İçeriğe atla

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (Acilciler)

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Acilciler
KısaltmaTHKP-C/Acilciler
Kurucuİlker Akman
Yüksel Eriş
Engin Erkiner
Kuruluş tarihi1974
Kapanış tarihi12 Eylül 1980 (de facto)
ÖnceliTürkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi
İdeolojiMarksizm-Leninizm
Siyasi pozisyonAşırı sol

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Acilciler, 1974'te İlker Akman, Yüksel Eriş ve Engin Erkiner tarafından kurulan Marksist-Leninist örgüttür.[1] 1972 yılında Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin dağılmasından sonra kurulan örgütün başlarda herhangi bir adı yoktu ve THKP-C adını kullanmayı tartışıyorlardı.[1] 1975 yılında Engin Erkiner tarafından kaleme alınan "Türkiye Devriminin Acil Sorunları" isimli broşür örgütün çevresinde toplandığı görüş haline geldi ve "Acilciler" olarak anılmaya başlandılar.[1]

Örgüt, THKP-C ile birlikte Birleşik Krallık'ın yasaklı terör örgütleri listesinde yer almaktadır.[2]

Hakkında

1974 yılında ilan edilen genel aftan yararlanarak cezaevinden çıkan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) üyesi kad­rolarla, THKP-C ve Mahir Çayan’ın tezleri noktasında anlaşamayan bir grup üniversite öğrencisi tarafından kaleme alınan “Türkiye Devriminin Acil Sorunları” isimli broşür yeni bir grubun doğmasına yol açmıştır. Broşür, küçük ama savaşçı bir örgüt oluştu­rulmasını, şehir ve kır gerillasının örgütlendirilmesini, Mahir Çayan’ın tezleri arasında bulunan Politikleş­miş Askeri Savaş Stratejisi'nin bir an önce pratiğe geçirilmesini, öncü sa­vaşın başlatılmasını öngörüyordu. Örgüt özellikle Hatay bölgesinde Arap Alevi’si (Nusayri) nüfusu içerisinde yay­gındı. 1975’te grubun önemli isim­lerinden İlker Akman, Hasan Basri Temizalp, Yusuf Ziya Güneş Malat­ya Beylerderesi’nde öldürülmüştür. 13 Mart 1978'de Eşber Yağmurdereli "Acilciler grubu kurucusu ve lideri olduğu" iddiasıyla tutuklanmıştır.[3][4]

Dağılışı

Acilciler Örgütü, 12 Eylül Darbesi'nden sonraki süreçte dağılmıştır. Örgüt mensuplarının bazıları Avrupa’ya iltica edip, hayatlarına orada devam etmiştir. Bazı örgüt mensupları ise Suriye’ye geçip, varlıklarını başka örgütler içerisinde sürdürmüştür.[5][6]

Eski örgüt mensuplarından Mihraç Ural; Suriye’de faaliyet gösteren Suriye Direnişi adlı örgütün lideri konumundadır. Bazıları tarafından bu örgüt de Acilciler olarak adlandırılmaktadır. Öte yandan, Acilciler'in kurucu liderlerinden biri olan Engin Erkiner bu durumu eleştirmektedir. Erkiner; örgütün 1988 yılında feshedildiğini, fakat Ural'ın örgüt ismini sahiplendiğini iddia etmektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c Akyol, Hüseyin (Eylül 2010). Özçelik, Bülent (Ed.). Türkiye'de Sol Örgütler. Phoenix. ISBN 978-605-5738-42-6. 
  2. ^ "Proscribed Terrorist Organizations" (PDF). Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  3. ^ İnönü Alpat - Acilciler 22 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
  4. ^ THKP-C(Acilciler) kimlerdir ve nasıl savaşırlar? 22 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
  5. ^ "'12 Eylül'ü böyle düşünmedik'". “Acilciler" adını alan hareketin manifestosu “Türkiye Devriminin Acil Sorunlarını yazan Engin Erkiner, 1980’de Sağmalcılar’dan kaçtı. Şimdi Frankfurt’ta taksicilik yapıyor. Milliyet. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020. 
  6. ^ "Mihraç Ural, Reyhanlı katliamı suçlamalarını reddetti". Türkiye'deki Reyhanlı ve Suriye'deki Banyas katliamlarının arkasındaki isim olduğu iddia edilen Mihraç Ural BBC Türkçe'nin sorularını yanıtladı. BBC News Türkçe. 14 Mayıs 2013. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020. 
  7. ^ "NAZLI ILICAK - Acilciler, El Muhaberat ve MİT". Sabah. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Sol</span> 1978-1994 yılları arasında etkin olmuş silahlı sol grup

Devrimci Sol ya da kısaca DEV-SOL, 1978-1994 yılları arasında faaliyet göstermiş silahlı sol grup.

Hüseyin Cevahir, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin önde gelenleri arasında yer alan ve THKP'nin iki kere düzenlenen Genel Komitesi'nde yer alan sosyalist ve politik aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi</span> 1978de kurulan ve 1994te yeniden adlandırılan komünist örgüt

Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi, 30 Mart 1994 tarihinde Devrimci Sol örgütünün partileşme kararı alması ile Dursun Karataş liderliğinde kurulan Türkiye'de yasa dışı kabul edilen Marksist-Leninist partidir. Örgüte bağlı olarak faaliyet gösteren Devrimci Halk Kurtuluş Partisi (DHKP), genellikle DHKP-C'nin siyasal işlerinde sorumlu olarak faaliyet göstermektedir. Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi (DHKC) ise örgütün silahlı faaliyetlerinden sorumludur. Cephe, Türk güvenlik güçlerine, bürokratlara ve hükûmet üyelerine karşı ölümlü saldırılar gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahir Çayan</span> THKP-Cyi kuran Türk Marksist-Leninist militan

Mahir Çayan, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesinin kurucusu Türk Marksist-Leninist militandır. 30 Mart 1972 tarihinde Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde dokuz arkadaşıyla birlikte vurularak öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi</span> Aralık 1970te Türkiyede yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kısaca THKP-C, Mahir Çayan, Hüseyin Cevahir, Ulaş Bardakçı, Ertuğrul Kürkçü, Yusuf Küpeli ve Münir Ramazan Aktolga tarafından Aralık 1970'te Türkiye'de yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüttür. Kentsel gerilla savaşı stratejisini benimsediğini açıklayan örgüt, 1960 ve 70'lerde oluşan Devrimci Gençlik Hareketleri ile büyüdü. Kuruluşunun hemen ardından İstanbul ve Ankara'da banka soygunu gibi birkaç eylem gerçekleştiren örgüt, Nisan 1971'de İsrail başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırarak adını daha da duyurmuştur. Elrom'un kaçırılmasından sonra yapılan görüşmelerden netice alınamaması ve ardından Efraim Elrom'un öldürülmesinden sonra örgüte yönelik başlatılan operasyonlar sonucu örgütün yönetici kadrosundan birkaçı dışında tümü yakalandı. Bu operasyonlar sonrası kendi içlerinde örgütün yöntemlerine dair tartışmalar yaşamalarının ardından yönetim kadrosundan birkaç isim ihraç edildi. Mahir Çayan ve arkadaşlarının cezaevinden kaçmasının ardından yeniden bir araya gelen örgüt, şehirlerden uzaklaşıp kırlarda örgütlenme yoluna gitti ve bu sebeple Karadeniz Bölgesi'ne gittiler.

Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (TDGF) ya da daha yaygın ismiyle DEV-GENÇ, 1965'in sonlarında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu içerisinde yer alan öğrenciler tarafından dönemin özgünlüğünde kimi fikirsel ve mücadele pratiğine dair ayrılıklar üzerine kurulan, üniversiteli sosyalist gençlik örgütlenmesidir.

Cihan Alptekin, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu, Devrimci Gençlik ve Devrimci Liseliler kurucularından siyasi aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği</span> 1970li yıllarda silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği (THKP-C/MLSPB) 1970'li yıllarda aktif olarak silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt. Örgütün legal yapılanması Devrimci Kurtuluş örgütüdür.

Yusuf Küpeli,, Türk devrimci, 68 Kuşağı önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kurucularındandır.

Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.

68 kuşağı, tüm dünyada etkisini hisettiren 1968 kuşağı protestolarının Türkiye'deki yansıması olarak Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, Kemal Bingöllü, İbrahim Kaypakkaya, Behice Boran, Sevgi Soysal, Şirin Cemgil, İlkay Demir, Gülten Savaşçı, Hatice Alankuş, Füsun Özbilgen, Necmiye Alpay, Hasan Yalçın, Cihan Alptekin, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Harun Karadeniz, Sinan Cemgil, Ali Haydar Yıldız, Rasih Ulaş Bardakçı, Kadir Manga, Ahmet Atasoy, Alpaslan Özdoğan, Hüseyin Cevahir, Ömer Ayna, Taylan Özgür, Doğu Perinçek, Zülfü Livaneli gibi isimlerin liderliğinde oluşturulan Marksist-Leninist sentezli hareketin adıdır.

Efraim Elrom (Hofstadter) (İbrani: אפרים אלרום‎, 23 Ocak 1911 - 22 Mayıs 1971), İsrail'in İstanbul Başkonsolosu.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Özgürlük Güçleri</span> Sosyalist örgüt

Birleşik Özgürlük Gücü (BÖG), 6-8 Ekim arasında gerçekleşen Kobanê eylemleri'nden sonra Kobani'ye geçen ve kuruluşunu Kobani'de ilan eden yasa dışı sosyalist örgüt. Grup, Türkiye'deki birçok sosyalist örgüt üyesini içinde barındırmaktadır. Ayrıca isminde de geçtiği gibi Türkiye'deki sosyalist örgütlerin birleşmesinin gerilla ayağıdır.

Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Örgütü, 1969 yılının haziran ayında Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kurucularından Mahir Çayan'ın kayınbiraderi Hava Yüzbaşı Orhan Savaşçı öncülüğünde kurulmuş sosyalist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Direnişi</span> Suriyenin kuzeybatısında etkin olan, hükûmet yanlısı paramiliter milis grubu

Suriye Direnişi eski adıyla İskenderun Sancağının Kurtuluşu için Halk Cephesi, Suriye'nin kuzeybatısında faaliyet gösteren, hükûmet yanlısı paramiliter milis grubu. İdeolojisi anti emperyalizm, Guevarizm, laiklik, Marksizm-Leninizm, sol milliyetçilik ve sosyalist vatanseverliğe dayalıdır.

Mihraç Ural veya diğer bilinen adıyla Ali Kayalı, eski Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (Acilciler) lideri, günümüz Suriye Direnişi grubu önderi.

Oğuzhan Müftüoğlu, Türk Marksist-Leninist aktivist, gençlik lideri ve siyasetçidir. Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu Merkez Yürütme Kurulu Üyesi-Basın Sekreteri, THKP-C üyesi, Devrimci Yol kurucusu, Özgürlük ve Dayanışma Partisi Kurucusu, Sol Parti üyesi. Devrimci Gençlik Dergisi (1975-1980), Devrimci Yol Dergisi (1977-1980), Yeniden Dergisi (1995-1998), BirAdım Dergisi (1999-2001), BirGün Gazetesi yazarıdır.

Orhan Savaşçı, Türk asker ve devrimcidir.

Gülten Savaşçı Türk devrimci ve Mahir Çayan'ın eski eşi.