Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan Doğalgaz Boru Hattı (TAPI), Türkmenistan gazını, Afganistan'dan geçerek Pakistan ve Hindistan'a ulaştıracak boru hattı projesi.
Türkmenistan gazının bu hatta yetip yetmemesi kadar Afganistan'ın güvenlik sorunları da engel oluşturmaktadır. Buna rağmen özellikle Hindistan, Türkmenistan ve diğer Hazar ülkelerinin gaz ve petrol kaynaklarının Hindistan'a ulaşması için çaba göstermektedir.[]
Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.
Türkmenistan, Orta Asya'da bağımsız bir Türk devletidir. Kuzeybatısında Kazakistan, kuzeyinde ve doğusunda Özbekistan, güneydoğusunda Afganistan, güneybatısında İran bulunan; batısında Hazar Denizi olan Ülkenin başkenti, aynı zamanda en gelişmiş şehri olan Aşkabat'tır. Ülkenin 7 milyon nüfusu ile Orta Asya cumhuriyetleri arasında nüfusu en düşük olan devlet Türkmenistan'dır. Ülkenin çoğunluğu ise Karakum Çölü'yle kaplıdır.
Orta Asya, dar anlamıyla geçmişte Sovyetler Birliği'nin parçası olan beş ülkeyi tanımlar. Geniş anlamda ise Afganistan, Pakistan'ın kuzeyi, Çin'in batısı, Moğolistan ve Rusya'nın bir kısmı ile kuzeydoğu İran'ı içeren bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim. Asya'nın dünya okyanuslarından uzak iç kesimini belirtmek için kullanılır, bölgenin bu denizlere kapalı oluşu başlıca ana özelliğidir. Orta Asya, aynı zamanda Türk halklarının anayurdudur.
3. Uluslararası Türkçe Olimpiyatı, Uluslararası Dil Öğretimi Derneği tarafından düzenlenen ve 42 ülkenin katılımı ile gereçekleşen Türkçe yarışması. Ana dili Türkçe olmayan kişiler arasında düzenlenen yarışmada sonuçlar şöyle:
Lebap ili, Türkmenistan'ın illerinden biridir. İl ülkenin kuzeydoğusunda yer almakta olup Afganistan ve Özbekistan'a sınırı bulunmaktadır. Yüzölçümü 93,730 km² olan ilin nüfusu 2005 yılı itibarı ile 1,334,500'dür. İlin merkezi Türkmenabat'tır.
Petrol boru hattı, birbirlerine kaynaklarla tutturulmuş büyük borulardan oluşan ve petrolün kilometrelerce taşınmasını sağlayan borular sistemi. Sıvı ve gaz gibi akışkan hâle getirilebilecek maddeleri uzak mesafelere iletebilmek için tesis edilen büyük çaplı boru şebekelerine verilen addır. İletim için gerekli olan güç, genellikle dev pompalayıcılardan sağlanmaktadır. Günümüzde boru hatları, petrol ve doğalgaz iletiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların en bilinenlerinden biri de, Türkiye - Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak bir projesi olan Bakü-Ceyhan Boru Hattı'dır.
Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.
Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır. 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.
Büyük kaya sıvacı kuşu, sıvacı kuşugiller familyasına ait bir kuş türü. Afganistan, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, İran, Irak, Kazakistan, Pakistan, Rusya, Tacikistan, Türkiye ve Türkmenistan'da yayılış gösterirler.
Belucistan, Pakistan'ın en batıdaki ve en büyük eyâleti. Batıdan İran, kuzey ve kuzeybatıdan Afganistan, kuzeydoğudan Hayber Pahtunhva, doğudan Pencab ve Sind eyâletleri ile çevrilidir. Güneyde Umman Denizine 1062 kilometrelik kıyısı vardır. Eyâlet bugünkü sınırlarıyla 1 Temmuz 1970'te oluşmuştur.
Bu Asya'daki her bir ülkede bulunan hastaneler listesidir.
Beluçça, Hint-Avrupa dil ailesinin İran dilleri koluna ait bir dildir. İran'ın güneydoğusunda Sistan ve Belucistan, Pakistan'ın güneybatısında Belucistan eyaletleri, Afganistan'ın güney bölgelerinde ve Türkmenistan'da konuşulmaktadır. Ethnologue'a göre,8,8 milyon konuşanı olan dilin konuşurlarının 6.28 milyonunun Pakistan'da yaşadığı düşünülmektedir. İsa öncesinde Hazar ve komşu bölgelerinde hüküm süren Pers ve Med uygarlıkları ile bağı olan bir dildir. Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir kuzeybatı İran dili olan Beluçça aynı gruptan olan Farsçayla yakından ilişkilidir. Günümüzde Pakistan, Belucistan, doğu İran ve Afganistan'da konuşulmaktadır. Afganistan'da bazı bölgelerde halkın çoğunluğunun konuştuğu bölgesel dillerden biridir. Yoğun olarak konuşulduğu bölgeler için üçüncü resmi dil olarak kabul edilmektedir.
Laggar doğanı, doğan cinsinin bir üyesidir. İran, Türkmenistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Nepal, Bhutan, Bangladeş ve Myanmar'da yaşar. Uzunluğu 85–90 cm kadardır. Kanat açıklığı 190–250 cm arasında değişebilir. Kuyruk uzunluğu ise 25–36 cm civarındadır.
Orta ve Güney Asya Futbol Federasyonu, 8 Güney Asya ve 4 Orta Asya ulusal federasyonunun üye olarak bulunduğu bir futbol yönetim organıdır. AFC'ye bağlı olan bu organın ayrıca SAFF ve CAFF olmak üzere iki alt federasyonu vardır.
Burma boynuzlu keçi ya da burgu boynuzlu keçi veya yılan yiyen keçi, kuzeydoğu Afganistan, kuzey ve orta Pakistan, Hindistan'ın Cemmu ve Keşmir eyaletinin bazı kesimleri ile Türkmenistan, Tacikistan ve Özbekistan'ın güneyinde yaşayan en iri yaban keçisi türüdür. Tehlikedeki türler kategorisinde olan burma boynuzlu keçi nüfusu 2.500 bireyden daha azdır.
Türkmenistan petrol ve özellikle çok büyük doğal gaz rezervlerine sahip bir Orta Asya ülkesidir. Çok büyük kaynak varlığına sahip olsa da uluslararası enerji pazarında önemli bir oyuncu değildir, zira ülkenin alt yapı eksikliği ve kısıtlı ihracat gücü bu duruma neden olmaktadır.
Orta Asya-Merkez Boru Hattı Sistemi, Gazprom tarafından işletilen ve Türkmenistan'dan Özbekistan'a ve Kazakistan'dan Rusya'ya uzanan bir gaz boru hattı sistemidir. Doğu kolu, Türkmenistan'ın güneydoğu gaz alanlarından başlayan 1, 2, 4 ve 5 numaralı boru hatlarını içermektedir. Batı kolu ise, 3 numaralı boru hattı ve yeni bir paralel Hazar Boru Hattı inşaat projesinden oluşmaktadır. Batı kolu Türkmenistan'ın Hazar Denizi kıyısının kuzeyinden akar. Batı Kazakistan'da kolları bulunur. Boru hatları buradan kuzeye geçer ve burada Rus doğalgaz boru hattı sistemine katılır.
Aşkabat anlaşması, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, İran, Hindistan, Pakistan ve Umman hükûmetleri arasında Orta Asya ve Basra Körfezi arasında mal taşımacılığını kolaylaştıran uluslararası bir taşımacılık ve transit koridoru oluşturmak için yapılan çok modlu bir taşımacılık anlaşmasıdır. Anlaşma Nisan 2016'da yürürlüğe girdi. Türkmenistan, anlaşmanın emanetçi devletidir.
İran-Pakistan-Hindistan Doğalgaz Boru Hattı, İran'dan Pakistan'a doğal gaz taşımak için inşa halinde olan 2.775 kilometrelik (1.724 mi) bir boru hattıdır. Boru hattı aynı zamanda Barış boru hattı veya IP Gaz olarak da bilinir.
2015 Asya Güreş Şampiyonası, 6-10 Mayıs 2015 tarihlerinde Katar'ın Doha kentinde düzenlenen bir güreş yarışmasıdır.