İçeriğe atla

Türkiye-Ukrayna ilişkileri

Türkiye-Ukrayna ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Turkey ve Ukraine

Türkiye

Ukrayna
Diplomatik Misyon
Türkiye'nin Kiev BüyükelçiliğiUkrayna'nın Ankara Büyükelçiliği

Türkiye-Ukrayna ilişkileri, Türkiye ile Ukrayna'nın süregelen uluslararası politikalarını içerir. Türkiye ile Ukrayna'nın tarih boyunca tarihî, coğrafî ve kültürel yakınlıkları oldu. İki ülke arası diplomatik ilişkiler 1990'larda Türkiye'nin, Ukrayna'nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olmasıyla başladı. Türkiye'nin Kiev'de büyükelçiliği, Odessa'da konsolosluğu vardır. Ukrayna'nın Ankara'da büyükelçiliği, İstanbul'da konsolosluğu vardır. Türkiye NATO'ya tam üye, Ukrayna ise NATO adayıdır. İki ülke Karadeniz Donanma İş Birliği Görev Grubu ve KEİ üyeleridir. Ukrayna Avrupa Birliği'ne üye değildir. Türkiye ise AB'ye aday ülke konumundadır. Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde Kırım Tatarları'nın da önemli bir rolü vardır.[1]

2017'den itibaren iki ülke de sınır geçişlerinde birbirlerinden pasaport veya vize talep etmemektedirler. Çipli kimlik kartları ile geçiş yapılabilmektedir.

İlişkilerin tarihçesi

Sovyetler Birliği'nin dağılması

Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında Ukrayna'daki rejim değişikliği ile kurulan yeni Ukrayna devletini 16 Aralık 1991 tarihinde ilk tanıyan ülkelerden biri Türkiye Cumhuriyeti olmuş ve ikili ilişkiler olumlu seyretmiştir.[2]

Bu dönemde, her iki tarafın da başta ticaret olmak üzere ikili ilişkileri geliştirme isteği ve iradesi artmıştır. 3 Aralık 1993 tarihinde onaylandıktan sonra, 3919 numaralı kanunun 8 Aralık 1993 tarihindeki 21782 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmasıyla yürürlüğe giren "Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşması" ikili ilişkileri olumlu seyrini pekiştirmiştir.[3]

Kırım'ın işgali

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşürken, Dolmabahçe Sarayı, İstanbul

2014 yılında Rusya'nın Ukrayna'ya bağlı olan Kırımı işgal etmesi[4] üzerine Türkiye taraflara itidal çağrısı yapmıştır. Daha sonra Ukrayna, Türkiye'den yardım istemiştir. Türkiye bu konuda hamleler yapmış[5] Rusya ile birebir görüşmeler yapılmış olumlu sonuçlar alınmıştır. Genel olarak Türkiye, Rusya'nın Kırım'a olan müdahalesini "işgal" şeklinde nitelendirmiştir. 2016 yılında Ukrayna devlet başkanı Petro Poroşenko ile Türkiye'de buluşan Recep Tayyip Erdoğan Kırım sorunu için: "Türkiye, Kırım'ın gayrimeşru ihlakını tanımamıştır, bundan sonra da tanımayacaktır." ifadelerini kullanmıştır.[1]

Rusya-Türkiye Krizi

2015 yılında sınır ihlali gerçekleştirdiği iddiasıyla Türk Hava Kuvvetleri tarafından Rus Su-24 uçağının düşürülmesinin akabinde Rusya ve Türkiye arasında diplomatik ve ticari kriz yaşanmış, Rusya hükûmeti Türkiye'ye karşı ticari yaptırım uygulama kararı almış, Ukrayna hükûmeti ise yaşanan krizin ardından Türkiye'ye destek vermiştir.[6] Şubat 2016'da ise Ukrayna ve Türkiye ortak askerî araç ve silah üretimi konusunda anlaştı.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2016. 
  2. ^ "Türkiye-Ukrayna Siyasi İlişkileri". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 2011. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2019. 
  3. ^ "Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun" (PDF). Türkiye Büyük Millet Meclisi. 1993. ss. 32-35. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019. 
  4. ^ "NATO'dan flaş açıklama". Bugün. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  5. ^ Serkan Demirtaş (3 Mart 2014). "Türkiye'nin Kırım'da savaş endişesi". BB Türkçe. 
  6. ^ "Ukrayna'dan Türkiye'ye destek". Milliyet. 30 Kasım 2015. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  7. ^ "Ukrayna ile Türkiye ortak silah üretecek". Sabah. 16 Şubat 2016. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Rusya ilişkileri temelleri 15. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında başlayan ilişkilerine dayanan ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi , Türkiye'de diğer ülkelerin bulundurduğu diplomatik ve konsüler temsilciliklerin listesini içermektedir. Başkent Ankara'da 135 yerleşik büyükelçilik bulunmaktadır. İstanbul ise 73’ü başkonsolosluk, 1'i konsolosluk olmak üzere 74 diplomatik misyona ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-Kıbrıs Cumhuriyeti ilişkileri</span>

Ermenistan-Kıbrıs Cumhuriyeti ilişkileri, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Ermenistan arasındaki ikili ilişkilerdir. Kıbrıs Cumhuriyeti, Ermeni Kırımı'nı 29 Nisan 1982 tarihinde soykırım olarak tanıyarak, ilk tanıyan ülkelerden biri oldu. İki ülke arasında diplomatik ilişkiler 1991 tarihinden itibaren vardır. Kıbrıs Cumhuriyeti Yunanistan'ın başkenti Atina'daki büyükelçiliği üzerinden temaslarda bulunurken, Ermenistan Rusya'nın başkenti Moskova'daki büyükelçiliği ve Erivan'daki fahri konsolosluk aracılığıyla temaslarda bulunmaktadır. Ayrıca Kıbrıs'ta 2700'e yakın Ermeni yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin-Türkiye ilişkileri</span> ikili diplomasi ilişkiler

Türkiye-Arjantin ilişkileri, iki ülke elçiliklerince imzalanan 1909 tarihli bir anlaşma ile başlar. İki ülke arasında büyükelçilik düzeyinde ilişki vardır. Türkiye'nin Buenos Aires Büyükelçiliği Arjantin, Bolivya, Paraguay ve Uruguay ile ilişkilerden sorumlu iken Arjantin'in Ankara Büyükelçiliği Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan'la ilişkilerden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Estonya-Türkiye ilişkileri</span>

Estonya-Türkiye ilişkileri maddesi, Estonya ile Türkiye arasındaki ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Türkiye ilişkileri</span>

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

Türkiye-Ukrayna Dostluk Antlaşması, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye arasında imzalanan 1922 tarihli antlaşmadır.

Türkiye-Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilişkileri, Türkiye Cumhurieti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ikinci büyük ülkesi olan Ukrayna SSC arasındaki diplomatik ilişkiler idi.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna-Yunanistan ilişkileri</span>

Yunan-Ukrayna ilişkileri, Yunanistan ile Ukrayna arasındaki ilişkilerdir. Yunanistan 31 Aralık 1991'de Ukrayna'yı tanıdı. Her iki ülke de 1992'de diplomatik ilişkiler kurdu. Yunanistan 1993 yılında Kiev'de bir büyükelçilik açtı, Mariupol ve Odessa'da başkonsolosluklar kuruldu. Ukrayna, Atina'da bir büyükelçilik ve Nisan 2004'ten beri Selanik'te bir başkonsolosluk açtı. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ile Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın tam üyesidir. Ukrayna'da yaşayan büyük bir Yunan topluluğu vardır. Ukrayna, ilk olarak Yunanlar tarafından MÖ 500 gibi erken bir tarihte kuruldu. Ukrayna'nın Odessa şehri, Filiki Eterya gizli örgütünün de kurulduğu yer olan eski Yunan sömürgecileri tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Ukrayna ilişkileri</span>

Çin-Ukrayna ilişkileri, Çin ile Ukrayna arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve SSCB sonrası kurulmuş Ukrayna devleti oluşturmaktadır. ÇHC ile Ukrayna, 4 Ocak 1992 tarihinde diplomatik ilişkilerin kurulduğunu duyurdu. Çin'in Kiev'de bir büyükelçiliği ve Odessa'da bir başkonsolosluğu var; Ukrayna'nın da Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Irak-Ukrayna ilişkileri</span>

Irak-Ukrayna ilişkileri, Irak ile Ukrayna arasındaki diplomatik ilişkilerdir.. Irak'ın Kiev'de ve Ukrayna'nın Bağdat'ta büyükelçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya-Türkiye ilişkileri</span>

Kamboçya ve Türkiye diplomatik ilişkileri 1959 yılında başlamıştır.

Arjantin-Azerbaycan ilişkileri - Azerbaycan Cumhuriyeti ve Arjantin Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Ukrayna ilişkileri</span>

Almanya-Ukrayna ilişkileri, Almanya ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Ukrayna ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler aslen 1918'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu arasında kurulmuştu, ancak daha sonra Ukrayna'nın Kızıl Ordu tarafından işgali nedeniyle kısa süre sonra kesildi. Mevcut ilişkiler 1989'da konsolosluk ve 1992'de tam ölçekli diplomatik misyon düzeyinde yeniden başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Ukrayna ilişkileri</span> Avusturya ve Ukrayna arasındaki ikili ilişkiler

Avusturya ile Ukrayna arasında dış ilişkiler bulunmaktadır. Her iki ülke de 1992'de diplomatik ilişkiler kurmuştur. 1918'deki Brest-Litovsk Antlaşması, Avusturya ulusuyla yapılan ilk büyük uluslararası belge olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan'ın diplomatik misyonlarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Burada, fahri konsolosluklar hariç, Kırgızistan'ın Diplomatik Misyonları listelenir. Tamamen karayla çevrili olan, dağlık Kırgız Cumhuriyeti, özellikle ikili ve çok taraflı bağların Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da devam ettiği diğer eski Sovyet cumhuriyetlerinde ve Avrasya genelinde olmak üzere geniş bir diplomatik temsil alanına sahiptir.

Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan ve Ukrayna'ya ait olan bir büyükelçiliktir. Büyükelçilik binası Çankaya ilçesinde yer almaktadır.