354), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Preveze sınıfı bir denizaltıdır. Sloganı "derinlerdeki sessiz güç"dür. TCG Sakarya, Almanya'da Howaldtswerke Deutsche Werft AG Tersaneleri’nde Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. 28 Temmuz 1994'te denize indirilmiş ve 21 Aralık 1995'te Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 30 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1931-1949 arasında görev yapan TCG Sakarya ve 1948-1975 arasinda görev yapan TCG Sakarya (S-332) denizaltılarına istinaden almıştır.

TCG Burakreis (S-359), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Gür sınıfı 3. denizaltıdır. Sloganı "derinliklerin sönmeyen ateşi"dir. TCG Burakreis, Pendik'te bulunan İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. 19 Kasım 2001'de dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in katıldığı törende ilk kaynağı atılmış ve 2 Eylül 2005'te denize indirilmiş testlerden sonra Şubat 2006'da Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 31 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1946-1958 arasında görev yapan TCG Burakreis ve 1970-1996 arasında görev yapan TCG Burakreis (S-335) denizaltılarına istinaden almıştır.

TCG Çanakkale (S-358), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Gür sınıfı 2. denizaltıdır. Sloganı "Kahramandır soyumuz, bize kefen biçilmez - Düşmana öğüttür, Çanakkale geçilmez"dir. TCG Çanakkale, Pendik'te bulunan İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. 22 Temmuz 1999'de ilk kaynağı atılmış ve 23 Haziran 2002'de denize indirilmiş testlerden sonra 20 Haziran 2004'te Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 31 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1950-1972 arasında görev yapan TCG Çanakkale (S-333) ve 1973-1998 arasında görev yapan TCG Çanakkale (S-341) denizaltılarına istinaden almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.