İçeriğe atla

Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği

Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB), 1979 Şubat'ında, yasa dışı bir örgüt olarak, THKO bölünmesinden sonra gerçekleştirilen bir kongreyle kurulan örgüt. Kurucuları arasında Yaşar Ayaşlı, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, İsmail Cüneyt gibi isimler bulunmaktaydı.

Kökeni

Örgütün kökü 1968 dönemine kadar uzanır. Grubun çekirdeği, aynı yıl, SBF'ye bağlı Basın Yayın Yüksek Okulu'nun birinci sınıfına kaydolmuş Aktan İnce, Yaşar Ayaşlı, Aydın Çubukçu, Nejat Arun'dur. Daha sonra Mustafa Kuseyri, Hikmet Çiçek, Niyazi Yıldızhan (daha sonra THKO'ya katılmıştır), Ertan Günçiner, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, Muzaffer Doyum, Erhan Erel gibi isimlerin de katıldığı grup o zamanlar "Basın Yayın Komünü" diye anılırdı. Bu yapı Devrimci Gençlik içinde faaliyet gösteriyordu. 1969 yılındaki bölünmede "Proleter Devrimci Aydınlık" safında yer aldı. Aydınlıkçılar pasif görüldüğü için 1970 ortasında ayrılarak, bağımsız bir gruba dönüştü. Bu gruba bağlı kişiler 1971 yılında İzmir'den Denizli'ye para taşıyan Ziraat Bankası aracındaki 4 milyon TL'sına el koyarak büyük bir soygun eylemini gerçekleştirdiler. Fakat bir süre sonra yakalandılar.

Kuruluşu

1974 yılındaki genel aftan sonra isimsiz bir grup olarak yeniden toparlandı. Kayda değer bir büyüme gösterdi. 1975 sonunda, birleşme görüşmeleri sonrasında,Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) taraftarlarının örgütü yeniden diriltmek için kurdukları THKO-GMK ile birleştiler. THKO-GMK'nin "Mücadelede Birlik (yasal dergi: Emeğin Birliği)" ve "Yoldaş (yasal dergi: Halkın Kurtuluşu" hiziplerine ayrılması sırasında Halkın Kurtuluşu grubuyla birlikte hareket etti. 1977 Mayısında örgüt bölündü. Bölünmede Aktan İnce ve Yaşar Ayaşlı etrafındaki grup, Gökalp Eren, Mehmet Asal, Ercan Öztürk, Semih Orcan ve Veli Yılmaz önderliğini "oportünist" ve "tasfiyeci" olmakla suçladılar ve THKO'dan ayrıldılar. THKO, TDKP'ye dönüşürken, çalışmalarını Devrimci Proletarya adı altında yürüttüler.

19 Şubat 1979'da örgüt, İleri Militanlar Toplantısı (İMT) ile yeniden toparlandı. Yaşar Ayaşlı, Osman Yaşar Yoldaşcan, Mehmet Fatih Öktülmüş, İsmail Cüneyt tarafından TİKB, eski tarz yarı yasal yapı terk edilerek, yasadışı ve yeni bir temel üzerinde kuruldu. Program ve tüzük yayınlandı. Orak-Çekiç ve İhtilalci Komünist adlı yasadışı yayınlar çıkarılmaya başlandı.

12 Eylül, sonrası ve TİKB

TİKB, 12 Eylül Darbesi'ni faşist olarak nitelendirerek yurt dışına çıkmayı reddetti ve silahlı direniş kararı aldı. 12 Eylül Darbesi'nin hemen ardından 29 Eylül 1980 günü Merkez Komite üyesi Osman Yaşar Yoldaşcan girdiği silahlı çatışmada öldü. 1983 yılında MK üyesi İsmail Cüneyt işkencede, yine MK üyesi Mehmet Fatih Öktülmüş 1984 ölüm orucunda hayatlarını kaybettiler. Birçok üyesi işkencede ve çatışmalarda öldürüldü. İşkencede Türkiye'nin en iyi direnen örgütü olarak isim yaptı. 1989 yılında çıkarılan Adressiz Sorgular adlı kitapta direnenlerin anlatımları yayınlanmıştır.

12 Eylül Darbesi'nden sonra TİKB yurt dışına çıkmadan beş yıl mücadele etti. Yaşar Ayaşlı ve etrafındakiler 1985 yılında yakalanınca örgüt çökertildi. Uzun süre faaliyet yürütülemedi. Ancak 1988 yılından sonra hapisten çıkan kadrolar tekrar hareketi toparladılar.

1990 sonrasında Yaşar Ayaşlı hapiste iken dışarıda MK görevi yapan iki eski yönetici tarafından tasfiye edildi. Başka birçok eski militanın da örgütten ayrılması üzerine TİKB içsel bir dönüşüm gösterdi. Geride kalanlar belirgin bir yenilenmeye, rota değişikliğine yöneldiler. Yasa dışı yapı, işkencede direnme gibi bazı militan özellikler silikleşti. TİKB'nin 1995 sonrasında aşağıdaki gelişmeler görüldü:

1991 yılında 2. konferansını yapan örgüt, 1989 bahar eylemlerini "işçi sınıfının yeniden yükselişi" olarak kabul edip, bu sürecin de getirdiği avantajları da kullanarak, yasal yönde sözü edilen bir noktaya geldi. Bellibaşlı üyelerini yurt dışına çekerek yasal konumunu güçlendirdi.

1990'ın başlarında Emeğin Kurtuluşu Kurultayını örgütlemeye girişti.

1995 yılında "3. Konferans" öncesi örgüt içinde başlayan "demokratik merkeziyetçilik" tartışması çerçevesinde örgütün bürokratikleştiğini ve yozlaştığını ileri süren ve kendilerini "bolşevikler" olarak adlandıran bir grup örgütten ayrılarak TİKB-B örgütünü kurdular.

12 Mart 1995 Gazi olaylarında çeşitli eylemlerde bulundu. Gazi olaylarından sonraki süreçte "Söz Alınterinin Kurultayı"nı örgütleme girişimleri hem hız hem de kitlesellik kazandı. Bunun bir sonucu olarak olaylı 1996 1 Mayıs'ında kürsü işgalini gerçekleştirdiler.

1996 Mayıs ayında Türkiye cezaevlerinde başlayan ölüm oruçlarına, cezaevlerinde bulunan tüm üyeleri ile süresiz açlık grevi tanımlaması ile katıldılar. 12 kişinin hayatını kaybettiği bu eylemde üyelerinden 3 kişi (Tahsin Yılmaz, Osman Akgün, Ulaş Hicabi Küçük) öldü.

2000 yılında F tipi cezaevlerine karşı 4 örgüt (DHKP/C, TKP/ML, TKİP) tarafından başlatılan ölüm oruçlarına katılmayarak surecin erken başlatıldığını ve sonunun karanlık oldugu yorumunda bulundu. 19 Aralık katliamından önce devletin 3 kapı 3 kilit önerisini kabul etmesini savunarak Olum Orucunun bitirilmesini savunsa da surece bir etki edemediler. 19 Aralık 2001 Hayata Dönüş Operasyonu ardından 10 Şubat 2001'de ölüm orucuna dahil oldu. 28 Mayıs 2002'de 7 örgüt ile birlikte ölüm orucunu sonlandırdılar. Bu eylemde de 4 üyesi (Tuncay Günel, Ali Çamyar, Lale Çolak, Okan Külekçi) öldü.

2010 yılının Ocak ayında Sonuç Bildirgesi'ni yayımladığı 4. konferansı ile yine bir bölünme yaşadı. Kendilerine "Proleter Sosyalist Kongre Delegeleri" adını veren bir grup Sonuç Bildirgesi'nin yayımlanmasından önce yayımladığı bir bildiri ile örgütten ayrıldıklarını ilan etti. Örgütün Ocak 2010'da yayımladığı Sonuç Bildirgesi de bu ayrılışı teyit etti. Ancak bu kopuşun 1997'deki 3. konferansa gelinen süreçteki kopuştan farkı, "Proleter Sosyalist Kongre Delegeleri" isimli grubun, örgütün üst-düzey yöneticilerinden oluşması ve uzunca bir dönem örgütün temel yönelimlerinde ve politikalarında etkili olmasıdır (Sonuç Bildirgesi'nden). 2002-2003 yıllarında örgüt, devrim stratejisinde temelli değişikliklere yöneldi. "Doğrudan sosyalist devrim" teorisini savunmaya başladı. 4. Konferans Sonuç Bildirgesi'nde ise bu stratejik değişimin asıl itibarıyla 1990'ların başında savunulmaya başlanması gerektiği belirtildi. 2000'li yıllarda varlık gösteremeyen örgütün uzunca süren bir suskunluk döneminden bölünme ile çıkması, hayati önemde bir dönüm noktasını teşkil ediyor. Her iki bildirinin içeriği de bu suskunluk ve dağılma sürecini kabul ile birlikte bu sürece son verme iradesine sahip olunduğunu ifade ediyor.

Ethem Sarısülük, 1 Haziran 2013 tarihinde Gezi olayları sırasında polisin ateş açması sonucu öldü. Sarısülük, yaklaşık 2 yıldır TİKB ile ilişki kurduğu belirtilmiştir.[1]

Serdar Ben, 10 Ekim 2015 Ankara Garı patlaması sonucu öldü. Serdar Ben, TİKB içinde faaliyet gösterdiği belirtilmiştir.[2] Serdar Ben'in cenazesinde "Serdar yoldaş yaşıyor, TİKB savaşıyor!" sloganı atıldı.[3]

TİKB, 12 Mart 2016 tarihinde Halkların Birleşik Devrim Hareketi bileşenleri ile birleşerek Türkiye'de faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist silahlı örgütlerle ortak bir cephe oluşturdu.[4]

Merkez yayın organları

  • AntiFaşist Mücadele Komitesi (AFMK)
  • İhtilalci Komünist
  • Orak-Çekiç
  • Genç Komünar

Örgüte yakınlığıyla bilinen yasal yayın organları

  • Devrimci Proletarya
  • Devrimci Proleter Gençlik
  • Alınteri

Gençlik kolu

Genç Komünarlar (TİKB-GK)

Kaynakça

  1. ^ "İşçi Sınıfı Yiğit Bir Evladını Kaybetti". 26 Haziran 2019. Erişim tarihi: 20 Nisan 2024. 
  2. ^ Tahsin, Gönderen: (28 Haziran 2019). "Serdar Ben". Erişim tarihi: 19 Nisan 2024. 
  3. ^ "Serdar Ben son yolculuğuna uğurlandı: 'Maviş yoldaş ölümsüzdür'". sendika.org. Erişim tarihi: 19 Nisan 2024. 
  4. ^ "Halkların Birleşik Devrim Hareketi" kuruldu 13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Alınteri dergisi, 12 Mart 2016, Erişim tarihi 14 Mart 2016.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aydınlık çevresi</span> Türkiyede sol grup

Aydınlık çevresi, 1966'dan sonra Türk solunun, Mihri Belli'nin teorisini ve öncülüğünü yaptığı Millî Demokratik Devrim (MDD) ve Behice Boran'ın öncülüğünü yaptığı Sosyalist Devrim (SD) stratejileri çevresinde ikiye bölünmesi sonucunda MDD'cilerin Türk Solu ve Sosyalist Aydınlık dergisini yayımlamaları üzerinde oluşan dergi çevresi bir gruptur. 12. sayısının ardından Sosyalist Aydınlık dergisinde anlaşmazlık ortaya çıktı ve bölünme yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Sol</span> 1978-1994 yılları arasında etkin olmuş silahlı sol grup

Devrimci Sol ya da kısaca DEV-SOL, 1978-1994 yılları arasında faaliyet göstermiş silahlı sol grup.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu</span> 1960ların ikinci yarısında kurulmuş silahlı sosyalist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ya da THKO, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Alparslan Özdoğan, Kadir Manga, Taylan Özgür, Cihan Alptekin ve Mustafa Yalçıner tarafından kurulan silahlı Marksist-Leninist örgüt. Örgüt, kuruluşunu, gerçekleştirdiği bir dizi eylemden sonra 4 Mart 1971 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile kamuoyuna duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Komünist Partisi</span> Yasa dışı sol görüşlü siyasi parti

Türkiye Devrimci Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1992–2015)

İşçi Partisi, 10 Temmuz 1992 tarihinde kapatılan Sosyalist Parti'nin yerine Doğu Perinçek tarafından 11 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuş olan Türk siyasî parti. Rus milliyetçisi Aleksandr Dugin'in Neo-Avrasyacılık düşüncesini desteklemekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi</span> 1978de kurulan ve 1994te yeniden adlandırılan komünist örgüt

Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi, 30 Mart 1994 tarihinde Devrimci Sol örgütünün partileşme kararı alması ile Dursun Karataş liderliğinde kurulan Türkiye'de yasa dışı kabul edilen Marksist-Leninist partidir. Örgüte bağlı olarak faaliyet gösteren Devrimci Halk Kurtuluş Partisi (DHKP), genellikle DHKP-C'nin siyasal işlerinde sorumlu olarak faaliyet göstermektedir. Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi (DHKC) ise örgütün silahlı faaliyetlerinden sorumludur. Cephe, Türk güvenlik güçlerine, bürokratlara ve hükûmet üyelerine karşı ölümlü saldırılar gerçekleştirmektedir.

<i>Hatırla Sevgili</i> Türk televizyon dizisi (2006–2008)

Hatırla Sevgili, Sis Yapım imzalı, 2006-2008 yılları arasında atv'de yayımlanan dram, romantik ve tarihî türdeki Türk televizyon dizisidir. 2 sezondan oluşan dizi, 68. bölümü ile final yaparak sona erdi.

Hüseyin İnan, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu kurucularından Türk Marksist-Leninist militan.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi</span> Aralık 1970te Türkiyede yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kısaca THKP-C, Mahir Çayan, Hüseyin Cevahir, Ulaş Bardakçı, Ertuğrul Kürkçü, Yusuf Küpeli ve Münir Ramazan Aktolga tarafından Aralık 1970'te Türkiye'de yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüttür. Kentsel gerilla savaşı stratejisini benimsediğini açıklayan örgüt, 1960 ve 70'lerde oluşan Devrimci Gençlik Hareketleri ile büyüdü. Kuruluşunun hemen ardından İstanbul ve Ankara'da banka soygunu gibi birkaç eylem gerçekleştiren örgüt, Nisan 1971'de İsrail başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırarak adını daha da duyurmuştur. Elrom'un kaçırılmasından sonra yapılan görüşmelerden netice alınamaması ve ardından Efraim Elrom'un öldürülmesinden sonra örgüte yönelik başlatılan operasyonlar sonucu örgütün yönetici kadrosundan birkaçı dışında tümü yakalandı. Bu operasyonlar sonrası kendi içlerinde örgütün yöntemlerine dair tartışmalar yaşamalarının ardından yönetim kadrosundan birkaç isim ihraç edildi. Mahir Çayan ve arkadaşlarının cezaevinden kaçmasının ardından yeniden bir araya gelen örgüt, şehirlerden uzaklaşıp kırlarda örgütlenme yoluna gitti ve bu sebeple Karadeniz Bölgesi'ne gittiler.

Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (TDGF) ya da daha yaygın ismiyle DEV-GENÇ, 1965'in sonlarında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu içerisinde yer alan öğrenciler tarafından dönemin özgünlüğünde kimi fikirsel ve mücadele pratiğine dair ayrılıklar üzerine kurulan, üniversiteli sosyalist gençlik örgütlenmesidir.

Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi, Aydınlık çevresinin 21 Mayıs 1969 tarihinde kurduğu ilk fakat yasa dışı siyasi parti. Genel başkanı Doğu Perinçek'ti. TİİKP'nin ilk Merkez Komitesi üyeleri şu şekildedir: Doğu Perinçek, Vecdi Özgüner, Cengiz Çandar, Hasan Yalçın, Ömer Özerturgut, Gün Zileli, Mehmet Altun ve Oral Çalışlar. Merkez Komitesi Yedek Üyeleri ise Bora Gözen, Ferit İlsever, Halil Berktay ve İbrahim Kaypakkaya'dır. Daha kuruluş aşamasında silahlı mücadeleye yaklaşım konusunda parti içinde görüş ayrılıkları belirdi. Bu tartışmalar sonucu önce Garbis Altınoğlu partiden ayrıldı. Partinin Doğu Anadolu Bölge Sorumlusu İbrahim Kaypakkaya ve onun çevresinde bulunan bir grup Nisan 1971'de parti çizgisine yönelik eleştiriler getirdiler. Bu sürecin sonucunda Şubat 1972'de "DABK Kararı" adıyla bilinen bir bildiri yayınlayan parti muhalefeti partiden ayrıldı ve daha sonraki süreçte Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist adlı örgütü kurdu.

Halkın Kurtuluşu, Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) geleneğinden kişilerin 12 Mart dönemi sonrası ilk sayısını 1976'da yayınladıkları aynı isimli dergi etrafında örgütledikleri grup. Arnavutluk Emek Partisi (AEP) ve Çin Komünist Partisi (ÇKP) çizgisini benimseyen grup güçlü bir örgütlülük yarattı.

Mehmet Fatih Öktülmüş TİKB önderi. THKO ve TİKB'de çalıştıktan sonra TİKB üyesi olarak yargılandığı TİKB davasından yatarken 1984 Ölüm Orucunda DEV-SOL militanları Haydar Başbağ, Abdullah Meral ve Hasan Telci ile birlikte hayatını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Enternasyonal Komünist Akım</span>

Enternasyonal Komünist Akım (EKA), 1975'te kurulmuş ve Fransa, Birleşik Krallık, Meksika, Belçika, Hollanda, Almanya, İspanya, Venezuela, Brezilya, İsveç, Hindistan, İtalya, ABD, İsviçre, Filipinler ve Türkiye'de şubeleri bulunan uluslararası merkezileşmiş sol komünist bir örgüttür. Türkiye'de Enternasyonalist Komünist Sol isimli grup Ocak 2009 tarihinde kendisini feshederek EKA'nın Türkiye şubesi olarak Dünya Devrimi ismini almıştır. Dünya Devrimi'nin üyelerinin tamamı 2014 Aralık ayında EKA'dan ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sol komünizm</span> Siyasi fikir

Komünist sol olarak da bilinen sol komünizm, Komünist Enternasyonal'in sol kanadını teşkil eden ve Komünist Enternasyonal'den 1920'lerden ayrılmış akımlardan gelen siyasi geleneğin ismidir. Komünist Enternasyonal'in dünyanın pek çok yerindeki partilerinde, oportünizme karşı, devrimci görüşleri savunan sol kanatlar gelişmiş olsa da, bu akımlar en net biçimde Almanya-Hollanda komünist solu ve İtalyan komünist solu tarafından ifade edilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Yolu</span> Türkiyede komünist topluluk

Halkın Yolu yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve THKP-C/HDÖ ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen Militan Gençlik Dergisi grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.

Aydın Çubukçu Siyasi aktivist ve yazar.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Özgürlük Güçleri</span> Sosyalist örgüt

Birleşik Özgürlük Gücü (BÖG), 6-8 Ekim arasında gerçekleşen Kobanê eylemleri'nden sonra Kobani'ye geçen ve kuruluşunu Kobani'de ilan eden yasa dışı sosyalist örgüt. Grup, Türkiye'deki birçok sosyalist örgüt üyesini içinde barındırmaktadır. Ayrıca isminde de geçtiği gibi Türkiye'deki sosyalist örgütlerin birleşmesinin gerilla ayağıdır.

Halkların Birleşik Devrim Hareketi (HBDH), 12 Mart 2016'da Türkiye'de yasa dışı, silahlı faaliyetler yürütmek üzere kurulan komünist ve Marksist-Leninist silahlı militan örgütler yapısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.