İçeriğe atla

Türkiye-Umman ilişkileri

Türkiye-Umman ilişkileri ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Oman ve Turkey

Umman

Türkiye
Diplomatik Misyon
Umman'ın Ankara BüyükelçiliğiTürkiye'nin Muskat Büyükelçiliği
Temsilcilik
Büyükelçi
Saif Rashid Saif Al Jahwari
Büyükelçi
Muhammet Hekimoğlu

Türkiye-Umman ilişkileri, Umman'ın 1970 yılında bağımsızlığını ilan etmesi ve Türkiye'nin, Umman'ı ilk tanıyan ülkelerden birisi olması ile birlikte başlamıştır.[1] İki ülkenin ilişkileri, bulundukları jeostratejik konumların da etkili olması ile, karşılıklı yarar için ortak çalışmalara dayalıdır.[1]

Ziyaretler

28-29 Ekim 2017 tarihlerinde, Umman Dışişleri Bakanı, Yusuf bin Alawi bin Abdullah, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı, Mevlüt Çavuşoğlu'nu davet etmiştir.[1] Ayrıca Alawi, 18 Mayıs 2018 tarihinde İstanbul'da Kudüs için düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı Olağanüstü Zirvesine katılmıştır.[1] İki ülkenin Dışişleri Bakanı son görüşmesini 29 Ocak 2017 tarihinde Maskat'da yapmıştır.[1]

Umman Sultanı Kâbus bin Said'in vefatı üzerine, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay 12 Ocak 2020 tarihinde Maskat'a bir ziyarette bulunmuş ve taziyelerini sunmuştur.[1]

İlişkiler

Türkiye'nin, Körfez ülkeleri ile arasının pek iyi olmamasına rağmen Sultan Kabus döneminde ilişkiler olumlu gitmekteyken şu anki Sultan Heysem bin Tarık Al Said döneminde de olumlu ilişkiler devam etmektedir.[2] Türkiye ve Umman'ın ilişkilerinin ılımlı olması nedeni ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan, Umman'a karşı "Yumuşak Baskı" uygulamaktadır.[2] Bölgedeki olaylara Umman'ın tarafsız kalması sebebi ile Umman'ın Türkiye ile arasında bir problem çıkmamasına neden olmaktadır.[2]

1 Aralık 2006 yılında İstanbul Ticaret Odası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Umman Ticaret ve Sanayi odası önderliğinde Türk-Umman İş Konseyi kurulmuştur.[3] Konsey son toplantısını 9-10 Nisan 2018 tarihleri arasında Maskat'ta gerçekleştirmiştir.[3]

2010 yılında Karma Ekonomik Komisyonu Maskat'ta gerçekleşmiş ve bu toplantıya Türkiye'den Berat Albayrak, Umman'dan ise Yahya Al Jabri katılmıştır.[3]

17 Temmuz 2020'de Umman müftüsü Ayasofya'nın ibadete açılmasının Mescid-i Aksa'nın kurtulması ile yaşanacak büyük sevinçlerin habercisi olması temennisinde bulunduğunu açıklamıştır.[2] Müftünün bu paylaşımı BAE ve Suudi Arabistan tarafından iyi karşılanmamıştır.[2]

27 Temmuz 2020'de Umman Dışişleri Bakanı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı yardımcısı Sedat Önal ile telekonferans gerçekleştirmiştir.[2] Bu görüşmede ilişkilerin geliştirilmesi ve ortak öneme sahip konular ele alınmıştır.[2]

Recep Tayyip Erdoğan 2020 yılında Ramazan Bayramı'nda, Umman Sultanını arayıp bayramlaşmış ve ikili ilişkiler ile bölgesel meseleler konuşulmuştur.[2]

HAVELSAN Umman'da Türk savunma ihracatını artırmak için 5 Mart 2020 tarihinde Maskat'ta Masirah International şirketiyle ortaklaşa HAVELSAN Technology Oman LLC şirketini kurmuştur.[2]

Antalya merkezli Ares Tersanesi ise Türkiye'den, Umman'a askeri gemi ihracat projesini gerçekleştirmiştir.[2]

2024 yılında Saif Rashid Saif Al Jahwari Amman'ın Ankara Büyükelçisi olarak atandı.[4]

Ticaret

Türkiye ve Umman arasındaki ticaret hacmi 2019 yılında 700 milyon $'a çıkmıştır.[3] Dışsatım 547 milyon $, dışalım ise 153 milyon $'dır.[3] Türkiye'nin ihraç ettiği ürünler; Demir-Çelik, mobilya, dokunmuş halı, motorlu taşıtlar, çeşitli makinalar ve gıda malzemeleridir. İthal ettiği ürünler ise; Alüminyum ve mamulleri, petrol yağları, plastik ve mamulleri, sentetik ve suni devamsız liflerdir.[3]

Türkiye'nin Umman büyükelçileri

Büyükelçi Görev Başlangıcı Görev Bitişi
Orhan Kulin 1 Aralık 1985 1 Ocak 1989
Emin Gündüz 1 Ağustos 1989 30 Mayıs 1995
Erdal Tümer 1 Haziran 1995 30 Kasım 1998
Nazif Murat Ersavcı1 Aralık 1998 30 Kasım 2001
Cevat Nezihi Özkaya 1 Aralık 2001 30 Kasım 2005
Engin Türker1 Aralık 2005 30 Ekim 2009
Mehmet Hayri Erol 1 Kasım 2009 30 Haziran 2012
Kerem Ahmet Kıratlı 30 Haziran 2012 12 Kasım 2014
Uğur Doğan 16 Kasım 2014 13 Kasım 2016
Atılay Ersan 14 Kasım 2016 1 Ağustos 2018
Ayşe Sözen Usluer 1 Ağustos 2018 10 Aralık 2022 [5]
Muhammet Hekimoğlu 10 Aralık 2022 [6]görevde

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Türkiye - Umman Siyasi İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c d e f g h i j "Umman'daki yeni yönetim Türkiye ile daha fazla yakınlaşmaya yöneliyor". Anadolu Ajansı. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021. 
  3. ^ a b c d e f "Türkiye-Umman İkili Ekonomik ve Ticari İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Büyükelçilerden Cumhurbaşkanı Erdoğan'a güven mektubu". Anadolu Ajansı. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  5. ^ "16 ülkeye yeni büyükelçi atandı". Hür Haber. 10 Aralık 2022. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  6. ^ "16 ülkeye yeni büyükelçi atandı". Anadolu Ajansı. 10 Aralık 2022. 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Umman</span> Güneydoğu Arabistanda bir ülke

Umman ya da resmî adıyla Umman Sultanlığı, güneybatı Asya'da, Arap Yarımadası'nın güneydoğu kıyısında yer alan Arap ülkesidir. Kuzeybatıda Birleşik Arap Emirlikleri, batıda Suudi Arabistan, güneybatıda ise Yemen ile sınır komşusudur. Güneyde ve doğuda Umman Denizi, kuzeydoğuda ise Umman Körfezi ile çevrilidir. Ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri tarafından çevrelenmiş, Madha ve Müsendem olmak üzere 2 adet eksklavı bulunmaktadır. Maskat en büyük şehir ve başkenttir.

<span class="mw-page-title-main">Maskat</span> Ummanın başkenti

Maskat, Umman Sultanlığı'nın başkenti ve en büyük şehri. Arabistan yarımadasının güneydoğu sahilinde olup eskiden beri denizcilikle uğraşan Umman halkının başlıca ticaret limanıdır. 2014 yılı verilerine göre şehrin toplam nüfusu 1.208.114 olup bu nüfusun 464.236'sı Ummanlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Umman İmparatorluğu</span> Basra Körfezi ve Hint Okyanusunda nüfuz sahibi olmak için Portekiz ve İngiltere ile yarışan güçlü bir denizcilik imparatorluğuydu

Umman İmparatorluğu Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'nda nüfuz sahibi olmak için Portekiz ve İngiltere ile yarışan güçlü bir denizcilik imparatorluğuydu. 19. yüzyılın zirvesinde, Umman etkisi veya kontrolü Hürmüz Boğazı boyunca günümüz İran ve Pakistan'a ve Cape Delgado'ya kadar güneye kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Singapur-Türkiye ilişkileri</span>

Singapur-Türkiye ilişkileri, Singapur ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

Sultan Kabus Ulu Camii Umman Sultanlığı'nın başkenti Maskat'ta bulunan ana camidir.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda-Türkiye ilişkileri</span>

İzlanda ile Türkiye arasında ikili ilişkiler NATO üyeliği çerçevesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Gana-Türkiye ilişkileri</span>

Gana-Türkiye ilişkileri, Gana'nın 1957'de bağımsızlığını ilan etmesi üzere 1958 yılında başlamıştır. Türkiye ilk büyükelçiliğini 1964 yılında Akra'da faaliyete sokmuştur. Büyükelçilik, tasarruf sebebi ile 1981 yılında kapanmış ve 2010 yılında tekrar açılmıştır. Gana da 2012 yılında Ankara'da büyükelçilik açmıştır. Türkiye'nin Akra'daki büyükelçisi Özlem Gülsün Ergün Ulueren'dir.

<span class="mw-page-title-main">Paraguay-Türkiye ilişkileri</span>

Paraguay-Türkiye ilişkileri, coğrafî uzaklık ve Paraguay'ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra uyguladığı kapalı politika sebebiyle uzun yıllar boyunca ilişkiler sınırlı bir seviyede kalmıştır. Türkiye'nin son dönemlerde Latin Amerika ve Karayipler bölgesine açılma politikası sebebiyle ilişkiler gelişmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eritre-Türkiye ilişkileri</span>

Eritre-Türkiye ilişkileri, 1993'te Eritre'nin bağımsızlığını ilan etmesi üzerine, Türkiye'nin, Eritre'yi tanıyan ilk ülkelerden birisi olmasıyla başlamıştır. Türkiye 2017 yılında, Eritre'nin başkenti Asmara'da, Fahri Konsolosluk açmıştır. 1 Kasım 2013'te ise Asmara Büyükelçiliği açılmıştır. Eritre'nin de Türkiye'de bir temsilciliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tonga-Türkiye ilişkileri</span> Diplomatic relations between Tonga and Turkey

Tonga-Türkiye ilişkileri, Tonga ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 26 Ocak 1976'da başladı.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho-Türkiye ilişkileri</span>

Lesotho-Türkiye ilişkileri, sınırlı düzeydedir. Türkiye'nin büyükelçiliği Pretorya'da yer almaktadır ve Lesotho'nun Roma Büyükelçiliği Türkiye ile akreditedir. İki ülke arasındaki ilk görüşmeler 2019 yılında Ankara'da gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan-Türkiye ilişkileri</span>

Kırgızistan-Türkiye ilişkileri, Kırgızistan'ın, SSCB'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesi ve Türkiye'nin, Kırgızistan'ı tanıyan ilk devlet olması ile 16 Aralık 1991'de başlamıştır. İki ülke arasında 29 Ocak 1992'de diplomatik ilişkiler gelişmeye başlamıştır. 1992 yılı içerisinde iki ülke de başkentlerinde Büyükelçilik açmıştır. Türkiye Büyükelçiliği, Bişkek'te, Kırgızistan Büyükelçiliği ise Ankara'da açılmıştır. Kırgızistan 7 bağımsız Türk devletinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kosta Rika-Türkiye ilişkileri</span>

Kosta Rika-Türkiye ilişkileri, Kosta Rika ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nijer-Türkiye ilişkileri</span>

Nijer-Türkiye ilişkileri, Nijer ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi-Türkiye ilişkileri</span>

Ekvator Ginesi-Türkiye ilişkileri, Ekvator Ginesi ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 1 Haziran 2018'den beri Malabo'da Büyükelçiliği bulunmaktadır ve Ankara'daki Ekvator Ginesi Büyükelçiliği Aralık 2018'de açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cibuti-Türkiye ilişkileri</span>

Cibuti-Türkiye ilişkileri, Cibuti ile Türkiye arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke arasındaki ilk resmî diplomatik ilişkiler Cibuti'nin 1977'de Fransa'dan bağımsızlığını ilan etmesiyle başlamıştır. Türkiye 2013'ten beri Cibuti'de; Cibuti ise 2012'den beri Ankara'da büyükelçilik bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tanzanya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye'nin Tanzanya'daki Darüsselam Büyükelçiliği ilk olarak Ekim 1979'da açılmış ancak ekonomik sebeplerle 1984'te bu büyükelçilik kapatılmıştır. Darüsselam Büyükelçiliğinin yeniden açılmasına 13 Ekim 2008 tarihinde karar verilmiş ve anılan Büyükelçilik 18 Mayıs 2009 tarihinde faaliyetine başlamıştır. Tanzanya’nın Ankara Büyükelçiliği Şubat 2017’de faaliyete geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gine-Bissau-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye ve Gine Bissau arasındaki siyasi ilişkiler bugüne kadar uluslararası kuruluşlar kapsamında gerçekleşen temaslarla sınırlı kalmıştır. Öte yandan iki ülke de ikili işbirliğinin geliştirilmesine özel önem atfetmektedir. Gine Bissau’ya Türkiye'nin Dakar Büyükelçiliği akreditedir. Türkiye'nin Bissau’da, Gine Bissau’nun da İstanbul ve Ankara’da Fahri Konsolosluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mauritius-Türkiye ilişkileri</span>

21 Nisan 2010 tarihinde faaliyete geçen Türkiye'nin Antananarivo Büyükelçiliği Mauritius’a akreditedir. Mauritus'un Berlin Büyükelçiliği ise Türkiye'ye akreditedir. Port Louis’de Türkiye'nin bir Fahri Başkonsolosluğu mevcuttur.

Niue-Türkiye ilişkileri, Pasifik Adaları'nda bulunan Niue devletiyle Türkiye arasındaki ilişkilerdir.