İçeriğe atla

Türkiye Komünist Emek Partisi

Türkiye Komünist Emek Partisi
KısaltmaTKEP
Genel sekreterTeslim Töre
Kuruluş tarihi1980
Kapanış tarihi1990'lar
BölünmeTürkiye Komünist Emek Partisi/Leninist (1990-günümüz)
ÖnceliTürkiye Halk Kurtuluş Ordusu-Mücadelede Birlik

Türkiye Komünist Emek Partisi, Türkiye'de yasa dışı bir komünist partidir. TKEP, 1 Mayıs 1980'de Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu-Mücadelede Birlik (THKO-MB) tarafından kuruldu. THKO-MB, orijinal THKO'nun parçalanmasından doğan Sovyet yanlısı hizipti.

TKEP'in genel sekreterliğini Teslim Töre yaptı. Töre 1993'te hapse atıldı ve 2001'de serbest bırakıldı.[1]

TKEP, Faşizme Karşı Birleşik Direniş Cephesine (FKBDC) katılım göstermiştir.[2]

TKEP, Kürt Özerk Örgütü'nü (TKEP/KÖÖ ya da sadece KÖÖ) kurdu. 1982'de Kürdistan Komünist Partisi'ne (KKP) dönüştü. 1990 yılında KKP, TKEP'ten ayrıldı.

1990'da TKEP, Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist'in (TKEP/L) kurulmasıyla büyük bir bölünme yaşadı. TKEP/L silahlı mücadeleye devam etmek istedi.

TKEP yasal siyasete girmeye başladı. 1994'te Birleşik Sosyalist Parti'ye katılan Emek adlı bir hareket örgütledi. BSP, daha sonra 1996'da Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) adını alacaktı. TKEP, Emek aracılığıyla fiilen ÖDP içinde bir fraksiyon gibi hareket etti. ÖDP 2002'de bölününce TKEP, yeni Sosyalist Emek Hareketi'ne (SEH) katıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "68 Kuşağı'ndan Teslim Töre Yaşamını Yitirdi". Bianet. 24 Kasım 2019. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
  2. ^ "Halkın ve Mücadelenin İçinde Kurulmayan Birlikler Başarılı Olamazlar". Yeni Çözüm. 10 Kasım 2016. 23 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Komünist Partisi</span> Yasa dışı sol görüşlü siyasi parti

Türkiye Devrimci Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2002–2015)

Sosyalist Demokrasi Partisi 2002 yılında çoğunluğunu ÖDP'den ayrılanların kurduğu bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

Türkiye Komünist Partisi ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB), 1979 Şubat'ında, yasa dışı bir örgüt olarak, THKO bölünmesinden sonra gerçekleştirilen bir kongreyle kurulan örgüt. Kurucuları arasında Yaşar Ayaşlı, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, İsmail Cüneyt gibi isimler bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Kürkcü</span> Türk siyasetçi

Ertuğrul Kürkcü, Türk sosyalist aktivist, yayıncı ve yazar. Halkların Demokratik Partisi (HDP) Onursal Başkanı, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Onursal Üyesi ve İlerici Enternasyonal Danışma Kurulu Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist</span> Yasa dışı komünist örgüt

Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist, Türkiye'de yasa dışı bir komünist partidir. TKEP/L, Türkiye Komünist Emek Partisi'nde (TKEP) yaşanan bir bölünmenin ardından 1 Eylül 1990 tarihinde kurulmuştur. Gençlik kanadı 13 Mart Genç Komünistler Birliği'dir. TKEP/L, 12 Mart 2016 tarihinde Halkların Birleşik Devrim Hareketi bileşenleri ile birleşerek Türkiye'de faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist silahlı örgütlerle ortak bir cephe oluşturmuştur. TKEP/L'nin legal kolunun Mücadele Birliği Platformu adlı politik dergi olduğu iddia edilmektedir.

Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisinin (TKP) birleşmesiyle kurulmuş bir siyasi parti.

Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.

Birleşik Sosyalist Parti (BSP), 1994'te kuruldu. Partinin kurucu genel başkanı Sadun Aren'dir. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra güç kazanan özgürlükçü sosyalizm anlayışına yakın duruşuyla bilinen SBP öncülüğünde, Kurtuluş, Emek, Yeni Yol ve Sosyalist Politika gruplarının çabasıyla kurulmuştur. Gruplar arasında önemli bir mesele olarak değerlendirilen Kürt sorunuyla ilgili büyük ve yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Önce Birleşik Sosyalist Hareket (BSH) adıyla kuruluş çalışmaları yürütülmüştür. 1996 yılında Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi ile birleşerek ismini Özgürlük ve Dayanışma Partisi olarak değiştirmiştir. BSP'nin kurucu genel başkanı Profesör Sadun Aren, Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin de onursal kurucu başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Türkiye Komünist Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2014-2017)

Halkın Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Partisi'nde 2014 yılı Nisan ayında başlayan ayrışmanın ardından 12. Kongre etrafında toplanan Erkan Baş, Metin Çulhaoğlu, Kurtuluş Kılçer, Erkan Kılıç, Can Soyer ve Doğan Ergün'ün de dahil olduğu partililerin kurduğu Marksist-Leninist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Komünist Partisi (Türkiye)</span> Yasa dışı komünist örgüt

Kürdistan Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı bir siyasi parti. Türkiye Komünist Emek Partisi'nin Kürt kolu olarak 1982'de Kürt Özerk Örgütü olarak kuruldu. 1990 yılında TKEP'ten kopmuştur. Parti, programında Kürdistan Sosyalist Halk Cumhuriyeti için savaşmayı benimsemiştir. KKP üyelerinden Sinan Çiftyürek 2011 yılında Özgürlük ve Sosyalizm Partisi'ni kurmuştur. Partinin yayın organı Dengê Kurdistan'dır. Parti lideri Mehmet Baran'dır. KKP'nin Almanya'da da bir komitesi bulunmaktadır.

Mustafa Yalçıner, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) kurucularından Marksist-Leninist eylemci, Emek Partisi GYK üyesi, Özgür Gündem ve Evrensel gazeteleri köşe yazarı.

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

Yeşil sol, terim kullanıldığı ülkelerde çevrecilik, feminizm, sosyalizm ve pasifizm unsurlarını birleştiren siyasi bir görüşü ifade eder. İnsan dışındaki diğer türlerin haklarına doğru bir genişleme ile öncelikle sosyal adalet ve insan hakları odaklı bir ideolojidir. Karar alma süreçlerinde doğrudan katılım ile birlikte hiyerarşik tutumlar aşılmak istenir. Çevreye dair hedeflerini, kapitalist düzenle uzlaştırmaya çalışan merkez sol yeşil partilerin ile nadiren görülen ve anti-feminist görüşler içeren merkez sağ yeşil partilerden farklı biçimde, çevreye dair eşitlik vurgusunu öne çıkararak kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Güç Birliği</span> Türkiyede bir siyasi ittifak

Sosyalist Güç Birliği, Türkiye'de 2023 genel seçimleri için 21 Ağustos 2022'de dört parti tarafından kurulmuş bir siyasi ittifaktır. SOL Parti (SOL), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Türkiye Komünist Hareketi (TKH), Devrim Hareketi (DH) ve Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) ittifakta yer almaktadır.