İçeriğe atla

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı
KısaltmaTESEV
Kuruluş1994
TürDüşünce kuruluşu
Merkezİstanbul
Yönetim Kurulu BaşkanıAydın Uğur
Resmî sitetesev.org.tr

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), merkezi İstanbul'da bulunan bir sivil toplum kuruluşu.

Türkiye’nin gündemindeki sorunlar üzerine bilimsel araştırmalara dayalı politika önerileri geliştirmek ve karar organlarına etki edip kamu politikalarını etkilemek üzere çalışmalar yapan düşünce kuruluşudur. 1994 yılında akademisyenler, bürokratlar, iş adamları, yöneticiler, sanayiciler, gazeteciler, sendika liderleri ve çeşitli meslek sahiplerinden iki yüzü aşkın kişi tarafından kurulan vakfın temeli, 1961'de Nejat Eczacıbaşı öncülüğünde kurulan Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti'dir.

1994-2004 arasında yoksulluk, ekonomi, sektör politikaları ile ilgili raporlar üretmiş olan Vakıf, 2000'li yılların başında Açık Toplum Vakfı'ndan aldığı destek ve birlikte yürüttüğü çalışmalarla kamuoyunda tartışılmıştır.[1][2] Günümüzde demokratikleşme, iyi yönetişim, sosyal eşitsizlikler ve kapsayıcılık, sürdürülebilir kentler ve dış ilişkiler alanlarında çalışmalar yürütür.

Tarihçe

Konferans Heyeti

Vakıf, 1961'de kurulan Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti 'nin 1994 yılında bir stratejik araştırma kuruluşuna dönüşmesi ile kurulmuştur. Türkiye'de 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ve 1961 Anayasası’nı izleyen dönemde iş dünyasından, üniversitelerden ve farklı kesimlerden tanınmış isimler 1961'de Nejat Eczacıbaşı öncülüğünde Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti altında bir araya gelmiş; çeşitli konularda seminer ve yayınlarla ülkenin düşünce hayatında etkili olmak üzere çalışmalar yürütmüşlerdi. 50 kişilik bir Danışma Kurulu ve 15 kişilik bir Yönetim Kurulu’yla yönetilen bu kuruluş, amacının dünya deneyimlerini ülke kamuoyunun önüne getirmek, sosyal devlet anlayışına uygunluk içinde toplum refahını gerçekleştirmenin yollarını aramak olduğunu ifade etmiştir.[3] Heyet, Türkiye’de ilk kez sermaye, devlet, üniversite ve sendika yöneticilerini bir araya getiren bir kuruluştur.[3]

Problemlerin çözüm yollarını açık bir forum tartışmasında arayan Heyet tarafından ilk seminer, 1962 yılında Sanayide Yatırım ve Sermaye Birikimi konusunda düzenlendi.[3] Heyetin düzenlediği yıllık konferanslara hükûmet ve devlet aygıtından başbakan, bakan düzeyinden katılımlar oldu.

Konferans Heyeti, 1966 yılından itibaren dernek olarak örgütlendi. Derneğin kurucu üyeleri; Nejat Eczacıbaşı (Fabrikatör), Behçet Osmanağaoğlu (Tüccar), Şeci Edin (İşletme Mühendisi), Vakur Versan (Profesör), Nuri Eren (Öğretmen), Robert W. Kerwin (İktisadi ve Kültürel Münasebetler Müdürü), Nezih Neyzi’dir (Öğretim Üyesi).

Vakıf

Dernek, 1994 yılında heyetin bir “stratejik araştırmalar kurumuna" dönüşmesi kararı almış; böylece Konferans Heyeti'nin deneyim ve birikimi üzerine Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) kurulmuştur.[4]

TESEV kurulduğu 1994’ten 2004 yılına kadar yoksulluk, ekonomi, sektör politikaları ile ilgili raporlar hazırladı. 2003 yılında Açık Toplum Vakfı ile çalışmalar yaptı. “İmam Hatip Liseleri: Efsaneler ve Gerçekler” (2004, Ruşen Çakır, İrfan Bozan ve Balkan Talu), “Türkiye İnsan Hakları Bilançosu 2005 İzleme Raporu” (2005, Baskın Oran),, “Değişen Türkiye’de Din Toplum ve Siyaset" (2006, Binnaz Toprak ve Ali Çarkoğlu), “Milletin Bölünmez Bütünlüğü: Demokratikleşme Sürecinde Parçalanan Milliyetçilik(ler)” (2007, Ferhat Kentel, Meltem Ahıska ve Fırat Genç) gibi araştırmalar yayımlandığı dönemde çok ses getiren çalışmalar oldu.[5]

2004 yılında faaliyet alanları şu üç başlık altında toplandı: Demokratikleşme, İyi Yönetişim ve Dış Politika; her biri için kanaat önderleri ve akademisyenlerden oluşan danışma kurulları ve programlardan sorumlu kadrolar oluşturuldu.[6] 2015 yılında TESEV’in çalışma alanlarına Sosyal Eşitsizlikler ve Kapsayıcılık, Sürdürülebilir Kalkınma alanları eklenmiş; kent yönetişimi ve toplumsal cinsiyet konulu çalışmalara ağırlık verilmeye başlanmıştır.[6]

2012 yılından bu yana Düşünce Kuruluşları ve Sivil Toplum Programı'nın Düşünce Kuruluşları Küresel Endeksi sonuçlarına göre en iyi ve kamu politikalarına en çok etki eden düşünce kuruluşları listesinde yer alır; Türkiye’den bu listeden en yüksek sırada giren kuruluştur.[7][8][9][10]

Vakfın amacı

Kendi tanımıyla Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı; "bilimsel araştırmalara dayalı bulgular ile politika kararları arasında bağ kurulması için araştırmalar yürütmek, özgür düşünce ve bilgi birikiminin en geniş anlamda yayılmasına yönelik konferans, açık oturum, yuvarlak masa toplantıları düzenlemek amacıyla kurulmuş bir düşünce üretim merkezidir".

Akademisyenler, bürokratlar, iş adamları, yöneticiler, sanayiciler, gazeteciler, sendika liderleri ve çeşitli meslek sahiplerinden iki yüzü aşkın kişi tarafından kurulan TESEV'in amacı; toplumun karşı karşıya bulunduğu sorunları; sorunu birebir yaşayan halk kitlesinden öğrenerek, gerçek çözüm seçenekleri oluşturmak için çalışmalarını bilimsel yaklaşım ve yöntembilim araştırmaları ile yürüterek, akademik araştırmalar ile politik kararlar arasında bir düşünce olarak amaçlanmaktadır.

Vakıf gelirleri

2019 yılı faaliyet raporuna göre TESEV'in yıllık bütçesi 2.534.635 TL'dir.[11]

Kurumun, 2000'li yılların başında Açık Toplum Vakfı ile olan ilişkileri ve aldığı maddi destek ülke gündeminde tartışmalı bir konu olmuştur. 2008 yılında yayımlanan bir röportaja göre TESEV'in toplam bütçesi 2 milyon doların üzerinde idi. Bunun 400.000 Amerikan doları Soros'un Vakfı tarafından karşılanmakta, geri kalanı yerli kaynaklardan temin edilmekte idi.[12] 2007 yılında yayımlanan bir habere göre kurum Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Dünya Bankası ve başka organizasyonlardan ödenekler almakta idi[13] ve 2005 - 2007 yılları arası TESEV'e Dünya Bankası'ndan 159 bin 995 dolar, 136 bin 917.49 dolar ve 36 bin 648.25 YTL, Freedom House'tan 513.85 dolar, National Endowment Democracy'den 26 bin 650 dolar, DCAF'tan (Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces) 16 bin 40 Euro, European İnstitute'den 2 bin 934 dolar, UNDP'den 20 bin ve 32 bin dolar, Center for International Private Enterprise'den 20 bin dolar ve Açık Toplum Enstitüsü'nden 18 bin 598 Euro araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere gönderilmişti.[13]

Notlar

  1. ^ Sabuncu, Murat. "'Erdoğan TESEV'in çalışmalarını destekledi, kızı da burada staj yaptı'". T24.com.tr 24 Temmuz 2013. 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2020. 
  2. ^ "TSK'nın tepkisine neden olan TESEV belgesi". Hürriyet gazetesi 2 Ekim 2006. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  3. ^ a b c Demir, Gökhan; Kömürcü, Derya. "1960'larda Sermayenin Yeni Düzen Arayışı:Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti" (PDF). YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, Ekim 2014. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  4. ^ "Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Vakıf Senedi" (PDF). TESEV web sitesi. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  5. ^ "Açık Toplum Vakfı'ndan Can Paker'e zehir zemberek sözler". Hüriyet gazetesi, 16 Ağustos 2013. 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  6. ^ a b "Tarihçe". Tesev web sitesi. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  7. ^ "2016 Global Go To Think Tank Index Report". 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  8. ^ "2017 Global Go To Think Tank Index Report". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  9. ^ "2018 Global Go To Think Tank Index Report". 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  10. ^ "2019 Global Go To Think Tank Index Report". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  12. ^ Nuriye Akman, Son kavga, Doğan Grubu'nun atanmışların yanında yer almasına reaksiyondur 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zaman, 21.09.2008
  13. ^ a b Soner Arıkanoğlu, Sivil topluma 44 milyon YTL dış destek 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 10 Ocak 2007

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi, Avrasya Bir Vakfı bünyesinde 1999 yılında kurulmuş olan düşünce kuruluşudur. Özellikle Türkiye'nin çevre bölgesi hakkında çalışmalar yürütmüştür. Türkiye'de kurulan ilk düşünce kuruluşudur. Halen İstanbul merkezli olarak araştırma faaliyetlerine devam etmektedir.

Düşünce kuruluşları, sosyal, politik, ekonomik ve kültürel alanlarda bilgi ve analiz üretir. İlgili bilgileri takip eder, tasnif eder ve ihtiyaç halinde sunar. Türkiye için yeni bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kültür Sanat Vakfı</span> kültür sanat vakfı

İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Nejat Eczacıbaşı önderliğinde kurulmuş kâr amacı gütmeyen ve kamu yararına çalışan bir kültür kurumudur. Vakfın temel amaçları İstanbul'u dünya kültür-sanat başkentleri arasında ön sıralara taşımak, kültür ve sanat yoluyla ulusal ve evrensel, geleneksel ve çağdaş değerler arasında sürekli ve kalıcı bir etkileşim sağlamak ve kültür politikalarının oluşturulmasında etkin rol oynamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Nejat Eczacıbaşı</span> Türk kimyacı ve sanayici

Mehmet Nejat Ferit Eczacıbaşı, Türkiye'de ilaç sanayisinin kurucuları arasında yer alan Türk kimyacı ve sanayici.

Ferit Bülent Eczacıbaşı, iş insanı. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı</span> Birleşmiş Milletlerin küresel kalkınma ağı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlar. UNDP, bu amaç doğrultusunda hükûmetler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve iş çevreleri ile iş birliği yaparak kalkınma çalışmaları yapar.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Parti (1993)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1993–1997)

Yeni Parti, 7 Ekim 1993'te Turgut Özal'ın kardeşlerinden Yusuf Bozkurt Özal liderliğinde kuruldu. Kuruluş amacı Turgut Özal'ın ölümünden önce hazırladığı İkinci Değişim Programı'nı Türkiye'de uygulamak olan Yeni Parti (YP), katıldığı 1995 genel seçimlerinde % 0.13'lük oy oranına ulaştı. Yusuf Bozkurt Özal'ın başlayan sağlık sorunları nedeniyle parti, Kasım 1997'de genel başkanlığını - aynı zamanda abisi olan - Korkut Özal'ın yaptığı Demokrat Parti ile birleşti.

<span class="mw-page-title-main">Can Paker</span> Türk mühendis & STKcı

Nafiz Can Paker, Türk makine mühendisi, yönetici ve sivil toplumcudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı</span>

Türkiye Aile Sağlığı Ve Planlaması Vakfı, İstanbul'da yerleşik bir sivil toplum kuruluşudur.

Heinrich Böll Stiftung Derneği, İstanbul'da yerleşik olan bir sivil toplum kuruluşudur.

Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV), 1993 yılında 23 vakıf ve derneğin Türkiye'de üçüncü sektörün yasal ve mali altyapısını güçlendirmek amacıyla bir araya gelerek oluşturduğu bir vakıftır. Bugün vakfın 100’ü aşkın mütevellisi, TÜSEV çatısı altında iş birliği yapmaktadır.

Volkan Aytar, Türk yazar.

Süleyman Sencer Ayata, Türk sosyoloji Profesörü ve siyasetçi.

Mensur Akgün siyâset bilimi, uluslararası ilişkiler uzmanı akademisyen.

Sylvia Tiryaki doğum adıyla Sylvia Hazuchová, Slovak-Türk akademisyen, aktivist ve avukat. İnsan hakları ve uluslararası kamu hukuku alanlarında uzmanlaşmış olan Tiryaki, aktif sivil toplum üyesi olarak Slovak Helsinki İnsan Hakları Komitesi'nin şu anki başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı</span>

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı ya da kısaca TEPAV, Türkiye'de fikir tartışmalarının bilgi ve veri içeriğini artıracak araştırmalar yapmak üzere Aralık 2004'te bir grup iş insanı, bürokrat ve akademisyen tarafından kurulmuş olan düşünce kuruluşudur.

International Relations and Security Network (ISN) serbestçe erişilebilen, uluslararası ilişkiler ve güvenlik politikası üzerine bilgiler tahsis etmek için bir online bilgi servisidir.

Salim Uslu, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Çin Sosyal Bilimler Akademisi</span>

Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Çin merkezli bir araştırma enstitüsü ve düşünce kuruluşudur. 1977 yılında kurulmuş olup felsefe, sosyal bilimler ve politikaların bilimsel araştırmalarında ilerleme ve yenilik yapma yükümlülüğü ile felsefe ve sosyal bilimler alanlarındaki çalışmalar için Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki önde gelen kapsamlı ulusal akademik araştırma kuruluşudur. Merkezi, Pekin'in Dongcheng semtinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Behçet Osmanağaoğlu</span>

Hasan Behçet Osmanağaoğlu Türk iş insanı ve tüccar. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve İstanbul Ticaret Odası başkanlığı yapmıştır.