İçeriğe atla

Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş.

TÜDEMSAŞ
TipKamu
Endüstridemiryolu
TürA.Ş.
ArdılTÜRASAŞ
Kuruluş1939 - Sivas Cer Atelyesi
1958 - Sivas Demiryolu Fabrikaları
1972 - Sivas Demiryolu Makinaları Sanayii Müessesesi (SİDEMAS)
1986 - Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii Anonim Şirketi (TÜDEMSAŞ)
Feshedilme4 Mart 2020
Genel merkeziSivas, Türkiye
Hizmet alanlarıTürkiye
Önemli kişilerMehmet Başoğlu (Genel Müdür)
ÜrünYük vagonları
Yedek parçaları
SahibiTCDD
Çalışan sayısı1.500
Web sitesiTÜDEMSAŞ

Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii Anonim Şirketi (TÜDEMSAŞ), 1939 yılında Sivas'ta kurulmuş, esas işi yük vagonu üretimi ve tamiri olan TCDD'ye bağlı bir şirkettir. Sivas şehir merkezinde bulunan TÜDEMSAŞ, içerisinde 4 fabrikasının bulunduğu büyük bir kampüsü vardır; vagon üretim, vagon onarım, talaşlı imalat ve dökümhane.

Tarihçe

Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ), TCDD'nin kullanmakta olduğu buharlı lokomotif ve yük vagonlarının onarımını yapmak gayesi ile 1939 yılında "Sivas Cer Atelyesi" adı altında işletmeye açılmıştır.

Demiryolu ulaştırmasının gelişmesine ve yurt ekonomisinin ihtiyaçlarına paralel olarak bina, tezgâh ve tesis bakımından geliştirilen Sivas Cer Atelyesi 1953 yılından itibaren yeni yük vagonu yapımına geçmiştir.

1958 yılından itibaren de Sivas Demiryolu Fabrikaları adı ile faaliyetini sürdürmüştür.

SİDEMAS Müessesesi 28.3.1986 Tarihinde Bakanlar Kurulunun 86/10527 Sayılı Kararı ile Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii Anonim Şirketi (TÜDEMSAŞ) unvanı ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın bağlı ortaklığı olarak teşkilatlandırılmıştır. Kuruluş sermayesi 30 milyar TL. olup 04.04.2005 tarih 2005/T-5 YPK kararı ile de 80 Milyon TL'ye çıkartılmıştır.[1]

İlk yerli otomobil Devrim'e ait motor bloklarının dökümü TÜDEMSAŞ teknik personeli tarafından yapılmıştır.

ISO 9001 Kalite Belgesine sahip olan TÜDEMSAŞ,[1] yük ve yolcu vagonu tamiri, her türlü yük vagonu ve yedek parça üretimi ile demiryolu ulaşımının gelişimine katkıda bulunmaya devam etmektedir.

2009 yılında İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2008' raporuna göre Türkiye'nin 300. büyük sanayi kuruluşu olan TÜDEMSAŞ, 2009 yılı raporunda 29 basamak birden atlayarak 271. sırada yer almıştır.[2][3]

4 Mart 2020 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 2186 numaralı kararla Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD) Genel Müdürlüğünün bağlı ortaklıkları olan Türkiye Vagon Sanayii A.Ş (TÜVASAŞ), Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş (TÜLOMSAŞ) ve Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş'nin (TÜDEMSAŞ) birleştirilmesiyle iktisadi devlet teşekkülü olarak Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) olarak faaliyetlerine devam etmesine karar verildi.[4]

TÜDEMSAŞ Müzesi

Kuruluşundan bu yana üretmiş olduğu ürünlerin sergilendiği müzede, vagon prototip-maketlerinden, en küçük vagon parçalarına birçok ilgi çekici malzeme yer almaktadır.

Osmanlı dönemine ait demiryolu plakalarının bulunduğu müzede, yine içlerinde Tüdemsaş personelince yapılmış aletlerin de bulunduğu çeşitli tarihi müzik enstrümanları da vardır.

Halk Günleri kapsamında Çarşamba günleri bütün vatandaşlara açık olan müze, önceden kurumun Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü'ne bildirmek kaydıyla her zaman ziyarete açılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. 
  2. ^ http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=876278 [] 10/11/2010 tarihinde erişilmiştir.
  3. ^ http://www.haberler.gen.al/2010-07-29/duzeltme-sivasin-ilk-500-sanayi-kurulusu-arasinda-3-firmasi-var/ 14 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 10/11/2010 tarihinde erişilmiştir.
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İç Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin ortasındaki coğrafi bölgesi

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'de gelişmiş bölgeler arasında yer alır. Konumu sebe­biyle bu bölgeye "Orta Anadolu" da denir. İç Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü 151.000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Yüzölçümü bakımından Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur. Aynı zamanda Türkiye'nin "tahıl ambarı" olarak da anımsanır. İç Anadolu Bölgesi'nde toplam 13 il vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kardemir</span> Karabük ilinde bulunan demir-çelik işletmesi ve Türkiyenin ilk ağır sanayi fabrikası

Karabük Demir-Çelik Fabrikaları veya kısaca Kardemir, Karabük ilinde bulunan demir-çelik fabrikası. Türkiye'nin ilk ağır sanayi fabrikası olan Kardemir'in temelleri 3 Nisan 1937'de Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları</span> Türk devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye'deki demiryolu ulaşımının altyapısını geliştiren, düzenleyen ve kontrol eden resmî kurumdur.

Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. veya kısaltmasıyla TÜLOMSAŞ, Eskişehir merkezli, TCDD'nin bağlı ortaklığında 1986-2020 arası faaliyet gösteren lokomotif üreticisi anonim şirket. Tüm faaliyetleri 2020'de kurulan TÜRASAŞ bünyesine dahil edilerek varlığına son verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">HAVELSAN</span> Türk askeri yazılım şirketi

HAVELSAN AŞ (adının açılımı: Hava Elektronik Sanayii), 1982 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin yazılım mühendisliği alanındaki ihtiyaçlarının giderilmesi amacı ile kurulmuş olan bir şirkettir. 1985 yılından itibaren şirket yabancı ortaklarından ayrılarak %98'i Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'na ait olan bir kuruluş haline gelmiştir. Şirket merkezi Ankara'da olmakla birlikte birçok farklı ilde ve yurt dışında ofisleri bulunmaktadır.

ROKETSAN, Roket Sanayii ve Ticaret AŞ, ulusal roket ve füze araştırma ve üretim programlarına önderlik yapmak üzere Savunma Sanayii İcra Komitesi kararıyla 1988 yılında kurulmuş olan savunma sanayisi şirketidir. Kuruluşundan bugüne kadar geçen süre içerisinde ROKETSAN, üstlendiği misyon gereği tasarım ve teknoloji altyapısı geliştirme projeleri, ürün geliştirme ve üretim programları ile fırlatma platformu ve komuta üniteleri de dahil olmak üzere füze/roket sistemlerini ihtiyaçlar doğrultusunda milli olarak tasarlama, üretme, kullanıcı personeli eğitme ve silah sistemlerinin lojistik destek ihtiyacını karşılama konusunda Türkiye'deki en yetkin kurum haline gelmiştir.

PETKİM, Türkiye Petrolleri tarafından 1965 yılında İzmir'de kurulan ve 2008'de özelleştirilerek SOCAR'a devredilen petrokimya şirketi. Etilen, benzen, polipropilen gibi petrokimya türevlerini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Çimento</span> Türk Çimento Şirketi

Adana Çimento 1954 yılında 5.000.000 TL sermaye ile kurulmuştur. 1957 yılında ise 150.000 Ton/Yıl klinker kapasitesi ile üretime başlamıştır. 2004 yılı itibarıyla toplam klinker üretim kapasitesi 2.293.500 Ton/Yıl, toplam çimento üretim kapasitesi ise 4.094.640 Ton/Yıl'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bozkurt (lokomotif)</span>

Bozkurt, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'na ait o zamanki adı Sivas Demiryolu Fabrikaları olan TÜDEMSAŞ firması tarafından üretilen ilk Türk lokomotifidir.

<span class="mw-page-title-main">Şişecam</span> Şirket

Şişecam veya resmi adıyla Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., cam alanında faaliyet gösteren Türkiye merkezli şirketler grubu.

<span class="mw-page-title-main">TÜVASAŞ</span> şirket

Türkiye Vagon Sanayisi A.Ş. ya da kısaltmasıyla TÜVASAŞ, Adapazarı merkezli, TCDD'nin bağlı ortaklığında KİT vagon üreticisi eski anonim şirket. TCDD'nin raylı araçların ve parçalarının imalâtı, onarımı ve bakımından sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.</span> Türk motor mühendislik şirketi

TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI), 1985 yılında; Türk Hava Kuvvetleri envanterine girecek F-16 uçağına güç veren General Electric F110 motorunun üretilmesi kapsamında kurulan Türk motor şirketi.

<span class="mw-page-title-main">TCDD Açık Hava Buharlı Lokomotif Müzesi</span> Ankaranın Çankaya ilçesinde yer alan bir açık hava demiryolları müzesi

TCDD Açık Hava Buharlı Lokomotif Müzesi, Ankara'nın Çankaya ilçesinin Maltepe semtinde, Ankara Garı'nın Celâl Bayar Bulvarı'na bitişik arazisinin bir bölümünde bulunmuş bir açık hava demiryolları müzesidir. Buharları lokomotiflerin tarihini sunan müzenin kurucusu ve sahibi Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'dır. Bünyesinde TCDD Demiryolları Müzesi ve Sanat Galerisi'ni bulunduran Ankara Demiryolları Müzesi'nin de bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sanayi</span> Türkiye ekonomisinin sektörlerinden biri

Türkiye'de sanayi günümüzde GSYİH'nın %27'sini, ihracatın yaklaşık %93'ünü oluşturmaktadır. Sanayinin Osmanlı'nın son zamanlarında temelleri atılmış, bu günlere kadar gelişerek devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">TCDD Taşımacılık</span> Türkiye demiryollarının işletmecisi

TCDD Taşımacılık A.Ş., Türkiye'de demiryolu taşımacılığı hizmeti veren bir kamu şirketidir.

Körfez Ulaştırma A.Ş., Türkiye merkezli bir açık erişim Demiryolu şirketidir. Şirket, 3 Mart 2017 tarihinde kurulmuş olup, başta Tüpraş Rafinerileri arasında ve Tüpraş'dan müşteri terminallerine sahibi olduğu veya kiraladığı lokomotiflerle, TCDD altyapısını kullanarak akaryakıt taşımacılığı yapmaktadır. Körfez Ulaştırma, Türkiye'nin en büyük rafinerisi olan TÜPRAŞ'ın %100 bağlı ortaklığıdır. Şirketin merkezi İstanbul'un Üsküdar ilçesinde yer almaktadır.

Fransız - Yunan Demiryolu Şirketi , 1929 - 1955 yılları arasında eski Rumeli Demiryolu hattının Yunanistan sınırlarındaki ardılı olan Dedeağaç - Svilengrad demiryolu (Dedeağaç - Pythion - Karaağaç - Ormenio - Svilengrad) hattını işleten Paris merkezli demiryolu şirketidir. CFFH, 1 Ocak 1955 tarihinde Yunanistan Devlet Demiryolları tarafından devralınarak feshedilmiştir.

Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş., kısaca TÜRASAŞ, 4 Mart 2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 2186 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı gereğince TCDD'nin bağlı ortaklıkları olan TÜLOMSAŞ, TÜDEMSAŞ ve TÜVASAŞ'ın birleştirilmesi ile kurulan Ankara merkezli iktisadi devlet teşekkülüdür.

<span class="mw-page-title-main">MAN Türkiye</span> otobüs üreticisi

MAN Türkiye A.Ş. (MANAŞ), Almanya merkezli ağır ticari araç üreticisi MAN Truck & Bus AG'nin Türkiye bölümüdür. Şirket, 1966 yılında MAN ile Ercanlar A.Ş. arasında MAN Kamyon ve Otobüs Sanayi A.Ş. adıyla bir ortak girişim olarak kurulmuştur. “MAN’ın Almanya dışındaki ilk üretim merkezi“ olma özelliğini taşıyor. Bugün Ankara Akyurt'taki MAN Türkiye fabrikası, 111.000 metrekaresi kapalı, 90.000 metrekaresi de üretim alanı olmak üzere kapladığı yaklaşık 320.000 metrekarelik alan ile aynı zamanda MAN'ın en büyük otobüs fabrikası konumunda bulunuyor. Şirketin merkezi ve fabrikası Ankara'nın Akyurt ilçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TCDD Taşımacılık Yük Taşımacılığı</span> TCDD Taşımacılık tarafından sunulan trenle yük taşımacılığı hizmeti

TCDD Taşımacılık Yük Taşımacılığı, TCDD'ye ait demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından yürütülen Yük Taşımacılığı Hizmetidir.