İçeriğe atla

Tıbbi görüntüleme

(a) BT sonuçları (b) MRI makinesi (c) PET taramaları (d) Ultrason ve fetus.

Tıbbi görüntüleme, tıbbi analiz ve müdahale için vücudun iç kısımlarının görsel temsillerini oluşturmak veya bazı organ veya dokuların işlevinin (fizyoloji) görsel tasvirlerini yaratmak için kullanılan teknikler ve işlemlerdir. Tıbbi görüntüleme, cilt ve kemiklerin görüntülenmesine engel olduğu iç yapıları ortaya çıkarmanın yanı sıra, hastalıkları teşhis, muayene ve tedavi etmeyi amaçlar. Tıbbi görüntüleme aynı zamanda anormallikleri tespit etmeyi mümkün kılan normal anatomi ve fizyoloji veritabanını da oluşturur. Vücuttan çıkartılmış organ ve dokuların incelenmesi tıbbi nedenlerle gerçekleştirilse de, bu tür işlemler genellikle tıbbi görüntüleme yerine patolojinin bir parçası olarak kabul edilir.

9 aylık bir fetüsün bilgisayarlı tomografisinin üç boyutlu hacimsel görüntü işleme tekniği ile oluşturulmuş hareketli resmi. 9 aylık hamile olan 30 yaşında kadının yüksek hızlı bir araba kazasına karışması sonucu travma riskinin tomografinin oluşturduğu riskten daha fazla olduğu karar verilerek bilgisayarlı tomografi çekilmiştir. Yapılan taramada herhangi bir travmaya rastlanılmamıştır.

Tıbbi görüntüleme yöntemleri arasında, radyolojiye bağlı X-ışını radyografisi, manyetik rezonans görüntüleme, nörogörüntüleme, elektroensefalografi, manyetoensefalografi, ultrasonografi veya ultrason, endoskopi, elastografi, termografi, tıbbi fotoğrafçılık, tıbbi illüstrasyon, moleküler görüntüleme, tıbbi optik görüntüleme gibi görüntüleme teknolojilerinin yanı sıra, nükleer tıpla ilişkili pozitron emisyon tomografisi (PET) ve tek foton emisyon bilgisayarlı tomografi (SPECT) gibi teknikler de kullanır.

Esas olarak ölçüm ve görüntü üretmek için tasarlanmamış, elektroensefalografi (EEG) manyetoensefalografi (MEG) ve elektrokardiyografi (ECG) gibi teknikler de bazen tıbbi görüntüleme biçimleri olarak sayılabilir.

2010 itibarıyla, 5 milyar tıbbi görüntüleme içeren işlem dünya çapında gerçekleştirilmiştir.[1] 2006 yılında tıbbi görüntüleme sonucu radyasyona maruz kalma, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplam iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmanın yaklaşık %50'sini oluşturmuştur.[2] Kullanılan çoğu görüntüleme tekniğinde hastanın vücuduna hiçbir cihaz sokulmadığı için tıbbi görüntüleme metodları çoğunlukla invaziv değildir.

Tıbbi görüntüleme ekipmanları, CMOS entegre devre çipleri, güç yarıiletken cihazlar, görüntü sensörleri (özellikle CMOS sensörleri) ve biyosensörler ve mikrodenetleyiciler, mikroişlemciler, dijital sinyal işleyiciler, medya işlemcileri ve Yongada sistemli cihazlar içerir. 2015 itibarıyla tıbbi görüntüleme cihazlarında kullanılan çiplerinin yıllık üretimi 46 milyon birim olmuş, bu ticaret ise $1.1 milyar tutmuştur.[3]

Tıbbi görüntüleme yöntemleri

  • 4DCT
  • 3D Slicer
  • Cebirsel yeniden yapılandırma tekniği
  • Altropan
  • Düşük frekans dalgalanmalarının genliği
  • Antropometri
  • Uygulamalı Spektral Görüntüleme
  • BI-RADS
  • Anjiyo
  • Kemik sintigrafisi
  • Kolesintigrafi
  • Dakriyosintigrafi
  • Miyokard perfüzyon sintigrafisi
  • Radyoizotop renografisi
  • Sintigrafi
  • Ventilasyon/perfüzyon taraması
  • Sefalometri
  • Yönlendirilmiş iletim teorisi
  • Ortak Yerelleştirme Karşılaştırma Kaynağı
  • Bilgisayarlı Parçacık Kesitleme
  • Crowther kriteri
  • Kornea topografisi
  • Kranyal ultrason
  • CT Gastrografi
  • Akım yoğunluğu görüntüleme
  • Derinlik kimografisi
  • Dekstro ışın
  • Tanısal tıbbi sonografi
  • Difeomorfometri
  • Yaygın korelasyon spektrometresi
  • Yaygın optik görüntüleme
  • Dijital varyans anjiyografi
  • Çift X-ışını absorpsiyometrisi ve lazer
  • Çift enerjili X-ışını absorpsiyometrisi
  • DVTk
  • Bilgisayarlı tomografi ürografi
  • Sistografi
  • Sistoüretrografi
  • Gaz piyelogramı
  • Piyelogram
  • Radyoizotop renografisi
  • Retrograd üretrogram
  • İdrar yolu ultrasonu
  • İşeme sistoüretrografisi
  • Elektrofizyoloji
  • Elastografi
  • Elektrik empedans tomografisi
  • Endomikroskopi
  • Odak değerlendirmeli transtorasik ekokardiyografi
  • Fraksiyonel anizotropi
  • Fonksiyonel görüntüleme
  • İşlevsel sinir sitemi görüntüleme
  • Hepatogram
  • Görüntü kaydı
  • Görüntüleme hayaleti
  • İç yeniden yapılanma
  • Girişimsel nöroradyoloji
  • İntrakoroner optik koherens tomografi
  • İntravasküler görüntüleme
  • İntravasküler floresans
  • Kardiyak görüntüleme
  • Kimograf
  • LI-RADS
  • PET-MRI
  • Manyetik alan görüntüleme
  • Manyetik rezonans elastografi
  • Manyetogastrografi
  • Tıbbi animasyon
  • Röntgen stereofotogrametrisi
  • Tıbbi ultrason
  • Meibografi
  • DICOM
  • MICAD
  • MikroDicom
  • Meme görüntüleme
  • Çok ölçekli hareket haritalaması
  • Multispektral optoakustik tomografi
  • Nanotomografi
  • Nötron uyarımlı emisyon bilgisayarlı tomografi
  • Temassız termografi
  • Oktreotid taraması
  • Optik tutarlılık elastografisi
  • Ortogonal polarizasyon spektral görüntüleme
  • Parçacık kaynaklı gama emisyonu
  • Pasif çift bobinli rezonatör
  • Perfüzyon taraması
  • Fotoakustik görüntüleme
  • Fotoaktifleştirilmiş yerelleştirme mikroskobu
  • Karın ultrasonografisi
  • Kolanjiyografi
  • Kolesistografi
  • Kolesintigrafi
  • Defekografi
  • Endoanal ultrason
  • Endoskopik ultrason
  • Enteroskopi
  • İntravenöz kolanjiyografi
  • Alt gastrointestinal seri
  • Manyetik rezonans kolanjiyopankreatografi
  • Perkütan transhepatik kolanjiyografi
  • Sialografi
  • Transrektal ultrasonografi
  • Üst gastrointestinal seri
  • Sanal kolonoskopi
  • Bronkografi
  • Göğüs bilgisayarlı tomografisi
  • CT pulmoner anjiyogram
  • Yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi
  • Yapılandırılmış ışık pletismografisi
  • Ventilasyon/perfüzyon taraması
  • Açı çözümlemeli düşük tutarlılık interferometri
  • Bilgisayarlı tomografi lazer mamografi
  • Yaygın optik görüntüleme
  • Yaygın optik mamografi
  • Floresan anjiyografi
  • Fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi
  • Heidelberg Retina Tomografisi
  • Heksaminolevulinat
  • Lazer Doppler görüntüleme
  • Yakın kızılötesi damar bulucu
  • Optik koherens tomografi
  • Optik tomografi
  • Uzaysal frekans alanı görüntüleme
  • Benek varyanslı optik koherens tomografi
  • Spektroskopik optik koherens tomografi
  • Zaman alanlı dağınık optik
  • Ultrason modülasyonlu optik tomografi
  • Venöz yarı saydamlık
  • Fotoğraf plakası
  • Fotomultiper tüp
  • Pacs
  • PI-RADS
  • Taşınabilir manyetik rezonans görüntüleme
  • Klinik öncesi görüntüleme
  • Ön hedefleme görüntülemesi
  • Radyofarmasötik
  • ROI
  • R-fMRI
  • Rotasyonel anjiyografi
  • RTI-32
  • RTI-51
  • RTI-55
  • RTI-121
  • RTI-229
  • Yarı iletken dedektör
  • Tek foton absorpsiyometrisi
  • Spektral görüntüleme
  • Spektronik
  • Gerinim kodlu manyetik rezonans görüntüleme
  • Studierfenster
  • Termoakustik görüntüleme
  • Doku sitometrisi
  • Tomoelastografi
  • Tomografik rekonstrüksiyon
  • Transkonvolüsyon
  • Vajinogram
  • Viatronix
  • Videokimografi
  • Videostroboskopi
  • Görünür ışık görüntüleme
  • VistA Imaging
  • WIN-35428
  • X-ışını dedektörü
  • X-ışını görüntü yoğunlaştırıcı
  • X-ışını mikrotomografisi

Kaynakça

  1. ^ Roobottom CA, Mitchell G, Morgan-Hughes G (Kasım 2010). "Radiation-reduction strategies in cardiac computed tomographic angiography". Clinical Radiology. 65 (11). ss. 859-67. doi:10.1016/j.crad.2010.04.021. PMID 20933639. 
  2. ^ "Medical Radiation Exposure Of The U.S. Population Greatly Increased Since The Early 1980s" (Basın açıklaması). National Council on Radiation Protection & Measurements. 5 Mart 2009. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
  3. ^ "Medical Imaging Chip Global Unit Volume To Soar Over the Next Five Years". Silicon Semiconductor. 8 Eylül 2016. 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2019. 

Okuma listesi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

W.C. Röntgen'in x-ışınlarını buluşundan sonra, görüntüleme yöntemleri hızla geliştirilmiş ve yüz yıllık bir süre içresinde, Röntgen'in bilimsel atılımı, günümüz teknolojisiyle birleşmiş, yeni görüntüleme yöntemleri ve akıllara durgunluk verecek teknikler geliştirilmiştir. Geliştirilen yeni yöntemlerin farklı farklı fiziksel prensipleri vardır. Görüntüleme yöntemlerinde, başlıca üç ana prensip kullanılmaktadır.

  1. Emisyon (yayma)
  2. Transmisyon (geçme)
  3. Refleksiyon (yansıma)
<span class="mw-page-title-main">Radyoloji</span> Tıp dalı

Radyoloji, x ışınları ve diğer görüntüleme yöntemlerinin tıpta tanı ve tedavi amacıyla kullanılmasıdır. Tanı ve tedavi amacıyla kullanılan yöntemlerden bazıları; radyografi, ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR), nükleer tıp yöntemleri, pozitron emisyon tomografi (PET), mamografi, floroskopi ve X ışını kullanan diğer bazı yöntemler olarak sıralanabilir. Bu yöntemlerin tanı amacıyla kullanımı, tıbbi görüntüleme ile elde edilen görüntülerden hastalıkların tespitinde yararlanılması şeklinde olurken, tedavi amacıyla kullanımı ise bazı radyolojik belirti ve cerrahi işlemlerin görüntüleme yöntemleri sayesinde daha az zararla yapılmasını sağlamalarıdır. Radyoloji iki ana başlığa ayrılır. Bunlar, "Diagnostik Radyoloji" ve "Radyoterapi" dir. Bazı radyolojik yöntemler aşağıda verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anatomi</span> organizmaların yapı ve bölümlerinin incelenmesi

Anatomi, organizmaların ve parçalarının yapısının incelenmesi ile ilgili biyoloji dalıdır. Anatomi, canlıların yapısal organizasyonu ile ilgilenen bir doğa bilimi dalıdır. Tarih öncesi çağlarda başlangıcı olan eski bir bilim dalıdır. Anatomi doğası gereği gelişimsel biyoloji, embriyoloji, karşılaştırmalı anatomi, evrimsel biyoloji ve filogeniye bağlıdır, çünkü bunlar anatominin hem anlık hem de uzun vadeli zaman ölçeklerinde üretildiği süreçlerdir. Sırasıyla organizmaların ve parçalarının yapısını ve işlevini inceleyen anatomi ve fizyoloji, birbiriyle ilişkili disiplinlerin doğal bir çiftini oluşturur ve genellikle birlikte çalışılır. İnsan anatomisi, tıpta uygulanan temel bilimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ultrasonografi</span> ultrason kullanılarak elde edilen görüntüler

Ultrasonografi veya ekografi, ultrason kullanımına dayanan tıbbi görüntüleme ve tıbbi prosedür yöntemidir. Perfloropentan ve kükürt hekzaflorür gibi kontrast maddeler kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer tıp</span> Tıbbi uzmanlık

Nükleer tıp, canlılara verilen ışın etkin (radyoaktif) maddelerin yaydıkları ışınların özel yöntemler veya aygıtlarla dışarıdan sayımı ya da görüntü olarak izlenmesi ya da tanımlanması ile tanı konulmasını sağlayan tıp dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tomografi</span> Penetran dalga kullanarak kesit veya kesit alma yoluyla görüntüleme

Tomografi, radyolojik teşhis yöntemidir. 1915 yılında Fransız hekim Boccage tarafından icat edilmiştir. Fakat kullanıma geçilmesi 1930'ları bulur.

Pozitron emisyon tomografisi adı verilen ve damar yolu ile enjekte edilen metabolik radyoaktif ajanların biriktiği normal veya patolojik dokuları görüntüleyen bir sintigrafi ve tomografi tekniği. Genel anlamda metabolik veya fonksiyonel görüntüleme için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik rezonans görüntüleme</span> tıbbi görüntüleme tekniği

Manyetik rezonans görüntüleme , nükleer manyetik rezonans görüntüleme veya manyetik rezonans tomografi, canlıların iç yapısını görüntüleme amacıyla daha çok tıpta kullanılan bir yöntemdir. Yüksek düzeyde manyetizmayla canlı doku, yansıtma yöntemiyle görüntülenir. Farklı özelliklerinden dolayı hastalıkların tespitinde bilgisayarlı tomografiden de destek alınabilir.

<span class="mw-page-title-main">Görüntü</span> görme duyusu ile ilgili olan; görüntü ve gözle izlenebilen her şeyin taşıdığı özellik

Görüntü veya imge, bir şeyin görsel temsilidir. Bir görüntü; çizim, resim ve fotoğraf gibi iki boyutlu (2B) bir sunum ya da oyma ve heykel gibi üç boyutlu (3B) bir nesne olabilir. Bir görüntü; bir yüzeye yansıtma, elektronik sinyallerin etkinleştirilmesi veya dijital ekranlar dahil olmak üzere diğer ortamlar aracılığıyla görüntülenebilir. İki boyutlu görüntüler hareketsiz veya hareketli olabilir. Durağan görüntüler, baskı veya fotokopi gibi mekanik yollarla çoğaltılabilir. Bazı durumlarda, üç boyutlu görüntüler de canlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Spektroskopi</span>

Spektroskopi elektromanyetik radyasyon ile maddenin etkileşiminin radyasyonun dalga boyu veya frekansının bir fonksiyonu olarak ortaya çıkan elektromanyetik spektrumu (tayf) ölçen ve yorumlayan bir çalışma alanıdır. Başka bir deyişle, elektromanyetik spektrumun tüm bantlarında görünür ışıktan kaynaklı olarak meydana gelen bir kesin renk çalışmasıdır.

Bu Lazer konularının bir listesidir.

Medikal fizik genellikle fizik konularının, teorilerinin ve metodlarının sağlık ve ilaç sektöründe kullanılmasına dayanır.Hastanelerde çalışan fizikçilere medikal fizikçi denmektedir. Medikal fizikçiler genellikle özel sağlık görevlerinde doktorların yeterli bilgisinin olmadığı, radyoloji, nükleer medikal, radrasyon onkolojisi alanlarında çalışırlar. Bu alanlarda doktor fizikçi ilişkisi esastır. Medikal fizikçilerin diğer çalıştıkları alan ise psikolojidir ve psikiyatri alanıdır. Bu alanda hastaların psikolojik verilerinin toplanması ve analizinin yapılmasından sorumludur. Birçok ülkede medikal fizikçiler sağlık sektöründe etkin bir rol oynamaktadırlar. Örneğin, Finlandiya'da nürolojik bilimlerde ve Hollanda'da odyoloji alanında bile çalışmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">X ışını mikroskobu</span>

Bir x ışını mikroskobu yumuşak X ışını şeritlerinde elektromanyetik radyasyonu kullanarak objelerin büyütülmüş görüntülerini üretir. X ışınları birçok objenin içinden geçebildiğinden onları gözlemlemek için özellikle hazırlamak gerekmez.

Therapy ve Diagnostics/Diagnosis kelimelerinin birleşmesiyle oluşturulan Theranostics, Theragnostics veya Theranosis olarak tanımlanan terimdir. Tedavi edici ajanların ve tanısal ajanların tek bir platformda toplanmasıdır. Teranostik kavramı ilk kez 2002 yılında John Funkhouser tarafından tanımlanmıştır. Teranostik yöntem ile hastalıklar moleküler fenotiplere göre sınıflandırılabilir, molekülün biyodağılımı gözlenebilir, tedaviye cevap izlenebilir ve kişiselleştirilmiş tıp tedavilerine katkı sağlanabilir. Teranostik nanoparçacıklar; biyolojik bariyerleri kolayca geçebilen, hastalıkların tanı, tedavi ve tedaviye yanıt süreçlerinin gözlemlenmesinde kolaylık sağlayan nanosistemlerdir. Nanoparçacık; taşıyıcı bölüm ve ona yüklenen ilaçtan oluşur. Taşıyıcı bölüm sentetik polimer veya doğal makromoleküllerden hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kontrast madde</span> Tıbbi alet

Kontrast madde, tıbbi görüntülemede vücuttaki yapıların veya sıvıların kontrastını artırmak için kullanılan maddedir. Kontrast maddeler, kendi başlarına radyasyon yayan radyoaktif izleyicilerden farklı olarak, dışarıdan gelen elektromanyetizma veya ultrasonu emer veya değiştirirler. X ışınlarında, kontrast ajanları hedef doku veya yapıdaki radyo yoğunluğunu arttırır.

<span class="mw-page-title-main">Nörogörüntüleme</span> Sinir sisteminin yönlerini ölçmek ve görselleştirmek için bir dizi teknik

Nörogörüntüleme veya beyin görüntüleme; sinir sisteminin yapısını, işlevini veya farmakolojisini doğrudan veya dolaylı yollarla görüntülemek için çeşitli tekniklerin kullanımıdır. Tıp, sinirbilim ve psikolojide kullanımına görece yeni başlanan bir disiplindir. Klinik ortamda nörogörüntülemenin yapılmasında ve yorumlanmasında görevli hekimler de nöroradyolog olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Miyokard perfüzyon sintigrafisi</span>

Miyokardiyal perfüzyon görüntüleme veya tarama, kalp kasının (miyokard) işlevini gösteren bir nükleer tıp prosedürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Optik koherens tomografi</span>

Optik koherans tomografi (OKT) ışığın eşevrelilik (koherens) özelliğini kullanan bir görüntüleme tekniğidir. Eşevreliliği az olan bir ışık kaynağı kullanılarak mikrometre seviyesinde bir çözünürlük edilebilir. Gözlemlenen maddenin derinlik profilini çıkaran bu teknik 2 ve 3 boyutlu görüntüleme imkanı sunar. Tıbbi görüntüleme ve endüstriyel tahribatsız muayene alanlarında çokça kullanılmaktadır.

Tıbbi prosedür, sağlık hizmetlerinin sunumunda bir sonuca ulaşmayı amaçlayan eylem planıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zaman-aktivite eğrisi</span>

Tıbbi görüntülemede, zaman-aktivite eğrisi, x ekseninde çizilen zamana karşı y ekseninde çizilen radyoaktivitenin bir eğrisidir. Dinamik bir taramadan zaman içinde ölçülen, bir görüntüdeki ilgilenilen bir bölgedeki radyo izleyicinin konsantrasyonunu gösterir. Genel olarak, bir doku içinde bir zaman-aktivite eğrisi elde edildiğinde, buna doku zaman-aktivite eğrisi adı verilir; bu, bir doku içinde ilgilenilen bir bölgedeki izleyicinin zaman içindeki konsantrasyonunu temsil eder.