İçeriğe atla

TCG Kocatepe (D-354)


TCG Kocatepe, Kıbrıs Barış Harekatı öncesinde.
Tarihçe
ABD Deniz Kuvvetleri bayrağıABD
Adı USS Harwood
İnşa eden Bethlehem Shipbuilding Corporation, San Pedro, California
Kızağa konuluşu 29 Ekim 1944
Denize indirilişi 22 Mayıs 1945
Görevlendirme 28 Eylül 1945
Hizmetten çıkışı 1 Şubat 1971
Liste dışı 1 Şubat 1971
Akıbet 17 Aralık 1971'de Türkiye'ye satıldı.
Tarihçe
Türk Deniz Kuvvetleri bayrağıTürkiye
Adı TCG Kocatepe (D 354)
Satın alınışı 17 Aralık 1971
Akıbet 21 Temmuz 1974'te Türk uçakları tarafından yanlışlıkla saldırıya uğrayıp battı.
Genel karakteristik
Sınıf ve tipiGearing sınıfı muhrip
Deplasman 3.460 emperyal ton (3.516 t) tam yük
Uzunluk 390 ft 6 in (119,02 m)
Genişlik 40 ft 10 in (12,45 m)
Su çekimi 14 ft 4 in (4,37 m)
İtme gücüGeneral Electric dişli türbin, 2 şaft, 60.000 shp (45 MW)
Hız 36,8 knot (68,2 km/sa; 42,3 mph)
Menzil 4.500 nmi (8.300 km) at 20 kn (37 km/sa; 23 mph)
Kişi kapasitesi 336 (1945), 247 (1962 modernizasyonu sonrası)
Silah donanımı
  • (İlk Yapım 1945):

• 6 × 5"/38 kalibre top
• 12 × 40 mm U/S silahı
• 11 × 20 mm U/S silahı
• 10 × 21 in (533 mm) torpido tüpü
• 6 × sualtı bombası fırlatıcı
• 2 × sualtı bombası rayı

  • (FRAM II modernizasyonu 1962 sonrası):

•4 × 5"/38 kalibre top
•1 × Hedgehog (denizaltısavar silah), Mark 15 tipi fırlatıcı üzerinde
•2 x 3 adet güdümlü Mark 46 torpido ları, Mark 32 tipi torpido tüpü içinde

•1 x Gyrodyne QH-50 DASH uzaktan kumandalı insansız denizaltısavar helikopteri (bulunması planlandı ama hiç konulmadı)
USS Harwood'un Türkiye'ye satılıp TCG Kocatepe adını almadan önce çekilen bir fotoğrafı (San Pedro, 1945)

TCG Kocatepe (D-354), 1974'te Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı sırasında Türk Hava Kuvvetleri tarafından dost ateşiyle batırılan Türk Deniz Kuvvetleri gemisi.

Gearing sınıfı bir muhrip olan USS Harwood (DD/DDE-861) 17 Aralık 1971 tarihinde Türk Deniz Kuvvetlerine katılmıştır.

Kocatepe Olayı

Harekât'ın ikinci günü olan 21 Temmuz 1974'te, Yunanistan'dan yolan çıkan deniz konvoyunun Baf limanına askerî malzeme götürmekte olduğuna dair istihbarat alınınca, Girne açıklarında bulunan TCG Adatepe (D-353), TCG Kocatepe (D-354) ve TCG Mareşal Fevzi Çakmak (D-349)'a önleme harekâtı emri verilmiştir. Harekât planına göre, Yunan konvoyunu hedef alan hava taarruzundan sonra, üç Türk gemisi konvoydan geriye kalanlara denizden taarruz edeceklerdir. Bu, düşman konvoyunun imhasını amaçlayan, iyi düşünülmüş bir plandır.[1] Yunan konvoyu Baf'a hiç hareket etmemiştir. Türk keşif uçağı Rodos'tan gemiye nakledilen 12 askeri kamyon görmüştür.[2] Genelkurmaydaki koordinasyonsuzluk sonucu bu bilgi 12 gemilik konvoy olarak algılanmıştır.[2] Harekât planına sadık kalan üç Türk gemisi ise hedef bölgeye intikâl ederek harp durumuna geçmişlerdir. Çok geçmeden kuzeyden gelen Türk filoları, hedef bölgedeki Türk gemileriyle karşı karşıya gelmişlerdir. Telsizden Türkçe anonsu duyan ve gemilerin pruvalarındaki Türk bayraklarını ve diğer sembolleri gören pilotlar, kısa bir tereddüt yaşamışlar ve Ankara Akıncı ile temas kurmuşlardır. Hava üssü, durumu hemen Harekât Başkanlığına iletmiştir. Bunun bir Rum oyunu olduğundan hiç tereddüt etmeyen Harekât Başkanlığı yetkilileri, filolara gemileri batırma emri vermiştir. Zira bu durumla sıklıkla karşılaşıldığı gibi, aynı gemilerden Yunanistan Deniz Kuvvetlerinde de bulunuyordu.

TCG Kocatepe (D-354)'de toplam 54 mürettebat ölmüş[3] ve 21 Temmuz saat 22.20 sularında TCG Kocatepe batmıştır. TCG Adatepe ve TCG Mareşal Fevzi Çakmak da hasar almışlar ancak kuzeye, Türk sahillerine çekilebilmişlerdir.

Gemiyi tahliye eden personel denizde kurtarma sallarının birbirinden ayrı düşmeleri sonucu çeşitli unsurlarca kurtarıldılar. TCG Kocatepe'nin komutanı olan zamanın Deniz Albayı Güven Erkaya da dâhil olmak üzere bir kısım personel bir İsrail Deniz Ticareti Okulu teknesine rastladı. Bu tekne tarafından bölgede yapılan tur sonucunda toplamda 42 personel kurtarıldı.[2] Bu grup Hayfa limanına indirildikten sonra konsolosluk görevlileri tarafından karşılandı, sonra uçakla Türkiye'ye getirildi. Diğer bir grup tahliye salı ise bir Lübnan yük gemisi tarafından görülerek 39 personel kurtarıldı ve Lübnan'nın Tripoli (Trablusşam) limanına getirilerek yine oranın konsolosluk görevlileri tarafından karşılandı ve Türkiye'ye teslim edildi. Diğer bir gruptaki 112 personel ise İngiliz gemi ve helikopterleri ve TCG Berk gemisi tarafından kurtarıldılar. Toplamda 192 personel denizden kurtarılmıştır.[4]

Olaydan bir yıl sonra, Gearing sınıfından diğer bir muhrip olan USS Norris (DD-859) yine aynı isim ve aynı numarayı alarak (TCG Kocatepe D-354) Türk donanmasına katılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Emin Çölaşan, "Kocatepe olayı", 20 Temmuz 1999 tarihli Hürriyet gazetesi". 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  2. ^ a b c Özdil, Yılmaz (6 Aralık 2015). "Ak'deniz". Sözcü (gazete). 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2015. 
  3. ^ Dr. Ali Denizli: Kıbrıs Barış Harekatı - 20 Temmuz 1974: Kıbrıs'ı Ele Geçiren Üstün Birlikler Kıbrıs'ta Kahramanlar Kahramanı Olağanüstü Askerler
  4. ^ Özhan Bakkalbaşıoğlu: TCG Kocatepe nasıl battı, sayfa 341

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

TCG <i>Adatepe</i> (D-353)

TCG Adatepe (D-353), ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait Gearing sınıfı bir denizaltı savunma harbi muhribi olan USS Forrest Royal (DD-872) gemisi II. Dünya Savaşı sonunda, New York eyaletindeki Staten Island’da kurulu Bethlehem Steel Company tarafından 8 Haziran 1945'te kızağa kondu. 17 Ocak 1946 tarihinde denize indirilen tekne 29 Haziran 1946’da ABD Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. USS Forrest Royal Kore Savaşı sırasında 1950-51 yılları arası Kore kıyılarında görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gearing sınıfı muhrip</span>

Gearing sınıfı muhrip, II. Dünya Savaşı sonrasında ve kısa bir sürede ABD Deniz Kuvvetleri için yapılan 98 gemilik muhrip grubudur. Gearing tasarımı, önceki Allen M. Sumner sınıfının küçük bir modifikasyonu ile olmuştur. Gövdede daha uzun menzile yer verilerek yakıt için daha fazla depolama alanı yaratıldı, böylece gemilerin gövdesi Allen M. Sumnerslardan 14 ft daha uzatılmış oldu.

TCG <i>Anıttepe</i> (D-347)

TCG Anıttepe (D-347), ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait Gearing sınıfı bir denizaltı savunma harbi muhribi olan USS Carpenter (DD-825) gemisi II. Dünya Savaşı sonunda, Teksas eyaletindeki Orange kentinde kurulu Consolidated Steel tersanesi tarafından 30 Temmuz 1945'te kızağa kondu. 28 Aralık 1945 tarihinde denize indirilen tekne 15 Aralık 1949’da ABD Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. USS Carpenter gemisinin tanımlaması 28 Ocak 1948 tarihinde inşa halinde iken hunter-killer muhrip (DDK-825) olarak değiştirildi. Böylece USS Carpenter kendi adı ile anılacak ve sadece iki tekneden oluşan Carpenter sınıfı’nın lider gemisi oldu. Kore Savaşı sırasında 1950-53 yılları arası Kore kıyılarında görev aldı. 4 Mart 1950’de bir refakat muhribi (DDE-825) olarak sınıflandırılan gemi daha sonra, 30 Haziran 1962’de kızağa konduğunda verilen tanımlama olan denizaltı savunma harbi muhribi (DD-825) şekline geri döndü.

TCG <i>Yücetepe</i> (D-345)

TCG Yücetepe (D-345), USS Orleck (DD-886), ABD ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet vermiş Gearing sınıfı bir muhriptir. İlk ismini 9 Eylül 1943'te ölen Nauset (T-90) gemisi kumanda subayı Teğmen Joseph Orleck'ten almıştır.

<i>Hamidiye</i> (kruvazör)

Hamidiye, "Abdülhamid kruvazörü" olarak 1903 yılında İstanbul sularına gelerek Osmanlı donanmasına katılan ve İkinci Meşrutiyet'in ardından adı Hamidiye olarak değiştirilen bir gemi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Deniz Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin donanma gücü

Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2. kuvvettir. Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir. 9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir. Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.

TCG <i>Gayret</i> (D-352) Savaş Gemisi

TCG Gayret (D-352), Türk Deniz Kuvvetleri'nde 22 yıl kullanılmış, günümüzde İzmit'te müze gemi olarak kullanılan Gearing sınıfı bir muhrip. Türkiye satın almadan önce USS Eversole (DD-789) ismiyle ABD Deniz Kuvvetleri'nde kullanıldı. Geminin ikinci ismi 1915-1942 yılları arasında yaşamış, Midway Savaşında hayatını kaybetmiş olan donanma pilotu Teğmen John T. Eversole'un adından gelmektedir.

TCG <i>Muavenet</i> (DM-357)

TCG Muavenet (DM-357), ABD Deniz Kuvvetlerinden Türk Deniz Kuvvetlerine devredilen Allen M. Sumner sınıfı bir muhriptir.

Türk Deniz Kuvvetleri tarihinde Muavenet isimli dört savaş gemisi bulunmaktadır. İlkinin Çanakkale Savaşı'ndaki tarihi rolü nedeniyle sonrakilere bu isim verilmiştir. Bu gemiler;

<span class="mw-page-title-main">Güven Erkaya</span> Türk asker

Güven Erkaya Türk asker. 16. Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Rösselsprung Harekâtı</span>

Rösselsprung Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Haziran-Temmuz 1942'de Müttefik konvoyu PQ 17'ye karşı Kriegsmarine'nin giriştiği ticaret akıncılık harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">Necdet Uran</span> Türk asker ve diplomat

Necdet Uran Türk asker ve diplomat. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Bostanoğlu</span> Türk asker

Recep Bülent Bostanoğlu Türk asker. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Askerî gemi</span>

Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Özbal</span> Türk asker

Adnan Özbal Türk asker. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

TCG <i>Tınaztepe</i> (D-355)

TCG Tınaztepe (D-355), Amerikan askeri yardım programı kapsamında Türkiyeye satılan 12 adet Gearing sınıfı muhripten biridir. Amerikan donanmasındaki adı USS Keppler (DD-765)'dir

Aşağıda Türk Deniz Kuvvetlerinin hizmet dışı gemileri listesi verilmiştir. Bu listede bulunan gemiler geçmişte Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde görev yapmış, daha sonra emekliye ayrılmış veya kullanılamaz duruma gelmiş gemilerdir.

Türk Donanmasının iki gemisine TCG Kılıç Ali Paşa adı verilmiştir:

TCG <i>Gelibolu</i> (D-346)

TCG Gelibolu (D-346) veya ABD Donanması'ndaki adıyla USS Buchanan (DD-484), Gleaves sınıfı bir muhrip. Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nın, Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon Donanması'nda amiral olan Franklin Buchanan'ın adını taşıyan ikinci gemisiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.