İçeriğe atla

Tıva Ulusal Müzesi

Aldan-Maadır Müzesi ön yüzden

Tıva Cumhuriyeti'nin Aldan-Maadır adlı milli müzesi — Tıvanın devlet müzesi, bilim araştırmalarının inceleme yeri, Tıva'nın tarihinin ve kültürünün eserlerinin gösterim yeri.

13 Mayıs 1929'da resmi olarak kurulan Tuva Cumhuriyeti tarihindeki ilk müzedir.[1] Müzenin ilk müdürü, Tıva'nın tarihi ve kültürel mirasının korunmasında büyük rol oynayan Vladimir Yermolayev'dir.

Bugün Aldan-Maadır adını taşıyan Ulusal Müze, Kızıl şehir merkezinde, Koçetov, Titov ve Lenin caddelerinin kesiştiği noktada yer alan büyük ak renkli bir binadır. Cumhuriyetin ana kültür ve eğitim merkezlerinden biridir. Müzede şimdi Tıva halkının antik çağlardan günümüze kadar neredeyse tüm tarihini ve kültürünü yansıtan iki sergi katı bulunuyor. Müzenin arşivinde 76.600 eşya vardır.

Tarihi İskit altınları

Tarihi

13 Mayıs 1929'da, müdür olarak atanan Vladimir Petroviç Yermolayev tarafından Tıva Halk Cumhuriyeti Devlet Müzesi kuruldu.

26 Mart 1942'de Tıva Halk Cumhuriyeti Devlet Müzesi, 1883-1885'te işgale karşı ayaklanan 60 bahadırın onuruna Aldan-Maadır (Altmış Bahadır) adını almıştır. 1985'te "Büyük Vatanseverlik Savaşı Sırasında Tuva" konulu müze sergisi, Sovyet müzelerinin incelenmesinde birinci derecede belge ile ödüllendirildi.

1986'da, Müzecilik hayatında önemli bir sayfa olan Tıva halkının maddi ve manevi kültür objelerinin sunulduğu SSCB Halkları Devlet Etnografyası Müzesi'nde "Yenisey'in Doğduğu Yer" adlı büyük bir sergi açıldı. Kasım 1997'de Antwerp'te (Belçika) daha sonra (1998'de) Viyana (Avusturya) ve Bremen'de (Almanya) sergilenen "Asya'nın Merkezinde Türk dili konuşan halkların Şamanizmi" müze sergisi açıldı.

2007-2008'de müze fonlarından "Arjaan-2" arkeolojik koleksiyonu Uluslararası "Altın Grifon İşareti Altında" konulu sergide "İskitlerin kraliyet mezarları" sergilendi. Berlin, Hamburg ve Münih'te (Almanya). 7 Şubat 2008'de müzenin üç katlı yeni binasının büyük açılışı gerçekleşti. 2 Kasım 2008'de "Tıva Kralları Vadisi Hazineleri" sergisinin açılışı oldu. Dünyaca ünlü Tuva Kralları Vadisi'ndeki sansasyonel arkeolojik kazılardan eşsiz altın objeler sunan Kraliyet höyüğü Arjaan-2" kurganıdır. Bu sergi Tıva Cumhuriyeti'nin ana markalarından biridir. 2011 yılında Tıva Cumhuriyeti Ulusal Müzesi devlet müzeleri arasındaki bölgeler arası “Güney Sibirya - Yılın Müzesi -2011” yarışmasının galibi oldu ve Grand Prix'i aldı

20 Aralık 2012'de "Tıvaların Geleneksel Kültürü ve Yaşamı" sergi açılışı "Moskova Müzesi"nde gerçekleşti. Nisan 2013'ten bu yana bu sergi Moskova Bölgesi Mytishchi Tarih ve Sanat Müzesi'nde sergilendi. 2013 yılında müze 2 ortak sergi projesini başarıyla uyguladı: "Tıva ve Hakasya sanatında ulusal motifler" (L. R. Kyzlasov'un adını taşıyan Hakas Müzesi ile birlikte) ve "Güney Sibirya halklarının geleneksel kültürü" (N.M Martyanov'un adını taşıyan Hakas ve Minusinsk Müzesi ile birlikte).

2013 yılında, Tuva Cumhuriyeti Ulusal Müzesi en büyük 2 müze topluluğuna ortak üye oldu: Uluslararası Müzeler Konseyi ve Rusya Müzeler Birliği.

2013 ve 2015'te Tuva Cumhuriyeti Ulusal Müzesi, "Rusya'nın Önde Gelen Kültür Kurumları" ulusal sicili'ne dahil edildi.

Eylül 2014'te, Rusya Ve Tıva'nın birliğinin 100. yıldönümüne adanmış birliktelik kapsamında, Rus Coğrafi Topluluğu himayesinde, Dekoratif ve Uygulamalı Sanatlar Müzesi, Rus Etnografya Müzesi, Kunstkamera ve Malzeme Kültürü Tarihi Enstitüsü ile birlikte "Zamanın Koşusunda Tuva" sergisi düzenlendi. 2014 - Bölgeler arası yarışma "Yılın Müzesi"nin "Sergi Projesi" ve "Güney Sibirya — 2014 Müze - Kültürel Miras Hazinesi" adaylıklarında başarı kazanmıştır.

Eylül 2016'da Buryatya Cumhuriyeti Ulusal Müzesi'nde (Ulan-Ude) "İskit-Sibirya Hayvan Stili Dünyası: Kültürlerin Diyaloğu" ve Transbaikalia Halkları Etnografya Müzesi'nde (Ulan-Ude) "Nadya Ruşeva'nın Grafikleri" sergileri açıldı.

Müzenin Şamanizm koleksiyonunun kazanılmasına tarih bilimleri doktoru, bilim adamı-şamanolog Monguş Kenin-Lopsan büyük katkı sağlamıştır. Şamanik özelliklerden oluşan eşsiz bir materyal topladı. Amerikan Şamanik Araştırma Vakfı'nın 1994 yılında M.B. Kenin-Lopsan'a, dünyada sadece 3 kişide olan "Şamanizmin Yaşayan Hazinesi" onursal unvanının verildi. Bu koleksiyon yurt dışında Avusturya, Belçika, Almanya'da "Orta Asya'nın Türk dili konuşan halklarının Şamanizmi" sergisinde birkaç kez sergilendi.

Müze müdürleri

  1. Vlаdimir Pеtrоviç Yermоlаyеv (1928—1934)
  2. Lyubоv Kоlçаnоvnа Sаmbukаy (1934—1935)
  3. Dаniil Bаtkаrоviç Dаnzın-ооl (1939—1944)
  4. Sеdip-ооl Tоkpаk-ооlоviç Tаnоv (1945—1946, 1948—1950)
  5. Еmiliya Nikоlаеvnа Şçеnnikоvа (1955—1958)
  6. Dоngаk Hоrun-ооlоvtç Tаrjаа (1963—1966)
  7. Mоnguş Lааеviç Dеlеg (1966—1973)
  8. Nikоlаy Mоnzuy-ооlоviç Kоngаr (1975—1982)
  9. Tаtyanа İrgitоvnа Sоdnаm (1982—1985)
  10. Tаmаrа Çаş-ооlоvnа Nоrbu (1985—1989)
  11. Аpış Dırtıy-ооlоvnа Dаmdınçаp (1989−1994)
  12. Dоrju Mоnguşоviç Аk-Kıs (1994—2001)
  13. Аnаtоliy Stеpаnоviç Kоmbu (2001—2008)
  14. Çigjit Viktоr Sеrgееviç (2008—2016)
  15. Biçеldеy Kааdır-ооl Аlеksееviç (2017-)

Resimler

  • Скифтерниң алдыннары
    Скифтерниң алдыннары
  • Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
    Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
  • Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
    Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
  • Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
    Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
  • Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları
    Tıva'nın Kağanlar Vadisi buluntuları

Literatür

  • "Tıva dugayında 99 aytırıgga harıılar", Darbaa Y.
  • Tuvanskaya Pravda 2010 Şubat 25.
  • Tuva'da müze işletme tarihi. Yazar Anna Dırtık-ool, Doktora, 2007
  • Jübile albümü "Tuva Cumhuriyeti Ulusal Müze adını Aldan-Maadır'dan almıştır". Kızıl, 2014
  • Rusya Federasyonu'nun bir parçası olarak Tuva'nın müze inşaatı. Yazar Anna Dırtık-ool, 2009

Kaynakça

  1. ^ "Национальный музей им. Алдан-Маадыр Республики Тыва". www.museum.ru. 19 Mart 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. 

Dış bağlantılar

Tıva Milli Müzesi websayfası 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Müze</span> kazılarda bulunan yapıtların, eski devirlerden kalan antikaların, sanata ve bilime ilişkin nesnelerin, sanat ve bilim yapıtlarının, budunbilimsel vb. nesnelerin bir arada ya da ayrı ayrı sergilendiği, saklandığı, korunduğu yapı

Müze, somut ve somut olmayan kültürel mirası araştıran, ilgili nesneleri toplayan, muhafaza edip sergileyen kurumlar ve sergileme mekanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Halk Cumhuriyeti</span> Komünist, 20. yüzyıl türk devleti

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hatay Arkeoloji Müzesi</span> Hatayda bulunan Dünyanın en büyük mozaik müzesi

Hatay Arkeoloji Müzesi, Antakya'da konumlanmış önemli bir kültürel kuruluştur. Antik döneme ait eşsiz eserlerin sergilendiği bu müze, 28 Aralık 2014 tarihinde kayda değer bir başarıya imza atmıştır: Dünya'nın en geniş mozaik sergileme alanına sahip olması. Bünyesinde barındırdığı zengin arkeolojik koleksiyon ile bu müze, antik çağın izlerini günümüze taşırken, ziyaretçilere benzersiz bir tarihî deneyim sunmaktadır. 28 Aralık 2014 itibarıyla Dünya'nın en büyük mozaik sergileme alanına sahip müzedir. 2023 yılında meydana gelen Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde kısmen zarar gören müze, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alınan önlemler doğrultusunda ekstra güvenlik personeli ve kameralarla gözetim altına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arjaan</span>

Arjaan veya Arzhan, Rusya'nın Krasnoyarsk Krayı'nda ve hemen güneyindeki Tuva Cumhuriyeti'nde bulunmuş, MÖ 9. ve MÖ 8. yüzyıllarda inşa edildiği düşünülen İskitlere ait kurganlarının bulunduğu arkeolojik alandır.

<span class="mw-page-title-main">Salçak Toka</span> Tuvalı siyasetçi (1901-1973)

Salçak Toka, Tuva yazar ve devlet idarecisi. General. Sosyalist İşçi kahramanı. Tuva Halk Cumhuriyeti'nin cumhuriyet ödülünü aldı. Bağımsız Tuva Halk Cumhuriyeti'ni Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile birleştirdi.

Monguş şu anlamlara gelebilir:

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Uluğhem kojuun idaresine bağlı Çaa-Höl beldesinin Kaşpal köyünde doğmuştur. Tıva Türklerinden bilim insanı, ilk Tıva Türk'ü profesörü, filolog, yazar. Tuva Devlet Üniversitesi'nin Tıva dili ve edebiyatı bölümünün kurucusu ve ilk bölüm başkanı.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kaygal-ool Hovalıg</span>

Kаygаl-ооl Hоvаlıg (d. 20 Ağustos 1960) — Tıvа höömеyci, şarkıcı, dünyaca tanınmış «Hün-Hürtü» adlı müzik topluluğunun lideri ve kurucusu. Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıvа Ulusunun höömеycisi.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

Öök - Tıva Cumhuriyetinde merkezi Turan şehri olan Piy Hem bölgesinde bir akarsu. Yenisey akarsuyunun kollarından birisidir. Vadisi arkeolojik açıdan zengindir.

Tataristan Cumhuriyeti Ulusal Müzesi - Bilim, kültür ve eğitim kurumu, Tataristan'ın en önemli müze kompleksi.

Kızıl-ool SANÇI Dongakoğlu — Tıva ÖSSC'nin kültürünün önemli işçisi. Övür'ün höömey-sıgıt okulundan, sıgıtçı-höömeyci, şair,besteci, halkın arasında “Аrtist” unvanlı - Kızıl-ool Dongakoğlu Sançı tüm yönleriyle mütekamil, zeki-akıllı, yetenekli kişi.

Tıva Halk Hömeycisi — Tıva ulusal müzik sanatı "höömey"de(boğazdan şarkı söyleme sanatı) onursal bir unvandır. Unvan, Kar Amacı Gütmeyen Kamu Kuruluşu olan "Tıva Cumhuriyeti Höömey Söyleyen Boğaz Sanatçıları Birliği", Tuva Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ve Tuva Cumhuriyeti Hükûmeti'nin kararı ile Tuva Cumhuriyeti Başkanı Kararnamesi ile atanır.

Tıva Ulusal Orkestrası — Sibirya'nın güney ucunda yer alan Tıva Cumhuriyeti'nin gelişmiş tarihini yansıtır. Yüzyıllar boyunca Tıva, Çin ve Moğol imparatorluklarının bir işgal alanı olmuştur. Din başta olmak üzere Moğolistan ile birçok kültürel bağı paylaşmaktadır. Tıva, 1944 yılında Sovyetler Birliği'ne işgaline maruz kaldı ve Tıva şimdi Rusya Federasyonu'nun içinde özerk cumhuriyettir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.