İçeriğe atla

Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası

Türkiye Amatör Takımlar Şampiyonası
ÜlkeTürkiye Türkiye
Kuruluş1952
Lağvediliş1996
Takım sayısıdeğişik
Son şampiyonDiyarbakır DSİ Spor (1. kez)
En çok şampiyon olanİzmir Denizgücü (4 kez)

Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası, Türkiye Amatör Takımlar Birinciliği ya da Türkiye Amatör Takımlar Şampiyonası Türkiye'de ülke çapında yapılan eski amatör futbol şampiyonasıdır. 1952 yılından 1996 yılına kadar sadece kulüplerin amatör takımları arasında oynandı.[1]

Tarihçe

TFF, eski Türkiye Futbol Şampiyonası'nın yerine turnuvayı yalnızca amatör takımlar için devam ettirmeye karar verdi. 1952'de Helsinki Yaz Olimpiyatları nedeniyle düzenlenmeyen turnuva 1953 yılında ilk kez yeni formatında icra edilip kupayı Galatasaray Amatör takımı kazandı. Bu turnuvanın en ilginç hikâyelerinden biri 1958 yılında yaşandı. Trabzon'da düzenlenen kupanın son maçında Trabzon İdman Ocağı ve Ankara Havagücü arasında oynanan son maç berabere bitti. İdman Ocağı Trabzon'da oynanacak tekrar bir maç isterken, Havagücü ise maçın tarafsız sahada oynanmasında ısrar etti. İki taraf anlaşamayınca ise kupa Sanat Lisesi'nde ikiye bölünüp, iki takıma da verildi.[2] 1966'da Başbakanlık Kupası yeniden oynatılmaya başlandı. Kupanın yeni formatında ise Amatör Şampiyona birincisi ile 2. Lig birincisi karşı karşıya geldi. Ahmet Suat Özyazıcı'lı, Necmi Perekli'li İdman Ocağı, Başbakanlık Kupası'nda mücadele eden ilk amatör şampiyon oldu. 1967 ve 1968 yıllarında şampiyon olan İzmir Denizgücü ikinci denemesinde İzmirspor'u uzatmalarda 2-0 yenerek Başbakanlık Kupası'nı kazanan tek amatör takım oldu. 1970'te kupanın formatı tekrar değişti ve amatör şampiyonlar bu kupaya katılma hakkını yitirdiler. Öte yandan bir süre Amatör Futbol Şampiyonu, bir sonraki sezon Türkiye Kupası'na katılmaya hak kazandı.

Şampiyonlar

Yıl Şampiyon (şampiyonluk sayısı) İkinci[3]
1952
Helsinki 1952 Yaz Olimpiyatları nedeniyle yapılmadı
1953 Galatasaray (Amatör) (1) Ankara Havagücü
1954 Adana Demirspor (1) Hacettepe
1955 Acar İdman Yurdu (1) Karagümrük
1956 Ankara Karagücü (1) Bursa Merinosspor
1957 Muhafızgücü (1) Konya Karagücü
1958 Ankara Havagücü (1)
Trabzon İdman Ocağı (1)[4]
Bursa Güvenspor
1959 Bursa Güvenspor (1) Muhafızgücü
1960 Sakarya Yıldırımspor (1) Samsun Fener Gençlik
1961 İzmir Karagücü (1) ?
1962 İzmir Karagücü (2) Eskişehir Şekerspor
1963 Çukurova İdman Yurdu (1) Trabzon İdmangücü
1964 Trabzon İdman Ocağı (2) ?
1965 İzmit Kağıtspor (1) Samsun Yolspor
1966 Trabzon İdman Ocağı (3) ?
1967 İzmir Denizgücü (1) ?
1968 İzmir Denizgücü (2) Sebat Gençlik
1969 Sebat Gençlik (1) İzmir Denizgücü
1970 Muhafızgücü (2) ?
1971 İzmir Denizgücü (3) ?
1972 Trabzon Gençlerbirliği (1) ?
1973 İzmir Denizgücü (4) İzmit Kağıtspor
1974 Zonguldak Erdemirspor (1) Eskişehir Havagücü
1975 Orduspor (Amatör) (1) İzmit Kağıtspor
1976 Bursaspor (Amatör) (1) Trabzonspor (Amatör)
1977 Konya Demirspor (1) İzmir Denizgücü
1978 Sakarya Karadenizspor[5] (1) Muhafızgücü
1979 Kayseri Sümerspor (1) Muhafızgücü
1980 Ankara DSİ (1) Muhafızgücü
1981 İstanbul Yeldeğirmeni (1) Muğlaspor
1982 İzmit Kağıtspor (2) Manisa Mensucatspor
1983 Maraşspor (1) Sakarya Karadenizspor[5]
1984 Tarsus İdman Yurdu (1) ?
1985 Beşiktaş (Amatör) (1) İzmir Denizgücü
1986 Bursaspor (Amatör) (2) ?
1987 Hatay Sahilspor (1) ?
1988 Beşiktaş (Amatör) (2) Kayseri Emniyetspor
1989 Adana Gençlerbirliği (1) Maltepespor
1990 Çengelköy (1) Ankara Polisgücü
1991
yapılmadı
1992 İçel Polisgücü (1) Dikilitaş SK
1993 Diyarbakır DSİ Spor (1) ?
1994
yapılmadı (sadece grup maçları oynandı, finaller yapılmadı)
1995
yapılmadı (sadece grup maçları oynandı, finaller yapılmadı)
1996
yapılmadı (sadece grup maçları oynandı, finaller yapılmadı)

Şampiyonluk sayıları

24 Eylül 1951'de Türkiye'de futbolda profesyonelliğe geçildikten sonra kazanılan kupaların takımlara dağılımı (1952-1996):[6]

# Takım Şampiyonluk
sayısı
Yıl(lar)
1İzmir Denizgücü4 1967, 1968, 1970, 1973
2Trabzon İdman Ocağı 3 1958, 1964, 1966
3Muhafızgücü2 1957, 1970
Beşiktaş (Amatör)1985, 1988
Bursaspor (Amatör) 1976, 1986
İzmir Karagücü 1961, 1962
İzmit Kağıtspor 1965, 1982
4Adana Demirspor1 1954
Adana Gençlerbirliği1989
Ankara DSİ1980
Ankara Havagücü 1958
Ankara Karagücü 1956
Bursa Acar İdman Yurdu1955
Bursa Güvenspor 1959
Çukurova İdman Yurdu1963
Diyarbakır DSİ Spor1993
Galatasaray (Amatör)1952
Hatay Sahilspor1987
İçel Polisgücü1992
Çengelköyspor1990
İstanbul Yeldeğirmeni 1981
Konya Demirspor 1977
Sakarya Karadenizspor1978
Kayseri Sümerspor 1979
Kahramanmaraşspor1983
Orduspor (Amatör) 1975
Sakarya Yıldırımspor 1960
Tarsus İdman Yurdu1984
Trabzon Gençlerbirliği 1972
Akçaabat Sebatspor1969
Zonguldak Erdemirspor 1974

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Futbol Birinciliği", angelfire.com (İngilizce), Erdinç Sivritepe, 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Ekim 2017 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2017. 
  3. ^ Milliyet Gazete arşivinin muhtelif yıl ve sayıları
  4. ^ Final maçı, uzatma ve tekrara rağmen sonuç vermediğinden, o yıl iki takım birden şampiyon ilan edilmiştir.
  5. ^ a b Şanlı, Sırrı. "Bir Zamanlar Sakarya Karadenizspor". sporexpres.com. 22 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2014. WebCite® 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası". yalihuyuk.com. 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2014.  WebCite® 11 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Somalı, Vâlâ. Teknik, Taktik Yönleriyle Futbol ve Tarihi. İnkılâp Kitabevi
  • San, Haluk; Dağlaroğlu, Rüştü. Türk Futbol Tarihi - TFF Yayınları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Futbol Şampiyonası</span> Avrupada düzenlenen futbol turnuvası

Avrupa Futbol Şampiyonası, 1960'tan beri UEFA tarafından 4 yılda bir düzenlenen futbol turnuvasıdır. Orijinal adı Avrupa Uluslar Kupası adıyla kurulmuş olup, 1968 yılında şu anki ismini almıştır. Turnuva ülkelerin üst düzey millî futbol takımları arasında düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Başbakanlık Kupası</span>

Başbakanlık Kupası, ilk kez 1944 yılında oynanmaya başlanmıştır. 5 yıl devam eden kupa, Türkiye Futbol Birincisi ile Millî Küme Şampiyonu arasında oynanmıştır. 1950 yılında Millî Küme'nin son bulması ile Başbakanlık Kupası da 1966 yılına kadar yapılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

Türkiye Futbol Şampiyonası ya da Türkiye Futbol Birinciliği, Türkiye'de ülke çapında yapılan ilk futbol şampiyonasıdır. Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın 1924 yılında Ankara'da yapılan bir genel kurul toplantısında düzenlenmesi kararlaştırıldı. Futbol Heyet-i Müttehidesi adıyla kurulan Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlendi. Lig formatında düzenlenen bölge ve şehir liglerinde şampiyon olan takımları, eliminasyon usulüne göre karşılaştıran organizasyon, farklı şehir takımlarını bir araya getiren ilk ulusal futbol şampiyonası olma özelliğini taşımaktadır.

Millî Küme, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenen, İstanbul, Ankara ile İzmir liglerinden katılan takımların mücadele ettiği ulusal futbol ligidir. 1937-1950 yılları arasında 11 kez, deplasmanlı lig formatında düzenlenmiştir. O dönemde Ankara ve İzmir liglerinin dolay şehirlerden takımlar barındırdığından dolayı Millî Küme'de 3 büyük şehirden fazla şehir temsil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzonspor M. Şamil Ekinci Müzesi</span> Trabzonda bulunan bir spor müzesi

Şamil Ekinci Müzesi Trabzon'da bulunan bir spor müzesidir.

Türkiye Kupası 1962-63 sezonu Türkiye Kupası turnuvasının ilk organizasyonudur.

Türkiye Kupası 1966-1967 Sezonu Türkiye Kupası turnuvasının 5. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. Türkiye Kupası'na amatör liglerde oynayan 15 ve profesyonel liglerde oynayan 68 olmak üzere toplam 83 takım katılmıştır.

Türkiye Kupası 1968-69 Sezonu Türkiye Kupası turnuvasının 7. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. 1968-69 Türkiye Kupası'na amatör liglerde oynayan üç ve profesyonel liglerde oynayan 28 olmak üzere toplam 31 takım katılmıştır.

Türkiye Kupası 1972-1973 Sezonu Türkiye Kupası turnuvasının 11. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. 1972-73 Türkiye Kupası'na; Kıbrıs'tan bir, amatör liglerde oynayan dört ve profesyonel liglerde oynayan 21 olmak üzere toplam 26 takım katılmıştır.

Türkiye Kupası 1978-79 Sezonu Türkiye Kupası turnuvasının 17. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. 1978-79 Türkiye Kupası'na; amatör liglerde oynayan 54 ve profesyonel liglerde oynayan 68 olmak üzere toplam 122 takım katılmıştır.

1983-84 Federasyon Kupası, Türkiye Kupası turnuvasının 22. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. 1983-84 Türkiye Kupası'na; amatör liglerde oynayan 91 ve profesyonel liglerde oynayan 67 olmak üzere toplam 158 takım katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İdmanocağı SK</span>

Trabzon İdmanocağı, Trabzon şehrinde kurulan ilk spor kulübüdür. Futbol takımı Trabzon Futbol Ligi, Türkiye Futbol Birinciliği ve Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası'nda mücadele etmiştir. Kulüp aynı zamanda kadın voleybol ve kadın futbol dallarında da etkindir. Bölgesel Amatör Ligde mücadele etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bursaspor U21</span>

Bursaspor U21, Bursaspor'un U21 Ligi'nde oynayan genç futbol takımıdır. Takımın teknik direktörlüğünü 20 Şubat 2014'ten beri Musa Öztürk yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Başbakanlık Kupası maçları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1944-1998 yılları arasında düzenlenen Başbakanlık Kupası, yıllar içinde farklı formatlarla düzenlenmiş tek maçlık bir müsabakaydı. Millî Küme ile Türkiye Futbol Şampiyonası'nın tamamlanan son sezonlarının şampiyonlarının karşılaştığı 1944 Başbakanlık Kupası'nda Beşiktaş, Fenerbahçe'yi yenerek şampiyonluğa ulaştı. Bu formatta 1950'ye kadar devam eden Başbakanlık Kupası'na, İstanbul'da profesyonel bir futbol liginin kurulmasıyla birlikte ara verildi. 1966'da tekrar başlayan etkinliğin formatı, Türkiye 2. Futbol Ligi ile Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası şampiyonlarının karşılaşacağı şeklindeydi. Yeni sistemdeki ilk müsabakada İdmanocağı'nı yenen Eskişehirspor şampiyonluğa ulaştı. 1968 Başbakanlık Kupası'nda şampiyon olan İzmir Denizgücü, futbolun profesyonel olarak oynanmaya başlamasının ardından müsabaka tarihinde şampiyonluk yaşayan tek amatör kulüp oldu.

1966 Başbakanlık Kupası, 1965-66 Türkiye 2. Futbol Ligi şampiyonu Eskişehirspor ile 1965-66 sezonu Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası şampiyonu İdman Ocağı arasında oynanan Başbakanlık Kupası'nın 6. sezonudur. 23 Haziran 1966'da, Ankara 19 Mayıs Stadyumu'nda oynanan maçı 1-0 kazanan Eskişehirspor, ilk kez kupanın sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1933 Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

1933 Türkiye Futbol Şampiyonası şampiyonanın 4. sezonudur. Bölge liglerinin şampiyonları turnuvaya katılma hakkı kazanıp eleme usulü karşılaşmışlardır. Grup aşamasında takımlar beş bölge grubuna ayrılmıştır. Gruplarını kazanan takımlar final aşamasına yükselip Türkiye şampiyonluğu için mücadele etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1924 Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

1924 Türkiye Futbol Şampiyonası ya da 1924 Türkiye Futbol Birinciliği turnuvanın ilk sezonudur. Türkiye'de düzenlenen ilk millî futbol şampiyonasıdır. 1924 yılının Eylül ayı içinde Ankara'nın İstiklâl Sahası'nda icra edilmiştir. Çoğunlukla lig formatında düzenlenen bölge ve il liglerinde şampiyon olan takımları eleme usulüne göre karşılaştıran organizasyon Türkiye şampiyonunu belirlemiştir. Sivil liglerin şampiyon takımlarının yanında Harbiye ile Bahriye gibi askerî mıntıkaların temsilcileri de turnuvaya dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1941 Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

1941 Türkiye Futbol Şampiyonası şampiyonanın 8. sezonudur. Bu yıl da turnuva yeni format ile düzenlendi. İstanbul Şampiyonu Beşiktaş, Ankara Şampiyonu Gençlerbirliği, İzmir Şampiyonu Altay ve 1940 Türkiye Futbol Şampiyonu Eskişehir Demirspor doğrudan katılırken, Kayseri Sümerspor, Trabzon İdman Gücü ile Gölcük İdman Yurdu kendi gruplarında birinci olarak şampiyonada yer almaya hak kazandı. Ankara'nın 19 Mayıs Stadyumu'nda oynanan finalde Beşiktaş'ı 4-1 yenen Gençlerbirliği tarihinin ilk Türkiye Futbol Şampiyonluğu'nu kazanmıştır.

Harbiye İdman Yurdu, eski adıyla Harp Okulu İdman Yurdu ya da kısaca Harbiye, Ankara merkezli Harp Okulu'nun spor kulübü. Aslen İstanbul'da Harbiye adıyla kurulan kulüp, 1936 yılında Ankara'ya taşınmış ve birkaç yıl sonra adı Harp Okulu olarak değiştirilmiştir. Farklı spor dallarında etkin olan kulüp, en büyük başarılarını futbol ile basketbol şubeleriyle yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye futbol şampiyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye futbol şampiyonları, Türkiye'nin her yıl düzenlenen en üst düzey futbol şampiyonalarını kazanan takımlardır. Ülke çapında düzenlenen ilk futbol turnuvası, Türkiye Futbol Şampiyonası ya da diğer adıyla Türkiye Futbol Birinciliği'dir. İlk kez 1924 yılında Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenen bu organizasyonda bölge (mıntıka) liglerinde şampiyon olan takımlar eleme usulüne göre karşılaşıp Türkiye şampiyonunu belirlemişlerdir. İlk şampiyonada askerî mıntıkasında birinci olup katılan Harbiye İdman Yurdu yenilgisiz ve tek bir gol yemeden Türk futbol tarihindeki ilk ülke şampiyonu olmuştur. 1937'de ise ülkenin ilk deplasmanlı millî futbol ligi olan Millî Küme hayata geçirilmiştir. Lig 1950'de son kez icra edilip sonlandırılmıştır.