İçeriğe atla

TAR (dosya biçimi)

Tar
Dosya Uzantısı:.tar
MIME tipi:application/x-tar
Uniform Type Identifier:public.tar-archive
Sihir:ustar at byte 257
Biçim tipi:file archive
Container for:her şey
Contained by:compress, gzip, bzip2, lzma

TAR (Kökeni Tape ARchive) ya da bir başka deyişle tarball, açık kaynak kodlu bir belge sıkıştırma ve arşivleme biçimidir.

Genel olarak TAR arşivleri *.tar uzantısına sahiptir. Arşiv harici bir programla sıkıştırılmış ise, sıkıştırma programı dosya sonuna kendi uzantısını ekler. (Ör: Tar.gz, Tar.bz2 gibi.)

Bu dosya biçimi POSIX.1-1988 ve daha sonra POSIX.1-2001 tarafından standart haline getirilmiştir. Başlangıçta işlenmemiş dosya biçimi olarak geliştirilmiş, disk yedeklemek için kullanılmış, şimdi ise yazılım dağıtımı ve arşivleme için birçok dosyayı tek bir dosyada saklamak için (kullanıcı izinleri, tarih, dizin yapısı gibi dosya sistemi bilgilerini de içeriyor) kullanılmaktadır.

Tar biçiminin doğrusal kökleri onun herhangi bir akış üzerinde çalışabilme yeteneği ve parçalı dışa çıkarımdaki yavaşlığında görebilir ki bu son dosyayı açmak için tüm arşivi okumasından ileri gelir. Tar dosyası genellikler tartopu olarak da anılır. Tar, sadece bir şeyi ama en iyi şekilde yap UNIX felsefesini takip eder ki bu da arşivlemektir. İç yapısında sıkıştırmayla ilgili bir ünite olmadığı için harici sıkıştırma programları ile beraber kullanılır. Harici programlar ise sadece bir dosyayı sıkıştırabilir ki Tar ile birleştiklerinde birden fazla dosyayı sıkıştırabilmiş olurlar.

Tar dosya isimleri

Birçok UNIX uygulaması gibi, Tar da bir dosyanın arşiv olduğunu anlamak için belirli bir uzantıya ihtiyaç duymaz. Genel olarak tar arşivleri .tar uzantısına sahiptir. Eğer bir arşiv harici bir programla sıkıştırılmışsa, sıkıştırma programı dosya sonuna kendi uzantısını ekler(.tar.Z,.tar.gz,.tar.bz2 gibi). MSDOS sisteminde böyle uzantılar olamayacağı için değişik ikincil bir uzantı geleneği türedi. Buna göre tar.gz için .tgz, .tbz2 için .tbz ve .tar.Z için .taz uzantıları kullanılmaya başlandı.

Dosya biçimi detayları

Tar dosyası bir veya daha fazla dosyanın birleşiminden oluşur. Her dosyadan önce bir başlık bloğu gelir. Dosya verileri değiştirilmeden yazılır, sadece uzunluğu 512 nin katlarına yuvarlanır ve boşluklar sıfırla doldurulur. Dosya sonu en az iki ardıl sıfır dolu blokla işaretlenir.

Eski disklere sadece 512 baytlık bloklar halinde veri kaydedilebiliyordu. Bu yüzden tar dosyası 512 baytlık bloklar halinde düzenlenir.

Dosya başlığı

Başlık bloğu dosya ile ilgili bilgileri içerir. Değişik platformlar arasında taşınabilirliği sağlamak için bu bloktaki bilgi ASCII ile kodlanmıştır. Bu yüzden eğer bütün arşiv yazı dosyasında oluşuyorsa, aslında tar dosyası bir ASCII dosyasıdır.

Aşağıdaki tabloda orijinal UNIX tar biçimi tarafından tanımlanmış alanlar gösterilmiştir. Bir alan kullanılmadığında sıfır ile doldurulur. Başlık 512 baytlık olması için sıfırla tamamlanmıştır.

Alan Offseti Alan boyutu Alan
0 100 Dosya Adı
100 8 Dosya Modu
108 8 Sahip ID
116 8 Grup ID
124 12 Dosya boyutu(16 lık)
136 12 Son Düzenlenme Tarihi
148 8 Başılğın sağlama toplam(checksum)
156 1 Bağlantı Belirteci
157 100 Bağlanan Dosya İsmi

Program örnekleri

Tar programının temel kullanımı

Tar dosyası oluşturmak için

Tüm .txt uzantılı dosyaları gzip ile sıkıştırıp dieforwhat.tar.gz isimli dosya oluşturmak için

tar -cvf dieforwhat.tar.gz *.txt

Tar dosyasının içindeki dosyaları sıralamak

tar -tzf dieforwhat.tzr.gz

Dosyaları tar dosyasından çıkarmak

Sıkıştırılmış tar dosyasından tüm dosyaları çıkarmak

tar -xzvf dieforwhat.tar.gz

Belirli bir klasöre çıkarmak

tar -xzvf dieforwhat.tar.gz -C /usr/bin

Bazı Tar işlem ve seçenekleri

—create

-c
Yeni bir tar arşivi yaratır.
--list 
-l
Arşivin içeriğini listeler.
--extract
-x
Arşivi dışarıya aktarır.
--file
-f
Arşiv dosyasının ismini belirler.
--verbose
-v 
Tar'ın üzerinde çalıştığı dosyayı gösterir.
--verbose—verbose
-vv
Dosyalar hakkında daha detaylı bilgi gösterir.
--append
-r
Arşivin sonuna dosya ekler.
--update
-u
Arşivin sonuna sadece yeni dosyaları ekler.
--compare
-d
Arşiv dosyalarını karşılaştırır.
--concatenate
-A
Arşiv sonuna yeni arşiv ekler.
--show-defaults
Varsayılan tar özelliklerini gösterir.
--files-from=
-T
Herhangi bir metin dosyasından arşivlenecek dosyaların listesini okur.
--one-file-system
Sadece bir dosya sistemini arşivler.
--directory=
-C
Kendisinden sonra gelen dosya için aktif dizini değiştirir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ogg</span>

Ogg ya da bir diğer yazılışıyla OGG, Xiph.org Vakfı tarafından geliştirilen açık ve özgür bir çokluortam dosya biçimidir. Yazılım patentlerinin tehdidi altında olmayan bu dosya biçimi, akışkan video için optimize edilmiş yüksek kalitede çokluortam gerçeklemeleri için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">DivX</span>

DivX, üstün sıkıştırma yöntemi ve kalite kaybını en aza indiren tekniğiyle son yıllarda kullanıcılar arasında olağanüstü rağbet görmüş DivX, Inc. tarafından geliştirilen görüntü sıkıştırma biçimidir. DivX, sayısal videoyu MPEG-4 bölüm 2 "Advanced Simple" profili uyumlu sıkıştırarak görece az görsel kayıpla videonun kompakt bir biçimde saklanabilmesini sağlar. Popülerlik ve yaygınlık nedeniyle, MPEG-4 standardı sadece görüntü kodlamasında kullanılmaktadır; DivX ile kodlanmış görüntü içeren dosyalarda ses kısmı AAC yerine MP3 ya da AC-3 ile kodlanır. Windows ve Macintosh ortamlarında çalışan DivX codec ve uygulaması dışında "DivX" logosu taşıyan oynatıcılar ya da oynatıcı yazılımları DivX yazılımı içermemekte, ancak DivX ile sıkıştırılmış filmleri oynatabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">MS-DOS</span> 1980li yıllarda kişisel bilgisayar işletim sistemi

MS-DOS, Microsoft firmasının geliştirdiği bir DOS sistemidir. 1980'li yıllarda PC uyumlu platformlar üzerinde kullanılan en yaygın işletim sistemiydi. 1990'lı yılların ortalarından 2000 yılına kadarki en popüler işletim sistemleri olan Windows 9x ailesinin temeli olarak kullanıldı. Masaüstü bilgisayarlardaki popülerliğini, zamanla Windows NT mimarisi kullanan yeni nesil Windows işletim sistemlerine bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Total Commander</span>

Total Commander, Windows için shareware bir dosya yöneticisidir. Yerleşik olarak FTP istemcisi, dosya arşivleme ve çoklu adlandırma araçları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bzip2</span> Sıkıştırma protokolü

bzip2 veya BZ2, Julian Seward tarafından geliştirilmiş özgür yazılım/açık kaynak kodlu yazılım veri sıkıştırma algoritmasıdır. Seward'ın geliştirdiği program 1996 yılında 0.15 sürümü ile kullanıma sunuldu. Veri sıkıştırıcısının istikrarı ve yaygın kullanımı zamanla arttı ve 1.0 sürümü 2000 yılının sonlarında çıktı.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Dosya uzantısı</span>

Dosya uzantısı, bilgisayar sistemindeki dosya ve uygulamaların hangi program veya işletim sistemiyle çalıştığını gösteren son takılar.

Veri sıkıştırma, şifreleme ve ön işleme filtrelerini destekleyen bir sıkıştırılmış arşiv dosyası biçimidir. İlk olarak 7-Zip programıyla kullanılmaya başlanan format GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL) ile lisanslanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TIFF</span> Görüntü dosyası biçimleri serisi

Tagged Image File Format grafik, fotoğraf gibi dosyalar için kullanılan bir biçimdir. Aldus isimli şirket tarafından üretilip 1986 yılında ilk sürümü duyurulmuştur. 1994 yılında Aldus Corp ile Adobe Systems'in birleşmesinden sonra TIFF 6.0 geliştirilmiş ve birçok yeni özellikler eklenmiştir. JPEG ve PNG gibi TIFF de yüksek renk derinliği olan görüntülerde kullanılır. Photoshop, GIMP gibi görüntü işleme programları TIFF biçimini destekler.

<span class="mw-page-title-main">7-zip</span>

7-Zip, özgür ve ücretsiz bir dosya arşivleyicisidir. 7-Zip’in Komut İstemi sürümü Unix benzeri sistemler içinde düşünülmüş hatta AmigaOS bu saydıklarımıza dahil. Aynı zamanda DOS için de uyumlu DOS Portu için veya HX-DOS genişletişicisi ile Windows komut İstemcisi'nde çalıştırılabilir. 7-zip, temel olarak 7z arşiv biçiminde çalışsa da, diğer arşiv biçimlerini de okuyabilme yetisine sahiptir. Kullanıcı yazılımın çizgesel (grafiksel) ara yüzü ile işlem yapabileceği gibi direkt komut satırından da yazılımı çalıştırarak işlem yapabilir ya da yazılıma Windows Shell ortamı benzeri platformlarla da denetim sağlanabilir. 2000 senesinde çalışmalarına başlanan 7-Zip, Igor Pavlov tarafından geliştirildi. Pazarın hâkimiyetini elinde tutan ticari rakiplerine WinZip ve WinRAR a karşı olarak ürün özgür GNU LGPL lisansı altında dağıtılmaya başlandı. Sonuç olarak ortaya ciddi bir alternatif olarak özgür ve ücretsiz bir yazılım çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Çizgi roman arşivi</span>

Bir çizgi roman arşivi veya çizgi roman okuyucu dosyası, .cbr uzantılı, resim ve de özellikle çizgi roman dosyalarını sıralı bir şekilde görüntülemek için bir arşiv dosyası türüdür. Bu tür arşivlerin kullanımı fikri CDisplay resim görüntüleyicisiyle popüler olmuş ve daha sonra pek çok uygulama tarafından benimsenmiştir.

Video dosyası formatı bir bilgisayar sistemi üzerinde dijital video verilerini depolamak için dosya biçiminin bir türüdür. Video, dosya boyutunu küçültmek için hemen hemen her zaman sıkıştırılmış formda saklanır.

<span class="mw-page-title-main">WebP</span>

WebP, Google tarafından geliştirilmiş olup, JPEG, PNG veya GIF resim biçimlerine kıyasla daha küçük veya daha iyi görünen resimler oluşturmak için tasarlanmıştır.

Dosya arşivleyici veya yalnızca arşivleyici, dosyaların taşınmasını veya depolanmasını kolaylaştırmak amacıyla birden çok dosyayı bir veya birden çok arşiv dosyasında birleştiren bir bilgisayar programıdır. Dosya arşivleyiciler, arşivlerin boyutlarını küçültmek için arşiv formatlarında kayıpsız veri sıkıştırmasından yararlanabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Zlib</span>

zlib, veri sıkıştırma için kullanılan yazılım kütüphanesidir. Jean-loup Gailly ve Mark Adler tarafından yazılmış olan kütüphane, yine onların yazdığı gzip dosya sıkıştırma programında kullanılan DEFLATE algoritmasının soyutlanmış halidir. zlib ayrıca Linux, MacOS ve İOS gibi birçok yazılımın kritik bir parçasıdır. PlayStation 4, PlayStation 3, Wii U, Wii, Xbox One ve Xbox 360 gibi oyun konsollarında da zlib kütüphanesi kullanılmaktadır.

Bu, Microsoft Windows bileşenlerinin bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ark (yazılım)</span>

Ark, KDE tarafından geliştirilen ve KDE Uygulamaları yazılım paketi içinde yer alan bir dosya arşivleyici ve sıkıştırıcıdır. Zip, 7z, rar, lha ve tar dahil olmak üzere, çeşitli yaygın arşiv ve sıkıştırma formatlarını destekler.

<span class="mw-page-title-main">PeaZip</span>

PeaZip, Microsoft Windows, ReactOS, Linux, MacOS ve BSD için Giorgio Tani tarafından hazırlanmış ücretsiz ve açık kaynaklı bir dosya yöneticisi ve dosya arşivleyicisidir. Yerel PEA arşiv biçimini ve açık biçimleri işlemeye özel odaklanarak diğer ana akım biçimleri destekler. 226 dosya uzantısını destekler.

Bir hex düzenleyici [hex editör], bir bilgisayar dosyası oluşturan temel ikili verilerinin değiştirilmesine izin veren bir bilgisayar programıdır. 'Hex' adı, ikili verileri temsil etmek için standart bir sayısal format olan 'hexadecimal'dan gelir. Tipik bir bilgisayar dosyası, içeriği dosyayı oluşturmak için birleştirilen depolama ortamında birden fazla alan kaplar. Floppy veya sabit disklerin fiziksel bölümlerindeki disk sektörü verilerini ayrıştırmak ve düzenlemek için tasarlanmış hex düzenleyiciler, bazen sektör düzenleyicileri veya disk düzenleyicileri olarak da adlandırılır.

file (komut) Standart Unix programı

​file​ komutu, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde standart bir program'dır. Bir bilgisayar dosyası içinde bulunan veri türünü tanımak için kullanılır.