İçeriğe atla

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi
ÖncülTürkiye Devrimci Komünist Partisi
BirleştiğiTürkiye Komünist İşçi Hareketi
TKP/ML Hareketi
ArdılMarksist-Leninist Komünist Parti
Kuruluş1989
Kapanış1994
TürYasa dışı komünist parti
AmaçMarksizm-Leninizm
MerkezTürkiye
Önemli kişiler • Ahmet Metin Koyuncu
 • Enver Topaç

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi (TDKİH), 1989'da kurulan Marksist-Leninist görüşe sahip yasa dışı komünist örgüt.

Kökeni

1987'de Türkiye Devrimci Komünist Partisi'nin (TDKP) 12 Eylül Darbesi sonrası sürüklendiği dağınıklığı toparlamak üzere oluşan "Konferans Hazırlık Komitesi'nde" başgösteren anlaşmazlık sonucu sonradan TDKİH'i oluşturacak grup TDKP'den ayrıldı. İki yıl süren örgütlenme çabalarının ardından 1989'da TDKİH'in kuruluşu ilan edildi. TDKİH, aynı süreçte Türkiye Komünist İşçi Hareketi (TKİH) ve TKP/ML Hareketi'nin çağrısına olumlu yanıt vererek komünistlerin birliğini sağlamak üzere görüşmelere katıldı. Üç örgütün birlik çağrısı yaptıkları TDKP ve Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği ise bu çağrıya olumsuz yanıt verdi.[1]

TKİH ile birleşme

TDKİH bu süreçte grup olmaktan çıkıp örgüt haline gelmek üzere yoğun bir teorik, örgütsel ve pratik çabaya girdi. 1 Mayıs'lar, Erdal Eren'in ölüm yıldönümü gibi süreçlerde gerçekleştirilen çalışmalar 1990 CocaCola grevinde işçiler arasında, çeşitli mahalle ve üniversitelerde gençler arasında yoğunlaştı. TDKİH'in kısa örgütsel hayatında çeşitli düzeyde kurduğu ilişkiler hariç, örgütlü olduğu iller İstanbul ve Eskişehir'den ibaret kaldı.

1991'de TKP-ML Hareketi'yle sürdürülen birlik görüşmelerinin "komünist hareketin geçmişinin değerlendirilmesi" konusunda yaşanan ayrılıklar nedeniyle tıkanması üzerine TKİH'le olan görüşmeler hızlandırıldı. Aynı süreçte bazı kadrolar örgütten ayrıldı ya da ihraç edildi. Ağustos 1991'de sonradan TKİH 1. (Birlik) Kongresi olarak adlandırılan Kongreyle TDKİH ve TKİH birleşti. Süreç 1994'te TKP-ML Hareketi'nin de katılımıyla Marksist Leninist Komünist Parti'nin (MLKP) kurulmasıyla sona erdi.

İdeolojik çizgi

TDKİH bugünkü MLKP'ye ideolojik olarak çok yakın olmakla birlikte "Türkiye'de faşist diktatörlüğün 1930'larda kurulduğu" gibi kendine özgün tespitleri de bulunmaktaydı. Grubun önderi Ahmet Metin Koyuncu, MLKP'den ayrıldıktan sonra bağımsız olarak ve tek başına 22 Kasım 2000'de İstanbul Dudullu'da bir polis karakoluna düzenlediği saldırıda polis tarafından öldürüldü.

Örgütün yayın organı Devrimci Komünist İşçi adını taşıyordu.

Kaynakça

  1. ^ TDKİH (TÜRKİYE DEVRIMCI KOMÜNIST İŞÇI HAREKETI) 21 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 5 Kasım 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist İşçi Partisi</span> Yasa dışı komünist parti

Türkiye Komünist İşçi Partisi, Türkiye'de faal olarak yer alan yasa dışı komünist siyasi partidir. TDKP ile anlaşmazlığa düşen bir grup isimlerini TDKP/Leninist Kanat olarak değiştirdi. Daha sonra bu birleşimin adını EKİM Dergisi olarak değiştirerek siyaset yapmaya başladı. EKİM Dergisi çevresi 1998 yılında ise partileşme sürecini tamamlayarak TKİP ismini aldı. TKİP'in yasa dışı olarak yayınlanmakta olan EKİM isimli bir merkez yayın organı bulunmaktadır. TKİP, Marksizm-Leninizm ideolojisini temel alır. Partinin Kızıl Bayrak adında bir gazetesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Komünist Partisi</span> Yasa dışı sol görüşlü siyasi parti

Türkiye Devrimci Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

Türkiye Komünist Partisi ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB), 1979 Şubat'ında, yasa dışı bir örgüt olarak, THKO bölünmesinden sonra gerçekleştirilen bir kongreyle kurulan örgüt. Kurucuları arasında Yaşar Ayaşlı, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, İsmail Cüneyt gibi isimler bulunmaktaydı.

Ziya Ulusoy, Türk komünist devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Yolu</span> Türkiyede komünist topluluk

Halkın Yolu yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve THKP-C/HDÖ ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen Militan Gençlik Dergisi grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.

Türkiye Komünist İşçi Hareketi, 1987'de kurulan bir komünist örgüttür. Örgütün önceki adı THKP-C/ML'dir. Maoculuğun reddi ile adını da yenilemiştir. Örgüt, 1994 yılında düzenlenen birlik kongresinde TKP/ML Hareketi isimli örgüt ile Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP) adı altında birleşerek kendini feshetti.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maoist Komünist Partisi</span> Yasa dışı komünist terör örgütü

Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli (Dersim) olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusudur (HKO). MKP, TKP(ML)-TİKKO'nun 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.

Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütleri Konferansı, (CIPOML) dünyadaki birçok Marksist-Leninist, Hocaist partinin birleşmesi sonucunda oluşturulan enternasyonalist bir oluşumdur. Türkiye'den Emek Partisi, CIPOML üyesidir.

Türkiye Genç Komünistler Birliği (TGKB), gençlik içinde ilk olarak Halkın Kurtuluşu, ardından Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) görüşleri doğrultusunda faaliyet yürüten gençlik örgütü. Tüzüğünde "Komünizm okulu" olarak tanımlanan TGKB, örgütsel olarak bağımsız hareket eden, ancak siyasal ve ideolojik olarak TDKP'ye bağlı bir komsomol örgütlenmesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevik Parti (Kuzey Kürdistan-Türkiye)</span> yasadışı komünist örgüt

Bolşevik Parti/Kuzey Kürdistan-Türkiye (BP/KK-T) Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist çizgiye sahip komünist parti. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'ten 1981 yılında kopan bir grubun oluşturduğu partidir. İlk kurulduğunda ismi Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (Bolşevik)'ti. Parti isminde geçen Kürdistan kelimesiyle ayrılıkçı bir Kürt partisi değil, halkların kardeşliği ilkesini savunan bir parti olduğunu söylemektedir.

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist kısaca TKP/ML (MPM), Türkiye'de silahlı mücadele yürüten yasa dışı bir gizli komünist örgüttür. 1987 yılında Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist örgütünde yaşanan ayrılma sonucu kuruldu.

Barbara Anna Kistler İsviçreli maoist devrimci, TKP/ML aktivisti ve örgütün silahlı kanadı olan Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) mensubu.

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist , 1978 yılında TKP/ML-Hareketinden bölünen yasa dışı örgüttür. Örgütün ilk adı TKP/ML-Halkın Birliği idi daha sonra TKP/ML (YİÖ) adını aldı. Örgüt TKP/ML-Hareketini sağa sapması ve silahlı mücadeleyi ihmal etmesi ile suçladı. Arnavutluk Emek Partisinin siyasi çizgisini benimsemiştir. Eylül 1995'te TKP/ML (YİÖ), MLKP ile birleşerek kendini feshetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.