T-64 - Turkipedia

T-64

Çeşidi	Ana Muharebe Tankı
Uyruğu	Sovyetler Birliği
Hizmet geçmişi
Hizmet	1963-günümüz
Kullanıldığı savaşlar	Transdinyester Savaşı, Birinci Çeçen-Rus Savaşı
Üretim tarihi
Tasarımcı	Kharkiv Mozorov Tasarım Bürosu
Tasarlandığı tarih	1951-1962
Üretici	Malişev Fabrikası
Üretildiği tarih	1963-1987
Üretim adedi	13.000
Çeşitleri	T-64BM Bulat, BMPV-64, BREM-64
Özellikler
Ağırlık	38 ton
Uzunluk	6,54 m
Genişlik	3,60 m
Yükseklik	2,172m
Namlu Çapı	125mm
Mürettebat	3 (şoför, silahçı, tank komutanı)
Yolcu	yok


Zırhı	Cam takviyeli plastik+çelik 450mm
Ana silahı	D-81T 125mm'lik yivsiz top
Diğer silahları	1x 12,7mmlik NSV,1x 7.62mm'lik eşeksenli PKMT
Motor	5DTF 5-silindir. dizel 700 hp (522 kW)
Süspansiyon donanımı	Burulma çubuğu
Boş ağırlık	38.0ton
Harekat menzili	500km
Azami hızı	60.5 km/h

T-64, 1960'ların başında üretimine başlanan SSCB yapımı ikinci nesil bir ana muharebe tankıdır.^[1]^[2] T-72'lere paralel tasarım özelliklerine sahiptir ve Sovyetler Birliği dışına ihraç edilmemiştir.^[3] 1985'te T-72B modeli çıkana kadar birçok yönden T-72'den üstündü. T-80 tankı bu modelin üstüne kurulmuştur. Bugün Rusya'nın en modern tankı olan T-90 ise T-72 temeli üzerine kuruludur.^[3]

Bu tank ikinci jenerasyon muharabe tanklarının ilki olup o zamandaki NATO ana muharebe tanklarından M60, M48, Centurion (tank), Chieftain (tank), AMX-30 zırh koruması ve ateş gücü bakımından oldukça üstündü.

Genel bakış

T-64 Kharkov'da T-54 tankının tasarımcısı olan Alexander A Mozorov tarafından bir üst sınıf tank olarak tasarlandı.

Öne çıkan özelliklerinden biri olan zamanın ilerisindeki 125mm'lik topu otomatik dolum mekanizmasıyla tamamlanmıştır. Bu mekanizma tankın ağırlığını ve büyüklüğünü düşük tutmaya yardımcı olmuştur.

Ayrıca T-64 tankı Sovyet tank teknolojisinde öncülük etmiştir. 1967 yılında ilk kez 125mm'lik topa sahip T-64A modelinin üretimine başlandı. Ardından 1976 yılında da T-72 tankında kullanılan anti tank füzesi fırlatabilen 2A46 topuna sahip T-64B modelinin üretimine başlandı.

T-64 tank tasarımı temel alınarak gaz türbin motorlu T-80 tankı tasarlandı. T-64B varyantının tareti ise Ukrayna üretimi T-80U ve T-80UD tanklarında kullanıldı. Ayrıca T-64'ün dizel motoru daha modern bir versiyonu ile gene Ukrayna üretimi güncel T-80UD ve T84'ların atası T-80'lerin gövdesine güç verecek şekilde üretime geçti.

T-54/55 ve T-72 tanklarının aksine, SSCB dışına ihraç edilmemiştir.Bu tank sadece Doğu Avrupa'daki elit Sovyet zırhlı birliklerinde hizmete girmiştir. İlk olarak Doğu Almanya'daki Sovyet Güçleri grubuna dağıtılmıştır. Sonraki yıllarda SSCB cumhuriyetlerindeki birliklere dağıtılmıştır.

Kullanıcılar

Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte 5 ülke ordularında hizmette kalmıştır. Şu an itibarıyla Ukrayna'da 2000 Rusya'da ise 4000 adet ve diğer iki ülkede hizmettedir.

Azerbaycan - 120
Moldova - Dnyester ayrılıkçıları tarafından az sayıda kullanılmıştır.
Özbekistan - 100
Transdinyester - 10-15 T-64
Ukrayna - 2000

Eski kullanıcılar

Belarus - 1990'lı yıllarda belirsiz sayıda hizmette kalmıştır.
Sovyetler Birliği - Ardılı devletlere devredildiler.
Rusya - 1995 yılında 4000 adet tank hizmette kalmıştır. 2013 yılı itibarıyla hepsi parçalara ayrılmıştır

Kaynakça

^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.
^ Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484.
^ ^a ^b Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta T-64 ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

SSCB Tankları
Hafif Tanklar	BT tankı · T-18 · T-26 · T-27 · T-37 · T-60 · T-70 · T-80 · PT-76
Orta Tanklar	T-24 · T-28 · T-34 · T-44 · T-54 · T-55 · T-62
Ağır Tanklar	IS-2 · IS-3 · IS-4 · IS-6 · KV-1 · KV-2 · KV-85 · SMK · T-10 · T-32 · T-35 · T-100
Ana Muharebe Tankları	T-64 · T-72 · T-80 · T-90 · T-99

İlgili Araştırma Makaleleri

T-80, 3.nesil Sovyet yapımı bir ana muharebe tankıdır. T-64'ün geliştirilmiş hâlidir. Üretimine 1976 yılında başlanmıştır. Gaz türbin motoru kullanan ilk seri üretilen tanktır, Batı dünyası bu tankı 1980'lerin başında tanımıştır.

T-72 (УРАЛ), üretimine 1970 yılında başlanan ikinci nesil bir Sovyet ana muharebe tankıdır. T-64A tankıyla paralel tasarım özellikleri taşıyan Obyekt-172 prototipinden tasarlanmıştır. İlk kez 1973'te hizmete girdi. İlk kez 1977 yılında görüldü.

T-34, 1940 ve 1958 yılları arasında üretimi yapılan Sovyet orta sınıf tankıdır. Çoğu otoriteye göre II. Dünya Savaşı'nın 2. en iyi tankı olarak kabul edilir. T-34, 1940'te piyasaya sürülen Sovyet orta boy bir tanktır. 76.2 mm'lik tank topu, çağdaşlarından daha güçlüydü ve 60 derece eğimli zırhı tank karşıtı silahlara karşı iyi koruma sağladı. T-34 o güne kadarki tank tasarımı anlayışını değiştirmiş, ondan sonraki bütün tanklar T-34'leri örnek almıştır. Doğu cephesinde Alman Ordusu bu tank karşısında zor durumda kalmıştır. Tiger ve Panther tanklarının çıkışı ile T-34 savaş alanındaki mutlak üstünlüğünü kaybetse de, Rusya iklimine uygunluğu, kolay üretilebilirliği ve bunun getirisi olarak tartışılmaz sayı üstünlüğü ile Alman askerleri arasında nefret edilen bir tank olarak kalmıştır. T-34 ateş gücünü, hızı ve sağlamlığı dengeli bir biçimde bir araya toplamıştır. Ayrıca eğimli zırh tasarımı, isabet eden mermilerin birçoğunun tanka zarar vermeden sekmesini sağlamıştır. Bazı askeri tarihçiler onu dünyanın ilk ana muharebe tankı olarak addederler.

Iosif Stalin tankı, II. Dünya Savaşı döneminde Sovyetler Birliği tarafından Eylül 1943 tarihinde ağır sınıf tank olarak geliştirildi ve ilk olarak Kursk bölgesinde kullanıldı. Ayrıca JS veya ИС tankları olarak da bilinirler.

T-90, Rus yapımı 3.nesil ana muharebe tankı dır.

Mitsubishi Tip 90, Japon menşeli modern ana muharebe tankı. Mitsubishi tarafından üretilen bu tanklar Tip-64'lerin yerini almıştır. Ayrıca bazı Tip-74 tankları da bu tankla değişitirilmiştir.

T-10 en son Sovyet ağır sınıf tankıdır. 1943'te başlayan Sovyet ağır tank ekolünün en sonuncusudur. 1953'te üretimine başlanmıştır. Adının önceki ağır tankları gibi IS ile başlaması düşünülürken Stalin'in ölümü üzerine bundan vazgeçilmiş ve T-10 adını almıştır.

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

M1 Abrams, ABD Kara Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri'nin yanında Mısır, Kuveyt, Suudi Arabistan, Avustralya ve 2010'dan itibaren Irak orduları envanterinde bulunan 3. nesil bir ana muharebe tankıdır. 1980'den başlayarak ortaya çıkan üç ana tipiyle Amerikan Ordusu tarafından kullanılan temel tank sınıfıdır. Son üretilen M1A2 modellerinde yeni nesil zırh ve elektronik sistemler kullanılmıştır. Tank adını 1968 ile 1972 yılları arasında görev yapan eski Genelkurmay Başkanı General Creighton Abrams'dan almıştır.

T-55, 1. nesil Sovyet tasarımı ana muharebe tankıdır. İlk prototip modeli II.Dünya Savaşı'nın bitiminden az zaman sonra 1945'te ortaya çıkmıştır ve kısa sürede SSCB ve Varşova Paktı ordularının kullandığı temel tank sınıfı olmuştur. Üretimi ise 1947 başlayıp 1980'lere kadar sürmüştür. T-54/55 tankları dünyadaki 20. ve 21. yüzyıldaki sırasındaki çatışmaların çoğunda kullanılmıştır. T-34 tankının yerine geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">T-62</span> Rus menşei ana muharebe tankı

T-62, Sovyet yapımı ikinci nesil bir Ana Muharebe Tankıdır. İlk kez 1961'de hizmete girdi. T-55'in geliştirilmiş halidir.

Panzerkampfwagen V, Alman yapımı II. Dünya Savaşı orta sınıf tankı. Doğu cephesinde Almanların Pzkpfw III ve ilk nesil Pzkpfw IV tanklarının Sovyet T-34 tanklarına karşı etkisiz kalması dolasıyla üretilmiştir. Panzer III ve Panzer IV tankları ile değiştirilmeleri öngörülse de savaşın sonuna kadar o tanklarla ve üst bir model olan Tiger I tankları ile beraber kullanılmışlardır. Panther, zırh, ateş gücü ve hareketlilik faktörlerinin hepsine sahip bir tanktır. Bundan dolayı birçok otorite tarafından II. Dünya savaşı'nın en iyi tankı olarak kabul edilirler. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 171'dir.

Type 96, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nca kullanılan ikinci nesil ana muharebe tankı'dır. Temelinde Type 85-III tankı esas alınmıştır. 1997 yılında Çin Halk Ordusu envanterine girmiştir. 2005 yılı itibarıyla 1.500 ila 2.000 arasında Type 96 şu an ordu tarafından kullanılmaktadır.

Kliment Voroşilov (KV) Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ağır sınıf tank serisinin verilen genel isimdir. Adını Sovyet savunma bakanı ve politikacı Kliment Voroşilov'dan almıştır. Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht'ın Sovyetleri işgali sırasında Alman zırhlı araçlarına rakip olabilecek tankların başında geliyordu.

T-24 bir Sovyet orta dereceli zırhlı tankıdır. 1931'de üretildi. Denemeler için 24 tane üretildi. Ancak kimse binemedi. SSCB devrindeki Ukrayna bölgesindeki KhPZ fabrikasında üretildi. Daha sonraları SSCB'nin en çok T-34 ve T-55 üreten fabrikası oldu. T-24 Rus anlatımı ile savaş traktördür. Kullanılabilirliği fazladır.

T-28 tankı, Sovyetler Birliği üretimi dünyanın ilk orta zırhlı tankıdır. 1931'de prototipi hazırlanan ve 1932'de seri üretimine başlanan T-28 tankı, kuşatmaları yarmak veya direnci kırmak için kullanılan ve fazla personel taşıyabilen bir tanktır. Daha gelişmiş olan T-35 yapılana kadar üretildi ve kullanımda kaldı.

9K112 Kobra SSCB tarafından geliştirilen NATO rapor adı AT-8 Songster olan bir SACLOS sistemli radyo sinyalli güdümlü tanksavar füzesidir. Füze T-64 ve T-80 serisi tanklara ait 125 mmlik tank topundan fırlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">T-84</span>

T-84 Tankı Ukrayna'nın ana muharebe tankıdır. Aslen Sovyet T-80 tankının Ukrayna yapımı olanıdır. T-80 ile özellikleri aynıdır.

Kara Kartal Rusya'da üretilen varsayılan bir prototip ana muharebe tankıydı. T- 80U'ya dayanarak, 1990'ların sonlarında Omsk'taki KBTM tasarım bürosu tarafından geliştirildiği düşünülüyordu. Bu tankın üretim versiyonu hiçbir zaman kamuya açıklanmadı. Kara Kartal'ın yapımı iptal edildi, tüm üretim ve geliştirmesi durduruldu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.