İçeriğe atla

Türkiye Varlık Fonu

Türkiye Varlık Fonu
TürUlusal varlık fonu
Kuruluş26 Ağustos 2016
KurucuRecep Tayyip Erdoğan
Genel merkeziİstanbul, Türkiye
Önemli kişilerRecep Tayyip Erdoğan (Yönetim Kurulu Başkanı)
Salim Arda Ermut (Genel Müdür)
SahibiTürkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Web sitesiwww.tvf.com.tr

Türkiye Varlık Fonu (TVF) (İngilizce: Türkiye Wealth Fund - TWF), Türkiye merkezli bir varlık yönetim şirketidir. 26 Ağustos 2016 tarihinde Başbakanlığa bağlı bazı şirketleri yönetmek amacıyla 6741 sayılı Kanunla kurulmuştur. Şirketin kuruluş amacı 65. Türkiye Hükûmeti tarafından, "sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurt içinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek için Türkiye Varlık Fonu ve bu fona bağlı alt fonları kurmak ve yönetmek" olarak açıklandı.[1][2] 10 Temmuz 2018 tarihinde 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı'na bağlandı.[3]

Şubat 2017'de hükûmetin, Temmuz 2016'dan beri süren olağanüstü hâl ile birlikte ilan etme yetkisine sahip olduğu kanun hükmünde kararname ile Halkbank, Türk Hava Yolları, Borsa İstanbul ve Ziraat Bankası dahil olmak üzere çeşitli büyük bütçeli kamu kuruluşları ve hazine arazileri bu fona devredildi.[4] Bu kuruluşların Sayıştay denetimine tabi olmayan Varlık Fonu'na devredilmesi medyada yankı bularak beraberinde geniş çaplı eleştirileri getirdi.[5]

Denetim

Şirketin eski logosu

Türkiye Varlık Fonu ve Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak alt fonların bağımsız denetimden geçmiş yıllık mali tabloları ile faaliyetleri, Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilecek sermaye piyasaları, finans, ekonomi, maliye, bankacılık, kalkınma alanlarında uzman en az üç merkezi denetim elemanı tarafından bağımsız denetim standartları çerçevesinde denetlenir. Denetim sonucunda hazırlanacak rapor her yıl ağustos ayı sonuna kadar Cumhurbaşkanına sunulur.[1]

Şirket, Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak alt fonların bir önceki yıla ait mali tabloları ile faaliyetleri, her yıl ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından, birinci ve ikinci fıkralar kapsamında hazırlanan ve Cumhurbaşkanlığı tarafından gönderilen denetim raporları üzerinden görüşülerek denetlenir.[6]

Eleştiriler

Ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi'nden milletvekili Faik Öztrak, fonun Türkiye'nin selefi Osmanlı İmparatorluğu'nun büyük ölçüde ekonomik sonunu getiren Düyûn-ı Umûmiye'ye benzeterek "Evde dededen kalma son gümüşler de hükûmetin bütçe disiplini ve Sayıştay denetimi dışında tutularak ve Hazine ilkesine açıkça aykırı olarak kurulan, Hazine-i Hassa'ya yani özel Hazine'ye, diğer adıyla Varlık Fonu'na devredildi. 2001 krizinden sonra en kritik noktalardan birisi de Hazine birliğini sağlamaktı, çünkü krizin nedenlerinden bir tanesi Hazine'nin dışında birçok fonun borçlanma ve harcamayı aşma yetkisine sahip olmasıydı. Yeniden Hazine birliği ihlal edilerek, hem de diğerlerine oranla çok büyük bir fon getiriliyor." yorumunu yaptı.[7]

Yönetim

Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür
Mehmet Bostan
(3 Kasım 2016 - 8 Eylül 2017)[8]
Himmet Karadağ
(8 Eylül 2017 - 12 Eylül 2018)[9]
Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Genel Müdür
Recep Tayyip Erdoğan
(12 Eylül 2018'den beri)[9]
Berat Albayrak
(12 Eylül 2018 - 27 Kasım 2020)[10]
Zafer Sönmez
(12 Eylül 2018 - 9 Mart 2021)[9]
Erişah Arıcan
(30 Ocak 2021'den beri)[11]
Salim Arda Ermut
(9 Mart 2021'den beri)[12]

İştirakler

Şirket[13]Hisse oranı[13]
Borsa İstanbul%80,6
BOTAŞ%100
Çaykur%100
Eti Maden%100
Halkbank%91,5
İzmir Alsancak Limanı%100
Kardemir%4,41
Kayseri Şeker %9,41
Koza-İpek Holding%100
PTT%100
Turkcell%26,2
Türk Hava Yolları%49,12
Türk Şeker%100
Türk Telekom%61,68
Türkiye Hayat Emeklilik %92,64
Türkiye Katılım Hayat %100
Türkiye Katılım Sigorta %100
Türkiye Maden %100
Türkiye Petrolleri%100
Türkiye Sigorta%81,10
Türkiye Teknoloji Fonu %100
Türksat%100
Türk Tarım %49
TVF AEL Elektrik %100
TVF BT ve İletişim %100
TVF Enerji %100
TVF Finansal Yatırımlar %100
TVF Rafineri ve Petrokimya %100
TVF Teknoloji Yatırımları %100
VakıfBank%74,8
Ziraat Bankası%100

Gayrimenkul[14]

Lisanslar[15]

  • Nakit Karşılığı Şans Oyunları Lisansı - Millî Piyango (6 Ocak 2017'den itibaren 49 yıllığına)
  • At Yarışı Düzenleme ve Bahis Kabul Etme Lisansı - Türkiye Jokey Kulübü (1 Ocak 2018'den itibaren 49 yıllığına)

Kaynakça

  1. ^ a b 6741 sayılı Kanun, Madde 6/2 12 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. T.C. Resmî Gazete. 26 Ağustos 2016
  2. ^ "TVF | Türkiye Varlık Fonu | Genel Bilgiler". www.tvf.com.tr. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  3. ^ Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (10 Temmuz 2018). "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1)" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Kamu şirketlerinin hazineye ait hisseleri Varlık Fonu'na devredildi". Sözcü. 5 Şubat 2017. 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017. 
  5. ^ Türkmen, Nedim (13 Şubat 2017). "Varlık Fonu'na denetim var mı?". www.sozcu.com.tr. Sözcü. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  6. ^ "6741 sayılı Kanun, Madde 6/3" (PDF). 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021. 
  7. ^ "CHP'li Faik Öztrak'tan 'Varlık Fonu' tepkisi: Osmanlı'yı çökerten zihniyet buydu". Cumhuriyet. İHA. 6 Şubat 2017. 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017. 
  8. ^ "Türkiye Varlık Fonu Başkanı Bostan görevden alındı". Bloomberg HT. 8 Eylül 2017. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  9. ^ a b c "Varlık Fonu'nun yönetim kurulu tamamen değişti: Cumhurbaşkanı Erdoğan Yönetim Kurulu Başkanı oldu". Medyascope. 12 Eylül 2018. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  10. ^ "Berat Albayrak'ın Türkiye Varlık Fonu'ndaki görevi sona erdi". Independent Türkçe. 27 Kasım 2020. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  11. ^ "Prof. Dr. Erişah Arıcan, Türkiye Varlık Fonu Başkan Vekili oldu". Platin. 30 Ocak 2021. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  12. ^ "Selim Arda Ermut kimdir, Türkiye Varlık Fonu'nun portföyünde hangi şirketler var?". BBC Türkçe. 9 Mart 2021. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023. 
  13. ^ a b "TVF | Türkiye Varlık Fonu | Portföyümüz". www.tvf.com.tr. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. 
  14. ^ "TVF | Türkiye Varlık Fonu | Gayrimenkul". www.tvf.com.tr. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. 
  15. ^ "TVF | Türkiye Varlık Fonu | Şans Oyunları". www.tvf.com.tr. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sayıştay (Türkiye)</span> Türkiyenin mali yargı organı

Sayıştay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen mali yargı organıdır.

<span class="mw-page-title-main">VakıfBank</span> Kamusal sermayeli Türk bankası

Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ya da kısaca VakıfBank, 1954 yılında kurulmuş, Türkiye Bankalar Birliği'nin 2024 yılı Haziran ayı raporuna göre Türkiye'nin aktif büyüklük açısından en büyük 2. bankasıdır. Genel müdürü Abdi Serdar Üstünsalih'tir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Telekom</span> Türk telekomünikasyon firması

Türk Telekom, 23 Ekim 1840 tarihinde kurulan PTT'nin telekomünikasyon ve posta hizmetlerinin 1995 tarihinde birbirinden ayrılması sonucunda Türkiye'ye telekomünikasyon hizmetlerini sunmak amacıyla devlet tarafından kurulmuş şirket. Geniş bant internet, sabit telefon, mobil ve dijital TV yayınları konusunda hizmet vermektedir.

Adnan Öztrak, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Faik Öztrak (1882 doğumlu siyasetçi)</span> Türk siyasetçi

M. Faik Öztırak, Türk siyasetçi, eski Türkiye İçişleri Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Faik Öztrak (1954 doğumlu siyasetçi)</span> Türk politikacı

Faik Öztrak, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

A. Orhan Öztrak, Türk siyasetçidir.

İlhan Öztrak, Türk siyasetçi ve bürokrat.

Osman Şefik İnan, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki bankalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de faaliyet gösteren 62 banka bulunmaktadır. Bunlar; 33 mevduat bankası (3 adet devlet mevduat bankası, 30 adet yerli ve yabancı sermayeli özel mevduat bankaları, 1 adet TMSF'ye ait banka, 19 kalkınma ve yatırım bankası ve 9 katılım bankası şeklindedir.

<i>Türkiyenin Kalbi Ankara</i>

Türkiye'nin Kalbi Ankara, 1934 Sovyetler Birliği yapımı siyah beyaz belgesel filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Berat Albayrak</span> Türk iş insanı ve siyasetçi

Berat Albayrak, Türk iş insanı ve siyasetçidir. 2015'ten 2018'e kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve 2018'den 2020'ye kadar Hazine ve Maliye Bakanı olarak görev yaptı. Haziran 2015 ve Kasım 2015 genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden İstanbul milletvekili oldu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kızı Esra Erdoğan ile evlidir.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı olan bir genel müdürlüktür. Aile hekimliği hizmetlerinin düzenlenmesi ve sağlıklı yürütülmesi, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve tedavi edilmesi ile genel olarak halk sağlığını tehdit eden unsurların ortadan kaldırılması için gerekli denetimlerin yapılması gibi çalışmaları yürütür.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü</span>

Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile kurulmuştur. Müdürlük, bağlı hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezlerini ve benzeri sağlık kuruluşlarını kurmak ve işletmek, sağlık ve destek hizmetlerini yürütmek, gerektiğinde bunları birleştirmek, ayırmak, nakletmek veya kapatmakla görevlidir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Limanı</span> İzmir, Türkiyede bir liman

İzmir Limanı veya Alsancak Limanı, Türkiye'nin İzmir şehrinde, İzmir Körfezi'nin doğusunda yer alan bir yük ve yolcu limanıdır. Ülkenin konteyner hacmi bakımından yedinci, kargo tonajı bakımından on üçüncü büyük limanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

Sisal Şans, Demirören Holding ve İtalyan Sisal S.p.A tarafından kurulmuş bir şirkettir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Devlet Petrol Fonu</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Fonu ya da kısa adıyla SOFAZ, enerji ile ilgili gelirlerin gelecek nesiller için biriktirildiği ve verimli bir şekilde yönetildiği ulusal varlık fonudur.