İçeriğe atla

Türkiye Arapları

Türkiye Arapları
عرب تركيا
Türkiye'de Arapların yaşadığı bölgeler
Toplam nüfus
1.800.000 -2.600.000[1][2][3][4]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Adana, Batman, Bitlis, Gaziantep, Hatay, İstanbul, Mardin, Mersin, Şanlıurfa, Siirt, Muş, Şırnak
Diller
Arapça, Türkçe
Din
Çoğunlukla İslam (Sünni ve Alevi)
Azınlık olarak Hristiyan (18,000[5])

Türkiye Arapları (Arapça: عرب تركيا), Türkiye'de yaşayan Arap kökenli Türk vatandaşları.

Türkiye'de 3. büyük etnik nüfusu Araplar oluşturuyor.[6][7] Türkiye nüfuslarına bakıldığında Alevi nüfusu ile birlikte 2.6 milyon olduğu görülüyor.[7] Türkiye'deki Arapların önemli bir kısmı Sünni Müslümandır. Hatay, Adana, Mersin gibi illerde yaşayan Arapların büyük bir kısmı Arap Alevisidir. Ayrıca Hatay'da bir Hristiyan Arap mahallesi ve Antakya merkezde de birkaç yüz Hristiyan Arap bulunmaktadır. Türkiye'de Sünni Araplar daha çok Batman, Bitlis, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Muş, Siirt ve Şırnak gibi illerin merkez ve köylerinde yaşamaktadırlar.

Kültür

Levant Arapçası 'nın konuşulduğu bölge

Türkiye'deki Araplar, iki tip Arapça ağzında konuşurlar. Hatay ve Çukurova'da yaşayanlar Levant Arapçası, Güneydoğu Anadolu'da yaşayanlar ise Kuzey Mezopotamya Arapçası konuşurlar.

Birçok değişikliğe uğramış Araplar dil olarak da fazla değişikliğe uğramışsa da gerçek Arapça bilhassa Kur'an Arapçasına benzerlik gösteren ve pek uzaklaşmamış bir Arapça konuşmaktadırlar.

Diğer bir bilgi olarak Mardin Arapları, asıl Mardin şehir yapısını oluşturan ve kuran topluluktur. Mardin'deki Araplar soyadlarından çok beyt (ev, aile) sistemiyle tanınmaktadırlar. Bir kimse birini tanımak için "Beyt mın ınte?" (Hangi ailedensin?) sorusunu yöneltir ve verdiği cevap ile (örnek: "Beyt Beze ene." [Çuha ailesinde yer alırım.]) o kişinin kimin oğlu veya günümüz şartıyla torunu olduğunu tanıyabilir.

Kaynakça

  1. ^ "joshua project". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  3. ^ "milliyet". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  4. ^ "gazete vatan". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  5. ^ "Christen in der islamischen Welt – Aus Politik und Zeitgeschichte (APuZ 26/2008)". 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  7. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Özbekler, Batı Türkistan'da Harezm'den Fergana'ya kadar uzanan bölgede yaşayan ve Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkıdır. Özbeklerle ilgili tarihî kaynaklarda "Türk" ve "Sart" şeklinde adlandırıldıkları da görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya</span> Hatayın ilçesi

Antakya, Hatay ilinin nüfus bakımından en büyük ilçesidir ve merkezidir. Yeni düzenlemeyle birlikte Antakya ve Defne Belediyesi olarak ayrılmıştır. Ortasından Asi Nehri geçmektedir. Hristiyanlığın önemli mukaddes mekânlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Filistinliler</span> Levantta bir etnonasyonel grup

Filistinliler, Filistin bölgesi kökenli Arap halk. Dünya genelinde yaklaşık 12 milyon Filistinli Arap vardır ve bunlardan sadece yarısına yakını herhangi bir devletin vatandaşlığına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samandağ</span> Akdenizin doğusunda Hatay ilinin bir ilçesi

Samandağ, eski adıyla Süveydiye, Türkiye'nin güneyinde, Hatay ilinin ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi dilleri</span> Yahudiler tarafından konuşulan ve konuşulmuş olan diller ve lehçeler.

Yahudi dilleri, dünya üzerinde Yahudilerin konuştuğu veya bir zamanlar konuşmuş olduğu diller.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Arapçası</span>

Yahudi Arapçası, Arap Birliği topraklarında yaşamış veya yaşayan Yahudiler tarafından konuşulan Arapçanın bir lehçesidir. Geçmişte Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler tarafından da konuşulmuştur. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapçada olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tokluca, Savur</span>

Tokluca, Mardin ilinin Savur ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Levant</span> Akdenizin doğu sahillerinde bulunan coğrafi bölge

Levant, Akdeniz'in doğu sahillerinde bulunan geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılan, sınırları kesin olmayan, coğrafî, tarihî ve kültürel bir adlandırma. Genel olarak tarih süreci içerisinde Toros Dağları'nın güneyinde,Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batısında Akdeniz, güneyinde Arabistan Çölü ve doğusunda Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de- Hatay ili haricinde Anadolu'yu içermez. Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'ı tam olarak karşılamaz.

<span class="mw-page-title-main">İdlib (il)</span> Suriyede il

İdlib veya İdlip, Suriye'nin on dört ilinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında olan il Türkiye ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Mizrahi Yahudileri</span> Kuzey Afrika ve Orta Doğudaki yerli Yahudi soyundan gelen kişiler

Mizrahi Yahudileri veya İbranice -im eki kökenli Mizrahim, doğulu anlamına gelip Orta Doğu, Kuzey Afrika, Orta Asya ve Kafkasya'daki Yahudilere verilen genel addır. İsrail'de ise "Mizrahi" terimi daha çok Arap dünyasındaki ve Arap dünyasına komşu ülkelerdeki Yahudilere denir. Irak, Suriye, Lübnan, Yemen, İran, Afganistan, Buhara, Mağrib Yahudileri, Berberi, Kürt, Azerbaycan, Dağıstan, Hindistan, Pakistan Yahudileri ve Çerkes Yahudileri başlıca Mizrahi Yahudileridir.

<span class="mw-page-title-main">Arap dünyasındaki Yahudilerin tarihi</span>

Arap Yahudileri Arap dünyasında doğan Yahudileri veya onların torunlarını ifade eder. Salim Tamari'ye göre, dünyanın birçok yerinde "Arap Yahudisi" terimi bir oksimorondur.

Arap Hristiyanlar Hristiyanlık dinine mensup etnik Araplar, Arap vatandaşları veya anadili Arapça olan kişilerdir. Birçok modern Arap Hristiyan Yemen'in Kahlani Qahtani olarak adlandırılan İslam öncesi kavimlerin soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Bayır-Bucak</span>

Bayır-Bucak, Lazkiye ilininin kuzeyinde çoğunlukla Suriyeli Türkmenlerin yaşadığı coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Suudiler</span> Suudi Arabistan vatandaşları veya sakinleri

Suudiler, Suudi Arabistanlı bir millet; çoğunlukla Arap Yarımadası'na yerleşmiş olan ve genel bir Suudi kültürünü ve Suudi uyrukluğunu paylaşan Hicazlılar, Necidliler, Doğu ve Güney Arapları ve diğerlerini kapsayan farklı bölgesel Arap etnik gruplardan oluşmaktadır. Suudiler, Arap Yarımadası Arapçası'nın Hicazi, Necdi, Körfez ve Güney Arapça lehçeleri de dahil olmak üzere bu aksanlardan ve lehçelerden birini ana dil olarak konuşurlar. 2010 nüfus sayımına göre, Suudi Arabistan vatandaşlarının yaklaşık % 74.1'ini temsil ediyorlar ve toplam nüfusun 19.335.377'sini oluşturuyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de din</span> Suriyedeki dinî inançlar

Suriye'de din, Suriye vatandaşları tarafından uygulanan çeşitli dinleri ifade etmektedir. Tarihsel olarak bölge, bu dini toplulukların her biri içinde bir dizi farklı mezhebin bulunduğu çeşitli inançların bir mozaiği olmuştur. Suriyelilerin çoğunluğunu Müslümanlar oluşturmaktadır; bunların arasında en kalabalık grubu Sünniler oluştururken, onları Şii gruplar ve Dürziler takip etmektedir. Ayrıca, çeşitli Hristiyan azınlıklar bulunmaktadır. Ayrıca küçük bir Yahudi ve Yezidi topluluğu da bulunmaktadır.

Ermenistan'da İslam, yedinci yüzyılda Ermeni Yaylası'na girmeye başladı. Arap ve daha sonra Kürt aşiretler, ilk Arap istilalarının ardından Ermenistan'a yerleşmeye başladı ve Ermenistan'ın siyasi ve sosyal tarihinde önemli bir rol oynadı. On birinci ve on ikinci yüzyıldaki Selçuklu istilaları ile Türk unsuru Arap ve Kürt unsurlarının yerini almıştır. İranlı Safevi Hanedanı, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanlığı'nın kurulmasıyla Ermenistan, nispeten bağımsız bir Hristiyan kimliğini korurken Şii dünyasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Arapça, Suriye'nin resmi dilidir ve ülkede en çok konuşulan dildir. Günlük yaşamda, özellikle batıda Levanten ve kuzeydoğuda Mezopotamya olmak üzere birçok modern Arap lehçesi kullanılmaktadır. Arap Dili ve Dilbilin Ansiklopedisine göre, ülkede Arapça'ya ek olarak, konuşmacı sayısına göre şu diller konuşulmaktadır: Kürtçe, Türkçe, Aramice, Çerkesçe, Çeçence, Ermenice ve Yunanca. Bu dillerin hiçbiri resmi statüye sahip değildir.

<span class="mw-page-title-main">Çukurova Arapçası</span>

Kilikya Arapçası, Çukurova Arapçası veya Çukurova-Antakya Arapçası, Türkiye'de Doğu Akdeniz'in Hatay'dan Mersin ve Adana'ya kadar uzanan kıyı bölgesi Kilikya'nın jeo-kültürel bölgesinde yaşayan topluluklar tarafından konuşulan bir Levant Arapçası lehçesidir.