İçeriğe atla

TBMM Camii Kompleksi

Koordinatlar: 39°54′34″K 32°51′02″D / 39.90944°K 32.85056°D / 39.90944; 32.85056
TBMM Camii Kompleksi
Harita
Temel bilgiler
KonumTBMM, Ankara, Türkiye
Koordinatlar39°54′34″K 32°51′02″D / 39.90944°K 32.85056°D / 39.90944; 32.85056
İnançİslam
Açılış1989
DurumEtkin
Mimari
Mimar(lar)Behruz Çinici ve Can Çinici
Mimari türCami
İnşaat başlangıcı1986
Tamamlanma1989

TBMM Camii Kompleksi, TBMM kompleksindeki milletvekillerine ve meclis çalışanlarının kullanımı için inşa edilmiş bir cami ve camiyle birlikte inşa edilmiş kitaplık binası ile meydanı içeren yapı grubudur.

İnşaatına 1986 yılında başlanıp 1989 yılında tamamlanan TBMM Camii Kompleksi, parçası olduğu TBMM binasının neoklasik anlayışla inşa edilmiş anıtsallığından kaçınan ve son derece modern bir uygulamadır. Behruz Çinici ve Can Çinici tarafından tasarlanmıştır.

Mimari olarak klasik cami tasarımdan farklı olan bu caminin büyük bir kısmı eğimli arazi içinde gizlenirken, bazı bölümleri çevresindeki peyzaj düzenlemesi içinde ortaya çıkmaktadır. Kubbesiz, minaresiz ve saydam kıble duvarına sahip Meclis Camii'nde minare iki balkon ve bir selvi ağacıyla temsil edilirken, kubbenin yerini peyzajdan yükseliyormuş izlenimi veren teraslanmış bir piramit almaktadır.[1] Caminin alışılagelmişi sorgulayan tasarımından ötürü yapının tasarımcıları olan Behruz Çinici ve Can Çinici 1995 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü kazanmıştır.[2][3]

1957 yılında tasarımına başlanan ve ancak 1987 yılında tamamlanabilen Kocatepe Camii’nin yarattığı modern-geleneksel; laik-dindar; modern-postmodern tartışmaları, bu cami için de yapılmış;[4] saydam kıble duvarı, minaresiz ve kubbesiz tasarımıyla bu proje olumlu veya olumsuz birçok eleştirilere maruz kalmış, oldukça tartışmaya yol açmıştır.

15 Temmuz askeri darbe girişimi sırasında TBMM eski Halkla İlişkiler binası ile birlikte zarar gören caminin yıkılması gündeme gelmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ "TBMM Camii Kompleksi". v2.arkiv.com.tr/. Arkiv.com.tr sitesi, 8 Eylül 2008. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  2. ^ "TBMM Camii Kompleksi". Arkitera.com. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2011. 
  3. ^ "TBMM Cami (Meydan-İbadet-Kitaplık) - Behruz Çinici". Mimarizm.com. 15 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2011. 
  4. ^ "Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye'de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2011. 
  5. ^ "Meclis'in ödüllü binası yıkıldı, sıra camide". Cumhuriyet. 27 Eylül 2016. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cami</span> Müslümanların ibadet mekânı

Cami, İslam dininin ibadet mekanıdır. Genellikle minaresiz küçük camilere veya bazı kurum ve kuruluşlarda ibadet için ayrılmış ufak mekanlara ise mescit denir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pertevniyal Valide Sultan Camii</span> İstanbulda bulunan tarihî cami.

Pertevniyal Valide Sultan Camii, Sultan II. Mahmut'un eşi ve Sultan Abdülaziz'in annesi olan Pertevniyal Valide Sultan tarafından yaptırılan cami. Cami 1869-1871 yılları arasında inşa edildi. Planlarını Sarkis Balyan'ın çizdiği, hazırlanmasına Hagop Balyan'ın katıldığı da bilinmektedir. Mimarı Montani'dir. Çizim işlerinde, desinatör Osep çalışmıştır. Uygulama ve şantiye yönetimi için Bedros Kalfa ve duvarcı Ohannes ile dülger kolbaşısı Dimitri görevlendirilmiştir. Caminin, neogotik tasarımıyla klasik camilerden oldukça farklı bir mimarisi vardır. Devlet ileri gelenlerinin, din bilginlerinin, hocaların katılımıyla düzenlenen büyük bir törenle temeli atıldı. Pertevniyal Sultan temel atma töreninini meydanı görebilen bir evin penceresinden izledi. Tek şerefeli iki minaresi, Dolmabahçe Camii'nin minarelerinden daha geniş tutulmuştu. İç mekân bakımından da bu camiden daha genişti. Tek kubbesi yüksek, fakat küçüktür. Neogotik yüzey bezemeleri bu camiye ayrı bir güzellik kazandırır. Aynı bezeme zenginliği ve güzellik caminin iç kısımları için de geçerlidir. Altın yaldızla parlatılan mavi rengin egemen olduğu kalem işi süslemeler, iç mekanı baştan sona süslemektedir. Caminin Aksaray Meydanı'na bakan avlu kapısı, İstanbul'daki camiler için pek alışılmadık ve aynı zamanda da göz kamaştırıcıdır. Bu kapı Osmanlı taş oyma sanatının nadide ürünlerindendir. 1956-59 arasındaki Aksaray Meydanı düzenlenmesi esnasında sebil gibi camiye ait bazı unsurlar kaldırılmış veya yeri değiştirilmiştir. Caminin çevresindeki eserler bir çeşme, bir kütüphane ve Pertevniyal Sultan'ın kendi için yaptırdığı türbeden oluşmaktadır. Kütüphanesi, Süleymaniye Kütüphanesi'ne taşınmıştır. Trafikten en çok etkilenen cami bu camidir. Caminin kahyası Hüseyin Bey cami masrafı olarak 7961 kese 396 kuruş 10 para harcamış; üç ayrı temel çukuruna olmakla 3225 lira temele gömülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Behruz Çinici</span> Türk mimar (1932–2011)

Behruz Çinici veya tam ismiyle Veli Behruz Çinici, Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Şakirin Camii</span> İstanbul, Üsküdardaki bir cami

Şakirin Camii, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde, Karacaahmet Mezarlığı girişinde yer alan; 7 Mayıs 2009 gününde hizmete açılmış camidir.

Teoman Doruk, Türk mimar ve öğretim görevlisi. Türkiye mimarlık tarihinin 1950’li yıllardaki en önemli eserlerinden birisi olan DSİ Genel Müdürlük Binası’nı tasarlamıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanlığı görevini de yürüten Teoman Doruk 12 Eylül Darbesi’nden sonra ABD’ye yerleşmiştir.

DSİ Genel Müdürlük Binası veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlük Binası Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne ait olan ve Ankara’da yer alan genel müdürlük binasıdır. Enver Tokay, Behruz Çinici ve Teoman Doruk tarafından tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altuğ Çinici</span> Türk mimar

Altuğ Çinici, Türk mimar. İTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu ve Behruz Çinici’nin eşidir.

Türkiye'de cami mimarisi 1923’te Türkiye devletinin kurulmasıyla başlayan ve günümüze kadar gelen süreçte, Türkiye toprakları üzerinde süregelen camii mimarisi ve bu mimari uygulamalarla ilgili süreçleri inceler.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Tayla</span>

Hüsrev Tayla Türk mimar. En çok Ankara'da yer alan Kocatepe Camii ve İstanbul'da yer alan Şakirin Camii tasarımlarıyla tanınmıştır.

Fatin Uluengin, Türk mimardır. En çok Ankara'da yer alan Kocatepe Camii tasarımıyla tanınmıştır. Ayrıca Osmanlı mimarisi'nin klasik yapı detayları alanında önemli bir uzmandır.

Can Çinici Türk mimar. Babası Behruz Çinici ile tasarladıkları TBMM Camii Kompleksi yapısı Türkiye mimarlık tarihinde en kayda değer modern camii uygulamalarından birisi olarak kabul edilmektedir.

Osmanlı Camii, Arnavutköy'de bir cami. Horasan şeklinde, 1595 tarihinde yapılmıştır. Mimarı bilinmemektedir. Kilise iken 1991 yılında Anıtlar Genel Müdürlüğünden alınan izne göre cami olarak ibadete açılmıştır. Buraya Rumların yerleşmesiyle birlikte kilise yapıldığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Camii (Avlonya)</span>

Muradiye Camii veya Kurşunlu Camii (Xhamia e Plumbit), Arnavutluk Cumhuriyeti'nin Avlonya kentinde bulunmakta olan tarihi bir Osmanlı camii. Camii 1537 ve 1542 yılları arasında Mimar Sinan tarafından I. Süleyman adına inşa edilmiştir. Caminin kubbesi kırmızı kilitli taş ile kapatıldığına rağmen, ismi Kurşunlu Camiî olarak da biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Dukaginzâde Mehmet Paşa Camii</span> Halep, Suriyede bir cami

Dukaginzâde Mehmet Paşa Camii veya Adliye Camii, Suriye Cumhuriyeti'nin Halep kenti içinde bulunmakta olan tarihi bir Osmanlı dinî yapı topluluğu (külliye).

Bu liste; Ankara'daki camiler hakkında bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bürüngüz Camii</span> Kayseri, Türkiyede bir cami

Bürüngüz Camii, Türkiye'nin Kayseri şehrinde yer alan bir camidir. Melikgazi ilçesindeki Cumhuriyet Meydanı'nda konumlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kalan Camii</span>

"Büyük cami" anlamına gelen Kalon veya Kalan Camii, Özbekistan'daki Buhara'nın eski ana camisidir. 1924 yılında ibadete kapatıldı. UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenen şehrin tüm tarihi merkezi gibi, 16. yüzyılın başlarında Şeybanîlerin hükümdarlığı döneminde 12. yüzyıldan kalma eski bir caminin bulunduğu yere inşa edildi. On iki bin kişi kapasiteliydi. Semerkant'taki Bibi Hanım Camii'nden (1399-1404) sonra en önemli Mâverâünnehir camisidir. Mir-i Arab Medresesi'nin karşısındadır. UNESCO tarafından restore edilmiştir.