İçeriğe atla

Türkiye-Yemen ilişkileri

Türkiye-Yemen ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Turkey ve Yemen

Türkiye

Yemen

Türkiye-Yemen ilişkileri, Türkiye ile Yemen arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

Tarihçe

Tarihi ilişkiler

Türkiye ile Yemen arasında Osmanlı İmparatorluğu'ndan modern döneme uzanan çok uzun ve derin bir tarihi bağlar bulunmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu, 16. yüzyılda Arabistan'da genişlemeye başladı ve Yemen'e girerek genişleme zirvesine ulaştı. Türkler ve Zeydiler arasındaki bir dizi çatışmanın ardından Osmanlı İmparatorluğu Yemen'i etkili bir şekilde fethetti ve kontrol altına aldı.[1] Ancak, Yemen'de Osmanlı'ya karşı bir huzursuzluk kısa süre sonra patlak verdi[2] ve Osmanlı yönetimi bir yüzyıl sonra ülkeden uzaklaştırıldı.[3] Bununla birlikte, Yemen imamı El-Mu'ayyed Muhammed, bir orduyla Mekke'yi fethetmeye çalışması nedeniyle savaş devam etti. Zeydiler Osmanlı ordusuna yenilmesi üzerine bu sefer başarısızlıkla sonuçlandı.[4] Ancak savaştan sonra Osmanlı hakimiyeti iki yüzyıl boyunca Yemen'e dönmedi.

Ancak 19. yüzyılda Osmanlı hakimiyeti Yemen'e dönmeyi başardı ve Osmanlı İmparatorluğu Zeydiler'e dokunmazlık tanınarak Yemen'i bir yüzyıl daha yönetti.[5] Ancak, yaygın bir yolsuzluklar ve Yemen aşiretlerinin isyanları Osmanlı İmparatorluğu için ekonomik sıkıntılara yol açtı.[6] Yine de Osmanlı İmparatorluğu Yemen'i I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tutabildiler.

Modern ilişkiler

Soğuk Savaş döneminde Türkiye'nin ile Güney Yemen ve Kuzey Yemen arasındaki ilişkiler Türkiye'nin kendi komşularının durumlarıyla daha fazla ilgilenmesi nedeniyle pek gelişemedi. Yemen'le modern ilişkiler tam olarak 1990'da iki Yemen'in birleşmesiyle başladı. 1994 Yemen Savaşı sırasında, Türkiye tarafsız kaldı ve taraflar arasındaki sorunları çözmeye çalıştı.[7] Ancak yine Türkiye ve Yemen arasındaki ilişkiler Yemen'deki iç çatışmalar ve Türkiye'nin Yemen'e yönelik ilgi eksikliği nedeniyle ihmal edilmektedir.

Yemen İç Savaşı sırasında Türkiye başlangıçta Yemen hükûmetini Husilere karşı destekleyerek Yemen hükûmeti yanlısı bir tutum sergilediyse de Husilere karşı ciddi bir askeri müdahaleye katılmadı.[8] 2018'de Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Sokotra'ya müdahalesine ilişkin endişelerini dile getirdi.[9] 2019 yılında Yemen dışişleri bakanı Halid el-Yemeni, Türkiye ile ilişkilerini derin ve tarihi olarak övdü.[10]

Türkiye'nin San'a'da bir büyükelçiliği[11] ve Yemen'in Ankara'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır.[12]

Türkiye'nin Yemen büyükelçileri

Büyükelçi Görev Başlangıcı Görev Bitişi
Okan Gezer1 Ocak 1988 1 Ocak 1991
Nazım Belger 1 Ocak 1991 1 Ocak 1994
Volkan Çotur 1 Ocak 1994 1 Ocak 1996
Sanlı Topçuoğlu 1 Ocak 1996 1 Ocak 2000
Ahmet Demirbağ 1 Ocak 2000 1 Ocak 2005
Türel Özkarol 1 Ocak 2005 1 Ocak 2008
Mehmet Dönmez 1 Ocak 2008 1 Kasım 2011
Fazlı Çorman 14 Kasım 2011 1 Mayıs 2016
Levent Eler29 Mayıs 2016 7 Ocak 2019
Faruk Bozgöz 15 Ocak 2019 3 Nisan 2021
Mustafa Pulat 8 Mayıs 2021 Görevde

Kaynakça

  1. ^ "The Ottoman Conquest of Yemen". 20 Mart 2017. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  2. ^ Yaccob, Abdol Rauh (20 Mart 2019). "Yemeni opposition to Ottoman rule: an overview". Proceedings of the Seminar for Arabian Studies. 42: 411-419. JSTOR 41623653. 
  3. ^ "Opinion: The Houthis have humiliated Saudi Arabia". The Independent. 20 Aralık 2018. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  4. ^ Accounts and Extracts of the Manuscripts in the Library of the King of France. 2. R. Faulder. 1789. s. 75. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  5. ^ Luscombe, Stephen. "British Empire Book Review". www.britishempire.co.uk. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  6. ^ Eugene L. Rogan (2002). Frontiers of the State in the Late Ottoman Empire: Transjordan, 1850–1921. Cambridge University Press. ISBN 978-0521892230. 
  7. ^ Dr, STEVE ESOMBA. WALL STREETS INFECTED BY ARAB SPRING. Lulu.com. ISBN 9781471725753 – Google Books vasıtasıyla. 
  8. ^ "Turkey's influence in Yemen". Trtworld.com. 1 Mayıs 2018. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  9. ^ "Turkey concerned by Yemen's territorial integrity after UAE's Socotra move". DailySabah. 18 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  10. ^ "Yemen foreign minister hails relations with Turkey". www.aa.com.tr. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  11. ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı السفارة التركية في صنعاء". sanaa.emb.mfa.gov.tr (Arapça). 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 
  12. ^ "Yemen Ankara Büyükelçiliği". www.yemenkonsoloslugu.org. 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yemen</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Yemen, resmî adıyla Yemen Cumhuriyeti, Orta Doğu'da yer alan bir ülke. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen; 555.000 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 1.200 km uzunluğunda sahil şeridiyle Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer almaktadır. Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır. Yemen'in Umman Denizi ile Kızıldeniz'de en büyükleri Haniş ve Sokotra olmak üzere 200'e yakın adası bulunmaktadır. En büyük şehri ve başkenti San'a'dır. 2022 yılı itibarıyla Yemen'in nüfusunun yaklaşık 31 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Yemen; Arap Birliği, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yunanistan ilişkileri</span>

Yunanistan'ın, 1821'de bağımsızlığını kazanmasından itibaren Türk-Yunan ilişkileri kısa dönemli uzlaşmalar hariç, genellikle gerginlikler ve savaşlarla belirlenmiştir. Bu savaşlar sırasıyla 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, I. Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı ile birlikte doğrudan olmasa da dolaylı olarak 1974 Kıbrıs Harekâtı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye tarihi</span> Anadolu, Doğu Trakya, Güneybatı Kafkasya ve Yukarı Mezopotamya tarihi

Türkiye Cumhuriyeti'nin topraklarını oluşturan bölgenin tarihi olarak anlaşılan Türkiye tarihi, hem Anadolu'nun hem de Doğu Trakya'nın tarihini içerir. Daha önce siyasi olarak farklı olan bu iki bölge, MÖ 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun kontrolü altına girdi ve sonunda Bizans İmparatorluğu'nun çekirdeği haline geldi. Osmanlı döneminden önceki zamanlar için, Türk halklarının tarihi ile şimdi Türkiye Cumhuriyeti'ni oluşturan toprakların tarihi arasında da bir ayrım yapılmalıdır. Türkiye'nin bazı bölümlerinin Selçuklu Hanedanı tarafından fethedildiği zamandan bu yana, Türkiye tarihi Selçuklu İmparatorluğu'nun Orta Çağ tarihini, Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Çağ'dan modern tarihini ve 1920'lerden bu yana da Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin dış ilişkileri</span> Türkiye Cumhuriyeti diplomasisine genel bakış

Türkiye Cumhuriyeti, bulunduğu konum nedeniyle Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlamaktadır. Türkiye, hem bulunduğu konum, hem de dünya siyasetindeki aktif rolü sebebiyle dünyada diplomatik ağı en geniş ülkelerden birisidir. Türkiye dış ilişkiler konusunda birçok ülkeye, ülkelerin kalkınması için Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ile yardım etmektedir. Türkiye aynı zamanda birçok ülkenin eğitiminin gelişmesi ve yardım ettiği ülkelerin vatandaşlarının daha iyi eğitim alması için Türkiye Maarif Vakfı ve Türkiye Bursu ile yardımlarda bulunmaktadır. Türkiye neredeyse bütün Afrika ülkelerinde Türkiye Bursu vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin-Türkiye ilişkileri</span> ikili diplomasi ilişkiler

Türkiye-Arjantin ilişkileri, iki ülke elçiliklerince imzalanan 1909 tarihli bir anlaşma ile başlar. İki ülke arasında büyükelçilik düzeyinde ilişki vardır. Türkiye'nin Buenos Aires Büyükelçiliği Arjantin, Bolivya, Paraguay ve Uruguay ile ilişkilerden sorumlu iken Arjantin'in Ankara Büyükelçiliği Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan'la ilişkilerden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">İspanya-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

İspanya-Türkiye ilişkileri, tarihten itibaren süregelen Türkiye-İspanya ve Türk-İspanyol ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Somali-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Somali-Türkiye ilişkileri, Somali ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya-Türkiye ilişkileri</span>

Malezya-Türkiye ilişkileri, Malezya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye'nin Kuala Lumpur'da bir büyükelçiliği, Malezya'nın ise Ankara'da bir büyükelçiliği ve İstanbul'da bir başkonsolosluğu bulunmaktadır. Her iki ülke de Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ve İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (OIC) tam üyesidir. Her iki ülke de kendi bölgelerinde bölgesel güç ve orta güç olarak sınıflandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Türkiye ilişkileri</span>

Avusturya–Türkiye ilişkileri; tarihi geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan, uzun ve köklü bir diplomatik ilişkiler zinciridir. Bugünkü Avusturya ve Türkiye'nin temelleri, Habsburg ve Osmanlı hanedanlarına dayandığı için, bu iki modern devlet arasındaki bağlantıları bütün kökleriyle ele almak gerekmektedir.

<i>Le Stamboul</i>

Le Stamboul, Osmanlı İmparatorluğu'nda İstanbul'dan yayınlanan ve ülkede Latin alfabesinin kabul edildiği 1934'ten itibaren 1964 yılına kadar "İstanbul adıyla yayımlamayı sürdüren günlük Fransızca gazete.

<span class="mw-page-title-main">Belçika-Türkiye ilişkileri</span>

Belçika-Türkiye ilişkileri, Belçika Krallığı ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki dış ilişkileri kapsamaktadır. Belçika'nın Ankara'da büyükelçiliği, İstanbul'da konsolosluğu bulunmaktadır. Türkiye'nin ise Brüksel'de büyükelçiliği bulunmaktadır. İki ülke de NATO üyesidir. Ayrıca Belçika AB'ye tam üye, Türkiye ise tam üyeliğe aday bir ülkedir.

Osmanlı İmparatorluğu–Amerika Birleşik Devletleri ilişkileri 1780'te başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Ürdün ilişkileri</span>

Türkiye-Ürdün ilişkileri, Türkiye ile Ürdün arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye ve Ürdün, her ikisi de Sünni Müslüman çoğunluğa sahip olmaları ve güçlü bir tarihsel bağ paylaştıklarından dolayı uzun tarihsel ortaklıklar nedeniyle nispeten yakın bir ilişki paylaşmaktadırlar. Türkiye'nin Amman'da bir büyükelçiliği ve Ürdün'ün Ankara'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malta-Türkiye ilişkileri</span>

Malta-Türkiye ilişkileri, Malta ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Vietnam ilişkileri</span>

Türkiye-Vietnam ilişkileri, Türkiye ile Vietnam arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya-Türkiye ilişkileri</span> Çift taraflı ilişki

Endonezya-Türkiye ilişkileri, Endonezya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, özellikle her ikisi de Müslüman çoğunluklu modern demokrasiler olmaları nedeniyle önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan-Türkiye ilişkileri</span>

Sudan-Türkiye ilişkileri, Sudan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Sudan ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında çok az da olsa bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Libya-Türkiye ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Libya-Türkiye ilişkileri, Libya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Libya ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Türkiye ilişkileri</span>

Belarus-Türkiye ilişkileri Belarus ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Peru-Türkiye ilişkileri</span> Peru ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler

Peru-Türkiye ilişkileri Peru ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülkenin de 2010 yılından beri karşılıklı büyükelçilikleri bulunmaktadır.