İçeriğe atla

Türkiye-Ürdün ilişkileri

Ürdün-Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Jordan ve Turkey

Ürdün
Türkiye
Diplomatik Misyon
Ürdün'ün Ankara BüyükelçiliğiTürkiye'nin Amman Büyükelçiliği
Temsilcilik
Büyükelçi
Hazem İssam Al-Khatib Al-Tamimi		Büyükelçi
Erdem Ozan

Türkiye-Ürdün ilişkileri, Türkiye ile Ürdün arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye ve Ürdün, her ikisi de Sünni Müslüman çoğunluğa sahip olmaları ve güçlü bir tarihsel bağ paylaştıklarından dolayı uzun tarihsel ortaklıklar nedeniyle nispeten yakın bir ilişki paylaşmaktadırlar. Türkiye'nin Amman'da bir büyükelçiliği[1] ve Ürdün'ün Ankara'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır.[2]

Tarihçe

Osmanlı dönemi

Hicaz'ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesinden sonra 1517'de Hicaz Haşimi yöneticileri padişaha sadakat sözü verdiler. Kutsal Mekke ve Medine şehirlerini Büyük Britanya'nın desteklediği Şerif Hüseyin'in çıkardığı 1916'da Arap Ayaklanması'na kadar Osmanlı'nın koruması altına aldı.[3] Bu, Haşimi'nin Osmanlı sonrası bir devlet yaratma girişimi Türklerden Haşimilere yönelik düşmanlıklara yol açtı ve bu da başarısızlıkla sonuçlandı.[4]

Modern ilişkiler

Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Şerif Abdullah ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın bir kişisel ilişkisi vardı, hatta iki lider 1937'de İstanbul'da bir araya geldiler.[5] Sonraki yıllarda Ürdün'ün 1956'da Birleşik Krallık'tan tamamen bağımsız olmasıyla, iki ülke tam ilişki kurdular. Soğuk Savaş döneminde, Türkiye ve Ürdün, İran-Irak Savaşı sırasında Irak'ı bile destekledikleri bir noktaya kadar Batı yanlısı, komünizm karşıtı ve İran'daki yeni İslami rejimi eleştiren görüşlere sahiptiler.[6] Soğuk Savaş'ın sona ermesine doğru, her iki ülke de yeni, daha kutupsal bir dünya benimsedi. 2024 yılında Hazem İssam Al-Khatib Al-Tamimi Ürdün'ün Ankara Büyükelçisi olarak atandı.[7]

İş birliği

Türkiye ve Ürdün, ODKA gibi çalkantılı bir bölgede liberal olarak kabul edildiğinden, iki ülke ortak çıkar jestlerine dayanan yakın bir ilişkiyi paylaşıyor olsalar da, bazen Ürdün çıkarlarıyla çatışmaya bağlı olarak gerilebilmektedirler.[8] Buna karşın iki ülke de ikili ilişkilerini güçlendirme sözü verdi.[9]

Hem Türkiye hem de Ürdün, Kudüs'ün statüsü ile ilgili ortak endişeleri paylaştı ve İsrail'in bu konudaki tutumlarını eleştirmektedirler.[10]

Bununla birlikte, Türkiye ve Ürdün arasında hala ticaret anlaşmazlıkları ve Türkiye'nin Ortadoğu'daki artan rolü üzerinde çeşitli sorunlar bulunmaktadır. Yardıma oldukça bağımlı bir ülke olan Ürdün, Türkiye dahil komşuları ve hegemonlarıyla olan ilişkileri konusunda tarafsız bir tutum sağlamaya çalışır.[11]

Kaynakça

  1. ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı Amman Büyükelçiliği". Amman.emb.mfa.gov.tr. 23 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  2. ^ "EMBASSY OF THE HASHEMITE KINGDOM OF JORDAN TO THE REPUBLIC OF TURKEY". Jordanembassyankara.gov.jo. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  3. ^ "The Hashemite Kingdom of Jordan". Ynetnews.com. 19 Şubat 2008. 26 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  4. ^ Teitelbaum, Joshua (1 Ocak 1998). "Sharif Husayn ibn Ali and the Hashemite vision of the post‐Ottoman order: from chieftaincy to suzerainty". Middle Eastern Studies. 34 (1). ss. 103-122. doi:10.1080/00263209808701212. 
  5. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Ürdün Kralı Abdullah'la İstanbul'da. (6-7.06.1937) - İşte Atatürk - Atatürk Hakkında Bilmek İstediğiniz Herşey". Isteataturk.com. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  6. ^ "Iraq, Turkey, and Iran". Saylordotorg.github.io. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  7. ^ "Büyükelçilerden Cumhurbaşkanı Erdoğan'a güven mektubu". Anadolu Ajansı. 30 Ocak 2024. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024. 
  8. ^ "Fearing Isolation in a Turbulent Region, Jordan and Turkey Inch Closer Together". Worldpoliticsreview.com. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  9. ^ "Turkey, Jordan vow to boost economic ties". Aa.com.tr. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  10. ^ "Archived copy". 18 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  11. ^ "The ups and downs of Turkey - Jordan relations". 6 Şubat 2019. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ürdün</span> Orta Doğuda bulunan bir Arap ülkesi

Ürdün ya da resmî adıyla Ürdün Hâşimi Krallığı, Orta Doğu'da bulunan bir Arap ülkesidir. Asya, Afrika ve Avrupa'nın kesişiminde bulunan ülke, Levant bölgesine dahildir ve Şeria Nehri'nin doğu yakasında yer alır. Kuzeyinde Suriye, kuzeydoğusunda Irak, güneyinde ve doğusunda Suudi Arabistan, batısında İsrail ve Batı Şeria ile Lut Gölü yer almaktadır. Ülkenin güneybatıda bulunan 26 km kıyısı Akabe Körfezi yoluyla Kızıldeniz'e açılmaktadır. Akabe Körfezi Ürdün'ü Mısır'dan ayırır. Ürdün yarı kurak bir ülke olup yüz ölçümü 89 bin km², nüfusu yaklaşık 10 milyondur. Bu da Ürdün'ü 11. en kalabalık Arap ülkesi yapmaktadır. Halkının %95'i Sünni Müslüman olan Ürdün'ün resmî dini İslam'dır, ayrıca Hristiyan azınlık da bulunur. Başkenti ve en büyük şehri Amman'dır.

<span class="mw-page-title-main">Amman</span> Ürdünün başkenti

Amman, Ürdün'ün başkenti ve en büyük şehri olup ülkenin siyasi, kültürel ve ticari merkezidir. 2014 yılı itibarı ile nüfusu 4,007.526'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin bin Ali (Mekke emiri)</span> Mekke şerifi ve emiri, Hicaz kralı ve Şerifî halifesi

Hüseyin bin Ali el-Haşimi, bilinen adıyla Şerif Hüseyin, 1908-1916 yılları arasında Mekke Şerifi, 1916-1924 arası Hicaz Kralı olan Arap lideri.

<span class="mw-page-title-main">Hâşimoğulları (Hicaz)</span> Arap kraliyet ailesi

Hâşimoğulları veya Hâşimîler, Hüseyin bin Ali tarafından kurulan Arap ailesi. İslam peygamberi Muhammed'in mensup olduğu Benî Haşim ailesine bağlı bir Kureyş boyu olduğunu iddia etmektedirler. Ayrıca kan bağı ve kabile birlikteliği yoluyla Kızıl Deniz boyunca kurulan hanedanların sahibi olan boy. Sülale ismini İslam peygamberi Muhammed'in büyük-büyükbabası Haşim bin Abdimenaf'dan alır. I. Dünya Savaşı esnasında İngiliz desteğiyle Osmanlı Devleti'ne isyan etmiş, Arap Yarımadası'nın kontrolünü eline geçirmiş, fakat birkaç yıl sonra Suudi Hanedanlığı'na yine bir isyanla kaybetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Ayaklanması</span> Arapların, 1916-1918 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Arap Ayaklanması, Arap İsyanı veya Arap İhaneti, I. Dünya Savaşı sırasında Haziran 1916 tarihinde Yemen'de Aden, Suriye'de Halep'i kapsayan bağımsız ve birleşik bir Arap devleti kurmak amacıyla Şerif Hüseyin bin Ali tarafından başlatılan silahlı isyandır.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdullah</span>

I. Abdullah,, Ürdün Kralı. Arap-İsrail savaşları sırasında öldürüldü, yerine oğlu 1. Talal geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin dış ilişkileri</span> Türkiye Cumhuriyeti diplomasisine genel bakış

Türkiye Cumhuriyeti, bulunduğu konum nedeniyle Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlamaktadır. Türkiye, hem bulunduğu konum, hem de dünya siyasetindeki aktif rolü sebebiyle dünyada diplomatik ağı en geniş ülkelerden birisidir. Türkiye dış ilişkiler konusunda birçok ülkeye, ülkelerin kalkınması için Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ile yardım etmektedir. Türkiye aynı zamanda birçok ülkenin eğitiminin gelişmesi ve yardım ettiği ülkelerin vatandaşlarının daha iyi eğitim alması için Türkiye Maarif Vakfı ve Türkiye Bursu ile yardımlarda bulunmaktadır. Türkiye neredeyse bütün Afrika ülkelerinde Türkiye Bursu vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

İspanya-Türkiye ilişkileri, tarihten itibaren süregelen Türkiye-İspanya ve Türk-İspanyol ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Zerka</span> Ürdünde bir şehir

Zerka, Ürdün'ün Zerka ilinin merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 481,300'dür.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz Krallığı</span> Orta Doğuda Hicaz bölgesinde hüküm sürmüş bir devlet

Hicaz Haşimi Krallığı, Orta Doğu'da Hicaz bölgesinde Haşimi Hanedanlığı tarafından yönetilmiş bir devletti. Arap İsyanı esnasında Mekke Şerifi Hüseyin'in Osmanlı ordusunu Arabistan Yarımadası'ndan sürmek için Britanya İmparatorluğu güçleri ile ittifak içinde mücadele etmesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşı'nda Britanya İmparatorluğu'na yenilerek, bölgeyi tamamen kaybetmiş ve Hicaz millî bağımsızlığını kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda-Türkiye ilişkileri</span>

Yeni Zelanda-Türkiye ilişkileri, Yeni Zelanda ile Türkiye'nin süregelen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki ilişkinin temelleri I.Dünya Savaşı'nın Çanakkale cephesine dayanmaktadır. Bağların yeniden kuvvetlenmesiyle Ocak 1992'de Türkiye Wellington'da bir büyükelçilik açmış, Yeni Zelanda 1993'te Ankara'da bir büyükelçilik açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Vietnam ilişkileri</span>

Türkiye-Vietnam ilişkileri, Türkiye ile Vietnam arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Singapur-Türkiye ilişkileri</span>

Singapur-Türkiye ilişkileri, Singapur ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Filipinler-Türkiye ilişkileri</span>

Filipinler-Türkiye ilişkileri, Filipinler ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya-Türkiye ilişkileri</span> Çift taraflı ilişki

Endonezya-Türkiye ilişkileri, Endonezya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, özellikle her ikisi de Müslüman çoğunluklu modern demokrasiler olmaları nedeniyle önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yemen ilişkileri</span>

Türkiye-Yemen ilişkileri, Türkiye ile Yemen arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Türkiye ilişkileri</span>

Belarus-Türkiye ilişkileri Belarus ve Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi İsrail'deki dış büyükelçilik ve konsoloslukları kapsar. İsrail'de hâlihazırda 89 büyükelçilik bulunmaktadır; bunların 87'si Tel Aviv ve Tel Aviv Bölgesi'nde, 3'ü ise Kudüs'te bulunmaktadır. Bazı ülkeler bir büyükelçilik işletmenin yanı sıra Eilat, Hayfa ve Kudüs gibi şehirlerde konsolosluk da işletirler.

<span class="mw-page-title-main">Bahreyn-Türkiye ilişkileri</span> 1=Diplomatic relations between Bahrain and Turkey

Bahreyn-Türkiye ilişkileri, Bahreyn ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Bahreyn ile tarihi ilişkisi genelde dalgalı bir süreç geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Mudar Badran</span> Ürdünlü politikacı

Mudar Mohammad Ayesh Badran, Filistin asıllı Ürdünlü siyasetçi ve sanayici. Ürdün başbakanı olarak 1976-1979, 1980-1984 ve 1989-1991 yılları arası üç farklı dönemde görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.