İçeriğe atla

Türkopol

Türkopol

Türkopol (Yunanca: Τουρκόπουλοι, Türkoğulları), Haçlı Seferleri döneminde Haçlılar tarafından paralı asker olarak tutulan, özellikle süvari okçuluğunda yetkin Türk kökenli paralı askerlerdir.

Tarihçe

İlk Haçlılar Birinci Haçlı seferi için Anadolu topraklarına geldiklerinde Türkopolleri Bizans ordusu içinde görürler. Bu birlikler anne babaları Türk ve Yunan olan kişilerden oluşmuştur. Aralarında Balkanlar ve Anadolu'ya yerleşmiş ve yerleştirilen Kuman, Uz, Peçenek, Bulgar Türkleri olduğu bilinmektedir. Bu dönemde kurulan Haçlı devletleri de hafif süvari olarak Türkopolleri kullanacaktır.

Haçlıların hizmetinde

Haçlı devletleri çoğunlukla Hristiyanlığı seçmiş Selçuklu Türkleriyle Suriye bölgesindeki Ortodoks Hristiyanları paralı asker olarak tercih etmiştir. Türkopoller Kutsal Topraklarda hafif süvari olarak yardımcı birlikler olarak Müslüman Ordularına karşı kullanılmıştır. Batılı şövalyelere göre daha hafif zırhları olan Türkopoller daha hızlı hareket edebiliyor ok, mızrak gibi silahlar kullanıyordu. Hafif bir zırhlı yelek ve sivri metal başlık giymekteydiler.[1]

Çeşitli ordularda yer almalarına rağmen Türkopoller şövalyelerden daha düşük bir sınıf olarak kabul ediliyor ve bu yönde kimi sınırlamalara maruz bırakılıyorlardı.[2]

Hıttin Muharebesi

1187 yılındaki Hıttin Muharebesi’nde yenilen Haçlı Ordusu içinde 4 bin Türkopol askerin yer aldığı iddia edilse de[3] bu sayının abartılı olduğu düşünülmektedir.[4]

Sonrası

Akka’nın düşmesinden sonra Kutsal Topraklar’dan ayrılan Türkopollerden Tapınak Şövalyeleri ile birlikte olanlar Kıbrıs’a, Hospitalier Şövalyeleri bünyesinde olanlar Rodos ve Malta’ya gitmiştir.

Örgütlenmeleri

Türkopollerin, Türkopolcü adı verilen ayrı bir liderleri olurdu, bu kişi muharebe sırasında tüm Türkopol birliğine komuta ederdi. Tapınak Şövalyelerinin komuta kademesi mutlaka paralı askerlere ve özel olarak da Türkopollere komuta eden bir komutanı içerirdi.[5] Tapınak Şövalyelerinin Büyük Ustasının mutlaka bir Türkopol tercümanı olurdu.[6]

Değerlendirmeler

Bu dönemde Haçlılarla yoğun bir şekilde savaşan Müslüman Memlûkler Türkopolleri hain olarak değerlendirir ve esir edilenleri derhal öldürürdü. Töton Şövalyeleri bünyesinde hafif süvarilere Türkopol denmiştir.

Günümüzdeki durum

Günümüzde artık Malta Şövalyeleri olarak anılan Hospitalier Şövalyeleri içinde halen bir Türkopol sorumlusu bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Terrence Wise: The Knights of Christ, s. 34, ISBN 0-85045-604-5
  2. ^ Yemeklerde diğer süvarilerle birlikte yemek yemelerine izin verilmezdi
  3. ^ Historia Regni Hierosolymitani içinde
  4. ^ Steven Runciman, A History of the Crusades - The Kingdom of Jerusalem, s.489-490 ISBN 521 06162 8
  5. ^ Helen Nicholson, The Knights Templar - a New History, s. 118 ISBN 0-7509-3839-0
  6. ^ Piers Paul Reads, The Templars, s. 133 ISBN 1-84212-142-1

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yazılan eserler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı Seferleri</span> Orta Çağda Avrupalı Katoliklerin Orta Doğuyu ele geçirmek için Müslümanlara karşı başlattığı seferler

Haçlı Seferleri veya Haçlı Akınları, Orta Çağ döneminde Hristiyan Latin Kilisesi tarafından başlatılan, desteklenen ve bazen de yönetilen bir dizi dini savaştı. Bu askeri seferlerin en iyi bilinenleri, 1095 ile 1291 yılları arasında Kudüs ve çevresini Müslüman yönetiminden geri almayı amaçlayan Kutsal Topraklara yapılan seferlerdir. 1099'da Kudüs'ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi'nden başlayarak düzinelerce askeri sefer düzenlendi ve yüzyıllar boyunca Avrupa tarihinin odak noktasını oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Tapınak Şövalyeleri</span> Orta Çağda faaliyet gösteren Hristiyan askerî tarikatı

Tapınak Şövalyeleri, Mabet Şövalyeleri veya Tapınak Tarikatı, tanınmış Hristiyan askerî tarikatlarından biridir. Resmî olarak iki yüzyıl boyunca faaliyette bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hospitalier Şövalyeleri</span> Ortaçağ ve erken modern Katolik askerî düzeni

Hospitalye Şövalyeleri ya da Aziz Yuhanna Şövalyeleri tarikatı 1070 civarında kurulmuş bir şövalye tarikatıdır. Sonradan ismi Rodos Şövalyeleri, çok sonralarıysa Malta Şövalyeleri olarak anılmıştır. Merkezi İtalya'nın Roma kentinde bulunan tarikatın günümüzdeki resmi adı İtalyancada Sovrano Militare Ordine Ospedaliero di San Giovanni di Gerusalemme di Rodi e di Malta yani Kudüs, Rodos ve Maltalı St. Jean Egemen Askeri Misafirperver Tarikatı veya kısaca Malta Tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Haçlı Seferi</span> 1096–1099 yılları arasında yapılan ilk Haçlı seferi

Birinci Haçlı seferi, 1096-1099 tarihleri arasında gerçekleşen tarihteki ilk haçlı seferidir. Katılan orduların miktarı ve sonuçları bakımından en önemli Haçlı seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">Hıttin Muharebesi</span> Eyyûbîler Devleti ile Haçlı kuvvetleri arasında 1187de gerçekleşen muharebe

Hıttin Muharebesi, 4 Temmuz 1187 tarihinde, I. Haçlı Seferi sonucunda Kudüs'te kurulmuş bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın Kralı Lüzinyanlı Guy'un askerleri ile Selahaddin Eyyubi komutasındaki Müslüman Eyyubiler Devleti ordusu arasında, Taberiye Gölü'nün batı yakasındaki Taberiye Kalesi yakınında bulunan Hıttin Köyü ve volkanik "boynuz" şekilli Hıttin Tepesi civarında gerçekleşen muharebedir. Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyubi ordusu, Haçlı Kudüs Krallığı ordusunun etrafını sararak imha etmiş, yaklaşık 17.000 Haçlı askeri öldürülmüş ve Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy, bu muharebe sonunda esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kırkgeçit Muharebesi</span>

Kırkgeçit Muharebesi ya da bazı kaynaklarda geçtiği şekliyle Drakon Muharebesi, Birinci Haçlı seferinden ilk safhasında Keşiş Pierre tarafından örgütlenmiş olan Halkın Haçlı Seferine katılan Fransızlar ile bir Anadolu Selçuklu ordusu arasında gerçekleşen muharebe. Bu sefere katılan Haçlıların tümüyle imhâ edilmesiyle neticelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Kuşatması (1099)</span>

Kudüs Kuşatması, 7 Haziran – 15 Temmuz 1099 tarihlerinde Fâtımî Devleti toprağı olan Kudüs'ün Toulouse Kontu Raymond de Saint-Gilles önderliğindeki Haçlılar tarafından kuşatılmasıdır ve ele geçirilmesidir. Savaşın ardından burada Kudüs Krallığı kurulmuştur.

Şövalye tarikatları ilk kez Haçlı Seferleri'nde oluşmuş dini tarikatlardır. Aslen görevleri kutsal topraklara hac için gelen insanları korumak, onlara eşlik etmek, bakım sağlamak ve Kutsal Şehirler'i Müslümanlardan korumaktı. Tarikatlara katılım koşulları değer taşıyan maddelere sahip olmama, iffet, itaat ve askerlik hizmetiydı.

<span class="mw-page-title-main">Aşkelon Muharebesi</span> Aşkelon kalesi yanında 12 Ağustos 1099da yapılan muharebe

Aşkelon Muharebesi, Filistin Akdeniz sahilinde bulunan Aşkelon Kalesi yanında 12 Ağustos 1099'da yapılan muharebe. 1099'da Haçlıların Kudüs Kuşatması sonucu Kudüs'ü ele geçirip Haçlılar Kudüs Krallığı kurduktan sonra bu yeni devletin güneybatı sınırlarının güvenliğini sağlamak için yapılan ve çok kere Birinci Haçlı Seferi'nin son muharebesi olduğu olarak kabul edilen Haçlılar Kudüs Krallığı kralı seçilen Godfrey de Bouillon komutasındaki bir Haçlılar ordusu ile Fatımiler Veziri El-Efdâl Şehinşâh komutasındaki nispeten daha güçlü olan Fatımiler ordusu arasında yapılan bir muharebe. Haçlılar ordusu galip gelmiş Fatimiler ordusu büyük zayiat vererek mağlup olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konya Muharebesi (1190)</span>

Konya Muharebesi Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Kutsal Topraklara doğru giden Frederick Barbarossa'nın kuvvetleriyle Türk ordusu arasında 18 Mayıs 1190'da gerçekleşti. Sonuç olarak Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti imparatorluk güçleri tarafından ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (1148)</span>

Şam Kuşatması, İkinci Haçlı Seferi sırasında 24 ile 29 Temmuz günleri arasında gerçekleşmiştir. Mutlak haçlı yenilgisiyle sona erdi ve haçlı seferinin parçalanmasına yol açtı. Papa III. Eugenius ve Bernard de Clairvaux'ın İkinci Haçlı Seferi çağrısına yanıt olarak Kutsal Topraklar'a yürüyen iki ana Hristiyan güce, Fransa kralı VII. Louis ve Almanya kralı III. Konrad komuta etti. Her ikisi de takip eden aylarda Anadolu boyunca yürüyüşleri sırasında felaket ile karşılaştılar ve ordularının çoğu yok edildi. Haçlı seferinin asıl odağı Urfa idi, fakat Kral III. Baldwin ve Tapınak Şövalyeleri'nin tercihi Şam'dı. Akka Konsili'nde Fransa, Almanya ve Kudüs Krallığı'nın önde gelenleri Haçlıların Şam'a yönelmesine karar verdiler.

Akşehir Muharebesi Kutsal Roma İmparatorluğu kuvvetlerinin, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında 7 Mayıs 1190'da Anadolu Selçuklu Devleti kuvvetlerine karşı kazandığı bir zaferdir.

<span class="mw-page-title-main">Sarmin Muharebesi</span> 1115de muharebe

Sarmin Muharebesi, ayrıca Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir, 14 Eylül 1115'te Roger de Salerno'nun Haçlı ordusu, Porsuk komutasında ki Selçuklu ordusunu şaşırtıp, bozguna uğratmasıyla gerçekleşmiştir. Aynı zamanda Birinci Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir ve onu İkinci Tell Danith Muharebesi olan 1119 Hab Muharebesi'nden ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Harbiye Muharebesi</span> 1244de muharebe

Harbiye Muharebesi, ayrıca La Forbie Muharebesi olarak da bilinir, 17 Ekim 1244 - 18 Ekim 1244 tarihleri arasında Kudüs Krallığı, haçlı tarikat birlikleri, Eyyubilerden ayrılmış Şam, Humus ve Kerek birlikleri ile Harezmli paralı askerlerle takviye edilmiş Eyyubi Sultanı Es-Sâlih Eyyûb'inin Mısır ordusu arasında gerçekleşmiştir. Ortaya çıkan Eyyubi zaferi, Yedinci Haçlı Seferi çağrısına yol açtı ve Kutsal Topraklar'daki Hristiyan gücünün çöküşüne işaret etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tapınak Şövalyeleri büyük ustaları listesi</span>

Tapınak Şövalyeleri'nin büyük üstadı, kurucusu Hugues de Payens'ten başlayarak kutsal tarikatın baş komutanıdır. Bazıları bu görevi ömür boyu sürdürürken, diğerleri manastırlardaki veya diplomasideki yaşamlarından istifa etmişlerdir. Büyük ustalar genellikle şövalyelerini ön cephede savaşa yönlendirirdi ve savaşın sayısız mesleki tehlikesi bazı görev sürelerini çok kısa hale getirirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Bérard</span>

Thomas Bérard, , 1256 ile 1273 arasında 20. Tapınak Şövalyeleri'nin Büyük Üstadıdır.